- Νέα Φλώρινα - https://neaflorina.gr -

Η εκκλησία κινδυνεύει… ψάχνει σωτήρες!

13754598_10205142788369703_5419546062376551681_nΓράφει ο Γεώργιος Τρυφωνόπουλος

Θεολόγος, Αμύνταιο

tgeorgiosam@gmail.com

Ετοιμάζοντας μια ομιλία για τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό στάθηκα σε δυο σημεία, που ίσως μ’ έβαλαν στον πειρασμό, αν θα πρέπει να την εκφωνήσω, ή να πω μόνο αυτή την μικρή παράγραφο. Λέγει ο βίος του… «Ο Άγιος γνωρίζοντας ότι το Έθνος κινδύνευε, δεν ησύχαζε και φλεγόταν νύχτα-μέρα από τον πόθο να βγει και να διδάξει στους σκλαβωμένους Έλληνες τα Άγια Γράμματα. Όμως, θεωρούσε τον εαυτό του ταπεινό και αδύνατο να επωμισθεί τέτοιο φορτίο. Με θεία αποκάλυψη, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνάντησε τον αδελφό του Χρύσανθο, που ήταν δάσκαλος. Αυτός του έκανε μερικά μαθήματα ρητορικής, που θα βοηθούσαν τον Κοσμά στο κήρυγμα. Έπειτα, αφού πήρε την άδεια του Πατριάρχου Σεραφείμ, όργωσε στην κυριολεξία την Ελλάδα, διδάσκοντας στους «ραγιάδες» το λόγο του Θεού.»

Μου έκανε εντύπωση πως ένας άγιος τέτοιου βεληνεκούς, θεωρεί ανάξιο τον εαυτό του και δεν ξεκινά να σώσει το έθνος, όπως επίσης πριν αρχίσει δια της του Θεού αποκαλύψεως την αποστολή του,  λαμβάνει την ευχή του πατριάρχου. Σκέφτηκα, για ποίο λόγο δεν επισημαίνεται, γιατί δεν γίνονται ομιλίες πάνω στην τελεία υπακοή του αγίου στην κανονικότητα και την τάξη της εκκλησίας, ίσως επειδή δεν ξεσηκώνονται, «οι οπαδοί», συγνώμη «οι πιστοί» ήθελα να πω…. σαν τις κατάρες που ρίχνει ο άγιος στον παπισμό, γεγονός που γίνεται κατανοητό και αποδεκτό, αν λάβει κανείς υπόψιν την δράση του πάπα εκείνα τα χρόνια και το επίπεδο των σκλαβωμένων Ελλήνων, σε συνδυασμό με την παρείσφρηση του δυτικού πνεύματος στην λατρεία.

Αλλά ξέχασα σήμερα η εκκλησία κινδυνεύει, θέλει βροντερά κηρύγματα και ελέγχους,  ψάχνει σωτήρες, ας την βοηθήσουμε, προδίδεται η αόριστη και γενική πίστη μας, χάνεται η ορθόδοξη ιδεολογία μας, που είναι οι επίσκοποι, που είναι οι ιερείς, γιατί σιωπούν; Ποίος θα σώσει την εκκλησία, που είναι οι ομολογητές, ο οικουμενισμός εξαπλώνεται, θα χαθούμε… ω συμφορά! Κινδυνεύεις εκκλησία, εσύ που βγήκες νικήτρια από τους διωγμούς, λαμπρότερη από τις αιρέσεις… τώρα θα καταστραφείς. Αλήθεια πόσο χρονών είσαι, για να ξέρουμε τι θα γράψουμε στο μνήμα σου, μήπως ιδρύθηκες την Πεντηκοστή, όπως κάθε σύλλογος, φορέας, ή ομάδα; Είσαι 2000 περίπου χρονών; Μην ανησυχείς, κάνε κουράγιο, θα σε σώσουμε εμείς «οι σωτήρες σου», δεν πρόκειται να σ’ αφήσουμε να χαθείς, αλήθεια πως κρατήθηκες όλα αυτά τα χρόνια, με διωγμούς, αιρέσεις, βασιλείς, καθεστώτα, άρχοντες; Ποία είναι η δύναμη σου;

Όχι δεν είναι σάτιρα η παραπάνω παράγραφος, είναι μια πραγματικότητα, τελικά η εκκλησία, δεν σώζει αλλά σώζεται, ίσως εγώ δεν κατάλαβα καλά, νόμιζα πως εκεί οι άνθρωποί και η κτίσις ολόκληρη αγιάζονται, μάλλον έκανα λάθος.

Αλλά πάλι μου έρχονται τα λόγια του αποστόλου των εθνών Παύλου, «ὡς καὶ ὁ Χριστὸς κεφαλὴ τῆς Ἐκκλησίας, καὶ αὐτός ἐστι σωτὴρ τοῦ σώματος.»(Εφεσ. 5,23), μήπως εκεί βρίσκεται τελικά η σωτηρία, μήπως μέσα στην εκκλησία σώζει ο Χριστός, αυτός την κατευθύνει, αυτός την λυτρώνει και αυτός την καθιστά λαμπρότερη ανά τους αιώνας.

Νομίζω δεν χωρά αμφιβολία στο ποίος τελικά κατευθύνει την εκκλησία, ο Χριστός ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο Μέγας Αρχιποιμήν, ο οποίος και  «τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων·»(Ιωαν. 10, 11).

Όταν ήμουν φοιτητής, ένας καθηγητής μας είπε, εμείς σήμερα, ήμαστε Ορθόδοξοι, πιστεύουμε σαν Καθολικοί, ζούμε σαν Προτεστάντες, και νομίζω δεν υπάρχει πιο εύστοχη φράση για να περιγράψω τις σκέψεις μου. Εμείς θεωρούμε πως η εκκλησία κινδυνεύει, ότι προδίδεται όταν αναγνωρίζονται τα άλλα δόγματα ως εκκλησία για ιστορικούς και καθαρά διαλογικούς λόγους, όμως εμείς οι ίδιοι δεν γνωρίζουμε τι είναι η εκκλησία. Προτιμούμε να λέμε πως ήμαστε ορθόδοξοι κι όχι μέλη του σώματος του Χριστού της εκκλησίας, επειδή το πρώτο μας δίνει μια ταυτότητα, μας καλεί σε μάχες, αλλά δυστυχώς ορθοδοξία χωρίς εκκλησιολογία δεν μπορεί να σώσει, δεν είναι ορθοδοξία ο τάδε πατέρας, ο τάδε χαρισματικός γέροντας, ορθοδοξία σημαίνει εκκλησία και εκκλησία σημαίνει σώμα Χριστού, και ο κάθε πατέρας, ή γέροντας είναι αναπόσπαστο μέλος του σώματος της εκκλησίας, δεν είναι Ήλιος, αλλά η αυγή   που προμηνύει τον Ήλιο της Δόξης. Κάνουν και λάθη, άλλωστε η εκκλησία είναι αλάνθαστη ως σώμα Χριστού, όχι όμως ως πρόσωπα, διαφορετικά σε τι θα διαφέρει από τον παπισμό.

Σήμερα πόσοι από μας εκκλησιαζόμαστε στην ενορία, δεν φεύγουμε στα μοναστήρια, στον τάδε ιερέα που μας αναπαύει, δεν δημιουργούμε ομάδες, δεν αναγάγουμε τους «γεροντάδες» ως φωστήρες, γεγονός που κάνει τον π. Αλέξανδρο Σμέμαν να χρησιμοποιήσει την φράση ενός καθηγητού του, «που είναι ο Χριστός, που είναι οι Απόστολοι, που είναι η Εκκλησία; Όλα έχουν σκοτεινιάσει κάτω από την τεράστια σκιά του Γέροντα», δυστυχώς δεν μπορούμε να ήμαστε ορθόδοξοι χωρίς να ξέρουμε τι σημαίνει εκκλησία, πως συγκροτείτε ποιος είναι συνεχιστής τον αποστόλων, εις τύπον και τόπον Χριστού κατά τον Θεοφόρο Ιγνάτιο, δεν είναι η εκκλησία ένα ξέφραγο αμπέλι, δεν ταχθήκαμε σωτήρες, αλλά ως αμαρτωλοί που επιθυμούμε να σωθούμε όλοι μαζί, σαν κοινωνία προσώπων, η μεγαλύτερη αξιότητα να κοινωνούμε συχνά το Σώμα και το Αίμα του Χριστού είναι η πίστη μας στην αναξιότητα μας και στην φιλανθρωπία του Θεού, το γεγονός πως ως ασθενείς, βρισκόμαστε μέσα στο ιατρείο που λέγεται εκκλησία, για να θεραπευθούμε από τον ιατρό των ψυχών και των σωμάτων των Κύριο μας Ιησού Χριστό. Κι αυτός όρισε τους αποστόλους, κι αυτοί τους πρεσβυτέρους-επισκόπους να συνεχίσουν την διαδοχή των, να χειροτονούν τους ιερείς και διακόνους, να κείρουν τους μοναχούς και τις μονάζουσες, να χειροθετούν τους λαϊκούς, μόνο ο επίσκοπος έχει την δυνατότητα να μεταδίδει την ιεροσύνη, μπορούν τα παρακάτω του διακόνου, κατ’ εντολή του να τα τελούν και οι πρωτοσύγκελοι, και  οι ηγούμενοι και γενικά οι ιερείς, αλλά δεν μπορούν να χειροτονούν ιερείς και διακόνους, ούτε οι άγγελοι μπορούν να το πράξουν, ούτε ο Πρόδρομος, ούτε οι Μάρτυρες. Μόνο ο επίσκοπος, στην ουσία δανείζει την δική του ιεροσύνη στους ιερείς, γι’ αυτό δεν τελούν την Θεία Λειτουργία στο όνομα του Χριστού, αλλά στου επισκόπου και όταν μνημονεύουν αυτόν τότε τελείται εξ ονόματος αυτού στο  όνομα του Χριστού.

Επειδή ακούμε συχνά για τους αγίους, αλλά και γενικά για την παλαιοχριστιανική εποχή, παρασιωπούμε από αφέλεια, ή σκοπιμότητα, ότι στις πρώτες μικρές κοινότητες, την Θεία Λειτουργία επιτελούσε ο επίσκοπος συνεπικουρούμενος από τους ιερείς, αργότερα σαν μεγάλωσε λίγο ο αριθμός των πιστών τελούνταν η Θεία Λειτουργία από ιερείς άνευ του επισκόπου, αλλά προ της Μεταλήψεως των Αχράντων Μυστηρίων στους πιστούς, οι διάκονοι έτρεχαν έπαιρναν τα Άγια Δισκοπότηρα και πήγαιναν στο ναό που λειτουργούσε ο επίσκοπος της επαρχίας και ανεμίγνυε από το δικό του Αγιοπότηρο στο δικό τους, για να δηλωθεί η ενότητα , ότι στο όνομα του επισκόπου και εις θέσιν αυτού τελούν την Θεία Λειτουργία, κι ύστερα στην ακμή της λατρείας, όπου συστάθηκαν οι ενορίες με την σημερινή μορφή και δεν ευνοούνταν αυτή η μεταφορά, αρκέστηκε η εκκλησία στην μνημόνευση του επισκόπου στην Θεία Λειτουργία και σε κάθε ακολουθία, ώσαν να είναι ο ίδιος παρών.

Αυτή την θέση κατέχει ο επίσκοπος στην λατρεία κι δεν μπορεί να υπάρξει εκκλησία χωρίς αυτόν, όλα όσα τελούνται χωρίς την μνημόνευση αυτού είναι άκυρα, μη γινόμενα, ακόμα και η Θεία Ευχαριστία είναι απλώς ψωμί και κρασί, δεν ολοκληρώνεται στην επίκληση του Αγίου Πνεύματος ο καθαγιασμός των Τιμίων δώρων, αλλά στο εν πρώτοις «μνήσθητι Κύριε του Αρχιεπισκόπου ημών Θεοκλήτου..», στην προκειμένη περίπτωση, ή του εκάστοτε επισκόπου σε κάθε άλλη επισκοπή. Αλλά και ο επίσκοπος όταν λειτουργεί δεν είναι ανεξέλεγκτος δηλώνει την εκκλησιαστική αρχή που υπάγεται τον εκάστοτε Πατριάρχη, ή την Συνοδό, ή και τα δυο μαζί όπως συμβαίνει σ’ εμάς στις Νέες Χώρες και έπειτα δηλώνεται η κανονική τάξη της εκκλησία, η κοινωνία με τα άλλα Πατριαρχεία και τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, αλλά και οι προκαθήμενοι των εκκλησιών δηλώνουν κι αυτοί την αρχή τους που είναι η κοινωνία με τις μεταξύ τους  εκκλησίες κι έτσι αρχή όλων είναι η εκκλησία, αυτό διαφοροποιεί την Ορθοδοξία από τον Παπισμό, αυτό προσδίδει διαφορετικό χαρακτήρα στο «πρώτος μεταξύ ίσων».

Έκανα αύτη την λεπτομερή αναφορά, επειδή τις τελευταίες ώρες ακούγονται και εκ χειλέων του ιδίου του επιχωρίου μητροπολίτου Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας πατρός (σκοπίμως αποφεύγω το κ.κ.) Θεοκλήτου, ότι κάποιοι επιχειρούν να διακόψουν, ή έχουν διακόψει το μνημόσυνο του.

Δυστυχώς λυπάμαι, επειδή πολλοί εξ’ αυτών χαίρουν αξιοζήλευτης θεολογικής παιδείας και δεν το λέω για λόγους διπλωματικούς, αλλά το πιστεύω απόλυτα και είναι κρίμα να επιδεικνύουν μια τέτοια συμπεριφορά, εύχομαι αυτό να είναι παροδικό, να έλθουν εις εαυτόν και να καταλάβουν το λάθος, πριν θέσουν των εαυτών των εκτός εκκλησίας και συμπαρασύρουν και πολλούς πιστούς.

Χωρίς τον επίσκοπο δεν υπάρχει εκκλησία, άλλωστε η εκκλησία δεν κινδυνεύει, δεν ιδρύθηκε την Πεντηκοστή, όπως λέγουν πολλοί αρχιερείς, ιερείς και ιεροκήρυκες, η εκκλησία προϋπάρχει προ καταβολής κόσμους, απλώς φανερώνεται την ημέρα της Πεντηκοστής εν τω κόσμω, εκκλησία είναι η σχέση των προσώπων της Άγιας Τριάδος, ο Πατήρ που γεννά, ο Υιός που γεννάται και το Άγιο  Πνεύμα που εκπορεύεται, προϋπήρχε η εκκλησία αχρόνως, επειδή ο Θεός δεν έχει χρόνο, κι αυτή η μοναδικότητα ανεπαναληπτότητα  των προσώπων της Αγίας Τριάδος, που συγκροτεί την μια Θεότητα ονομάζεται εκκλησία και φανερώνεται εν χρόνω μέσα στον κόσμο την Πεντηκοστή. Γι’ αυτό και τα μέλη της εκκλησίας διαφορετικά μεταξύ των αποτελούν το σώμα του Χριστού και ενώνονται στην εκκλησία.

Αυτό είναι το γεγονός, που κάνει την εκκλησία από την αρχή κάθε αγώνος, κάθε μάχης με τον κόσμο να νικά ήδη πριν αρχίσει ο αγώνας, επειδή δια της Αναστάσεως του Χριστού νικήθηκε ο μεγαλύτερος εχθρός ο θάνατος.

Ο γράφων με δική του πρωτοβουλία συνέταξε το παρόν άρθρο και δεν επιχειρείται ουδεμία προσπάθεια υπερασπίσεως του επισκόπου πατρός Θεοκλήτου, άλλωστε δεν το έχει ανάγκη, ο ίδιος ομιλεί με το παράδειγμα του, ίσως και θα πρέπει ο συντάξας το άρθρο να ζητήσει συγγνώμη από τον επίσκοπο του επειδή γνωρίζει ότι η αγάπη του και η μακροθυμία του, δεν τον αφήνουν να απαντά, ή να πίπτει την ράβδο προς τους αθετούντας, αλλά μονάχα να προσεύχεται και να συγχωρεί, αλλά και ο γράφων επειδή από την φύση κάνει τις ανυπακοές του και ίσως δεν μπορεί να βλέπει βαλλόμενο και αδίκως περιυβριζόμενο τον πατέρα του, παίρνει αυτή την πρωτοβουλία της σύνταξης.

Επιπλέον, ίσως διότι θεωρεί κέντρο της λατρείας τον επίσκοπο και για να μπορεί να βλέπει αν κινείται ορθά, όσες αμαρτίες κι αν κάνει μέσα στην εκκλησία, θέλει σε κάθε Θεία Λειτουργία να ακούει, «Εν πρώτοις μνήσθητι Κύριε του πατρός και αρχιεπισκόπου ημών Θεοκλήτου….», όταν λειτουργούν οι ιερείς κι όταν λειτουργεί ο επίσκοπος , «Εν πρώτοις μνήσθητι Κύριε του πατρός και πατριάρχου ημών Βαρθολομαίου και τις Ιεράς ημών Συνόδου….»