Οι κλιματικές αλλαγές που συντελούνται έχουν επιφέρει τεράστιες καταστροφές στην αγροτική παραγωγή της χώρας τα τελευταία χρόνια. Για το αγροτικό κίνημα ο ΕΛΓΑ, ο κοινωνικός χαρακτήρας που πρέπει να έχει, η συνολική ασφάλιση της παραγωγής και του κεφαλαίου, οι δίκαιες αποζημιώσεις αποκτούν προτεραιότητα στην πάλη του. Με τον νέο κανονισμό του ΕΛΓΑ που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ και εφαρμόζεται από το 2011 από όλες τις κυβερνήσεις χάθηκαν τα όποια κοινωνικά χαρακτηριστικά είχε ο οργανισμός, μειώθηκαν δραματικά οι αποζημιώσεις ενώ υπερδιπλασιάστηκαν τα ασφάλιστρα.
Μέχρι το 2011 οι αγρότες και κτηνοτρόφοι πλήρωναν το 3% των τιμολογίων τους ως ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ που απέφερε ένα ποσό περίπου 70-75 εκατ. Ευρώ τον χρόνο στον ΕΛΓΑ. Το κράτος συνέβαλε από τον προϋπολογισμό για να καλύψει τις ζημιές στην παραγωγή και συνήθως οι αποζημιώσεις κατά έτος έφταναν τα 450-500 εκατ. Ευρώ. Με πρόσχημα τα χρέη του ΕΛΓΑ προς το κρατικό προϋπολογισμό ψηφίστηκε ο νέος κανονισμός που εφαρμόζεται από το 2011. Εδώ να τονίσουμε ότι πολλές φορές ο ΕΛΓΑ χρησιμοποιήθηκε από κυβερνήσεις, βουλευτές, κυβερνητικούς παράγοντες για ψηφοθηρικούς λόγους και υπήρχαν αρκετές περιπτώσεις που δινόταν χρήματα ως αποζημιώσεις που δεν δικαιούταν κάποιοι. Συνεπώς η ευθύνη είναι τον κυβερνήσεων αν γινόταν σπατάλη χρημάτων και όχι των ασφαλισμένων στον ΕΛΓΑ. Εξάλλου ο κρατικός προϋπολογισμός απαρτίζεται από την άμεση και έμμεση φορολογία που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα, ανάμεσα τους αγρότες και κτηνοτρόφοι, συνεπώς δικά μας χρήματα ήταν που επέστρεφαν στους δικαιούχους τους για να στηρίξουν το χαμένο εισόδημα από τις ζημιές.
Και με τον παλιό κανονισμό του ΕΛΓΑ δεν ασφαλίζονταν η παραγωγή από το σύνολο των καιρικών συνθηκών και των νόσων αλλά ούτε αποζημιώνονταν η ζημιά στο 100%. Πολλά ζημιογόνα αίτια δεν αναγνωρίζονταν από τον ΕΛΓΑ και δεν υπήρχε αποζημίωση.
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΛΓΑ ΑΠΟ ΤΟ 2011
- Υπερδιπλασιάστηκαν οι ασφαλιστικές εισφορές αγροτών και κτηνοτρόφων καθώς σήμερα δίνονται περίπου 170-175 εκατ. Ευρώ τον χρόνο στον ΕΛΓΑ.
- Ενώ οι κυβερνήσεις είχαν υποχρέωση να συμβάλουν στον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ με ποσοστό 20% σε σχέση με τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών ( περίπου 30-35 εκατ. Ευρώ τον χρόνο) καμία κυβέρνηση δεν έχει δώσει ούτε ένα ευρώ στον ΕΛΓΑ με την εφαρμογή του νέου κανονισμού.
- Με αυτό τον τρόπο ο ΕΛΓΑ έπαψε να είναι δημόσιος οργανισμός. Λειτουργεί μόνο χάρη στις ασφαλιστικές εισφορές αγροτών και κτηνοτρόφων και με αυτά τα χρήματα καλύπτονται οι πάγιες ανάγκες του ΕΛΓΑ, τα λειτουργικά έξοδα του, η μισθοδοσία των υπαλλήλων, τα έξοδα κίνησης, ενοίκια, τηλέφωνα κλπ.
- Ο νέος κανονισμός του ΕΛΓΑ προϋποθέτει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Αυτό σημαίνει ότι δίνονται ως αποζημίωση ότι απομένει από τις ασφαλιστικές εισφορές αφού αφαιρεθούν τα λειτουργικά έξοδα του ΕΛΓΑ αλλά και περίπου 30 εκατ. Ευρώ που πάνε στις μνημονιακές υποχρεώσεις της κυβέρνησης. Υπολογίζουμε ότι από το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών 175 εκατ. με αυτό τον τρόπο διατίθενται για αποζημιώσεις μόνο 125 εκατ. ευρώ ως ανώτατο ποσό τον χρόνο, περίπου στο ¼ του ποσού που δίνονταν ως το 2011 και ενώ οι ζημιές έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Αν το ύψος των ζημιών ξεπερνάει αυτό το ποσό τότε υπάρχει οριζόντια περικοπή στους δικαιούχους παραγωγούς.
- Με τον νέο κανονισμό ζούμε τον παραλογισμό να πληρώνουμε ασφαλιστικές εισφορές με βάση τις δηλώσεις ΟΣΔΕ και τα στρέμματα καλλιέργειας χωρίς να ξέρουμε αν θα έχουμε παραγωγή, αν θα την πουλήσουμε και σε ποια τιμή, αν θα πληρωθούμε από εμπόρους και βιομηχανίες. Σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει παραγωγή λόγω καιρικών φαινομένων που ο ΕΛΓΑ δεν αποζημιώνει και έτσι ο αγρότης και σε πολύ χειρότερη μοίρα βρίσκεται ο κτηνοτρόφος, πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές χωρίς να έχουν εισόδημα και χωρίς να αποζημιώνονται από την ζημιά που υπέστησαν.
- Υπάρχουν τεράστια κενά στην στελέχωση του ΕΛΓΑ με μόνιμο, ειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις στην εκτίμηση των ζημιών και στην αποζημίωση τους. Το υπουργείο και ο ΕΛΓΑ επαίρονται ότι μέσα σε 6 μήνες δίνονται αποζημιώσεις αλλά είναι ένα ακόμη μεγάλο ψέμα καθώς υπάρχουν συνήθως καθυστερήσεις που αγγίζουν ή και υπερβαίνουν τους 12 μήνες.
- Ο στόχος τους είναι η παράδοση τμήματος ή του συνόλου της ασφάλισης της παραγωγής σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες που θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τις εισφορές και θα δίνουν μικρότερες αποζημιώσεις.
ΠΑΛΕΥΟΥΜΕ ΚΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΟΥΜΕ:
- Άμεση αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να γίνει δημόσιος κρατικός φορέας με επαρκή κρατική χρηματοδότηση που θα ασφαλίζει και θα αποζημιώνει στο 100% την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλους τους φυσικούς κινδύνους και νόσους.
- Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού με εκπαίδευση και επιστημονική κατάρτιση για άμεσες και δίκαιες εκτιμήσεις και αποζημιώσεις.
- Κατάργηση των ΠΣΕΑ (τώρα ΚΟΕ) που αποζημιώνουν με ψίχουλα την παραγωγή και το κεφάλαιο μετά από 3 και πάνω χρόνια.
- Να σταματήσουν οι χρόνιες αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές.
- Να χρηματοδοτηθούν στο σύνολο τους έργα υποδομής για την ασφάλεια της παραγωγής από φυσικούς κινδύνους, επίγεια και εναέρια αντιχαλαζική προστασία, αντιχαλαζικά δίχτυα, για τον παγετό, αντιπλημμυρικά έργα κλπ. Με αυτό τον τρόπο θα ελαχιστοποιηθούν οι ζημιές που καλείται να αποζημιώνει ο ΕΛΓΑ.
Κρητικού Διαμάντω
Μέλος Πανελλαδικής Επιτροπής Μπλόκων