Η Αντιγόνη Τσάμη γεννήθηκε στο Πισοδέρι Φλωρίνης. Όλοι γνωρίζουν την ιστορική και ηρωική καταγωγή της ως γόνου θρυλικής οικογενείας Μακεδονομάχων. Επίσης είναι πασίγνωστο στην τοπική μας κοινωνία, και όχι μόνο, το πολυσχιδές συγγραφικό της έργο και οι λαογραφικές μελέτες της. Πνεύμα ανήσυχο, διερευνητικό, δημιουργικό, αποτέλεσε στολίδι της πνευματικής κοινότητος της πόλεώς μας.
Ωστόσο, με το παρόν αφιέρωμα στην μνήμη της, επιθυμούμε να επικεντρωθούμε στην ιδιότητά της ως Εθελόντριας Αδελφής του Ε.Ε.Σ.
Εκπαιδεύθηκε με την Γ΄ σειρά Εθελοντών Τμήματος Ε.Ε.Σ. Φλωρίνης το 1946 μέσα σε μια ζοφερή για τον τόπο μας περίοδο. Όπως αναφέρει η ίδια, στο πόνημά της Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΡΙΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΕΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ, όταν στα 1939 εκπαιδευόταν η πρώτη σειρά Εθελοντών, ήταν μαθήτρια Γυμνασίου, και όσες φορές έβλεπε τις Εθελόντριες να περνούν μπροστά από το σπίτι της ντυμένες με την κάτασπρη στολή τους, ένιωθε βαθειά συγκίνηση, αλλά και επιθυμία να ντυθεί με την τιμημένη αυτή στολή. Όπως κι έγινε λίγα χρόνια αργότερα. Με προϊσταμένη την αείμνηστη Κάλφογλου Ελένη, συμπληρώνει την βασική της εκπαίδευση και την πρακτική της άσκηση στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Φλωρίνης και την Οικοκυρική Σχολή. Η τραγική κατάσταση του εμφυλίου πολέμου με πάμπολλους τραυματίες εκατέρωθεν καλεί την αλτρουιστική ψυχή της στο καθήκον.
Υπηρετεί άοκνα και μέχρι καταρρεύσεως στο Δημοτικό Νοσοκομείο Φλωρίνης, αλλά και στα Νοσοκομεία Καστοριάς και Νεστορίου, όπου ήταν αρμόδια για την περίθαλψη-φροντίδα και προστασία 25 ασθενών-τραυματιών.
Για την περίοδο δράσεως της λαμβάνει το 1948 τιμητικό Μετάλλιο εξαίρετων πράξεων του Υπουργείου Στρατιωτικών, ενώ ήδη έχει τιμηθεί το 1946 με Εύφημο Μνεία του Στρατιωτικού νοσοκομείου Φλωρίνης.
Ακολούθησε η Ερυθροσταυρική της διαδρομή με την εργασία της στο ιατρείο του ΕΕΣ στην Φλώρινα, με συχνές αποστολές για εμβολιασμούς στα χωριά άλλα και υπηρεσία νοσηλευτικής κάλυψης στην Παιδόπολη ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ. Το 1954 διορίζεται ως διευθύντρια του «Σπιτιού του Παιδιού» στην Χρυσή Αριδαίας, αλλὰ προτάσσει και πάλι την ιδιότητά της ως Εθελόντριας, καθώς εκεί δεν υπήρχε ούτε γιατρός ούτε νοσοκόμα. Έτσι, παράλληλα με τα κυρίως καθήκοντά της, διενεργεί νοσηλείες, ενέσεις, εμβολιασμούς, επιδέσεις τραυμάτων, κτλ. Ιδίως κατά τις επιδημίες γρίπης περιθάλπει και φροντίζει συχνότατα τους κατοίκους. Το 1958 μετατίθεται στις Κάτω Κλεινές Φλωρίνης όπου υπήρχε γιατρός και νοσοκόμα, αλλά και πάλι η Αντιγόνη ασχολείται με πάμπολλα νοσηλευτικά καθήκοντα ολοπρόθυμη συμπαραστάτρια σε κάθε ανθρώπινη δοκιμασία, αληθινός φορέας του Ερυθροσταυρικού Πνεύματος, συνέχισε να υπηρετεί κάθε ανάγκη υγείας και στα κατοπινά χρόνια, σε όποια υπηρεσιακή θέση κι αν μετατέθηκε, όπως· Φοιτητικές Εστίες Θες/νίκης, Κέντρο Νεότητας Φλώρινας, κτλ. Όποτε υπήρχε ανάγκη συμπαράστασης, μεταφοράς, διανυκτερεύσεως σε ασθενείς, έδινε το «παρών» χωρίς δεύτερη σκέψη.
Το 1953 της απονεμήθηκε Μετάλλιο Εθνικού Αγώνος 1946—50 μετ’ ενός χρυσού αστέρος από τον Ε.Ε.Σ., ενώ το 1995 το Τμήμα ΕΕΣ Φλωρίνης της απονέμει ειδική τιμητική διάκριση «για την πολυετή διακονία των ιδεωδών του Ερυθροσταυρισμού»
Η Αντιγόνη υπήρξε η μοναδική Ιστοριογράφος που κατέγραψε με ζήλο την πορεία και δράση του τμήματός μας, διενεργώντας σχετική έρευνα, εξασφαλίζοντας γνήσιες μαρτυρίες από Εθελόντριες, καθώς και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.
Χάρη στο βιβλίο της «Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΡΙΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΡΥΘΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ» έχουμε καταγραμμένο ένα ξεχωριστό κομμάτι τα τοπικής μας Ιστορίας, το κομμάτι της ίδρυσης και λειτουργίας του Σώματος Εθελοντριών ΕΕΣ στην πόλη μας.
Επιμελήθηκε επίσης τα κείμενα του Ιστορικού Λευκώματος, αφιερωμένο στην δράση των Εθελοντριών Αδελφών του ΕΕΣ Φλωρίνης από το 1938 έως το 2003, που εκδόθηκε με την ευγενή χορηγία της ΤΕΔΚ Φλωρίνης και αποτελεί ένα σπάνιο ντοκουμέντο της πολυποίκιλης ερυθροσταυρικής παρουσίας στην περιοχή μας.
Η πολυτιμότατη αυτή συμβολή της Αντιγόνης διασφάλισε πρόσβαση σ’ όλες τις νεώτερες Ερυθροσταυρίτισσες στην γνώση των ιστορικών δράσεων και της απαράμιλλης προσφοράς των Εθελοντριών στα δύσκολα χρόνια πού πέρασε ο τόπος μας, έτσι ώστε να αναδεικνύεται το έργο τους και ν’ αποτελεί φωτεινό φάρο στην πορεία των κατοπινών εκπαιδευομένων Εθελοντριών. Χωρίς αυτές τις επιμελείς καταγραφές, θα είχαμε χάσει σίγουρα τις Ερυθροσταυρικές μας ρίζες στην Φλώρινα, αλλά και την ιστορική κληρονομιά που πρέπει να μας καθοδηγεί στα ιδεώδη του Ανθρωπισμού.
Ευγνωμόνως για όλη αυτή την ιστορική παρακαταθήκη, στεκόμαστε ταπεινά μπροστά στην ευγενή προσωπικότητα της Εθελόντριας Αδελφής τάξεως 1946 Τμήματος ΕΕΣ Φλωρίνης Αντιγόνης Τσάμη και ευχόμαστε εκ βάθους καρδίας να είναι Αιωνία Αυτής η Μνήμη!
Από το Γραφείο