Το Θεατρικό Εργαστήρι της Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας, παρουσίασε το Σάββατο 3 και την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016 στο Πολιτιστικό Κέντρο Φλώρινας, την αρχαία τραγωδία«ΑΤΡΕΙΔΕΣ…». Δύο επιβλητικές παραστάσεις που «καθήλωσαν» το κοινό με τις ερμηνείες των (ερασιτεχνών) ηθοποιών, οι οποίοι έδωσαν πραγματικό «ρεσιτάλ στοαρχαίο δράμα, σε ένα πολύ προσεγμένο και στιβαρό έργο, σε μετάφραση-δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του Πέτρου Κοκόζη.
Στην ενότητα μας, θα σας παρουσιάσουμε σε βίντεο μόνο ένα απόσπασμα – trailer από την εξαιρετική ομολογουμένως παράσταση, καθώς πρόκειται να «ανέβει» ξανά σύντομα, αυτούσια όπως παρουσιάστηκε, αυτή τη φορά από ΔΗΠΕΘΕ με τον ίδιο σκηνοθέτη.
**************************
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Το θέατρο είναι μια θεμελιώδης πράξη κοινωνικοποίησης, καλλιεργεί τη συντροφικότητα, την ανεκτικότητα, το ήθος και τη δημιουργία πολιτισμού σε όποιο επίπεδο (επαγγελματικό – ερασιτεχνικό) κι αν δημιουργείται.
Εμείς σαν ερασιτεχνική ομάδα τον δεύτερο κύκλο των μαθημάτων μας τον αφιερώσαμε στο αρχαίο δράμα. Προσπαθήσαμε να ανιχνεύσουμε, να ψηλαφίσουμε το αρχέγονο ανθρώπινο πάθος σταχυολογώντας στίχους από τον Αγαμέμνονα, Χοηφόρους του Αισχύλου και τη Σοφόκλεια Ηλέκτρα και τους ονομάσαμε Ατρείδες.
Κείμενα:
Αισχύλου (Αγαμέμνων-Χοηφόρες)
Σοφοκλή (Ηλέκτρα)
Η παράστασή μας…
Στον τραγικό κόσμο του Αισχύλου, ο φόβος από όλα τα ανθρώπινα συναισθήματα είναι αυτός του οποίου η παρουσία γίνεται περισσότερο αισθητή.
Συνολικά για το θέατρο του Αισχύλου ό,τι ακούμε δεν είναι παρά η παθιασμένη κραυγή αγωνίας της ανθρώπινης ύπαρξης. Για το λόγο αυτόν το αισχυλικό θέατρο ξεχωρίζει, όταν το συγκρίνουμε με άλλες τραγωδίες που έχουν σωθεί.
«Φυσικώ τω λόγω», τον φόβο και την αγωνία, τα εκφράζει συνήθως ο χορός, καθώς εμπλέκεται στενά στη δράση, ώστε αυτή τον επηρεάζει έντονα, ενώ ταυτόχρονα από τη φύση του παραμένει ανίκανος να την πραγματώσει ο ίδιος.
Στον «Αγαμέμνονα» βλέπουμε τον χορό που είναι περισσότερο από ποτέ θύμα της αγωνίας.
Υπόθεση…
Ο Αγαμέμνων, βασιλιάς του Άργους και αρχηγός της εκστρατείας στην Τροία, τη μέρα της θριαμβευτικής επιστροφής του στην πατρίδα, δολοφονείται από τη σύζυγό του Κλυταιμνήστρα. Ο Αισχύλος διέγραψε με ακρίβεια και σοφία όλες τις μορφές του έργου.
Η Κλυταιμνήστρα ψυχρός εκτελεστής κι εκδικητής αναλαμβάνει να διεκπεραιώσει το σχέδιο του Αίγισθου, παίρνοντας εκδίκηση για τη θυσία της κόρης της Ιφιγένειας.
Η προφήτισσα Κασσάνδρα συλλαμβάνεται μέσα σε δύο στιγμές της ύπαρξής της.
Εκείνη τη στιγμή που ως ένα σώμα διαλυμένο, ευτελής ύλη, κατέχεται από τον Απόλλωνα και την άλλη στιγμή που γίνεται λαμπρή εξηγήτρια. Στο τέλος το φτωχό κυνηγημένο ζώο απελευθερώνεται από τη βασανιστική υπακοή στον Απόλλωνα και βαδίζει με σταθερό βήμα προς τον προκαθορισμένο θάνατο.
Ακόμη και ο Αίγισθος φαίνεται αυθεντικό πρόσωπο. Ένας έξυπνος ορθολογιστής, ο άνθρωπος που μέσα στο σκοτάδι κινεί τα νήματα, ώστε η πορεία των γεγονότων να έχει επιθυμητή έκβαση. Ο απροσδόκητος «από μηχανής» θεός, που επωμίζεται ένα πραξικόπημα κι εξηγεί τις άγνωστες αιτίες του. Όταν φαίνεται πως όλα λύθηκαν, όπως υπαγόρευε μια τέλεια μοιχεία, αποσαφηνίζονται δυο ακόμη διαστάσεις: ο φονιάς έδρασε έτσι, όχι επειδή ήταν εραστής της βασίλισσας, αλλά γιατί ήταν γιος του Θυέστη. Η δολοφονία παρουσιάζεται ως η τελευταία ψηφίδα στη μυθική διαμάχη Ατρέα-Θυέστη και παίρνει τη μορφή πολιτικού εγκλήματος. Όταν το κοινό πιστεύει πως όλα έχουν τελειώσει, αφού ο Αγαμέμνων είναι νεκρός και ο Ορέστης στο περιθώριο, η Ηλέκτρα ταράζει τα νερά της υπόθεσης και υπόσχεται εκδίκηση…
Η Ηλέκτρα και η Χρυσόθεμις ομοιότυπα πρόσωπα Αντιγόνης-Ισμήνης δίνουν το δικό τους αγώνα λόγου.
–Μετάφραση-δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία-σκηνικά και κουστούμια: Πέτρος Κοκόζης
–Μουσική: Κων/νος Παπουτσής
–Φωτισμοί: Χρήστος Γιαλαβούζης
–Αρχιτεκτονική επίβλεψη-μελέτη σκηνικού: Μιχάλης Παπαγιαννάκης
–Ειδικές κατασκευές: Γιώτα Καναβού, ΑργύριοςΡήμος, Όλγα Μαντινιώτη
–Οργάνωση παραγωγής-συντονισμός ομάδας: Σοφία Ζευγώλη – Ολυμπία Χατζηχρήστου
–Βοηθός σκηνοθέτη: Πέτρος Στογιάντσης
Φωτογραφίες: Νίκος Σειδαρίδης
Τα πρόσωπα:
-Φρουρός: ΑργύριοςΡήμος
-Κλυταιμνήστρα: Βασιλική Σκριβάνου
-Αγγελιοφόρος: Γιώτα Καναβού
-Αγαμέμνων: Διαμαντής Σερασλής
-Κασσάνδρα: Ολυμπία Χατζηχρήστου
-Αίγισθος: Νίκος Σεϊδαρίδης
-Ηλέκτρα: Όλγα Μαντινιώτη
-Χρυσόθεμις: Σοφία Ζευγώλη
Χορός:
Άννα Μπατμά, Σοφία Ζευγώλη, Χριστιάνα Τσουμίτα, Γιώτα Καναβού, Ολυμπία Χατζηχρήστου, Αθηνά Μανουκάκη, Ευαγγελία Παλικρούση, , ΠένυΣωτηροπούλου, Κατερίνα Κετσίδου, ΟλγαΜαντινιώτη.
Στην παράσταση παίρνουν μέρος και τα παιδιά:
Παύλος Μηντσόπουλος, Γιώργος Σουλιώτης, Ευαγγελία Παπαδημητρίου, Μαρία Λιθοξοΐδου, Ραφαηλία Μπακάλη, Ελένη Παπαναστασίου.
Ευχαριστίες:
Ευχαριστούμε θερμά για την ευγενική προσφορά της πνευματικής τους δουλειάς, τον Ν.Σεϊδαρίδη για τη φωτογράφηση, τον Κ. Παπουτσή για τη μουσική σύνθεση, τον Χρ. Γιαλαβούζη για τον φωτισμό, τον Ηλ. Ιωαννίδη για το video, τους γλύπτες Φίλιππο Καλαμάρα και Ρήμο Αργύριο.
**************************
(ΑΡΘΡΟ TOY ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΑΚΥΛΑ ΜΗΤΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ)
ΑΤΡΕΙΔΕΣ – ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΚΠΛΗΞΗ
Αληθινά τυχεροί όσοι (και ήταν πάρα πολλοί) βρέθηκαν στο Πολιτιστικό για να παρακολουθήσουν την παράσταση ΑΤΡΕΙΔΕΣ της θεατρικής ομάδας της Λέσχης Πολιτισμού. Μια παράσταση που πιθανόν και να την αδικούμε αναφερόμενοι σε αυτήν με το γνωστό κλισέ «δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις μεγάλες παραστάσεις του κέντρου». Ναι όντως δεν είχε τίποτε να ζηλέψει, αντιθέτως είχε και να προσφέρει: Απλότητα, λιτότητα, στιβαρότητα, ακρίβεια και πάνω απ’όλα σεβασμό, στο ίδιο το έργο, με συνείδηση του βάρους που οι ερασιτέχνες (;) συντελεστές ανέλαβαν να διεκπεραιώσουν. Τους αδικεί το ρήμα, αφού δεν διεκπεραίωσαν απλά, αλλά κατά το παλαιό έθος «δίδαξαν» τραγωδία.
Όλοι οι θεατές, ο καθένας κατά τον βαθμό μύησής του στην αρχαία τραγωδία απήλαυσαν τα εξαίρετα μηνύματα των μεγάλων τραγικών μας. Όσοι έρχονταν πρώτη φορά σε επαφή με το αντικείμενο δήλωναν ενθουσιασμένοι από την ποιότητα της παράστασης που ούτε κούρασε ούτε απώθησε, αντιθέτως μάλιστα κέντρισε το ενδιαφέρον. Οι περισσότερο μυημένοι στο κλασσικό θέατρο δήλωναν διπλά ενθουσιασμένοι: Η παρουσίαση αποσπασμάτων του Αγαμέμνονα και των Χοηφόρων του Αισχύλου και (μικρότερου) της Ηλέκτρας του Σοφοκλέους, ήταν τεχνικά, σκηνοθετικά και υποκριτικά άρτια. Ανήκοντας σε αυτούς που παρακολουθούν κάθε χρόνο τις παραστάσεις και έχοντας πρόσφατα παρακολουθήσει και τον Αγαμέμνονα και την Ηλέκτρα σε ξεχωριστές παραστάσεις όσο και την φετινή (εξοργιστική για την νεωτερικότητα της και τις αποστάσεις από την αυθεντική απόδοση) Ορέστεια του Χουβαρδά, μπορώ με βεβαιότητα να πω ότι η παράσταση που έστησε ο σίγουρα χαρισματικός -και σεμνός- (με την επικουρία του βοηθού σκηνοθέτη Πέτρου Στογιάντση) Πέτρος Κοκόζης υπεύθυνος για την μετάφραση-δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία -σκηνικά και κουστούμια ευστόχησε και μαζί ευτύχησε. Σε ένα λιτό αλλά υποβλητικό σκηνικό σε αρχιτεκτονική επίβλεψη και μελέτη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, με μουσική επιμέλεια του Κων/νου Παπουτσή και φωτισμό του Χρήστου Γιαλαβούζη, ξεδιπλώθηκε το δράμα των ανθρώπων και η κατάρα των Ατρειδών.
Η παράσταση έμεινε πιστή στην σχεδόν ξεχασμένη τις τελευταίες δεκαετίες αυθεντική σκηνοθετική απόδοση, μακριά από φτηνούς ή ακριβούς εντυπωσιασμούς, που με την νεωτερικότητα που τους διακρίνει και την πρόθεση της «νέας ανάγνωσης» σπάνια αποφεύγουν την απώθηση του θεατή από το ουσιαστικό δρώμενο και το πανάρχαιο ηθικό δίλημμα που προβάλλει ο τραγωδός, «την ύβριν και την μήνιν, την άτη και την τίσιν», με λίγα λόγια τα στάδια και ψυχολογικά επίπεδα που οι άμοιροι πρωταγωνιστές –θύματα συνήθως της μοίρας, της πατρογονικής κατάρας ή της δικής τους οίησης- παθαίνουν, με την πλήρη έννοια του όρου πάθος, αφού η αρχαία τραγωδία ανθρώπων πάθη ιστορεί. Η εμμονή στην παραδοσιακή απόδοση δικαίωσε τον σκηνοθέτη που έντυσε τους πρωταγωνιστές αλλά και (ιδίως) τον χορό με μανδύες, χιτώνες αλλά και μάσκες.
Τίποτε από αυτά όμως δεν θα είχαν αξία εάν δεν είχε διδαχθεί και ερμηνευτεί με ζηλευτή επάρκεια η κίνηση του χορού, μια κίνηση που απέδιδε ανάλογα με την πορεία της παράστασης συναίσθημα, φόβο, ανησυχία, ενθουσιασμό, απόγνωση. Κανείς από τον χορό δεν υστέρησε και όλες μαζί απέδωσαν ένα εξαιρετικά σφικτό και δεμένο σύνολο. Τα ονόματά τους:. Σοφία Ζευγώλη, Χριστιάνα Τσουμίτα, Γιώτα Καναβού, Ολυμπία Χατζηχρήστου, Αθηνά Μανουκάκη, Ευαγγελία Παλικρούση, ΠένυΣωτηροπούλου, Κατερίνα Κετσίδου, ΟλγαΜαντινιώτη. Ειδική αναφορά αξίζει στην κορυφαία του χορού Άννα Μπατμά, αφού με την ερμηνεία της και την σταθερότητά της και μια απρόσμενη καθαρότητα στην εκφορά του λόγου, οδήγησε με στιβαρό χέρι τον χορό, ανεδεικνυόμενη σε πραγματικά κορυφαία του.
Από την διανομή οι ΑργύριοςΡήμος – Φρουρός, Διαμαντής Σερασλής -Αγαμέμνων, Νίκος Σεϊδαρίδης -Αίγισθος, Σοφία Ζευγώλη –Χρυσόθεμις, τίμησαν τον ρόλο που τους εμπιστεύτηκαν. Ιδιαίτερη μνεία όμως πρέπει να γίνει για τις ερμηνείες της ΓιώταςΚαναβού – Αγγελιοφόρου και της Όλγας Μαντινιώτη – Ηλέκτρας, που κινήθηκαν σε υψηλά επίπεδα αφού η πειστικότητα στην κίνηση και την θεατρική απόδοση και η δουλεμένη άρθρωση ήταν τα χαρακτηριστικά τους. Η Ολυμπία Χατζηχρήστου στον ρόλο της Κασσάνδρας εξέπληξε ευχάριστα. Πρόκειται για κομβικό αλλά και εξαιρετικά δύσκολο ρόλο, με διαρκείς μεταπτώσεις της ηρωίδας από την κατάσταση της θείας μέθης στην επίγνωση της σκληρής και άδικης μοίρας της. Θα την αδικούσαμε αν λέγαμε απλά ότι ανταπεξήλθε στις απαιτήσεις του πιο απαιτητικού ρόλου, αφού τον διεξήλθε αρτιότατα. Άφησα τελευταία την Κλυταιμνήστρα: – Βασιλική Σκριβάνου, που με την ερμηνεία της σηματοδότησε την όλη παράσταση. Δύσκολα θα βρεις ψεγάδια σε μια ερμηνεία που βγήκε από τα βάθη του είναι της – χαρακτηριστικό των ηθοποιών που έχουν το χάρισμα να ενδύονται τον χαρακτήρα που υποδύονται- και σε μια σκηνική παρουσία απλά εντυπωσιακή. Η δική της εκδοχή στάθηκε σε απόσταση από την συνηθισμένη αρχοντική, απόμακρη και ιδιαίτερα «στημένη» Κλυταιμνήστρα που έχουμε συνηθίσει και έτσι το αποτέλεσμα προέκυψε με μια πιο γήινη, πιο θηλυκή και πιο περιπαθή – εμπαθή ηρωίδα. Η ηθοποιός – φοιτήτρια της σχολής Καλών Τεχνών είναι βέβαιο ότι έχει πολλά να δώσει και ανεβάζει τον πήχυ των προσδοκιών μας.
Τέλος αναφορά πρέπει να γίνει και στους λοιπούς συντελεστές της παράστασης Γιώτα Καναβού, Αργύριο Ρήμο, Όλγα Μαντινιώτη στις ειδικές κατασκευές, Σοφία Ζευγώλη – Ολυμπία Χατζηχρήστου που είχαν την οργάνωση παραγωγής – συντονισμό της ομάδας, ενώ στην παράσταση έλαβαν μέρος και τα παιδιά: Παύλος Μηντσόπουλος, Γιώργος Σουλιώτης, Ευαγγελία Παπαδημητρίου, Μαρία Λιθοξοΐδου, Ραφαηλία Μπακάλη και Ελένη Παπαναστασίου.
Κλείνουμε με την ευχή: Τις ημέρες αυτές οι παραπάνω συντελεστές άφησαν ένα μικρό μα πολύ ευκρινές και πολλά υποσχόμενο θεατρικό χνάρι. Σίγουρα θα πρέπει να περιμένουμε και άλλα από αυτούς τους άξιους συντελεστές και θα ήταν κρίμα να μην έχει συνέχεια μια τέτοια προσπάθεια.
ΦΛΩΡΙΝΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΑΚΥΛΑ ΜΗΤΚΑΣ