H Βουλευτής Φλώρινας και Αναπληρώτρια Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Πέτη Πέρκα, κατέθεσε ερώτηση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας, την οποία συνυπογράφουν και άλλοι 37 Βουλευτές. Η εν λόγω ερώτηση αφορά στην ανάγκη για προγραμματισμό της αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), λόγω των πολύ σημαντικών αλλαγών που έχουν συντελεστεί από την οριστικοποίηση του τρέχοντος ΕΣΕΚ το Δεκέμβριο του 2019, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο της εμπροσθοβαρούς απολιγνιτοποίησης και ενόψει της υιοθέτησης ευρωπαϊκού και εθνικού κλιματικού νόμου, η ανάγκη προγραμματισμού της αναθεώρησης του ΕΣΕΚ καθίσταται επιτακτική.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:
Ερώτηση
Προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
«Ανάγκη προγραμματισμού της αναθεώρησης του ΕΣΕΚ»
Από την οριστικοποίηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) τον Δεκέμβριο του 2019 έχουν συντελεστεί πολύ σημαντικές αλλαγές τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Ειδικότερα, έχει πλέον τεθεί νέος πανευρωπαϊκός κλιματικός στόχος για μείωση των καθαρών εκπομπών (εκπομπές πλην απορροφήσεις) κατά τουλάχιστον 55% το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, ενώ το υφιστάμενο ΕΣΕΚ είναι συμβατό μόνο με τον προηγούμενο κλιματικό στόχο για μείωση των εκπομπών κατά 40% το 2030. Εξαιτίας μάλιστα της αύξησης της κλιματικής φιλοδοξίας είναι απαραίτητο να αυξηθούν κατά πολύ και οι στόχοι για τη διείσδυση των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, την εξοικονόμηση ενέργειας και την αποθήκευση ενέργειας συγκριτικά με τους αντίστοιχους που τίθενται στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ, σύμφωνα με σχετική προσομοίωση του ΕΜΠ, λαμβάνοντας υπόψη και τις αλλαγές που θα τεθούν προς συζήτηση στο ευρωπαϊκό κλιματικό νομοθετικό πακέτο (π.χ. Οδηγία για το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών, Κανονισμός ESR, Κανονισμός LULUCF, Οδηγία ΑΠΕ, Οδηγίες για την ενεργειακή απόδοση).
Η αναμενόμενη αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ με τη σειρά της θα περιορίσει κατά πολύ τον ρόλο του ορυκτού φυσικού αερίου πολύ περισσότερο από τα μερίδια της τάξης του 30% στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το 2030 που περιλαμβάνονται στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ., ενώ αντίστοιχος θα πρέπει να είναι και ο περιορισμός σε νέες μονάδες φυσικού αερίου, με βάση το στόχο της απόλυτης κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Το δεκαετές σχέδιο του ΕΣΜΗΕ προβλέπει συνολική ισχύ 6 νέων μονάδων ορυκτού φυσικού αερίου 3,3 GW, ενώ η ΔΕΗ προσανατολίζεται σε αντικατάσταση της λιγνιτικής Πτολεμαΐδας 5 σε μονάδα ορυκτού φυσικού αερίου ισχύος 1 GW. Υπογραμμίζεται ότι το υφιστάμενο ΕΣΕΚ προβλέπει για το 2030 συνολική ισχύ μονάδων ορυκτού φυσικού αερίου 6,9 GW, δηλαδή μόνο 1,7 GW περισσότερο από την υφιστάμενη ισχύ των 5,2 GW.
Επιπλέον, οι τιμές δικαιωμάτων εκπομπών CO2 έχουν εκτοξευτεί ξεπερνώντας τα 46 ευρώ τον τόνο και όλες οι προβλέψεις για την εξέλιξή τους ως το 2030 δείχνουν ότι το σενάριο που χρησιμοποιήθηκε στο υφιστάμενο ΕΣΕΚ (31,2 ευρώ/τόνο το 2030) για να πραγματοποιηθούν οι αντίστοιχες προσομοιώσεις και να εξαχθούν συμπεράσματα για τις τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, είναι εντελώς ξεπερασμένο. Η αλματώδης δε αύξηση των τιμών CO2 έχει ήδη οδηγήσει σε απόκλιση της τάξης του 30% για τη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή το 2020 (το ΕΣΕΚ προέβλεπε 8,1 TWh, ενώ το 2020 ο λιγνίτης παρήγαγε μόνο 5,7 TWh). Επίσης, πολύ σημαντική αλλαγή είναι η μετάθεση του χρονοδιαγράμματος μετατροπής της λιγνιτικής μονάδας «Πτολεμαΐδα 5» σε άλλη τεχνολογία ως το 2025 αντί του 2028, εξέλιξη που δημιουργεί «κενό» 4,5 TWh ετησίως την περίοδο 2025-2028.
Τέλος, η απόσυρση του ενδιαφέροντος εταιριών για έρευνα και εξόρυξη των εγχώριων υδρογονανθράκων δημιουργεί νέα δεδομένα και για το υφιστάμενο ΕΣΕΚ, το οποίο περιέχει εκτενείς αναφορές στα σχέδια εξόρυξης πετρελαίου και αερίου και μάλιστα βασίζεται στα εγχώρια κοιτάσματα ορυκτού φυσικού αερίου «ώστε σταδιακά να μπορεί είτε να καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης (5-8 BCM/ ανά έτος) είτε να εξάγει στις γειτονικές χώρες». Ανάλογα, πιο φιλόδοξοι στόχοι θα πρέπει να τεθούν στον τομέα των μεταφορών, της χρήσης ΑΠΕ στον κτιριακό τομέα, στην εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ θα πρέπει να προετοιμαστεί και να επιταχυνθεί η διείσδυση του υδρογόνου και άλλων εναλλακτικών (μη ορυκτών) καυσίμων.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάται ο υπουργός:
- Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα που έχετε θέσει για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ;
- Είναι τα σχέδια για 7 νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το ορυκτό φυσικό αέριο συνολικής ισχύος 4,3 GW συμβατά με το υφιστάμενο ΕΣΕΚ και με τον νέο ευρωπαϊκό κλιματικό στόχο για μείωση καθαρών εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% το 2030; Αν όχι, ποιους περιορισμούς προτίθεστε να θέσετε στην αδειοδότησή τους και πώς σκοπεύετε να αποτυπώσετε αυτούς τους περιορισμούς στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ;
- Με δεδομένες τις εξελίξεις γύρω από τις εξορύξεις εγχώριων υδρογονανθράκων σκοπεύετε να εξαλείψετε τις σχετικές αναφορές από τον σχεδιασμό στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ;
- Έχετε αναθέσει την υπολογιστική ανάλυση για την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ στο ΚΑΠΕ ή και σε άλλες επιστημονικές ομάδες, προκειμένου να υπάρχει σαφής εικόνα επιπλέον εναλλακτικών σεναρίων του ενεργειακού συστήματος για το 2030 ενόψει της εξελισσόμενης ευρωπαϊκής διαπραγμάτευσης; Ποιες είναι οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές που έχετε δώσει στους εξειδικευμένους επιστήμονες ώστε να πραγματοποιήσουν τις προσομοιώσεις του ενεργειακού συστήματος ως το 2030;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη), Φάμελλος Σωκράτης, Αβραμάκης Ελευθέριος, Αγαθοπούλου Ειρήνη Ελένη, Αλεξιάδης Τρύφωνας, Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος, Βαρδάκης Σωκράτης, Βασιλικός Βασίλειος, Βέττα Καλλιόπη, Γιαννούλης Χρήστος, Γκιόλας Ιωάννης, Δρίτσας Θεόδωρος, Ζαχαριάδης Κωνσταντίνος, Ζεϊμπέκ Χουσεΐν, Ηγουμενίδης Νικόλαος, Καρασαρλίδου Ευφροσύνη (Φρόσω), Καφαντάρη Χαρούλα (Χαρά), Λάππας Σπυρίδων, Μάλαμα Κυριακή, Μαμουλάκης Χαράλαμπος, Μάρκου Κωνσταντίνος, Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος, Μπάρκας Κωνσταντίνος, Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος), Ξενογιαννακοπούλου Μαρία-Ελίζα (Μαριλίζα), Παπαδόπουλος Αθανάσιος (Σάκης), Πούλου Παναγιού (Γιώτα), Ραγκούσης Ιωάννης, Σαντορινιός Νεκτάριος, Σαρακιώτης Ιωάννης, Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος), Σπίρτζης Χρήστος, Συρμαλένιος Νικόλαος, Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος, Τσίπρας Γεώργιος, Χαρίτου Δημήτρης (Τάκης), Χατζηγιαννάκης Μιλτιάδης (Μίλτος), Ψυχογιός Γεώργιος