Πρός τόν Ἱερό Κλῆρο, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί τόν εὐσεβῆ λαό τῆς Μητροπολιτικῆς περιφερείας μας.
Ἀγαπητοί μου.
Σήμερα εἶναι ἡ Δ’ Κυριακὴ τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προβάλλει σὲ ὅλους ἕνα λαμπρὸ πρόσωπο, τὸν ὅσιο Ἰωάννη τὸν Σιναΐτη, τὸν συγγραφέα τῆς Κλίμακος. Μάλιστα δὲ ἡ λέξι Κλίμακα ἔγινε καὶ δεύτερο ἐπίθετο τοῦ ὁσίου, ἀφοῦ ὀνομάζεται ἢ Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, ἢ Ἰωάννης τῆς Κλίμακος.
Εὑρισκόμενοι πλέον ὅλοι οἱ χριστιανοὶ ἀποκλεισμένοι ἑκόντες ἄκοντες στὰ σπίτια μας, ὡς ἰδιάζοντα κελλιά, ἂς μαθητεύσουμε σήμερα, κατ’ αὐτὴν τὴν ἐξέχουσα ἡμέρα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, μὲ δάσκαλο τὸν μέγα καθηγητὴ τῆς Μονῆς τοῦ ὄρους Σινᾶ ὅσιο Ἰωάννη τὸν Σιναΐτη.
Οἱ Τριάντα ἕνας λόγοι του, ἀπόσταγμα πραγματικῆς ἐν Χριστῷ σοφίας, δίδαξαν γενεὲς μοναχῶν καὶ μορφωμένων ἀνθρώπων μὲ πολλὰ γράμματα. Ἄριστος γνώστης τῶν πολυδαίδαλων δρόμων τοῦ βάθους τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου φώτισε καὶ θεράπευσε καὶ ἁγίασε ὅσους ἔσκυψαν στὸ χρυσωρυχεῖο τῶν λόγων του. Ἐνῶ δὲ ἀπέχη δεκαπέντε αἰῶνες ἀπὸ ἐμᾶς εἶπε λόγια καὶ παρατηρήσεις γιὰ τὴν ψυχή, τὰ ὁποῖα ἀνεκάλυψαν στοὺς ἔσχατους καιρούς μας διαπρεπεῖς ψυχολόγοι.
Οἱ λόγοι τοῦ Σιναΐτου ἔγιναν ποιήματα ὑπὸ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὑμνογράφων μας. Ἔγιναν καὶ πραγματεῖες μὲ τὶς γραφίδες τῶν ἐκκλησιαστικῶν συγγραφέων μας. Ἔγιναν ὅμως καὶ εἰκόνες μὲ τοὺς χρωστῆρες καὶ τὰ χρώματα τῶν φωτισμένων ἁγιογράφων μας. Ὅλα διδάσκουν καὶ ὁ γραπτὸς λόγος, ἀλλὰ καὶ ἡ μετάπλασι τῶν κηρύκων. Διδάσκει ὅμως καὶ ἡ εἰκόνα, ἡ ὁποία προσφυῶς ὀνομάσθηκε βιβλίο τῶν ἀγραμμάτων, ἀλλὰ γιατὶ ὄχι καὶ τῶν ἐγγραμμάτων;
Ἀγαπητοί μου.
Σαὐτὴν τὴν διδακτικότατη εἰκόνα τῆς Κλίμακος θέλω νὰ σταθοῦμε σήμερα. Μιὰ εἰκόνα=χίλιες λέξεις. Νὰ τὴν ἰδοῦμε καὶ νὰ διδαχθοῦμε, ὅσο ἂν θὰ διαβάζαμε ὅλους τοὺς λόγους τοῦ ὁσίου. Νὰ τὴν ἰδοῦμε καὶ νὰ μείνη μέσα μας μάθημα ἰσόβιο τὸ δέος καὶ ἡ ἀγωνία γιὰ τὴν ἀθάνατη ψυχή μας. Γιὰ τὴν ψυχή μας γιὰ τὴν ὁποία γίνεται ὅλος ὁ ἐν Χριστῷ ἀγώνας μας. «Ὁ ἐχθρὸς ὁ παμπόνηρος ἐγύμνωσέ με, καὶ ἦρέ μου τὸν πλοῦτον…» ψάλλαμε κατὰ τὴν Κυριακὴ τοῦ Ἀσώτου.
Διότι «ἡ πνευματικὴ πάλη μας δὲν εἶναι μὲ ἄνθρωπο, ποὺ ἔχει σάρκα καὶ αἷμα, ἀλλὰ πρὸς τὶς ἀρχές, πρὸς τὶς ἐξουσίες, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορες τοῦ σκότους τοῦ παρόντος αἰῶνος, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας. Ὁ ἀγώνας μας γίνεται γιὰ νὰ μὴ χάσουμε τὰ ἐπουράνια, ποὺ μᾶς περιμένουν νὰ τὰ ἀπολαύσουμε στὴν ἀτέλειωτη αἰωνιότητα» (Ἐφεσίους 6,10-12).
Αὐτὴ ἡ μεγάλη πάλη καταγράφεται στοὺς λόγους τοῦ Σναΐτη. Αὐτὴ ἡ πάλη ὅμως εἰκονίζεται καὶ στὴν εἰκόνα τῆς Οὐρανοδρόμου Κλίμακος. Ἡ εἰκόνα ὡς σύνθεσι εἰκονίζει μία σκάλα. Ἡ βάσι της πατάει στὴ γῆ καὶ ἡ κορυφή της φθάνει στὸν οὐρανό. Πάνω σ’ αὐτὴν τὴν σκάλα κινοῦνται ὅλοι οἱ ἄνθρωποι, ὅλες οἱ αἰώνιες ψυχές. Πλούσιοι καὶ φτωχοί, γραμματισμένοι σοφοί, ἁπλοῖ καὶ ἄσημοι, πλανητάρχες καὶ ἀδύναμοι, ἅγιοι καὶ ἁμαρτωλοί, κληρικοὶ καὶ μοναχοί. Αὐτὴ ἡ μοναδικὴ σκάλα εἶναι ὁ κοινὸς περὶ ψυχῆς ἀγώνας ὅλων τῶν ἀνθρώπων.
Ἡ εἰκόνα δείχνει καὶ τὸν πειρασμό. Εἶναι ὁ ἐχθρὸς τῶν ψυχῶν μας μὲ συνεργάτες τὰ πονηρὰ πνεύματά του ποὺ δείχνουν ἀνύστακτο ἀγῶνα ἐναντίον ὅλων τῶν ψυχῶν. Δείχνει ψυχὲς νὰ βρίσκωνται σὲ καλὸ ὕψος, ἀλλὰ σὲ κάποια στιγμὴ νὰ ξεγελιοῦνται ἀπὸ τὸν πονηρὸ καὶ νὰ πέφτουν. Δυστυχῶς κάτω ἀπὸ τὴ σκάλα παραμονεύει ὁ πονηρός, γιὰ νὰ ἁρπάξη ὅποια ψυχὴ ξεγελαστῆ, ὥστε νὰ χαθῆ αἰώνια. Δείχνει ἡ εἰκόνα ψυχὲς ποὺ βρίσκονται στὴν κορυφὴ τῆς σκάλας, ἀκόμη εἶναι καὶ κληρικοὶ ὅλων τῶν βαθμίδων. Κι ὅμως κι ἐκεῖ παραμονεύει ὁ ἐχθρὸς μὲ τὶς φοβερὲς ἁρπάγες του. «Ὁ δοκῶν ἑστάναι βλεπέτω μὴ πέση» (Α’Κορ 10,12). Πόσο κρῖμα εἶναι νὰ χάνωνται ψυχὲς κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο.
Ὅλη αὐτὴ ἡ εἰκόνα λέγεται στὴν ἐκκλησιαστὴ γλῶσσα ΑΟΡΑΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ ἁγιορείτης ἔγραψε βιβλίο μὲ τὸν τίτλο αὐτό. Περιγράφει δὲ σαὐτὸ τὸν φοβερὸ πόλεμο ποὺ διεξάγεται πάνω ἀπὸ τὰ κεφάλια μας καὶ εἶναι μὲν ὑπαρκτός, ἀλλὰ ἀόρατος.
Ἀγαπητοί μου.
Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου. Ἔχουμε μονάχα μία ψυχή, ἡ ὁποία πρέπει πάσῃ θυσίᾳ νὰ κερδίση τὸν παράδεισο καὶ νὰ χαίρεται αἰώνια. Γιαὐτὸ ἀπαιτεῖται ἀπὸ τὸν καθένα μας πνευματικὴ νῆψι καὶ ἐγρήγορσι. Ὁ ἀντίδικός μας «ὡς λέων ὠρυόμενος περιπατεῖ ζητῶν τίνα καταπίει» (Α’Πέτρου 5,8). Σήμερα ποὺ ἑορτάζουμε τὸν ὅσιο Ἰωάννη τῆς Κλίμακος ἂς εὐχηθοῦμε νὰ πορευθοῦμε ἐν Κυρίῳ τὴν εὐλογημένη ἄνοδό μας στὴν Οὐρανοδρόμο Κλίμακα. Ἂς εὐχηθοῦμε ἀκόμη περισσότερο νὰ ἀπαλλαγοῦμε καὶ ἀπὸ τὸν πειρασμὸ τῆς πανδημίας, ὥστε νὰ γιορτάσουμε διπλῆ Ἀνάστασι κατὰ τὸ φετινὸ Πάσχα.
Εὔχομαι σὲ ὅλους Σας νίκη στοὺς πειρασμοὺς
ποὺ μᾶς περιτριγυρίζουν στὴν σκάλα τῆς ζωῆς.
Μετὰ διαπύρων εὐχῶν
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Φλωρίνης, Πρεσπῶν & Ἑορδαίας ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ