“Δώστε μου τους κουρασμένους σας, τους φτωχούς σας,
τις άμορφες μάζες σας που λαχταράνε να αναπνέουν
ελεύθερα, τα άθλια απορρίμματα που βρίθουν στις ακτές σας.
Στείλτε μου τους άστεγους, τους θαλασσοδαρμένους.
Σηκώνω τον πυρσό μου δίπλα στην χρυσή πύλη.
Το παραπάνω είναι γραμμένο σε μία επιγραφή στο άγαλμα της Ελευθερίας στην είσοδο της Νέας Υόρκης. Μπορεί να μην ανταποκρίνεται με ακρίβεια στην ιστορική πραγματικότητα και την πρακτική εκείνης της εποχής, είναι όμως λόγια γραμμένα από φτωχούς και κατατρεγμένους που απευθύνονταν σε φτωχούς και κατατρεγμένους.
Από εκείνο τον καιρό πολύ νερό έχει περάσει κάτω από το αυλάκι και τουλάχιστον επιφανειακά λίγα πράγματα θυμίζουν εκείνη την εποχή, (η σιδερένια φτέρνα είναι σαν να γράφτηκε εχθές). Αυτό που σίγουρα όμως δεν έχει αλλάξει είναι ότι εκατομμύρια άνθρωποι συνεχίζουν να είναι φοβισμένοι και κυνηγημένοι. Πνίγονται στο Αιγαίο, σαπίζουν σε λασπωμένες σκηνές, εγκλωβίζονται ανάμεσα σε δύο στρατούς, άμοιρα πιόνια..σταματούν να ζουν, σταματούν να ελπίζουν, με το ζόρι επιβιώνουν.
Ας εξετάσουμε όμως τα πράγματα πιο ψύχραιμα, με λιγότερο ρομαντισμό και με μία προσπάθεια ρεαλιστικής προσέγγισης, τόσο του προσφυγικού γενικότερα, όσο και των τελευταίων συμβάντων στην περιοχή του Έβρου ειδικότερα.
Ένα από τα κύρια ερωτήματα είναι αν μπορεί η Ελλάδα να ανταποκριθεί μόνη της στην αυξανόμενη προσφυγική ροή. Η αντικειμενική απάντηση είναι ότι όχι δεν μπορεί. Η Ελλάδα μπορεί να είναι η 42η πλουσιότερη χώρα του κόσμου, αυτός ο πλούτος όμως δεν αφορά τον λαό. Η καπιταλιστική οργάνωση της οικονομίας μας έχει διασφαλίσει στην ελίτ την διαχείριση αυτού του πλούτου προς όφελος της, σε συνεργασία βέβαια με τους γνωστούς διεθνείς οργανισμούς (ΔΝΤ, ΕΕ κτλ), απόδειξη των παραπάνω είναι το ΤΑΙΠΕΔ, μεταξύ πολλών άλλων, μέσω του οποίου η ελληνική αστική τάξη κάνει μπίζνες με τα χρήματα του ελληνικού λαού. Έχουμε την υποχρέωση λόγω της συμμετοχής μας στο εγκληματικό ΝΑΤΟ να ξοδεύουμε δισεκατομμύρια κάθε χρόνο σε εξοπλιστικά προγράμματα, το 2.4% του ΑΕΠ μας συγκεκριμένα, (Η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες μέλη που είναι συνεπής σε αυτήν την συμβατική της υποχρέωση-πήραμε και τα εύσημα από τον Τραμπ για αυτόν τον λόγο, τουλάχιστον η υποτέλεια είχε και ένα φιλικό χτύπημα στον ώμο). Και μεταξύ πολλών άλλων προβλημάτων, η “ανάπτυξη” αγνοείται. Αυτό το αόρατο χέρι της αγοράς που θα φρόντιζε για τα πάντα και για τους πάντες έχει πάει διακοπές διαρκείας. Ας προσθέσουμε στα παραπάνω την “αριστερή” κυβέρνηση Τσίπρα και την “εθνοσωτήρια” κυβέρνηση Μητσοτάκη, που όχι μόνο δεν κατάφεραν και δεν καταφέρνουν να διαχειριστούν το πρόβλημα, αλλά το προσέγγισαν και ψηφοθηρικά, (ο καθένας στο ακροατήριο του), κάνοντας το ακόμα χειρότερο. Εκείνο όμως που πραγματικά προβληματίζει είναι η στάση και οι απόψεις πολλών συμπολιτών μας σε σχέση με το προσφυγικό, (ελπίζω όχι της πλειοψηφίας). Το αν τους θέλουμε στην χώρα μας ή όχι είναι μία συζήτηση που μπορούμε να κάνουμε κάποια άλλη στιγμή-μιλώντας προσωπικά, μεγάλωσα στο εξωτερικό σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία από την οποία κέρδισα, δεν έχασα. Αυτό που πρέπει να συζητηθεί, αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό, αυτό που πρέπει να απαντηθεί είναι το πώς και το γιατί δημιουργούνται αυτά τα προσφυγικά ρεύματα.
Θα ήταν τουλάχιστον αφελές να πιστεύουμε ότι η Δύση και κατ’επέκταση ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός δεν φέρει την μεγαλύτερη ευθύνη για την ανθρωπιστική κρίση σε πολλές χώρες της Μέσης Ανατολής και σε χώρες της υπερσαχάριας και της υποσαχάριας Αφρικής. Όταν το κέρδος μπαίνει πάνω από τις ζωές των ανθρώπων, όταν η ανάγκη για το έλεγχο των πηγών ενέργειας ορίζει τις πολιτικές των ισχυρών, θα έχουμε πολέμους και εκατομμύρια εκτοπισμένους ανθρώπους, είναι νομοτελειακό και εμπειρικά-ιστορικά δεν έχουμε δει κάποια άλλη κατάληξη. Ναι, είναι ο ίδιος καπιταλισμός που ανάγκασε χιλιάδες νέες ελληνίδες και νέους έλληνες να μεταναστεύσουν τα τελευταία χρόνια αναζητώντας μία καλύτερη ποιότητα ζωής, είναι ο ίδιος καπιταλισμός που ευθύνεται για μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις που έχει περάσει ο τόπος μας. Νιώθω ότι είμαστε κουρασμένοι, σε αποσύνθεση, ξεσπάμε πάνω σε συνάνθρωπους μας γιατί φοβόμαστε να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματική πηγή των προβλημάτων μας. Ο εχθρός των λαών, ο πραγματικός εχθρός είναι κοινός. Αυτό το απάνθρωπο, νοσηρό σύστημα που ορίζει τις ζωές μας και δημιουργεί εκατομμύρια πρόσφυγες. Νομίζω πως μόνο για λόγους ιδεοληψίας θα διαφωνούσε κανείς με την παραπάνω διαπίστωση, (άσχετα με το αν συμφωνεί ή διαφωνεί με τις πολιτικές μου πεποιθήσεις γενικότερα).
Συνεχίζοντας, για άλλη μία φορά παρατηρώ ότι οι άδειοι τενεκέδες κάνουν τον περισσότερο θόρυβο. Βλέπω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πομπώδεις αναρτήσεις που διαβάζοντας τες ακούω την φωνή του Κώστα Πρέκα να μου τις απαγγέλει. Άνθρωποι έτοιμοι να πάρουν το καριοφίλι τους και να υπερασπιστούν τα πάτρια εδάφη. Γέμισε το facebook και το twitter με σημαίες, περικεφαλαίες, μεγαλέξανδρους και κολοκοτρώνηδες . Αυτό που συμβαίνει στον Έβρο αυτήν την στιγμή κυρίες και κύριοι είναι τόσο σοβαρό που θα έπρεπε ο καθένας μας να προσπαθήσει να το αναλύσει ψύχραιμα και αντικειμενικά, χωρίς στιγμιαίους συναισθηματισμούς. Είναι τέτοια και τόση η παραπληροφόρηση, είναι τόσες οι αντικρουόμενες πληροφορίες που είναι σχεδόν αδύνατο να έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει. Οι ίδιοι άνθρωποι που τώρα αποκαλούν τους αστυνομικούς, φρουρούς της πατρίδας μας, λίγες μέρες πριν στην Χίο και την Λέσβο τους αποκαλούσαν γουρούνια. Η ανισορροπία στις απόψεις τους είναι το λιγότερο ανησυχητική. Εκείνο που με τρομάζει όμως ακόμη περισσότερο είναι ότι αυτήν την στιγμή υπάρχουν στον Έβρο ένοπλες ομάδες ακροδεξιών , (πήγε να τις επιθεωρήσει και ο νεοναζί Λαγός), και συγκροτούνται και άλλες τέτοιες ομάδες στην χώρα. Άνθρωποι με τρομερά συμπλέγματα και μισάνθρωπο ρατσιστικό μίσος βρήκαν την πόρτα ανοιχτή και θα εισβάλουν παρελαύνοντας με όπλα στα χέρια. Το σύνθημα στον τοίχο που λέει ότι “ο φασισμός στη αρχή έρχεται για τους λίγους και μετά για όλους”, είναι απόλυτα εύστοχο. Τα πρώτα θύματα θα είναι οι πρόσφυγες, μετά οι αριστεροί, οι ομοφυλόφιλοι, οι πολύ κοντοί, οι πολύ ψηλοί, οι πολύ ξανθοί, οι πολύ μελαχρινοί…όλοι. Οι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας πληρώνουν και θα πληρώσουν πολύ ακριβά τις ενδοκαπιταλιστικές διενέξεις των αστικών τάξεων των δύο χωρών. Ο εχθρός καλοί μου φίλοι, δεν είναι αυτός που θαλασσοπνίγεται στο Αιγαίο ή τρώει χημικά στον Έβρο, ο εχθρός φοράει γραβάτες και ταγιέρ, σε εκείνους θα βρείτε την κατάντια μας.
Η κάθε κρίση όμως είναι και μία μεγάλη ευκαιρία. Ήρθε η ώρα η κάθε μία και ο κάθε ένας από εμάς να κοιτάξει πολύ βαθειά μέσα της και μέσα του και να αποφασίσει σε τι κοινωνία θέλει να ζήσει. Την κοινωνία των αφεντικών την είδαμε, την ζήσαμε, την ζούμε και εμάς τους πολλούς δεν μας βολεύει. Ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε κάπου αλλού.
Σάκης Μίγκος,
μέλος Τ.Ε. ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α Φλώρινας