Με την απορρόφηση του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και την ίδρυση νέων Τμημάτων, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας θα μετασχηματιστεί σε ένα μεγάλο ίδρυμα που θα υπηρετεί γνωστικά αντικείμενα σε πέντε βασικά γνωστικά πεδία: Τεχνολογία (Πολυτεχνείο), Οικονομία-Διοίκηση, Γεωπονία, Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Καλές Τέχνες. Η πολιτική απόφαση έχει ληφθεί. Περιμένουμε την εφαρμογή της.
Σχετικά με το Τμήμα Ψυχολογίας, για το οποίο η συζήτηση συνεχίζεται, αξίζει να διευκρινιστούν τα εξής:
1. Η πρόταση για ίδρυση Τμήματος Ψυχολογίας προήλθε μέσα από την Παιδαγωγική Σχολή, μαζί με άλλες προτάσεις. Τηρήθηκαν όλες οι θεσμικές διαδικασίες για την έγκριση της πρότασης από τη Γενική Συνέλευση της Σχολής και την επικύρωσή της από την Κοσμητεία. Οι αποφάσεις αυτές των Συλλογικών Οργάνων δεν μπορούν εκ των υστέρων να αναιρεθούν, και μάλιστα από πρόσωπα που με τον θεσμικό τους ρόλο και την καθ΄ ύλην αρμόδια ειδικότητα έχουν υπογράψει την πρόταση.
2. Πρόκειται για ένα Τμήμα υψηλής ζήτησης, άρα και υψηλής βάσης εισαγωγής. Την ιδέα για το νέο Τμήμα έχει αγκαλιάσει η ακαδημαϊκή κοινότητα της Δυτικής Μακεδονίας, όπως εκφράζεται με το Συνδικαλιστικό όργανο των διδασκόντων (ΕΣΔΕΠ). Ήδη φοιτητές της Παιδαγωγικής Σχολής αγωνιούν αν θα μπορούσαν να εισαχθούν με κατατακτήριες, ώστε να σπουδάσουν Ψυχολογία.
3. Σε ό,τι αφορά τις προϋποθέσεις λειτουργίας του Τμήματος: Η παιδαγωγική Σχολή ήδη διαθέτει 4 μέλη ΔΕΠ (στην ουσία 5, το ένα τελεί υπό διορισμό) και 3 μέλη Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού με γνωστικό αντικείμενο στην Ψυχολογία. Επίσης, στο Νομοσχέδιο θα υπάρξει ρητή αναφορά σε 8 νέες θέσεις μελών ΔΕΠ για το Τμήμα, όπως για όλα τα τμήματα που θα λειτουργήσουν άμεσα. Στα πρώτα βήματα λοιπόν θα χρειαστεί να στηρίξουμε το Τμήμα Ψυχολογίας με τις δυνάμεις που διαθέτουμε. Είναι στο χέρι μας να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς οι προκηρύξεις των νέων θέσεων, ώστε να περάσει γρήγορα σε αυτόνομη λειτουργία.
4. Στα προγράμματα σπουδών των τμημάτων Νηπιαγωγών και Δημοτικής Εκπαίδευσης διδάσκονται 6-8 μαθήματα σχετικά με την επιστήμη της Ψυχολογίας. Επίσης, από το 2008 αναπτύσσονται Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ειδικής Αγωγής. Στην κατεύθυνση της Ψυχολογίας, ακόμη, κινούνται και οι θεματικές γνωστικών αντικειμένων, Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων, Ημερίδων και Σεμιναρίων που αναπτύσσονται στη Σχολή. Ενδεικτικά, θα μπορούσε κανείς να αναφέρει:
- Τις αναρτημένες εργασίες των μεταπτυχιακών φοιτητών και διδακτόρων της Παιδαγωγικής Σχολής στο Ιδρυματικό Καταθετήριο Επιστημονικών Εργασιών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας uowm.gr
- Τις υποτροφίες υποψήφιων διδακτόρων της Παιδαγωγικής Σχολής σε τομείς όπου η Παιδαγωγική και η Ψυχολογία συνεργάζονται για την παραγωγή γνώσης σε θεωρητικό και ερευνητικό επίπεδο http://schoolsoftskills-edbm34.eled.uowm.gr/
- To 1o Συμπόσιο για την Ηθική και Δημοκρατική Εκπαίδευση (SIG13) που πραγματοποιήθηκε στη Φλώρινα (Νυμφαίο) τον Αύγουστο του 2008, σε συνεργασία με το EARLIhttps://eled.uowm.gr/event/1st-sigs-moral-and-democratic-education-symposium-issues-and-trends-in-moral-and-democratic-education/
- Το 10ο Διεθνές Συνέδριο Εννοιολογικής Αλλαγής και το 1ο Summer School Εννοιολογικής Αλλαγής που πραγματοποιήθηκαν στη Φλώρινα τον Ιούνιο του 2016 http://www.edu.uowm.gr/site/node/518
- Τη συμμετοχή της Παιδαγωγικής Σχολής σε Πρόγραμμα ERASMUS+ για την Κριτική Σκέψη, με 11 ιδρύματα από 9 ευρωπαϊκές χώρες (2016-2019) http://crithinkedu.utad.pt/en/crithinkedu/
- Το Σεμινάριο Κριτικής Σκέψης που αναπτύχθηκε στη Σχολή τον Ιούνιο του 2018 για μεταπτυχιακούς φοιτητές, με επισκέπτες-εισηγητές δύο Καθηγήτριες από την Πορτογαλία
- Την «Ημέρα Κριτικής Σκέψης» στην Παιδαγωγική Σχολή στις 26 Φεβρουαρίου 2019, με κριτική ανάλυση της κατανόησης εκθεμάτων από τις Φυσικές Επιστήμες
- Τη νέα Πρόταση ERASMUS+ που κατατέθηκε πρόσφατα με τίτλο “Critical and Creative Thinking for Successful Jobs”_Action: Strategic Partnerships for higher education (KA203, Call for proposals 2019)
- Το Διιδρυματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΗΠΙΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ (SOFT SKILLS) ΣΤΙΣ ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ», που αναπτύσσεται από το Τμήμα Ιατρικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με το ΠΤΔΕ της Φλώρινας http://softskills.med.auth.gr/
5. Η Παιδαγωγική Σχολή έχει ήδη εγκαθιδρύσει συνεργασία με Υπηρεσίες Συμβουλευτικής του Δήμου, όπως το Γενικό Νοσοκομείο Φλώρινας, το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Φλώρινας και το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Φλώρινας (βλ. Ημερίδα Ενημέρωσης των φοιτητών/τριών στις 21 Νοεμβρίου 2018).
6. Είναι γνωστό ότι οι σπουδές Ψυχολογίας στην Ελλάδα προσφέρονται από προγράμματα και φορείς με υψηλά δίδακτρα για τους φοιτητές. Αποτελεί ζήτημα δημοκρατικού ήθους της ακαδημαϊκής κοινότητας να υποστηρίξει την ευκαιρία που δίνεται σε νέους ανθρώπους να φοιτήσουν σε ένα τέτοιο Τμήμα δωρεάν.
7. Η επίκληση της ανεργίας των ψυχολόγων ως αντι-επιχείρημα για την ίδρυση του νέου Τμήματος είναι τουλάχιστον ατυχής. Γιατί; Επειδή τα πανεπιστήμια δεν είναι επαγγελματικές σχολές, όπως τα ΕΠΑΛ. Είναι θεσμοί παραγωγής και προώθησης της επιστημονικής γνώσης. Αν θέταμε εξάλλου ως κριτήριο λειτουργίας των Τμημάτων την επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων τους, θα αμφισβητούσαμε ξεκάθαρα και τους λόγους ύπαρξης των Παιδαγωγικών Τμημάτων που ήδη λειτουργούν στη Φλώρινα.
8. Η Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών δικαιούται να εμπλουτιστεί και να ενισχυθεί με ένα Τμήμα Ψυχολογίας που θα εδρεύει στην ευαίσθητη και πολύπαθη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας: ένα Τμήμα υψηλών προσδοκιών, υψηλών ακαδημαϊκών προδιαγραφών και υψηλής ζήτησης. Έχουμε ή δεν έχουμε εμπιστοσύνη στο διδακτικό-ερευνητικό προσωπικό της Σχολής, σε ό,τι αφορά τη γνώση και την εμπειρία τους; Εμείς λέμε ότι έχουμε! Και θα εμπιστευτούμε και τους νέους επιστήμονες που θα στελεχώσουν το Τμήμα.
Το εγχείρημα δεν είναι εύκολο, αξίζει όμως να το αναλάβουμε, επειδή σηματοδοτεί την ακαδημαϊκή ανάπτυξη του Ιδρύματος. Χρειάζεται θετική και δημιουργική στάση από όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής μας κοινότητας, αποφασιστικότητα, διάθεση για δουλειά και προθυμία για συνεργασία. Ορισμένοι –κατ’ ουσίαν ολίγιστοι– επιλέγουν με ασκήσεις ρητορικών επιχειρημάτων να υπονομεύσουν το νέο Τμήμα και να θέσουν σε αμφισβήτηση την ανάπτυξη ενός μεγάλου πανεπιστημίου στη Δυτική Μακεδονία. Εμείς θέλουμε το νέο Τμήμα Ψυχολογίας και παλεύουμε για ένα ακόμα Τμήμα στη Σχολή Καλών Τεχνών. Εξάλλου στη Σχολή μας μιλούμε κατά κόρον για έννοιες ποιότητας, αναβάθμισης, συνεργασίας, οράματος, αξιών, υψηλής στόχευσης και τα τοιαύτα…
Καιρός να τα κάνουμε και πράξη. Ιδού η Ρόδος…
Αικατερίνη Δημητριάδου
Κοσμήτορας της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας
Καθηγήτρια Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης