Όταν βάζουμε ένα κουτάβι στο σπίτι μας συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με προβλήματα που ποτέ δε φανταζόμασταν. Τα κουτάβια κλαίνε, κάνουν ζημιές, λερώνουν και δαγκώνουν ό,τι βρουν μπροστά τους. Όταν κάποιος είναι νέος ιδιοκτήτης σκύλου, χωρίς βασικές γνώσεις και εμπειρία για το πώς να διαχειριστεί το καινούριο του κουτάβι, το μόνο σίγουρο είναι ότι τα βρίσκει σκούρα. Σε αυτό το άρθρο θα εξηγήσουμε γιατί τα κουτάβια δαγκώνουν και τί μπορούμε να κάνουμε για αυτό. Προτού, όμως, δώσουμε λύσεις για αυτό το πρόβλημα, θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε το λόγο που τα κουτάβια δαγκώνουν.
Σε μια αγέλη σκύλων, τα νεογνά ξεκινάνε να παίζουν μεταξύ τους περίπου στον πρώτο μήνα. Το παιχνίδι τους αποτελείται από σωματικές δραστηριότητες όπως να σπρώχνουν, να δαγκώνουν και να κυνηγάνε το ένα το άλλο. Όταν ένα κουτάβι εντάσσεται σε ανθρώπινο περιβάλλον του παίρνει λίγες μέρες μέχρι να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί ότι η ανθρώπινη οικογένειά μας είναι πλέον η καινούρια του «αγέλη». Μόλις συμβεί αυτό, το κουτάβι θεωρεί απολύτως φυσιολογικό να φέρεται όπως φερόταν με τη σκυλίσια αγέλη του. Θα μας κυνηγάει, θα μας σπρώχνει και θα μας δαγκώνει, όπως ακριβώς έκανε με τα αδερφάκια του. Αυτός είναι και ο λόγος που τα κουτάβια δαγκώνουν χέρια, πόδια, ρούχα, έπιπλα ή ακόμη και παιδιά· θεωρούν ότι απλώς παίζουν με την καινούρια τους αγέλη! Δε γνωρίζουν τί είναι αυτό που επιτρέπεται να δαγκώνουν και τί όχι. Το δάγκωμα των κουταβιών, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν έχει να κάνει με επιθετικότητα αλλά με μια απολύτως φυσιολογική συμπεριφορά αγέλης. Δυστυχώς, όμως, πολλοί ιδιοκτήτες το εκλαμβάνουν λανθασμένα ως ένδειξη επιθετικότητας. Κάπως έτσι, λοιπόν, ξεκινάνε τα προβλήματα στη σχέση μεταξύ σκύλου και ιδιοκτήτη· τα κουτάβια νομίζουν ότι παίζουν, ενώ εμείς, επειδή συχνά αδυνατούμε να διαβάσουμε σωστά τη γλώσσα του σώματός τους, νομίζουμε ότι το κουτάβι μας γίνεται επιθετικό και, ως αποτέλεσμα, αντιδρούμε με λάθος τρόπο.
Η δουλειά μας ως ιδιοκτήτες σκύλου είναι να διδάξουμε το νέο μέλος της «αγέλης» μας ότι το να μας δαγκώνει δεν είναι επιτρεπτό. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα σκυλιά έχουν γενετική προδιάθεση να κυνηγάνε και να δαγκώνουν (prey drive) και κατά συνέπεια θα ήταν άδικο αν τους στερούσαμε αυτήν τη δυνατότητα. Επομένως, είναι επίσης δουλειά μας να ικανοποιήσουμε την ανάγκη τους να δαγκώνουν, προσφέροντάς τους εναλλακτικές λύσεις που δε συμπεριλαμβάνουν τα χέρια ή τα πόδια μας. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το πετύχουμε αυτό, το ποιόν θα χρησιμοποιήσει ο καθένας εξαρτάται από το χαρακτήρα του εκάστοτε κουταβιού. Σε αυτό το άρθρο πρόκειται να αναφέρουμε δύο τρόπους αντιμετώπισης, με τους οποίους δεν ερχόμαστε σε καμία περίπτωση σε αντιπαράθεση με το σκύλο μας. Το πιο απλό πράγμα που μπορούμε να δοκιμάσουμε όταν μας δαγκώνει το κουτάβι μας είναι να φωνάξουμε δυνατά «ΑΟΥΤΣ», προσποιούμενοι ότι πονέσαμε, και έπειτα να διακόψουμε αμέσως το παιχνίδι. Σε μια αγέλη σκύλων, όταν τα κουτάβια παίζουν μεταξύ τους και κάποιο πονέσει, τσιρίζει! Αυτός είναι ο τρόπος τους για να επικοινωνήσουν ότι το δάγκωμα ήταν πολύ έντονο και, πολλές φορές, ακολουθώντας αυτήν την τακτική δίνουμε στο κουτάβι να καταλάβει ότι δεν επιτρέπεται να μας δαγκώνει. Όταν μας αφήσει, του λέμε «ΜΠΡΑΒΟ» και το επιβραβεύουμε, δίνοντάς του μια λιχουδιά ή ένα παιχνίδι (μπαλάκι, σχοινί κλπ). Κάτι άλλο που μπορούμε να κάνουμε είναι να του λέμε «ΟΧΙ» – με σταθερό τόνο και χωρίς να φωνάζουμε-, έπειτα να τραβιόμαστε μακριά του και τέλος, αφού έχει σταματήσει τις απόπειρες δαγκώματος, να ανακατευθύνουμε την ενέργειά του στο αγαπημένο του παιχνίδι. Ενδεχομένως, να χρειαστεί να κάνουμε λίγη υπομονή μέχρι το κουτάβι να καταλάβει ότι το να μας δαγκώνει δεν έχει αποτέλεσμα και ότι θα πρέπει να αρκεστεί στο παιχνίδι του. Το κλειδί εδώ είναι να υπάρχει συνέπεια και ποτέ να μην του επιτρέπουμε να δαγκώνει κανέναν, όσο χαριτωμένο και αν μας φαίνεται ορισμένες στιγμές. Ένα κουτάβι δεν μπορεί να γενικεύσει ότι επιτρέπεται να δαγκώνει εμάς, επειδή είμαστε ενήλικες και δεν πονάμε, αλλά όχι το πεντάχρονο παιδάκι μας. Στο μυαλό του, αν μπορεί να δαγκώνει εμάς χωρίς καμία επίπτωση, μπορεί να δαγκώνει και οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Επίσης, καλό είναι να κοιτάξουμε λίγο πιο μπροστά και να σκεφτούμε τί θα συμβεί π.χ. σε ένα χρόνο που το κουτάβι μας θα έχει γίνει ένα ενήλικο Λαμπραντόρ 30 κιλών και θα έχει μάθει να μας δαγκώνει.
Κλείνοντας, να τονίσουμε το πόσο σημαντικό είναι να εκτονώνουμε το κουτάβι μας. Η εκτόνωση, τόσο η σωματική όσο και η διανοητική, είναι μια από τις βασικότερες ανάγκες ενός σκύλου. Σωματική εκτόνωση προσφέρουν η βόλτα, η άσκηση (ορειβασία, τρέξιμο κα) και το παιχνίδι (μπαλάκι, frisbee, tug of war κα). Διανοητική εκτόνωση προσφέρει η Εκπαίδευση. Όσο περισσότερο εκτονώνουμε το κουτάβι μας τόσο λιγότερο θα νιώθει την ανάγκη να μας δαγκώνει και γενικά να κάνει ζημιές.
Ιωάννου Βασίλης
Εκπαιδευτής Σκύλων