Γράφει ο Ιωάννης Μ. Δούρδας
Τι είναι;
Είναι η προσβολή του αμφιβληστροειδή από τον Σακχαρώδη Διαβήτη. Οι βλάβες που προκαλούνται μπορεί, αν δεν αντιμετωπιστούν, να οδηγήσουν σταδιακά σε τύφλωση. Οι οφθαλμική νόσος εκδηλώνεται τόσο συχνότερα, όσο ο διαβήτης διαρκεί περισσότερο. Η συχνότητα όμως εμφάνισης μπορεί να μειωθεί σημαντικά αν ο ασθενής παρακολουθείται συστηματικά από οφθαλμίατρο και ρυθμίζει σωστά το Σάκχαρό του.
Αίτια
Η Δ.Α.Π. οφείλεται σε βλάβη των αγγείων του αμφιβληστροειδή. Η υπεργλυκαιμία προκαλεί καταστροφή των κυττάρων στο τοίχωμα των αγγείων με αποτέλεσμα τα αγγεία να χάνουν τη στεγανότητά τους και να γίνονται πιο διαπερατά και εύθρυπτα. Η αγγειοπάθεια αυτή μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία του αμφιβληστροειδή και στη συνέχεια στην ανάπτυξη παθολογικών αγγείων.
Μορφές
Υπάρχουν δύο μορφές Δ.Α.Π:
- Η Μη παραγωγική Δ.Α.Π ή Δ.Α.Π. του υποστρώματος: είναι η πιο απλή μορφή και μπορεί να υποστρέψει αν το σάκχαρο του αίματος ρυθμιστεί κανονικά και συγχρόνως ρυθμιστεί και η αρτηριακή υπέρταση.
- Η Παραγωγική ΔΑΠ: είναι η πιο σοβαρή μορφή και συνοδεύεται από τη δημιουργία παθολογικών αγγείων (νεοαγγεία) που μπορεί να οδηγήσουν σε:
- Αιμορραγία στο υαλοειδές
- Αποκόλληση αμφιβληστροειδούς
- Νεοαγγειακό Γλαύκωμα.
Κάποιοι ασθενείς, ανεξαρτήτως μορφής της αμφιβληστροειδοπάθειας, μπορεί να εκδηλώσουν ΟΙΔΗΜΑ ΤΗΣ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΑΣ, που οφείλεται σε διαρροή υγρού και λιπιδίων από τα προσβεβλημένα αγγεία, μέσα στην ωχρά κηλίδα.
- Μη παραγωγική ΔΑΠ: μικροαιμορραγίες και εξιδρώματα μέσα στον αμφιβληστροειδή.
- Παραγωγική ΔΑΠ: αιμορραγίες, μπροστά από τον αμφιβληστροειδή
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια της μη παραγωγικής ΔΑΠ μπορεί να μην υπάρχουν συμπτώματα, καθώς όμως η νόσος εξελίσσεται μπορεί να εμφανιστούν:
- Μαύρα στίγματα που ακολουθούν τις κινήσεις του ματιού και είναι σαν να επιπλέουν.
- Θολή όραση που μπορεί να εμφανίζεται και να περνά γρήγορα.
- Σκοτεινές περιοχές στο οπτικό πεδίο.
- Δυσκολία στην όραση τη νύχτα.
- Ξεθωριασμένα χρώματα.
- Σοβαρή μείωση της όρασης.
Συνήθως αφορούν και τα δύο μάτια, με διαφορετική όμως μορφή και ένταση. Η σοβαρή μείωση της όρασης θα συμβεί είτε λόγω οιδήματος της ωχράς κηλίδος είτε λόγω των αιμορραγιών του αμφιβληστροειδή στο υαλοειδές.
Διάγνωση
- Οφθαλμοσκόπιση: με μυδρίαση.
- Φλουοροαγγειογραφία: διαπιστώνουμε αν υπάρχουν ισχαιμικές περιοχές στον αμφιβληστροειδή, αν εμφανίστηκε οίδημα της ωχράς κηλίδας, αν έχει γίνει η ΔΑΠ παραγωγική.
- Οπτική Τομογραφία Συνοχής (OCT): για την εκτίμηση και την παρακολούθηση του οιδήματος της ωχράς.
Κίνδυνοι:
Τόσο όσοι πάσχουν από ΣΔ τύπου 1 (Νεανικός Διαβήτης) όσο και όσοι πάσχουν από ΣΔ τύπου 2 (Διαβήτης των ενηλίκων) βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξου ΔΑΠ. Περίπου οι μισοί από όσους διαγνωστούν με ΣΔ έχουν ήδη εκδηλώσει κάποιας μορφής αμφιβληστροειδοπάθειας και όσο τα χρόνια περνούν τόσο η πιθανότητα αυξάνεται, έτσι που 20 χρόνια μετά την εκδήλωση ΣΔ όλοι με τύπου 1 ΣΔ και το 60% με τύπου 2 θα έχουν ΔΑΠ.
Αν και το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα σχετίζεται με την πιθανότητα εμφάνισης αμφιβληστροειδοπάθειας, δεν μπορεί να προσδιορισθεί με ακρίβεια ποιο είναι το ασφαλές.
Γενικά θεωρείται ότι η ΓΛΥΚΟΖΙΩΜΕΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ που δείχνει τα επίπεδα υπερ-γλυκαιμίας σε βάθος χρόνου, πρέπει να είναι γύρω στο 7 για να μειώνονται οι κίνδυνοι προβλημάτων από τα μάτια.
Η εγκυμοσύνη στις γυναίκες με ΣΔ θεωρείται σοβαρός παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση ή επιδείνωση ΔΑΠ.
Η υψηλή ΑΠ και η υψηλή χοληστερίνη αυξάνουν τον κίνδυνο μια αμφιβληστροειδοπάθεια να χειροτερέψει.
Αντιμετώπιση
Εξαιρετικά σημαντική είναι η πρόληψη. Κάθε αθενής με ΣΔ πρέπει να ελέγχεται κάθε 6 μήνες ή και μόλις αντιληφθεί πρόβλημα στην όρασή του, ενώ οι έγκυες γυναίκες με ΣΔ πρέπει να εξετάζονται κάθε 3 μήνες.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:
- Φωτοπηξία με Laser, που μπορεί να είναι: τοπική για τη βελτίωση του οιδήματος της ωχράς, Διάχυτη για την πρόληψη και την εξάληψη παθολογικών αγγείων.
- Ενέσεις στο Υαλοειδές, είτε κορτιζόνης είτε anti-VEGF παράγοντα, για την υποχώρηση του οιδήματος της ωχράς.
- ΥΑΛΟΕΙΔΕΚΤΟΜΗ, που είτε θα αφαιρέσει αίμα από την κοιλότητα του ματιού, είτε θα αφαιρέσει μεμβράνες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αποκόλληση αμφιβληστροειδούς, είτε τέλος θα αποκαταστήσει μια υπάρχουσα αποκόλληση αμφιβληστροειδούς.
Σε κάθε περίπτωση ο ασθενής πρέπει να ρυθμίζει ικανοποιητικά:
- Το Σάκχαρο του αίματος
- Την αρτηριακή πίεση
- Την χοληστερίνη
- Να κόψει το κάπνισμα.
Δούρδας Μ. Ιωάννης
Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Π. Μελά 52, Φλώρινα, Τ.Κ. 53100
Τηλ Ιατρείου: 2385022101
Κινητό: 6980317815