Συζήτηση της Επίκαιρης Ερώτησης της Π. Πέρκα προς ΥΠΕΝ: «Με την απόφαση του ΥΠΕΝ για την αλλαγή των όρων σύνδεσης των έργων ΑΠΕ, ολοκληρώθηκε το σκάνδαλο της ΝΔ σχετικά με τον διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο για να εξυπηρετηθούν επιλεκτικά μεγάλα συμφέροντα»
Η κα Πέρκα ξεκίνησε την τοποθέτησή της, σχολιάζοντας την αντικοινοβουλευτική/ αντιδεοντολογική συμπεριφορά του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο οποίος πρακτικά δεν απάντησε σχεδόν σε κανένα ερώτημά της από 07.10.2022 ερώτησης, ενώ δεν ήρθε να απαντήσει ούτε στη Βουλή, ως καθ’ ύλην αρμόδιος.
«Καταλαβαίνω βεβαίως πόσο δύσκολο είναι να δικαιολογήσει κανείς ένα σκάνδαλο. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί η έκδοση Υπουργικής Απόφασης (ΥΑ) εν μέσω 15Αύγουστου, η οποία καταργεί τη χρονική προτεραιότητα σύνδεσης στο δίκτυο έργων ΑΠΕ, η οποία αποτελεί́ θεμελιώδες δικαίωμα στην αξιοποίηση του ηλεκτρικού́ χώρου και ποτέ́ κανείς δεν τόλμησε μέχρι τώρα να καταργήσει και μάλιστα χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της ΡΑΕ.
Με το νέο θεσμικό πλαίσιο, κάποια έργα ΑΠΕ στα οποία προσδίδονται επιλεκτικά συγκεκριμένα αυθαίρετα χαρακτηριστικά, όπως «μέγεθος» και «γεωγραφική διασπορά», αποκτούν προτεραιότητα σύνδεσης έναντι άλλων έργων ΑΠΕ, που είχαν σειρά με το προηγούμενο καθεστώς. Έργα που με το προηγούμενο θεσμικό πλαίσιο ήταν ήδη ψηλά στη σειρά προτεραιότητας για να συνδεθούν, ξαφνικά βρίσκονται στην τελευταία κατηγορία προτεραιότητας (την ΣΤ).
Η δε απάντηση του Υπουργού, με Δελτίο Τύπου, ότι προτεραιοποιούνται «τα μεγάλα έργα», είναι ανεπαρκέστατη καθώς:
α) ανά περιφερειακή ενότητα τα όρια ισχύος των έργων αλλάζουν,
β) υπάρχουν ομάδες όπου τα όρια είναι τέτοια, ώστε μόνο ένας έως δύο επενδυτές να έχουν δικαίωμα να προτεραιοποιηθούν (πχ Α5),
γ) συγκεκριμένες περιοχές στην Ελλάδα εξαιρούνται,
δ) δεν ελέγχονται περιβαλλοντικά κριτήρια, κριτήρια απόδοσης των έργων, οικονομικής φερεγγυότητας των υποψήφιων παραγωγών, ιδιοκτησιακό καθεστώς επί των εκτάσεων, όπου θα πραγματοποιηθούν τα έργα ΑΠΕ κλπ.
Οι όροι είναι εντελώς αυθαίρετοι και τίθενται ανομοιογενώς. Και βεβαίως πουθενά στις 38 σελίδες της ΥΑ δεν υπάρχει τεκμηρίωση για το ύψος του ορίου ισχύος εκάστου έργου που επιλέχθηκε να προτεραιοποιηθεί, ούτε για τα όρια συνολικής διατιθέμενης ισχύος ανά Περιφέρεια» (διαβάστε εδώ την απάντησή της Π. Πέρκα στο δελτίο τύπου του ΥΠΕΝ).
Η Αναπληρώτρια Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σχολίασε ότι η εν λόγω απόφαση δεν πλήττει μόνο τους άμεσα ενδιαφερόμενους επενδυτές έργων ΑΠΕ, αλλά και το σύνολο των πολιτών, αφού δεν συνάδει με την ενεργειακή δημοκρατία, με τον πλουραλισμό παραγωγών και τη διασπορά της παραγωγής ενέργειας σε όσο το δυνατόν περισσότερους και άρα οδηγεί σε στρέβλωση της αγοράς και υψηλότερες τιμές.
Εν μέσω ενεργειακής κρίσης, λόγω των ολιγοπωλίων στην ενεργειακή αγορά, είναι απαράδεκτο η κυβέρνηση να ακυρώνει σοβαρές επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ που έχουν προτεραιότητα, με βάση την ημερομηνία ωρίμανσής τους. Εάν δεν είχε αλλάξει το καθεστώς, ο ΑΔΜΗΕ θα συνέχιζε να εξετάζει τα αιτήματα ανά γεωγραφική περιοχή, όπως ήδη έπραττε έως τώρα και να κρίνει βάσει τεχνικών κριτηρίων τη συνδεσιμότητα ή όχι των έργων.
«Είναι σαφές ότι η πολιτική επιλογή δεν είναι αποτέλεσμα μιας λελογισμένης και διαφανούς διαδικασίας», σημείωσε δηκτικά η Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. «Όλη η αγορά των ΑΠΕ αναφέρεται σε ‘φωτογραφικές’ διατάξεις, μάλιστα ο ίδιος Πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, ο κ. Κοντολέων, μιλά για σκανδαλώδη εύνοια σε μεγάλους παραγωγούς σε σχέση με την Ομάδα Β, η οποία θεσπίστηκε τάχα για να απομειώσει τα κόστη της εγχώριας Βιομηχανίας.
Σας προκαλούμε λοιπόν να δημοσιεύσετε τη λίστα με τις διμερείς συμβάσεις ή συμφωνίες που έχουν συναφθεί με Ελληνικές Βιομηχανίες, καθώς εμείς γνωρίζουμε ότι το 1.5 GW που διαθέσατε, έχει καλυφθεί αποκλειστικά από ενδοομιλικές συμβάσεις με καθετοποιημένες εταιρίες».
Η κα Πέρκα συνεχίζοντας αναφέρθηκε στην αρχή του σκανδάλου, ήδη από το 2020, όταν η κυβέρνηση δεν ενημέρωσε τους υποψήφιους επενδυτές για τον ελάχιστο διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο στο δίκτυο, παρά επέτρεπε να συνεχίζεται η αδειοδότηση από την ΡΑΕ και τις κατά τόπους υπηρεσίες (με τις ευλογίες του νόμου Χατζηδάκη, Ν. 4685/2020) και μάλιστα παρότρυνε το επενδυτικό ενδιαφέρον, οδηγώντας τελικά σε αδιέξοδο έναν ολόκληρο κλάδο.
Με βάση τα παραπάνω, η Βουλευτής Φλώρινας έθεσε στον Υπουργό το ερώτημα, με ποιον γνώμονα, χωρίς διαβούλευση στις 12 Αυγούστου, θεσπίστηκαν κριτήρια μεγέθους και «κόφτες» που διαχωρίζουν τα «χλωρά» από τα «ξερά» στα έργα ΑΠΕ. Ρώτησε επίσης, γιατί, ενώ η κυβέρνηση γνώριζε ότι απομένει ελάχιστος ελεύθερος χώρος, οδήγησε τον κλάδο των ΑΠΕ σε μια ακόμη υπερθέρμανση, με χιλιάδες εκκρεμή αιτήματα, τα οποία δεν θα υλοποιηθούν ποτέ.
Ο υπουργός στην απάντησή του, απέφυγε να απαντήσει επί της ουσίας στις καίριες ερωτήσεις της Π. Πέρκα, επικαλούμενος τις έκτακτες καταστάσεις στο τομέα της ενέργειας. Απάντησε ότι έδωσαν τον λιγοστό διαθέσιμο ηλεκτρικό χώρο σε επενδυτές, που εκτιμούν – άραγε πώς, με ποιόν τρόπο- ότι θα είναι σε θέση να υλοποιήσουν τις επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ.
Η κα Πέρκα στη δευτερολογία της ρώτησε τον κ. Ταγαρά: «Κ. Υπουργέ, εσείς πώς γνωρίζετε ποιοι επενδυτές είναι αυτοί που μπορούν να τελειώσουν τα έργα και εκ των προτέρων τους «φωτογραφίζετε» και τους δίνετε προτεραιότητα σύνδεσης; Επίσης, αν υπήρχε θέμα φερεγγυότητας, θα έπρεπε να ενσωματωθεί στα κριτήρια κι όχι να αυξάνονται οι εγγυητικές. Διότι, εκτός από εμπόριο αδειών, υπάρχει και εμπόριο εγγυητικών.
Κατά τη γνώμη μας, αλλά και κατά τη γνώμη της αγοράς, μοιράζετε τα δίκτυα στους εκλεκτούς. Σας είπα ήδη ότι όλη η αγορά «βουίζει», κρύβεστε πίσω απ’ το δάχτυλό σας και καυχιέστε στα συνέδρια για το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, το οποίο όμως συνεχώς απομειώνεται. Ποιος επενδυτής θα θέλει να επενδύσει σε μια χώρα που δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της, που κάνει εκ των υστέρων αναδρομικά new deal, που δεν έχει δικαιοσύνη και διαφάνεια και δεν τηρεί τα συμπεφωνημένα; Είναι πολύ μεγάλη πληγή για την εικόνα της χώρας.
Δεν απαντήσατε επίσης, γιατί τα όρια είναι αλλού 50, αλλού 100 και αλλού 300, αν όχι για να «φωτογραφίσουμε» συγκεκριμένους επενδυτές; Σωστά είπατε ότι πρέπει να υπάρχουν κριτήρια για να γίνονται τα έργα, δεν βλέπουμε όμως αυτά να τηρούνται και δεν υπάρχουν. Αλλού αθροίζονται τα έργα ενός επενδυτή, προκειμένου να πάρει προτεραιότητα, αλλού δεν ισχύει αυτό. Επίσης, πολλές περιοχές εξαιρούνται,δεν ξέρω γιατί, για παράδειγμα τα Γρεβενά, ήμουν εκεί πριν λίγες μέρες και οι άνθρωποι διαμαρτυρήθηκαν έντονα. Είπατε για τις λιγνιτικές περιοχές, αυτό μας έλειπε, να εξαιρούνταν, δε φτάνει που έχουν καταστραφεί. Πολλά είναι τα αναπάντητα ερωτήματα για τους χιλιάδες μικρούς και μεσαίους επενδυτές που ωρίμαζαν έργα επί δεκαετίες με τεράστια έξοδα και πλέον δεν έχουν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν τις επενδύσεις τους.
Εκεί είναι και το διαφορετικό μοντέλο που υποστηρίζει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Χρειάζονται φυσικά κάποια μεγάλα έργα ΑΠΕ, πρέπει όμως το υπόλοιπο να μοιραστεί σε μικρότερα και πολύ μικρά έργα ΑΠΕ. Αυτό είναι το μοντέλο της πράσινης μετάβασης που ακολουθούν οι πολιτισμένες χώρες.
Και δεν έφταναν όλα αυτά, δημιουργήσατε τη μεγαλύτερη φούσκα που έχουμε δει ποτέ στον κλάδο της ενέργειας, με 100 GW βεβαιώσεις παραγωγού και ένα δίκτυο που δεν είναι ικανό να «σηκώσει» ούτε το 10% των αιτήσεων αυτών. Γιατί το αφήσατε να γίνει αυτό; Κάποιοι μπήκαν, συνεχίσαν και έβγαζαν άδειες και πληρώναν εγγυητικές και ενοίκια. Γιατί έγινε αυτό; Χρεώνοντας τους παραγωγούς με 1.75 δισ. εγγυητικές, ενώ οδηγήσατε τη χώρα στη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση στην ιστορία της, αυτή είναι η κατάσταση».
Η κα Πέρκα ολοκλήρωσε την τοποθέτησή της, με αναφορά στο ότι τα έργα ΑΠΕ που εγκρίνονται σήμερα, συγκεκριμένα από το 2018 μέχρι το 2023, έργα πάνω από 3 GW, για τα οποία «καυχιέται» η κυβέρνηση και τα διαφημίζει ως δικά της, είναι έργα που έχουν λάβει λειτουργική ενίσχυση από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. «Η πραγματικότητα είναι ότι μόλις 700 ΜW έγιναν επί ΝΔ. Αφού εδώ και 3.5 χρόνια έχετε κάνει μόνο δύο διαγωνισμούς για νέα έργα ΑΠΕ, οι διαγωνιστικές διαδικασίες έμειναν παγωμένες για 2 χρόνια. Αυτή είναι η επιτυχία σας!
Μάλιστα, αυτό που παραλάβαμε το 2015, ήταν ένας διαλυμένος κλάδος, με την «Αναστολή διαδικασίας αδειοδότησης για τα Φωτοβολταϊκά» (ΦΕΚ 2317Β/10-08-2012) και με το νόμο 4254/2014 που περικόψατε τις ταρίφες αναδρομικά για όλα τα εν λειτουργία φωτοβολταικά και αιολικά έργα στην Ελλάδα, οδηγώντας τους επενδυτές σε αδιέξοδο! Το 2014 έχουμε ένα αναδρομικό New Deal που οδήγησε τους επενδυτές σε αδιέξοδο και αποθάρρυνε νέους. Γιατί ποιος θα έρθει να επενδύσει σε ένα κράτος, το οποίο καταλύει τις συμβάσεις του και αναιρεί τα συμπεφωνημένα;
Υπερθερμαίνετε τις αγορές και έρχεστε λίγο μετά να διορθώσετε το «λάθος» σας εις βάρος του Ελληνικού λαού. Αφήσατε έλλειμμα 800 εκατ. ευρώ στον Ειδικό Λογαριασμό των ΑΠΕ και αυξήσατε το ΕΤΜΕΑΡ που επιβάρυνε τους καταναλωτές.
Δυστυχώς κ. Υπουργέ, απαντήσεις συγκεκριμένες δεν άκουσα, πολύ φοβάμαι ότι δε θα ακούσω και δε θα ακούσουν κυρίως οι χιλιάδες επενδυτές».
Για τη ΝΔ για όλα φταίει η διεθνής ενεργειακή κρίση, παραβλέποντας βεβαίως τις ευθύνες της κυβέρνησης της ΝΔ για τις τραγικές επιπτώσεις των επιλογών της στην κοινωνία και οικονομία της χώρας μας.
Στην δευτερολογία του ο Υπουργός επιχείρησε να δείξει την πορεία των ΑΠΕ στην Ελλάδα από το 2010 μέχρι το 2021, βεβαίως χωρίς να κάνει καμία αναφορά ότι οι περισσότεροι διαγωνισμοί και η μεγαλύτερη επιτάχυνση των ΑΠΕ έγιναν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Στη συνέχεια μίλησε γενικόλογα για την πράσινη μετάβαση, τις ΑΠΕ, την αποθήκευση ενέργειας, την αναθεώρηση του ΕΣΕΚ, και δεν απάντησε σε κανένα ερώτημα ούτε αντέκρουσε κανένα από τα επιχειρήματα της Πέτης Πέρκα.