της Μαρίας Μπιλιώνη,
Συμβούλου Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας,
www.tangramedu.net
Η συζήτηση για την επαγγελματική απασχόληση των νέων προβληματίζει τους μαθητές που φέτος διεκδικούν ή θα διεκδικήσουν τις επόμενες χρονιές με τη συμμετοχή τους στις πανελλαδικές εξετάσεις μια θέση στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας. Ιδιαίτερα όμως το συγκεκριμένο ζήτημα απασχολεί σε μεγάλο βαθμό τους γονείς αυτών. Η οικονομική κρίση την οποία όλοι βιώνουμε έχει αυξήσει την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα για το οικονομικό μέλλον της χώρας μας αλλά και την επαγγελματική σταδιοδρομία των νέων. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει επιπρόσθετες δυσκολίες στη λήψη της επαγγελματικής επιλογής και επιβάλλει την μείωση των περιθωρίων για λάθος επαγγελματική απόφαση. Η έγκυρη και αξιόπιστη πληροφόρηση και μελέτη των πιθανών μελλοντικών απαιτήσεων της αγοράς εργασίας είναι ένα από τα βασικά σημεία προκειμένου οι νέοι να έχουν τη δυνατότητα να είναι οι ίδιοι ανταγωνιστικοί στο μέλλον και οι γονείς τους να νιώθουν ότι προσφέραν στο παιδί τους ό,τι μπορούσαν προκειμένου να το διευκολύνουν, να το βοηθήσουν στη δύσκολη διαδικασία της επαγγελματικής επιλογής.
Ποιοι τομείς της αγοράς εργασίας, λοιπόν, υπόσχονται θέσεις επαγγελματικής απασχόλησης στις επόμενες τρεις δεκαετίες;
Σύμφωνα με την μελέτη της Σιδηροπούλου-Δημακάκου «Το μέλλον της αγοράς εργασίας: επαγγέλματα και δεξιότητες» (2016)⃰⃰ οι τομείς της αγοράς εργασίας που φαίνεται ότι θα υπάρξει η τάση για ανάπτυξη είναι οι ακόλουθοι:
- Υγεία και Κοινωνική Φροντίδα: Δημογραφικοί παράγοντες (αύξηση προσδόκιμου ζωής), κοινωνικές συνθήκες (εργαζόμενοι γονείς με ανάγκη για φροντιστές των παιδιών τους) και η ανάπτυξη της ιατρικής έρευνας και της τεχνολογίας καθιστούν την αύξηση στη ζήτηση των επαγγελμάτων υγείας και κοινωνικής φροντίδας αναμενόμενη τα επόμενα χρόνια. Επιπρόσθετα, η αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων όπως και οι αυξημένες ανάγκες για νοσηλευτικό προσωπικό τόσο στα νοσοκομεία αλλά κυρίως σε ιδιωτικό επίπεδο (φροντίδα στο σπίτι) καθιστούν την αναμενόμενη ανάγκη για νοσηλευτές, φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές κ.α αυξημένη. Άλλοι τομείς που φαίνεται ότι θα σημειώσουν ανάπτυξη είναι αυτοί των σχεδιαστών τεχνητών μελών, και των βιοϊατρικών-μηχανικών, των πλαστικών χειρουργών, των διαιτολόγων, διατροφολόγων. Νέα επαγγέλματα στο χώρο της υγείας αναμένεται να αναπτυχθούν, όπως αυτό του Συμβούλου ηλικιωμένων και του διαχειριστή ατόμων τρίτης ηλικίας.
- Νέες Τεχνολογίες και Πληροφορική: Με την ραγδαία ανάπτυξης της Πληροφορικής και την ένταξη της τεχνολογίας της πληροφορίας στο σύνολο σχεδόν των επαγγελματικών τομέων, είναι εύκολα αντιληπτό πως τα επαγγέλματα που έχουν άμεση σχέση με την Πληροφορική θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται σε μεγάλη ζήτηση. Προγραμματιστές, σχεδιαστές και δημιουργοί προγραμμάτων, ιστοσελίδων, εφαρμογών, υπεύθυνοι ασφάλειας δεδομένων, τεχνικής ανάπτυξης και ανάπτυξης δικτύων φαίνεται ότι θα συνεχίσουν όχι μόνο να έχουν μεγάλη ζήτηση αλλά και να αμείβονται καλά. Αξίζει να επισημανθεί ότι έως το 2020 κατά την Κομισιόν, το 90% των θέσεων εργασίας θα απαιτούν ανεπτυγμένες ψηφιακές δεξιότητες!
- Ρομποτική: Μελέτες επισημαίνουν ότι στο άμεσο μέλλον οι μηχανικοί ρομποτικής, οι ειδικοί ελέγχου και συντήρησης των ρομπότ θα είναι από τα επαγγέλματα υψηλής ζήτησης, καθώς ήδη σήμερα η ρομποτική τεχνολογία μετρά ένα μεγάλο αριθμό εφαρμογών σε πεδία όπως τη βιομηχανία, το στρατό, την ιατρική.
- Ενέργεια και περιβάλλον: Η χρήση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας γίνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής και της μείωσης των ενεργειακών πηγών απαραίτητη, οπότε επαγγέλματα όπως αυτά του σχεδιαστή και συντηρητή αιολικών πάρκων, του εγκαταστάτη ηλιακών συλλεκτών, του σχεδιαστή εναλλακτικών αυτοκινήτων, του βιοκλιματολόγου, του γεωπόνου εξειδικευμένου σε τεχνικές όπως η υδροπονία και η αεροπονία είναι κάποια από αυτά που αναμένεται να παρουσιάζουν μεγάλη ζήτηση τα επόμενα χρόνια.
- Διεθνές Δίκαιο: Η παγκοσμιοποίηση και η ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών με την επακόλουθη αύξηση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών, η αναγκαιότητα για διαχείριση ζητημάτων σχετικών με το διεθνές, διακρατικό δίκαιο, τους φορολογικούς κώδικες, την εργασιακή και περιβαλλοντική νομοθεσία προσδιορίζει ότι στο μέλλον είναι πολύ πιθανόν η ζήτηση των δικηγόρων και των νομικών που ασχολούνται με τα παραπάνω θέματα να αυξηθεί σημαντικά.
- Εκπαίδευση: Καθώς ο πληθυσμός του πλανήτη αυξάνεται και οι μεγαλύτερης ηλικίας εργαζόμενοι χρειάζεται να επανεκπαιδευτούν για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, καθώς πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να βελτιώσουν το επίπεδο εκπαίδευσής τους καθ΄ όλη τη πορεία της προσωπικής αλλά και της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας, οι επαγγελματίες εκπαιδευτικοί (ενηλίκων ή ανηλίκων) εργαζόμενοι με ποικίλες μεθοδολογίες και μέσα διδασκαλίας με σύγχρονη ή ασύγχρονη ή εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή με μικτές τεχνικές φαίνεται ότι θα έχουν ζήτηση. Σ’ αυτό το συμπέρασμα μπορούμε να καταλήξουμε αναλογιζόμενοι τον Alvin Toffer ο οποίος εύγλωττα τονίζει ότι ο αναλφάβητος του 21ου αιώνα δεν θα είναι αυτός που δεν θα ξέρει να διαβάζει και να γράφει, αλλά εκείνος που δε θα μπορεί να μάθει, να ξεμάθει και να ξαναμάθει.
- Μάρκετινγκ και Πωλήσεις: Το digital marketing είναι αυτό που έχει πάρει τη θέση του «παρωχημένου» παραδοσιακού marketing και η ζήτηση για σχεδιασμό και την οργάνωση των πωλήσεων (logistics), τη διαχείριση διαδικτυακών πωλήσεων, όπως και τον προγραμματισμό και την ανάλυση δεδομένων για τις εξ αποστάσεως πωλήσεις φαίνεται να αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς και να έχουν ζήτηση τα επόμενα χρόνια.
- Οικονομική ανάλυση και σχεδιασμός – λογιστικές υπηρεσίες: Στις δύσκολες και διαταραγμένες οικονομικές περιόδους που διανύουμε η ανάγκη παροχής ασφαλών οικονομικών συμβουλών και σχεδιασμών θα είναι όλο και περισσότερο απαραίτητες υπηρεσίες όχι μόνο για τις επιχειρήσεις αλλά και για τα φυσικά πρόσωπα. Έτσι, επαγγέλματα όπως αυτά του οικονομικού αναλυτή και σχεδιαστή, του λογιστή, του ορκωτού λογιστή, του χρηματοοικονομικού συμβούλου φαίνεται ότι θα έχουν μεγάλη ζήτηση.
- Διάστημα: Είναι, ίσως ο τομέας εργασίας που, όπως δείχνει η συγκεκριμένη μελέτη, πρόκειται να εξελιχθεί δυναμικά τα επόμενα χρόνια, παρ’ όλο που σήμερα δε σχετίζεται με την επαγγελματική πραγματικότητα Έρευνες δείχνουν ότι όσοι επενδύσουν στην εκπαίδευση πάνω σε τομείς που σχετίζονται με το Διάστημα θα βγουν κερδισμένοι.
Κλείνοντας, θέλω να τονίσω ότι καμιά πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται η αγορά εργασίας ύστερα από κάποια χρόνια. Ωστόσο, τα πορίσματα ερευνητικών μελετών (μία από τις οποίες είναι και η παρουσιαζόμενη) που ασχολούνται με το ανθρώπινο δυναμικό και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας μπορούν να εντοπίσουν τις τάσεις για ανάπτυξη σε κάποιους επαγγελματικούς τομείς και να συνδράμουν αποφασιστικά στην ορθή επαγγελματική επιλογή του ατόμου. Αρκεί αυτή η γνώση να συνδυαστεί με τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις αλλά και τους περιορισμούς του κάθε νέου-υποψηφίου προς ένταξη είτε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είτε στην αγορά εργασίας.
⃰Μπορείτε να βρείτε το πλήρες κείμενο της μελέτης: http://www.euc.ac.cy/en/news–announcements/%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD-%CF%84%CHYPERLINK «http://www.euc.ac.cy/en/news–announcements/το-μέλλον-της-αγοράς-εργασίας–επαγγέλματα-και-δεξιότητες»E%B7%CF%82-%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC%CF%82-%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82–%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%AD%CE%BB%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B4%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82