Η διαχειρίστρια Φρειδερίκη Κουτσουρίδου μιλά για το ξεχωριστό κτίριο και τη συγκινητική ιστορία του
Σε ηλικία μόλις οκτώ ετών η Δήμητρα Κουτσουρίδου, έχασε την όρασή της, από μία σπάνια ασθένεια. Συμπτωματικά, άρχισε να μαζεύει ξύστρες και τελικά έγινε γνωστή στο πανελλήνιο ως το «κοριτσάκι με τις ξύστρες»…
Κατάφερε μετά από προσπάθεια χρόνων, να κατακτήσει το ρεκόρ Γκίνες συγκεντρώνοντας 8.514 ξύστρες από όλο τον κόσμο!
Παράλληλα άρχισε να συγκεντρώνει και γομολάστιχες. Οι συλλογές της, τοποθετήθηκαν στο δημοτικό σχολείο του χωριού της, στα Βαλτόνερα Φλώρινας και εκατοντάδες μαθητές από όλη την Ελλάδα πήγαιναν να δουν τις απίθανες ξύστρες και σβήστρες.
Τη γνώρισα πριν από 15 χρόνια και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση… Μόλις έπιανε μια σβήστρα ή ξύστρα, από τις χιλιάδες που είχε, μπορούσε να καταλάβει από το σχήμα της και να πει την ιστορία της: Που κατασκευάστηκε, πότε και ποιος την έστειλε…
Δυστυχώς πριν από μερικούς μήνες, η Δήμητρα έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 46 ετών. Λίγο πριν είχε ζητήσει από τη μητέρα της να συνεχίσει τη λειτουργία του μουσείου έτσι ώστε τα παιδιά να έχουν τη δυνατότητα να δουν τις εντυπωσιακές της συλλογές.
Η 75χρονη μητέρα της Φρειδερίκη, συνεχίζει δωρεάν τις ξεναγήσεις παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας. Όπως τονίζει η ίδια στη «ΜτΚ» στόχος της είναι να παραδώσει την σκυτάλη σε κάποιο φορέα έτσι ώστε να συνεχιστεί μακροχρόνια η λειτουργία του μουσείου, όπως επιθυμούσε η κόρη της…
Από τι πέθανε η Δήμητρα;
Η Δήμητρα είχε μία σπάνια ασθένεια από την οποία και έχασε την όρασή της. Είχε όγκο στο κεφάλι και την πήγαμε στη Σουηδία όπου εκεί έκανε επέμβαση. Οι γιατροί με ρώτησαν πόσα παιδιά έχω και όταν τους είπα ότι έχω πέντε παιδιά, μου είπαν: «Έχουμε άσχημα νέα… Αυτό το παιδί σας δυστυχώς δεν πρόκειται να ζήσει πολλά χρόνια…».
Επιστρέψαμε στην Ελλάδα και συνεχίσαμε τον αγώνα μας γιατί ελπίζαμε ότι κάτι μπορεί να γίνει. Κάναμε συνολικά πέντε επεμβάσεις σε διάφορα νοσοκομεία. Τελευταία άρχισε να έχει αστάθεια. Πάντα βγαίναμε έξω για βόλτα και την κρατούσα. Την έβλεπα ότι δεν περπατούσε καλά και κάποια στιγμή την ρωτούσα μήπως ζαλίζεται. Τότε μου είπε ότι ο… δρόμος δεν είναι ίσιος και κατάλαβα ότι έχει αστάθεια. Πήγαμε πάλι στους γιατρούς και έκανε την τελευταία επέμβαση στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ. Δυστυχώς από τότε άρχισε να χειροτερεύει η κατάστασή της. Έκανε και χημειοθεραπείες αλλά δεν είδε κάποια βελτίωση. Τελικά στις 19 Φεβρουαρίου του 2020 έφυγε από τη ζωή. Την τελευταία μέρα παρακάλεσα τον ιερέα του χωριού μας να έρθει να την κοινωνήσει. Μόλις η Δήμητρα πήρε τη θεία κοινωνία, γύρισε το κεφαλάκι της και πέταξε στους ουρανούς…
Νωρίτερα μου είχε ζητήσει να φροντίσω να μην κλείσει το μουσείο και να παραμείνει ανοιχτό για να το επισκέπτονται τα παιδιά…
Πότε αποφάσισε η Δήμητρα να κάνει το μουσείο;
Η Δήμητρα όταν ήταν μικρή και έχασε την όρασή της, αγόρασε ένα περιοδικό που είχε προσφορά μια ξύστρα. Την ξύστρα αυτή την χάρισε στην ανεψιά της. Της άρεσε όμως που με την αφή μπορούσε να καταλάβει το σχήμα της. Έτσι συνέχισε να αγοράζει το περιοδικό αυτό που είχε με κάθε τεύχος προσφορά και διαφορετικές ξύστρες. Έτσι άρχισε να κάνει συλλογή με ξύστρες. Στη συνέχεια άρχισε να κάνει συλλογή και με σβήστρες. Όταν μεγάλωσε έμαθε για τα ρεκόρ Γκίνες και τότε αποφάσισε να μπει κι αυτή στο βιβλίο με τα ρεκόρ Γκίνες. Κάποια στιγμή την έβγαλε και ο Παπαδάκης στην εκπομπή του και ο κόσμος άρχισε να στέλνει με το ταχυδρομείο σβήστρες και ξύστρες.
Να καταλάβεις, στο ταχυδρομείο είχε ειδικό χώρο που συγκέντρωναν την αλληλογραφία της Δήμητρας και ο ταχυδρόμος έφερνε με τα τσουβάλια σβήστρες και ξύστρες… Έτσι κατάφερε το 2004 και μπήκε στο βιβλίο με τα ρεκόρ Γκίνες.
Ο Παντελής Σιστάκος, ένας φίλος που ήταν ντεκορατέρ, μόλις είδε τις συλλογές ήρθε και δούλεψε αφιλοκερδώς. Έβαλε όλες τις σβήστρες και τις ξύστρες σε προθήκες και δημιουργήσαμε το μουσείο, στο δημοτικό σχολείο το οποίο ήταν κλειστό γιατί δεν υπήρχαν πολλά παιδιά στο χωριό μας.
Μετά απ’ αυτό άρχισαν να έρχονται στα Βαλτόνερα, παιδιά από όλη την Ελλάδα για να δουν τις συλλογές. Η Δήμητρα ήταν κατενθουσιασμένη γιατί κατάφερε να έρχεται κόσμος ξανά στο χωριό και αυτό εξαιτίας της συλλογής της. Άλλαξε πραγματικά η ζωή της με το μουσείο. Πήγαινε η ίδια και ξεναγούσε τα παιδιά και τους έλεγε πως κατάφερε να συγκεντρώσει τόσες πολλές ξύστρες και σβήστρες… Επί 15 χρόνια έκανε αφιλοκερδώς αυτή τη δουλειά με πολύ αγάπη και ενθουσιασμό….
Ο κόσμος και ειδικά τα παιδιά που έβλεπαν τις συλλογές, τι έλεγαν;
Ο κόσμος ήταν πολύ ενθουσιασμένος βλέποντας τόση μεγάλη συλλογή. Ειδικά οι μικροί μαθητές δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι υπάρχουν τόσα διαφορετικά σχήματα και μεγέθη. Υπόψη σας, ότι δεν υπάρχουν ίδιες σβήστρες ή ξύστρες. Όλες είναι μοναδικές, σε απίστευτα χρώματα και σχήματα. Κάποια παιδιά ακόμη και τώρα μου λένε: «Κυρία, μπορώ να αγοράσω αυτή την ξύστρα ή αυτήν την σβήστρα»;
Επίσης τους έκανε εντύπωση η δύναμη της θέλησης που είχε ένα τυφλό κορίτσι και κατάφερε το ακατόρθωτο…
Τους μιλούσε η Δήμητρα και για τη δύναμη της θέλησης;
Βέβαια. Πάντα έλεγε στα παιδιά: Δείτε τι κατάφερα εγώ που είμαι τυφλή και δεν σπούδασα. Σκεφτείτε τι μπορείτε να καταφέρετε εσείς…
Αυτό το μουσείο ήταν η χαρά της ζωής της. Στο τέλος όμως με τα προβλήματα υγείας που είχε και με τις χημειοθεραπείες, δεν μπορούσε ούτε να περπατήσει αλλά ούτε και να μιλήσει. Στεναχωριόταν όταν έρχονταν κάποιοι να δουν το μουσείο και αυτή δεν μπορούσε να πάει να τους ξεναγήσει. Γι’ αυτό και της υποσχέθηκα ότι εγώ θα συνεχίσω το έργο της…
Τώρα συνεχίζει να έρχεται κόσμος για να δει το μουσείο;
Φυσικά και έρχονται. Εγώ δεν μπορώ να είμαι συνέχεια εδώ. Το σπίτι μου είναι απέναντι από το μουσείο και έρχομαι όταν με καλούν και κάνω τις ξεναγήσεις παρά το γεγονός ότι έχω πάθει θρόμβωση και κάταγμα στο δεξί πόδι και κινούμαι μόνο με περπατούρα.
Με βοηθάει και ο γιατρός του χωριού ο οποίος όταν δεν μπορώ εγώ πηγαίνει ο ίδιος και ανοίγει το σχολείο για να δουν τις συλλογές τα παιδιά. Είναι κρίμα να κάνουν τόσα χιλιόμετρα να έρθουν μέχρι το χωριό μας και να μην δουν τίποτα…
Εξηγώ στα παιδιά κάθε φορά που κάνω ξενάγηση ότι όλα αυτά έγιναν με πρωτοβουλία της Δήμητρας και με μοναδικό όπλο την δύναμη της ψυχής της. Κατάφερε όχι μόνο να κάνει τις συλλογές και να μπει στο βιβλίο Γκίνες αλλά να βρει και χορηγούς και να στήσει αυτό το μουσείο.
Τον Ιούνιο του 2020 ήταν να γίνουν τα εγκαίνια γιατί η Δήμητρα κατάφερε ότι να συγκεντρώσει και άλλες σβήστρες και ξύστρες, συνολικά 18.000 και κάναμε και άλλες πρόσθετες προθήκες… Δυστυχώς όμως αρρώστησε σοβαρά και τελικά πέθανε και έτσι δεν έγιναν τα εγκαίνια…
Σήμερα σας φέρνουν ακόμη σβήστρες και ξύστρες;
Ναι, υπάρχουν ακόμη κάποιοι που μας φέρνουν. Ένας Βρετανός που είναι παντρεμένος με Ελληνίδα μάς έφερε τη συλλογή του που ήταν 760 μολύβια…
Όταν κάνατε την εκπομπή « Αληθινά Σενάρια» στην ΕΤ3, έγινε χαμός. Μας είδαν όχι μόνο εδώ στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο γιατί η εκπομπή σας έπαιζε και στο δορυφορικό κανάλι της ΕΡΤ. Μας είδαν συγγενείς μας από την Αυστραλία και μας πήραν τηλέφωνο. Μας έστειλαν σβήστρες και ξύστρες από την Αμερική, τον Καναδά, την Κίνα, το Μεξικό και πολλές άλλες χώρες… Ακόμη και τώρα με ρωτάνε για να μας στείλουνε αλλά εγώ τους λέω να μη στείλουν άλλες γιατί δεν έχουμε ελεύθερες προθήκες για να τις βάλουμε.
Ποια εκθέματα του μουσείου κάνουν ιδιαίτερη εντύπωση στα παιδιά;
Κυρίως οι πιο μεγάλες ξύστρες και σβήστρες τραβάνε την προσοχή των μαθητών. Για παράδειγμα η μεγάλη ξύστρα της «Αγροτικής Τράπεζας». Κάποια στιγμή που πήγαμε στην Αθήνα για να ψηφίσουμε στο σύλλογο αναπήρων είχα πάει στο Μοναστηράκι και την αγόρασα από ένα μαγαζί με αντίκες. Βρήκα και ένα υποβρύχιο-ξύστρα εκείνη τη μέρα και ενθουσιάστηκε πάρα πολύ η Δήμητρα. Εδώ βλέπεται και το διαστημόπλοιο «Κολούμπια» σε ξύστρα το οποίο εξερράγη και σκοτώθηκαν τα επτά μέλη του πληρώματός του. Στο βιβλίο εντυπώσεων όπου ο κόσμος γράφει τις εντυπώσεις του από το μουσείο, θα δείτε ότι όλοι γράφουν κολακευτικά λόγια για το μουσείο και τη Δήμητρα.
Τη βράβευσαν πολλές φορές για την πρωτοβουλία της και χαιρόταν πολύ γι αυτό. Όπως έγραψαν δυο αδελφάκια: «Τυφλοί δεν είναι οι άνθρωποι που δεν μπορούν να δούνε, τυφλοί είναι αυτοί που στο σκοτάδι ζούνε»…
Τι σκοπεύετε να κάνετε μελλοντικά με το μουσείο;
Το όνειρο μου είναι να συνεχίσει να λειτουργεί το μουσείο. Πρέπει οπωσδήποτε να βρεθεί ένας φορέας να το αναλάβει, γιατί εγώ κάποια στιγμή δε θα μπορώ να πηγαίνω να το φροντίζω και να ξεναγώ τους επισκέπτες. Πρέπει ο Δήμος, το υπουργείο Πολιτισμού ή το υπουργείο Παιδείας να αναλάβουν και να συνεχιστεί η λειτουργία του. Αυτό ήταν και το όνειρο της Δήμητρας.
Ψάχνουμε λοιπόν έναν φορέα που θα μπορούσε να εμπλουτίσει τις συλλογές με μολύβια, στυλό, τετράδια, βιβλία και οποιοδήποτε άλλο σχολικό είδος. Για φανταστείτε να είχαμε τη δυνατότητα να γίνει κάτι τέτοιο, πόσος κόσμος θα ερχόταν στο μουσείο.
Ειδικά τα δημοτικά σχολεία θα μπορούσαν να κάνουν μια ημερήσια εκδρομή εδώ. Υπάρχει έτοιμη παιδική χαρά στο προαύλιο του σχολείου και κιόσκι. Εάν γινόταν και ένα κυλικείο θα μπορούσε ο Δήμος ή οποιοδήποτε άλλος φορέας να το αναλάβει να έχει και κέρδη. Δυστυχώς όμως όλα αυτά είναι ακόμη μόνο στη σκέψη μου και δεν υπάρχει κάποιος που να ενδιαφέρεται… Ελπίζω και εύχομαι με τη δημοσιότητα που θα δώσετε ίσως να υπάρξει κάποιος που να ενδιαφερθεί γιατί δεν πρέπει να κλείσει αυτό το μοναδικό μουσείο. Να έχετε υπόψη σας ότι κάτι παρόμοιο, δεν υπάρχει όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλον τον κόσμο…