Δρ. Κωνσταντινόπουλος Π. Συμεών
Η Γηραιά Ήπειρος βίωσε μεταξύ του 2014 και 2017 το πιο μεγάλο μεταναστευτικό κύμα μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Από το καλοκαίρι του 2017 ο αριθμός των αφικνούμενων μεταναστών μειώθηκε σημαντικά. Ωστόσο, η μεταναστευτική κρίση βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια στην καρδιά των ανησυχιών της κοινής γνώμης και η πολιτική ζωή των περισσότερων ευρωπαϊκών κρατών καθορίζεται-υπαγορεύεται από αυτό το ερώτημα, όπως απέδειξαν τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ιταλία και οι δυσκολίες που αντιμετώπισε η Angela Merkel στους κόλπους της Ένωσης. Μελέτες που υλοποιήθηκαν σε μεγάλο αριθμό χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έφεραν στο φως τους προκαλούμενους φόβους εξαιτίας της μεταναστευτικής κρίσης και τη δική τους επίδραση πάνω στην απασχόληση, την ασφάλεια ή την ταυτότητα των σχετικών χωρών. Η έκταση της μεταναστευτικής κρίσης, με την οποία έρχεται αντιμέτωπη η Ευρώπη από το 2014, είναι απρόβλεπτη, και προκαλεί πολιτικό μπλοκάρισμα κατά τις συνόδους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει περίτρανα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ανίκανη να εξεύρει μια κοινή λύση πάνω στη μεταναστευτική κρίση, η οποία προκαλεί ρήγματα και τριβές μεταξύ των χωρών της Ανατολικής, Δυτικής, Βόρειας και Νότιας Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση της Think tank européen European Stability Initiative, τέσσερις χώρες, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα, είχαν συγκεντρώσει το 2017 περίπου τα τρία τέταρτα (72%) των αιτούντων άσυλο, ήτοι 509.000 αιτήσεις. Οι τέσσερις αυτές χώρες έχουν πρωταρχικό ενδιαφέρον και συμφέρον να μεταρρυθμίσουν και να εναρμονίσουν το ευρύτερο δίκαιο του ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διαπραγματευτούν τις συμφωνίες της επαναπροώθησης με τις χώρες προέλευσης των μεταναστών, κυρίως με τις αφρικανικές χώρες, των οποίων οι υπήκοοι δεν μπορούν να αξιώσουν και να αποκτήσουν την ιδιότητα του πρόσφυγα.
Δυστυχώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση κάτω από τις σημερινές πολιτικές συγκυρίες είναι αδύνατο να διεξαχθεί μια πραγματική συζήτηση πάνω στη μετανάστευση. Μεταξύ των θέσεων των αποκαλούμενων χωρών του Visegrάd (Ουγγαρία, Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία) ενισχυμένες και από τις νεοεκλεγείσες κυβερνήσεις της Ιταλίας, της Αυστρίας και της Σλοβενίας, οι οποίες τάσσονται επιθετικά ενάντια στους κανόνες και τα δικαιώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τη μετανάστευση, (που κάποτε είχαν συμφωνήσει από κοινού), και των πιο φιλελεύθερων θέσεων της Γερμανίας και της Γαλλίας και των περισσότερων χωρών του Βορρά, που είναι οπαδοί των ανοικτών κοινωνιών και οι οποίες προσπαθούν να βάλουν φραγμούς στην άνοδο των λαϊκίστικων κομμάτων και της άκρας δεξιάς, είναι επιτακτική ανάγκη οι κυβερνήσεις να θέσουν το πλαίσιο ενός ειρηνικού διαλόγου, αντί να αρνείται κανείς την πραγματικότητα της μεταναστευτικής κρίσης
Τους τελευταίους μήνες του 2018 ο μεταναστευτικός δρόμος έχει μετακινηθεί από την Ιταλία στην Ισπανία. Η Ισπανία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Διεθνούς Οργάνωσης για τη Μετανάστευση (Internationalen Organisation für Migration – IOM), είναι ο κύριος στόχος των μεταναστών. Ο αριθμός των μεταναστών μέσω της αποκαλούμενης Gibraltar-Route τριπλασιάστηκε μέχρι τα μέσα Ιουλίου σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2017. Ένας από τους λόγους της επίσκεψης της Καγκελαρίου στην Ισπανία τον Ιούλιο του 2018 ήταν ο αυξανόμενος αριθμός μεταναστών στην Ισπανία και η επιστροφή μεταναστών από τη Γερμανία στην Ισπανία, που ήδη έχουν καταγραφθεί στην Ισπανία. Την αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζήτησε από την πλευρά του ο Ισπανός πρωθυπουργός, η χώρα του οποίου με 23.000 πρόσφυγες από την αρχή του χρόνου, έχει αναδειχθεί σε νέο κέντρο υποδοχής προσφύγων.
Λεπτομέρειες απομένουν για να κλείσουν επίσης οι συμφωνίες με Αθήνα και Ρώμη για το μεταναστευτικό και την επιστροφή των μεταναστών από τη Γερμανία στην Ελλάδα και Ιταλία. Την ίδια ώρα, πάντως, οι δομές στην Ελλάδα παραμένουν υπερπλήρεις, ενώ και στα νησιά του Βόρειου Αιγαίου χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες παραμένουν εγκλωβισμένοι. Συγκεκριμένα, στις 30 δομές που διαχειρίζονται οι Ένοπλες Δυνάμεις καταγράφηκαν πριν λίγες ημέρες 29.436 άτομα, με προβλεπόμενες θέσεις 25.179. Οι δομές σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Κω και Διαβατά έχουν υπεράριθμους. Και δε φθάνει αυτό, αυξάνεται και ο αριθμός των μεταναστών, οποίος σύμφωνα με τα δεδομένα της ΙΟΜ, έφθασε τους 14.700.
Η οδύσσεια του Acquarious των τελευταίων ημερών συνιστά το σύμβολο της ευρωπαϊκής πανωλεθρίας. Τελικά, μετά από την ταλαιπωρία πολλών ημερών στη Μεσόγειο, οι μετανάστες μοιράστηκαν μεταξύ πέντε χωρών, δηλαδή της Γερμανίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας, του Λουξεμβούργου και της Πορτογαλίας.
Χωρίς ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο ανάπτυξης μεγάλου μεγέθους, χωρίς ένα σχέδιο με τη βοήθεια του οποίου η Αφρική θα μπορέσει να ανακτήσει τον έλεγχο του φυσικού πλούτου της, χωρίς ένα σχέδιο εκτενούς γεωργικής μεταμόρφωσης και μεταρρύθμισης στην Αφρική, η μετανάστευση από το Νότο (Αφρική) προς την Ευρωπαϊκή Ένωση δε θα μπορέσει να τεθεί κάτω από έλεγχο στο άμεσο μέλλον.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο Deutsch-griechische Zeitschrift, γερμανικοελληνικό περιοδικό HERMES – ΕΡΜΗΣ, τεύχος 2/2018