ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον υπουργό 1) Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, 2) Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Θέμα: Προστασία των μικρών εργολάβων (υπεργολάβων) από την εκμετάλλευση των μεγάλων εργολάβων
Κύριε, Υπουργέ,
Θερμής υποδοχής έτυχαν από την αγορά οι ανακοινώσεις της Κυβέρνησης αναφορικά με τις αλλαγές στον τρόπο υπογραφής και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και για τον τρόπο δημοπράτησης των δημοσίων έργων δυνάμει της επικείμενης αντικατάστασης των διατάξεων του νόμου 4412/2016.
Με το νέο σχέδιο νόμου, φαίνεται πως επιλύονται οριστικά οι στρεβλώσεις του παρελθόντος και πλέον δεν θα δούμε φαινόμενα όπως οι προσφορές με εκπτώσεις της τάξεως του 50% – 70%, οι υπέρμετρες αναθεωρήσεις του αρχικού προϋπολογισμού των έργων, οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαγωνισμών, οι χρονοβόρες διαδικασίες αποπεράτωσης, αλλά και η αμφιλεγόμενη ποιότητα κατασκευής των έργων. Όλα αυτά είχαν ως συνέπεια την κατάρρευση υγιών επιχειρήσεων, οι οποίες δεν δύνανται να ανταγωνιστούν προσφορές κάτω του κόστους, ανολοκλήρωτα έργα και, βεβαίως, υπέρμετρο κόστος για τους πολίτες και το κράτος.
Παραμένει, παρ’ όλα αυτά αδιευκρίνιστο, το κατά πόσον το νέο αυτό νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει διατάξεις για τον εξορθολογισμό της συνεργασίας των εταιρειών που αναλαμβάνουν υπεργολαβίες από τους μεγάλους εργολάβους. Δυστυχώς, η δυσοίωνη κατάσταση στα κατώτερα επίπεδα της πυραμίδας των δημοσίων έργων, μεγεθύνεται δυσανάλογα με το μέγεθος αυτών των εταιρειών, οι οποίες επωμίζονται στην πράξη υπέρμετρο διαχειριστικό κόστος τόσο για το προσωπικό που εκτελεί τις εργασίες, όσο και για τους προμηθευτές υλικών στα μεγάλα έργα.
Ενδεικτικά αναφέρω κάποια μόνο από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υπεργολάβοι στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν στο προαναφερθέν πλαίσιο:
- Αναγκαστική υποχώρηση στις πιέσεις των μεγάλων εργολάβων για προσφορά τιμών κάτω του κόστους.
- Αναγκαστική αποδοχή εξόφθαλμα καταχρηστικών όρων και ρητρών σε μη διαπραγματεύσιμες συμβάσεις με ταυτόχρονη μεταβίβαση όλων των ρητρών που συμπεριλαμβάνονται στην Κύρια Σύμβαση.
- Αναγκαστική αποδοχή απαιτήσεων των μεγάλων εργολάβων για πιστώσεις για χρονικό διάστημα μέχρι και 6 (έξι) μηνών.
- Αναγκαστική αποδοχή των καθυστερήσεων πληρωμών για χρονικό διάστημα μέχρι και 9 (εννέα) μηνών πέραν της αρχικής πίστωσης.
- Αναγκαστική αποδοχή των όρων που αφορούν τις παρακρατήσεις (καλής εκτέλεσης κ.α.) από τους εργολάβους, οι οποίες δεν επιστρέφονται παρά μόνο με την οριστική παράδοση του συνόλου του Κυρίως Έργου, κάτι το οποίο ενεργεί απολύτως αποτρεπτικά για οποιονδήποτε υπεργολάβο σκεφτεί να καταγγείλει τη σύμβαση λόγω αθέτησης όρων της σύμβασης από τους εργολάβους (όπως για παράδειγμα οι συνεχείς καθυστερήσεις πληρωμών), καθώς θα πρέπει να περιμένει την κρίση της δικαιοσύνης προκειμένου να λάβει πίσω τις εν λόγω παρακρατήσεις.
- Αναγκαστική αποδοχή οποιωνδήποτε καθυστερήσεων του έργου, χωρίς τη δυνατότητα υπαναχώρησης από τη σύμβαση ή απαίτησης τυχόν ζημίας.
- Αναγκαστική αποδοχή της μεταβίβασης της ευθύνης προμήθειας των βασικών υλικών του έργου (και ταυτόχρονη έκθεσή τους στην αγορά λόγω των επαναλαμβανόμενων εν είδει κανόνα δικαίου πιστώσεων από μέρους των εργολάβων).
- Αναγκαστική αποδοχή της επιλεκτικής εκ μέρους των εργολάβων εφαρμογής των διατάξεων του Άρθρου 9 του Νόμου 4554/2018, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως άλλοθι από αυτούς για την περαιτέρω καθυστέρηση εξόφλησης τιμολογημένων εργασιών, συγχέοντας την ευθύνη έναντι των εργαζομένων με την φορολογική ενημερότητα μιας υπεργολαβικής επιχείρησης, την οποία οι ίδιοι καθυστερούν να πληρώσουν, εκθέτοντάς την ενώπιον των αρμόδιων ασφαλιστικών και φορολογικών αρχών
- Εξαναγκασμός στην αυτοδίκαια κρίση των μεγάλων εταιρειών σε περίπτωση ύπαρξης απαιτήσεων από τους υπεργολάβους για καθυστερήσεις, λάθη ή και αλλαγές στις μελέτες και τα συμβατικά χρονοδιαγράμματα κτλ.
Κατόπιν των ανωτέρω
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί
- Έχει υπάρξει διαβούλευση με εκπροσώπους του κλάδου των μικρών εργολάβων (υπεργολάβων);
- Πώς σκοπεύετε να προφυλάξετε τους μικρούς εργολάβους (υπεργολάβους) από την πλεονεξία και την εκμετάλλευση που επιδεικνύουν οι μεγάλοι εργολάβοι;
Ο ερωτών βουλευτής
Γιάννης Αντωνιάδης