Σήμερα κάποιοι θα γιορτάσουν και θα πανηγυρίσουν την επέτειο της (ψευδο)επανάστασης του ΄Ιλιντεν, στις 20 Ιουλίου του 1903.
Δεν θα ασχοληθώ με τα γεγονότα εκείνων των ημερών. ΄Ισως τα ξέρουν καλύτερα εκείνοι που –καθώς διαθρυλείται- αρχικά έτειναν να δεχθούν να συμπεριληφθεί το “΄Ιλιντεν” στο όνομα της γειτονικής χώρας, αλλά τελικά δεν επικράτησε γιατί θα ήταν το άκρον άωτον της αποδοχής του αλυτρωτισμού.
Θα σταθώ μόνο σε δύο πρόσωπα:
1. Στον τότε Μητροπολίτη Μογλενών Ιωαννίκιο, ο οποίος με την επιρροή του στους οθωμανούς αξιωματούχους έσωσε τη Φλώρινα από τις ορδές των Τούρκων. Όταν Τούρκοι εισήλθαν στις συνοικίες του αγίου Γεωργίου και του αγίου Νικολάου, έφιππος ο Ιωαννίκιος, μαζί με τον επικεφαλής του οθωμανικού στρατού, τους έδιωξαν και παρότρυναν τους Χριστιανούς να βγουν έξω άφοβα.
Βέβαια στη Φλώρινα υπήρχε αντιμητροπολιτική μερίδα που κατηγορούσε τον Ιωαννίκιο, κάτι σύνηθες εκείνη την εποχή. Ούτε μας εκπλήσσει γιατί ο ΄Ελληνας πρόξενος, ο οποίος έδωσε το συστατικό γράμμα στον Βρετανό δημοσιογράφο Reginald Wyon που επισκέφθηκε τη Φλώρινα λίγες ημέρες μετά το ΄Ιλιντεν, δεν μιλούσε με τα καλύτερα λόγια γι’ αυτόν.
Τον Μητροπολίτη Ιωαννίκιο θα τον θυμόμαστε, όχι μόνο από το καλαίσθητο, νεοκλασικό κτίριο που μας άφησε και την οδό που φέρει το όνομά του. Θα τον θυμόμαστε γιατί σ’ αυτό το μετερίζι, σε δύσκολα χρόνια δεν έμεινε χλιαρός (διαβάστε Αποκάλυψη 3, 16) και απαθής. Αλλά διέθετε ζωντάνια και ενεργητικότητα, συμμετοχή στα προβλήματα του τόπου.
2. Στον ιερέα της Περικοπής Χρήστο Βρίτσιο που δολοφονήθηκε στην εξέγερση, μαζί με τον Ιωάννη Βρίτσιο. Είναι ένας από τους 24 ιερείς της περιοχής μας, που δολοφονήθηκαν από τους κομιτατζήδες στον Μακεδονικό Αγώνα. Αυτών των 24 ιερέων το μνημόσυνο κάναμε στους Ψαράδες, όταν υπογραφόταν η συμφωνία Κοτζιά-Δημητρώφ. Σας θυμίζει κανένα άλλο σύμφωνο; Τι σύμπτωση! Στις 17 Ιουνίου 2018 –υπό την “όχληση” της πένθιμης καμπάνας- η ετεροβαρής συμφωνία των Ψαράδων. Στις 16 Ιουνίου του 1907 δολοφόνησαν τον ιερέα των Ψαράδων Γεώργιο Παπαδόπουλο.
Για τον παπα-Χρήστο σήμερα κάνουμε μνημόσυνο, έστω και αν δεν μπορούμε να είμαστε στην Περικοπή. Μνημόσυνο όλων των ιερέων οφείλουμε να κάνουμε και θα κάνουμε. Ο Μακεδονικός Αγώνας δεν τελείωσε. Όπως είχε ειπωθεί στο Πισοδέρι το 1984, στα 80χρονα του Μακεδονικού Αγώνα, αυτός ο Αγώνας δεν αποτελεί μόνον ένδοξο παρελθόν. Μπορεί να αποτελέσει και ένα ηρωικό μέλλον.
Τα χρόνια ήρθαν. Οι σκοποί, κατά τον προφήτη Ιεζεκιήλ (3, 17. 33, 3-9), που βλέπουν τη ρομφαία να έρχεται, οφείλουν να σαλπίσουν. Σαλπίζουν όμως; ΄Η ωφελούν οι χαμηλοί τόνοι; Καιρός ο πραῢς να γίνει μαχητής. Η πίκρα είναι έκδηλη στις χιλιάδες κόσμου που διαμαρτύρονται. Τα ερωτηματικά αμείλικτα. Αλλά, αν φύγουν τα πρόβατα, ελάτε να τα μαζέψτε, έλεγε ο αείμνηστος π. Αυγουστίνος. Πού είσαι, Γέροντα;
Τα προβλήματα άρχισαν. Δεν ξέρω αν ήρθαμε εγγύτερα με τους γείτονες, τους οποίους προσωπικά εκτιμώ παραπολύ, όπως και κάθε άνθρωπο-πλάσμα του Θεού. Μήπως απομακρυνόμαστε και τελικά φθάσουμε στα άκρα; Οι ισχυροί συνεχίζουν το δόγμα divide et rege, διαίρει και βασίλευε. Αλλά τι τους φταίνε οι λαοί;
Ο αγώνας τώρα αρχίζει. Το συρίζειν –το αποδοκιμάζειν και εκδιώκειν από της σκηνής τον “υποκριτή”, τον ηθοποιό, διά του σφυρίγματος- επανέρχεται. Δεν υποκύπτουμε στους εκβιασμούς. Δεν θα μας χωρίσει κανένας εθισμένος στον “τακλά”. Παραμένουμε ενωμένοι. Αγωνιζόμαστε στα χνάρια του Μητροπολίτη Ιωαννίκιου και του παπα-Χρήστου.