Γράφει ο Ιωάννης Μ. Δούρδας
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Τι είναι;
Είναι μια χρόνια, αυτοάνοση νόσος που προσβάλει το Κ.Ν.Σ. (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός, εγκεφαλικά και περιφερικά νεύρα). Καταστρέφει την μυελίνη (ουσία που περιβάλλει τις νευρικές ίνες), προκαλεί ουλές (πλάκες) με αποτέλεσμα την μη μετάδοση των ερεθισμάτων από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Προσβάλλει νέους ενήλικες και συνήθως γυναίκες.
Αίτια
Αν και είναι αυτοάνοση νόσος τα αίτια της δεν είναι εξακριβωμένα. Κατηγορήθηκαν γενετικοί, περιβαλλοντικοί παράγοντες, λοιμώξεις, εμβόλια, διατροφή.
Μορφές
Υπάρχουν τέσσερις μορφές:
- Υποτροπιάζουσα – διαλείπουσα: το 80% εμφανίζει αρχικά τον τύπο αυτό, που χαρακτηρίζεται από: εξάρσεις που ακολουθούνται από περιόδους ηρεμίας για μήνες ή και χρόνια. Οι βλάβες υποχωρούν πλήρως.
- Πρωτοπαθής προϊούσα: είναι το 10% και χαρακτηρίζεται από αργή επιδείνωση της νευρολογικής λειτουργίας, χωρίς σαφείς εξάρσεις και υφέσεις.
- Δευτεροπαθής προϊούσα: αργή επιδείνωση που ενίοτε ακολουθεί την πρώτη μορφή (μετά από 10 χρόνια).
- Προϊούσα – υποτροπιάζουσα: είναι το 5%, με σταθερή επιδείνωση με συνεχείς εξάρσεις χωρίς ύφεση.
Συμπτώματα
Νευρολογικά:
- Ελαφρά: μούδιασμα, υπαισθησίες, παραισθησίες, ασταθής διάθεση και μελαγχολία.
- Σοβαρά: μυϊκή αδυναμία, δυσκολία στην κίνηση, δυσκολία στο συντονισμό των κινήσεων, διαταραχές ισορροπίας, διπλωπία, παράλυση.
Οι υποτροπές είναι πιο συνηθισμένες την άνοιξη και το καλοκαίρι ή μετά από έκθεση στη ζέστη (ζεστό μπάνιο).
Ανά συστήματα
- ΚΝΣ: κόπωση, κατάθλιψη, γνωστικές αδυναμίες, ασταθές συναίσθημα.
- Ομιλία: δυσαρθρία.
- Οισοφάγος: δυσφαγία.
- Μυοσκελετικό: αδυναμία, σπασμοί, αταξία.
- Αισθητικότητα: πόνος, υπαισθησία, παραισθησίες.
- Έντερο: διάρροιες, ακράτεια.
- Ουροποιητικό: ακράτεια ούρων, κατακράτηση.
- Οφθαλμολογικές εκδηλώσεις: Οπισθοβολβική νευρίτιδα: ετερόπλευρη μείωση της όρασης σε δύο – επτά ημέρες, με οπισθοβολβικό άλγος που επιτείνεται με τις οφθαλμικές κινήσεις και μπορεί να συνοδεύεται από πονοκεφάλους και φωτοψίες. Ενώ η όραση είναι μειωμένη η βυθοσκόπηση είναι φυσιολογική! Στο οπτικό πεδίο υπάρχει κεντρικό ή παρακεντρικό σκότωμα. Παρατηρείται δυσχρωματοψία.
- Διπλωπία.
Η Οπισθοβολβική νευρίτιδα και η Διπλωπία μπορεί να αποτελούν την πρώτη εκδήλωση της ΣΚΠ πριν ακόμη εμφανιστούν εκδηλώσεις από το ΚΝΣ. Σπανιότερα μπορούν να εκδηλωθουν:
- Πρόσθια Ραγοειδίτιδα.
- Διάμεση Ραγοειδίτιδα
- Αγγειΐτιδα αμφιβληστροειδή
Διάγνωση
- Μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου και νωτιαίου Μυελού (MRI), απαραίτητη.
- Ανάλυση εγκεφαλονωτιαίου υγρού (μετά από οσφυονωτιαία παρακέντιση).
- Οπτικά προκλητά δυναμικά ινιακού λοβού (διάγνωση οπισθοβολβικής νευρίτιδας).
Πρόγνωση
Ο κίνδυνος ανάπτυξης ΣΚΠ στην δεκαπενταετία εξαρτάται από τα ευρήματα της MRI κατά την πρώτη προσβολή:
- 25% των ατόμων με φυσιολογική MRI θα εμφανίσει ΣΚΠ στην δεκαπενταετία.
- 75% των ατόμων με μία ή περισσότερες απομυελινωτικές πλάκες στην MRI θα εμφανίσουν ΣΚΠ στην δεκαπενταετία.
Θεραπεία
Ακόμα και χωρίς θεραπεία, συνήθως επέρχεται βελτίωση ή πλήρης αποκατάσταση της όρασης μέσα σε εβδομάδες ή μήνες. Αλλά: η ενδοφλέβια χορήγηση Κορτιζόνης σε μεγάλες δόσεις προκαλεί γρηγορότερη αποκατάσταση της όρασης και μειώνει τον κίνδυνο των υποτροπών.
Αντίθετα η από το στόματος χορήγηση Κορτιζόνης αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπών.
Νεότερες θεραπευτικές επιλογές φαίνεται ότι προστατεύουν από την εκδήλωση νέων υποτροπών ή την επέκταση των βλαβών.
Δούρδας Μ. Ιωάννης
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Π. Μελά 52, Φλώρινα, Τ.Κ. 53100
Τηλ Ιατρείου: 2385022101
Κινητό: 6980317815