Πάσχα Ιω 1,1-17
Είναι εύλογο το ερώτημα· Γιατί η ευαγγελική περικοπή του πάσχα δεν έχει αναφορά στην ανάσταση του Χριστού; Σίγουρα όμως μια προσεκτικότερη παρατήρηση μας επιτρέπει να διακρίνουμε ουσιώδη σχέση της με το κεντρικό μήνυμα της αναστάσεως, που είναι η θεότητά του, με τη δύναμη της οποίας έγινε η ανάσταση. Με άλλα λόγια η ευαγγελική περικοπή δεν μας μιλάει για τα γεγονότα της αναστάσεως, αλλά για τον Αναστάντα. Διακηρύσσει ότι ο αναστάς Ιησούς είναι Υιός και Λόγος του Θεού Πατρός, ύψιστος, άναρχος, συνάναρχος με τον Πατέρα, ομοούσιος, συνδημιουργός και συμπρονοητής του κτιστού κόσμου, Θεός άληθινός, τέλειος άνθρωπος, ζωοποιός, εξουσιαστής της ζωής και του θανάτου. Ας δούμε τη βαθυνούστατη περικοπή στα κεντρικά νοήματά της.
Ο Λόγος είναι Θεός
1 – 2. Εν αρχή ην ο Λόγος. Στην αρχή (πριν από κάθε πνευματική και υλική δημιουργία) ήταν ο Λόγος μαζί με το Θεό ως άναρχος Λόγος εξ ανάρχου Πατρός. Ἠταν Θεός (τέλειος, αληθινός, ομοούσιος με τον Πατέρα. Διότι δεν υπάρχουν δύο θεοί, αλλ’ ένας μόνο αληθινός Θεός).
Ο Λόγος συνδημιουργός με τον Πατέρα
3.Όλα (ανόργανα και οργανικά δημιουργήματα) έγιναν από το Λόγο (με ισομερή και ισοδύναμη συνεργασία του με τον Πατέρα). Χωρίς την ισόψηφη συνεργασία του Λόγου(= χωρίς αυτού) δεν έγινε τίποτε απ’ όσα έγιναν.
Ο Λόγος είναι ζωοποιός
4.Μέσα στο Λόγο υπήρχε αϊδίως η ζωή, (και γι’ αυτό ο Λόγος είναι πηγή της ζωής και ζωοποιός). Και η ζωή είναι το παν για τους ανθρώπους.
Ο Λόγος είναι το φως. Το φως είναι ο Χριστός
6-7.Παρουσιάστηκε στον κόσμο ο Ιωάννης ο βαπτιστής σταλμένος από το Θεό, για να μαρτυρήσει ποιος είναι το φως, και να πιστέψουν όλοι στη μαρτυρία του.
8.Ο Ιωάννης δεν ήταν το φως, αλλ’ αυτός που ήρθε για να δείξει ποιος είναι το φως. (Το φυσικό φως είναι αυταπόδεικτο, αλλά το πνευματικό, ο Χριστός, χρειαζόταν δείκτη).
9.Το αληθινό φως είναι ο (ενσαρκωμένος) Λόγος (= ο Ιησούς Χριστός), που φωτίζει κάθε άνθρωπο που γεννιέται στον κόσμο.
Ο Λόγος προνοητής και συντηρητής της ζωής
10. Το φως φέγγει μέσα στο σκοτάδι. Το φως νικάει το σκοτάδι και κυριαρχεί. (Η ζωή που χορηγεί ο ζωοδότης Λόγος νικάει τη φθορά, κι ο Λόγος αναδεικνύεται προνοητής και συντηρητής της ζωής).
11. Αυτό το φως ήταν στον κόσμο, κι ο κόσμος έγινε από αυτόν (ο Χριστός εδώ ταυτίζεται με το φως. Το φως προσωποποιείται. Αλλάζει γένος. Από ουδέτερο γίνεται αρσενικό). Αλλ’ ο κόσμος δεν τον αντιλήφθηκε.
12.Το φως (= ο Χριστός) ήρθε ανάμεσα στους δικούς του, (τους κατά σάρκα ομοεθνείς), αλλ’ οι Ισραηλίτες δεν τον παραδέχτηκαν, (παρ’ όλο ότι πήραν υποσχέσεις ότι θα έρθει, κι ο πρόδρομος τους τον είχε δείξει. Γι’ αυτό και δεν δικαιολογούνται που δεν τον παραδέχτηκαν).
Ο Λόγος έγινε άνθρωπος
13. Και ο Λόγος έγινε άνθρωπος. Και συναναστράφηκε μαζί μας.
14. Ο Ιωάννης μαρτυρεί γι’ αυτόν λέγοντας· «Είναι αυτός που σας είπα ότι, ενώ έρχεται μετά από μένα, υπήρχε πριν από μένα (αϊδίως)».
Οι άνθρωποι του Λόγου μέτοχοι της τελειότητός του και παιδιά του Θεού
15. Και από το πλήρωμα της τελειότητός του πήραμε όλοι (όσοι τον πιστεύουμε). Ως Χριστιανοί πήραμε χάρη με το παραπάνω.
16. Διότι ο νόμος δόθηκε από το Θεό με το Μωϋσή στους Ισραηλίτες, ενώ σ’ εμάς (τους Χριστιανούς) δόθηκε η χάρη και η αλήθεια από τον ίδιο το Χριστό. (Δούλος ο Μωϋσής, Κύριος ο Χριστός. Νόμος εκεί, αλήθεια εδώ).
17. Σ’ όσους τον παραδέχτηκαν έδωσε το προνόμιο να γίνουν παιδιά του Θεού (κατά χάριν).
18. Πρόκειται γι’ αυτούς που γεννήθηκαν χωρίς γυναικεία αίματα, χωρίς γενετήσια ορμή, αλλ’ από το άγιο θέλημα του Θεού. (Τα παιδιά του Θεού που γεννιούνται χωρίς θέλημα ανδρός, είναι πιο προνομιούχα από τους Ισαάκ, Ιακώβ, Σαμψών, Ιωάννη βαπτιστή, που γεννήθηκαν με σαρκική όρεξη, έστω υποβαθμισμένη).
Ο Λόγος είναι ο μονογενής Γιος του Θεού. Ομοούσιος
19. Το Θεό δεν τον είδε κανένας και ποτέ, (ούτε ο Μωϋσής, ούτε ο Ηλίας, που θεωρούνταιν θεόπτες). Μόνο ο μονογενής Υιος του Θεού, που είναι στον κόλπο του, έχει την ουσία του, μόνο αυτός μας αποκάλυψε πώς είναι ο Θεός της χάριτος και της αλήθειας.
Συμπεράσματα
Ως τέτοιος ο Χριστός δεν ήταν δυνατόν να κρατείται από το θάνατο. Η νίκη κατά του θανάτου ήταν κάτι μικρό σε σύγκριση με τα μεγάλα που έκανε ως Θεός. Με το θάνατό του νίκησε το θάνατο και χάρισε την αθανασία στο γένος των ανθρώπων. Μπορούμε τώρα να ρωτούμε μαζί με τον προφήτη· Που είναι, θάνατε, το θανατηφόρο κεντρί σου; που είναι, άδη, η νίκη σου;
Μπορούμε ακόμη ως μέλη του αναστημένου σώματος του Χριστού να συμμετέχουμε στη χαρά της νίκης του, και με τη δύναμη της αναστάσεώς του να δίνουμε τη μάχη κατά της αμαρτίας και του κακού, αποφεύγοντας τις παγίδες του διαβόλου και γευόμενοι της αιωνίου ζωής.
Ποιος δεν αισθάνεται πλουσιότερος ευγενέστερος και ευτυχέστερος στοχαζόμενος τις αποκαλυπτικές αυτές πληροφορίες για τον προαιώνιο Λόγο; Ευγνωμοσύνη αιώνια στο νικητή του θανάτου και δωρητή της χάριτος και της αιώνιας ζωής. Χριστός ανέστη!
Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, αρχιμανδρίτης