Με τις επαφές στη Φλώρινα και τη συνάντηση με τον περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας στην Κοζάνη, ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 7 Ιουλίου η περιοδεία των Πράσινων στις λιγνιτικές περιοχές. Στην αντιπροσωπεία των Πράσινων συμμετείχε και το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας, που μετέχει στους Πράσινους από την ίδρυσή τους, στις αρχές του 2020.
Ως μόνο πολιτικό κόμμα που κατέθεσε για τη μετάβαση της περιοχής συγκεκριμένες προτάσεις, που υπερβαίνουν και αμφισβητούν το κυβερνητικό σχέδιο, οι Πράσινοι συνάντησαν στην περιοδεία μεγάλο ενδιαφέρον και σημαντική απήχηση για τις προτάσεις τους. Σημαντική ήταν και η δημοσιότητα, στα τοπικά Μέσα Ενημέρωσης. Από την πλευρά τους οι Πράσινοι άκουσαν με προσοχή τις παρατηρήσεις, τα σχέδια και τους προβληματισμούς των τοπικών φορέων και της αυτοδιοίκησης.
Η αντιπροσωπεία των Πράσινων είχε την ευκαιρία να ενημερωθεί από κοντά και για αρκετές επιμέρους προσπάθειες σε θετική κατεύθυνση, που ήδη προωθούνται τοπικά. Τέτοιες προσπάθειες θα είχαν πολλά να κερδίσουν από τη δυναμική μιας Πράσινης Μετάβασης, κι αυτό αποτελεί πηγή αισιοδοξίας αλλά και κίνητρο να συνεχίσουμε ακόμη πιο δυναμικά την προσπάθεια για ένα βιώσιμο μέλλον.
Στην αντιπροσωπεία των Πράσινων συμμετείχαν: ο Θανάσης Γούναρης, συν-εκπρόσωπος του κόμματος, μέλος της Γραμματείας και παράλληλα υπεύθυνος επικοινωνίας του Κόμματος Πειρατών Ελλάδας (που συμμετέχει στους Πράσινους) και ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, μέλος του Συμβουλίου και της θεματικής ομάδας οικονομίας των Πράσινων. Στις επαφές στη Φλώρινα συμμετείχε και ο Μιχάλης Πετράκος, αν. μέλος του Συμβουλίου. Στη συνάντηση με τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας, την αντιπροσωπεία των Πράσινων συνόδευε και ο Λευτέρης Ιωαννίδης, πρώην δήμαρχος Κοζάνης, ενώ διαδικτυακή παρέμβαση είχε και ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, αναπλ. μέλος της Γραμματείας των Πράσινων και πρώην ευρωβουλευτής.
Επόμενο βήμα για το νέο κόμμα των Πράσινων, θα είναι να επικαιροποιήσουν την Πρόταση Διαλόγου για συμμετοχική Πράσινη Μετάβαση και να την καταθέσουν θεσμικά, τόσο προς την κυβέρνηση όσο και προς τα κοινοβουλευτικά κόμματα της αντιπολίτευσης.
Οι Πράσινοι δεν έχουμε αυταπάτες για το πολιτικό σύστημα ούτε πιστεύουμε ότι «θα γίνουν όλοι Πράσινοι» μόλις δουν μια πειστική πολιτική πρόταση. Επενδύουμε όμως στην ώσμωση των προτάσεών μας με την κοινωνία για θεματικές πλειοψηφίες, στην προγραμματική αντιπολίτευση με παρεμβάσεις στον πολιτικό διάλογο, στην οικοδόμηση αυτόνομου πράσινου πολιτικού πόλου, στην ανάγκη να κερδίζουμε κάθε μέρα όσο γίνεται περισσότερα από αυτά που είναι απαραίτητα για ένα βιώσιμο μέλλον για όλες και όλους.
Αναλυτικότερα:
Στη συνάντηση με τον δήμαρχο Αμυνταίου κ. Ανθ. Μπιτάκη, επισημάνθηκαν τα οικονομικά προβλήματα στην τοπική τηλεθέρμανση που πλέον στηρίζεται σε μονάδα βιομάζας με πολύ υψηλότερο κόστος: διέξοδο βλέπουν την ήδη συμφωνημένη ενιαία διασύνδεση των τηλεθερμάνσεων. Η δημοτική αρχή θεωρεί πάντως τη μετάβαση, ευκαιρία για την περιοχή. Στο Λιμνοχώρι προωθείται πρότυπος οικισμός διαμονής και διακοπών φιλικός για άτομα με αναπηρία, στα ορυχεία παραχωρήθηκαν 1.000 στρέμματα για συνεταιριστικό αμπελώνα, ενώ επιδιώκουν τη δημιουργία δημοπρατηρίου αγροτικών προϊόντων, καθώς και την επιτόπια μεταποίησή τους. Καθώς η αποκατάσταση των ορυχείων αποτελεί νομική και οικονομική υποχρέωση της ΔΕΗ, τα δημόσια κονδύλια της αποκατάστασης θα πρέπει να αντισταθμιστούν με επιστροφή από τη ΔΕΗ αντίστοιχης απαλλοτριωμένης γης. Πηγή ανησυχίας αποτελεί τέλος η συγκέντρωση επικίνδυνων ρύπων στο υπέδαφος των ορυχείων: σε περίπτωση δημιουργίας τεχνητών λιμνών εκεί, εκφράζονται ανησυχίες μήπως ρυπανθεί και ο υδροφόρος ορίζοντας σε μεγάλη έκταση. Από την πλευρά τους οι Πράσινοι σημείωσαν την επιπρόσθετη δυναμική που θα πρόσφερε μια Πράσινη Μετάβαση στις πρωτοβουλίες της περιοχής για την οικονομία της υπαίθρου και τον ήπιο τουρισμό, ενώ πρότειναν και διαχείριση της ζήτησης για τηλεθέρμανση, μέσα από ενεργειακές αναβαθμίσεις στα κτίρια που θα έδιναν και διεξόδους εργασίας. Παράλληλα πρότειναν επαφή του Δήμου με το Γραφείο Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ των Γερμανών Πράσινων για μεταφορά εμπειρίας από τη μετάβαση άλλων λιγνιτικών περιφερειών.
Στη συνάντηση των Πράσινων με τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου Φλώρινας κ. Σάββα Σαπαλίδη, διαπιστώθηκε εκτεταμένη σύγκλιση απόψεων. Κεντρική θέση είχε η ανάγκη να γίνει η Δυτική Μακεδονία συνδετικός κόμβος ανάμεσα στη Θεσσαλονίκη και στην άλλη πλευρά των συνόρων, αναβιώνοντας τους ιστορικούς δεσμούς με κοντινά κέντρα όπως το Μοναστήρι και η Κορυτσά. Άνοιγμα της ήδη έτοιμης σιδηροδρομικής γραμμής προς Μοναστήρι, επίσπευση του υπάρχοντος (για το 2037) σχεδιασμού για συντόμευση της σύνδεσης Φλώρινας-Θεσσαλονίκης μέσω Γιαννιτσών και επέκταση προς Αλβανία, σύνδεση της ΒΙ.ΠΕ. Φλώρινας με τη διπλανή της σιδηροδρομική γραμμή, δημιουργία οδικού και σιδηροδρομικού κέντρου agrologistics στον Αγ. Παντελεήμονα Αμυνταίου, σηματοδοτούν την έμφαση που δίνουν και οι δύο πλευρές στο τρένο. Κοινό τόπο αποτελεί και η θέση των Πράσινων για μετάβαση με κορμό μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις, με τις μεγάλες επενδύσεις σε συμπληρωματικό μόνο ρόλο. Από το Επιμελητήριο, οι Πράσινοι ενημερώθηκαν για ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες τοπικών επιχειρήσεων όπως ηλιακή αποξήρανση φρούτων, συμβολαιακή γεωργία φαρμακευτικών φυτών, αποστακτήρια φρούτων για καινοτόμα ποτά, διασυνοριακό γαστρονομικό τουρισμό, αλλά και για τις 60 αιτήσεις τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων: οι πρωτοβουλίες αυτές θα ενισχύονταν κατά πολύ με τη δυναμική μιας Πράσινης Μετάβασης. Τονίστηκε, τέλος, ότι η κυβερνητική επιλογή να συνδεθεί με τραπεζικά κριτήρια η πρόσβαση στο Ταμείο Ανάκαμψης, οδηγεί σε τεχνητή ασφυξία πολύ μεγάλο μέρος των μικρών επιχειρήσεων.
Αμέσως μετά η αντιπροσωπεία των Πράσινων συναντήθηκε στο δημαρχείο της Φλώρινας με την δημοτική αρχή: συμμετείχαν οι αντιδήμαρχοι κ. Λαζ. Αντωνιάδης, κ. Δημ. Θεοφανίδης και κ. Παν. Νώτας. Η δημοτική αρχή δίνει βάρος στον τουρισμό στην ευρύτερη περιοχή, ενώ αναφέρθηκαν ζητήματα όπως η βελτίωση υπηρεσιών από τους επιχειρηματίες του κλάδου και δημιουργία επαρκούς δημόσιας συγκοινωνίας (και) για τα σημεία ενδιαφέροντος. Οι ετήσιες διεθνείς διανυκτερεύσεις στη Δυτ. Μακεδονία δεν ξεπερνούν τις 20.000, και προέρχονται σχεδόν όλες από Βαλκανικές χώρες. Από τους Πράσινους τονίστηκαν οι δυνατότητες για διεθνή τουρισμό φύσης, η δυναμική που θα έδινε και εδώ μια Πράσινη Μετάβαση, αλλά και η σχεδόν πλήρης απουσία προβλέψεων για τον τουρισμό στο κυβερνητικό σχέδιο.
Οι Πράσινοι παρουσίασαν επίσης την πρόταση για θερμική αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ στη λιγνιτική μονάδα της Μελίτης, αλλά και τη διαφωνία τους με την επιλογή του Δήμου να επενδύσει τώρα σε νέο δίκτυο αερίου: σε άλλες δεκαετίες το αέριο θα ήταν λογική μεταβατική επιλογή, τώρα όμως ακυρώνει τη δυναμική μιας Πράσινης Μετάβασης, ενώ θα χρειαστεί τουλάχιστον 20-30 χρόνια για να αποσβεστεί σε μια εποχή που η κλιματική κρίση δεν αφήνει πια τέτοια περιθώρια. Επιπλέον θα επιβαρύνεται από την Ε.Ε. με Δικαιώματα Εκπομπής που θα αυξάνονται με την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης, με κίνδυνο να επαναληφθούν τα αδιέξοδα του λιγνίτη. Οι Πράσινοι προτείνουν εδώ διαχείριση της ζήτησης με μαζικές ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, και ηλεκτρικές αντλίες θερμότητας για θέρμανση και ψύξη. Συζήτηση έγινε και για το θέμα της πολιτικής για τις ΑΠΕ, όπου οι Πράσινοι παρουσίασαν συνοπτικά τις προτάσεις τους για ριζική αλλαγή πολιτικής με έμφαση στην ορθή χωροθέτηση, την ενεργειακή δημοκρατία και την ελαχιστοποίηση του οικολογικού κόστους.
Ακολούθησε συνέντευξη Τύπου, όπου παρουσιάστηκε συνοπτικά η ιστορία και η φυσιογνωμία των Πράσινων, καθώς και τα βασικά σημεία της Πρότασης Διαλόγου για Πράσινη Μετάβαση. Τονίστηκε ότι ο συνδυασμός του φυσικού πλούτου της Δυτικής Μακεδονίας με τα πλεονεκτήματά της για παραγωγή και αποθήκευση 100% καθαρής ενέργειας χωρίς αέριο, με ορθή χωροθέτηση και με σεβασμό στη φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής, μπορούν να αξιοποιηθούν για δυναμική ταυτότητα Πράσινης Μετάβασης με κορμό μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις: μια τέτοια επιλογή μπορεί να δώσει πρόσθετη αξία στα τοπικά προϊόντα, να βάλει τις βάσεις για ήπιο τουρισμό όλο τον χρόνο, να δημιουργήσει πόλο έλξης για έρευνα και εφαρμογές πράσινης καινοτομίας. Ενδεικτικά για το διεθνές κοινό που θα ενδιαφερόταν ενεργά για ένα τέτοιο εγχείρημα, είναι τα 18 εκατ. ψήφων που συγκέντρωσαν πανευρωπαϊκά οι Πράσινοι στις ευρωεκλογές του 2019.
Η περιοδεία των Πράσινων ολοκληρώθηκε το απόγευμα της Τετάρτης στην Κοζάνη, με τη συνάντηση με τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας κ. Γ. Κασαπίδη. Ιδιαίτερη στιγμή στη συνάντηση ήταν η συμμετοχή, με τηλεδιάσκεψη, του Μιχ. Τρεμόπουλου στην πρώτη του δημόσια παρέμβαση μετά την πρόσφατη σοβαρή περιπέτεια της υγείας του με την πανδημία. Ο Μ. Τρεμόπουλος, ιδρυτικό μέλος των Πράσινων, δημοτικός σύμβουλος και πρώην ευρωβουλευτής και περιφερειακός σύμβουλος, σημείωσε στην παρέμβαση του την πάγια πράσινη θέση κατά των ορυκτών καυσίμων, με επιφυλάξεις και για το αέριο. Οι πολιτικές για το κλίμα έπρεπε να είχαν εφαρμοστεί από χρόνια, οπότε και η μετάβαση θα ήταν πολύ πιο ομαλή. Οι Πράσινοι στηρίζουμε τη μετάβαση, χωρίς να υπολογίζουμε το πολιτικό κόστος. Η Δυτική Μακεδονία μπορεί να γίνει ελκυστική στον ευρωπαϊκό χάρτη του τουρισμού. Οι ΑΠΕ οφείλουν να προωθούνται πάντα με σεβασμό στο περιβάλλον, όχι με «άγριο» τρόπο και με κίνητρα άσχετα με τη βιωσιμότητα. Η αυτοδιοίκηση χρειάζεται να έχει εδώ εξισορροπητικό ρόλο, ακούγοντας την κοινωνία, αλλά χωρίς να καταλήγει να αποκλείει συνολικά τις ΑΠΕ και την ενεργειακή μετάβαση.
Στη συζήτηση των Πράσινων με τον κ. Κασαπίδη, παρουσιάστηκε το περίγραμμα και η δυναμική των προτάσεων για Πράσινη Μετάβαση, ενώ συζητήθηκαν αναλυτικά επιμέρους πλευρές. Συμφωνία υπήρξε για την προτεραιότητα που έχει για την οικονομική προοπτική της περιοχής η απευθείας σιδηροδρομική σύνδεση της Κοζάνης με τη Βέροια και τη Θεσσαλονίκη: σχετική ενδεικτική προμελέτη χάραξης από την προηγούμενη δημοτική αρχή της Κοζάνης έχει αξιολογηθεί πολύ θετικά από κύκλους της ΕΡΓΟΣΕ και αξίζει να διερευνηθεί και από την Περιφέρεια. Για τον κλάδο της γούνας, που θα υπονόμευε σοβαρά τη δυναμική μιας Πράσινης ταυτότητας και αρκετοί επιχειρηματίες φαίνεται ότι ήδη σκέπτονται να τον εγκαταλείψουν, οι Πράσινοι προτείνουν άμεσο τερματισμό στην ίδρυση νέων μονάδων, την αγορά νέων ζώων, την εκπαίδευση τεχνιτών και την παροχή επιδοτήσεων, με παράλληλο διάλογο για καταληκτική ημερομηνία. Εξίσου σημαντικό είναι όμως να αναπτυχθούν εναλλακτικές διέξοδοι εργασίας και επενδύσεων μέσα στην Δυτική Μακεδονία: ενδεικτικά οι Πράσινοι προτείνουν ήπιο τουρισμό ανάλογο με τα Ζαγοροχώρια, αλλά και σηροτροφία σε συνδυασμό με τον κρόκο, για ρούχα πολυτελείας.
Στα ενεργειακά ζητήματα, έγινε αναφορά και στην την πρωτοβουλία της Περιφέρειας να προωθήσει αναστολή αδειών για ΑΠΕ μέχρι την έγκριση του νέου Χωροταξικού ΑΠΕ. Οι Πράσινοι σημείωσαν ότι τέτοιες πρωτοβουλίες οφείλουν να είναι στοχευμένες και προσανατολισμένες στην ορθή χωροθέτηση: ενδεικτικά τα μεγάλα φωτοβολταϊκά θα πρέπει να χωροθετούνται μέσα στον χώρο των εκσκαφών των ορυχείων και μέχρι ένα ποσοστό της επιφάνειάς τους, όχι στις άθικτες απαλλοτριωμένες εκτάσεις ούτε στις αποθέσεις.
Στο κλείσιμο της συζήτησης, ο κ. Κασαπίδης υπογράμμισε το προσωπικό του ενδιαφέρον για το υδρογόνο ως πράσινη ενέργεια. ΟΙ Πράσινοι σημείωσαν ότι αποδέχονται το υδρογόνο μόνο από 100% ανανεώσιμη ενέργεια χωρίς καθόλου αέριο, εφόσον προορίζεται αποκλειστικά για εφαρμογές που υποκαθιστούν ορυκτά καύσιμα: ενδεικτικά αναφέρθηκαν οι κυψέλες υδρογόνου για κίνηση τρένων σε γραμμές χωρίς ηλεκτροδότηση. Σημείωσαν επίσης ότι πράσινη ενέργεια είναι μόνο αυτή που συνδυάζεται με τη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση: στον επίσημο Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό τεκμηριώνεται ότι η μαζική χρήση καυσίμων όπως το υδρογόνο θα οδηγούσε σε 2πλάσιες απαιτήσεις για ΑΠΕ το 2050, με πάνω από 1.500 επιπλέον μεγάλες ανεμογεννήτριες και σχεδόν 0,5 εκατ. επιπλέον στρέμματα φωτοβολταϊκών.