Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΣΥΜΕΩΝ
Στη σημερινή εποχή των εκθετικών και επαναστατικών αλλαγών, των πολλών αβεβαιοτήτων, της αστάθειας και των απρόβλεπτων γεγονότων, της οξείας ρευστότητας και πολυπλοκότητας, με τις αλληλένδετες κρίσεις, την απομόνωση και τον περιορισμό κρατών, τις εκρηκτικές διακινδυνεύσεις και τις ασύμμετρες απειλές, το ποιες τεχνολογίες ελέγχονται από ποιον αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα πολιτικά, στρατιωτικά και ηθικά ζητήματα.
Η τεχνολογία γίνεται όλο και πιο ισχυρή και απρόβλεπτη· παλαιότερα η πρόοδος ήταν προβλέψιμη, γραμμική. Η τεχνητή νοημοσύνη, η ψηφιοποίηση της οικονομίας, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα και ο μετασχηματισμός προβλέπονται να φέρουν σε κάθε χώρα ευημερία και ανάπτυξη για τα επόμενα χρόνια και τις επόμενες δεκαετίες. Μοχλός πίσω από κάθε καινοτομία βρίσκεται σήμερα η τεχνητή νοημοσύνη.
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΕ) είναι μια διαδικασία μίμησης της ανθρώπινης νοημοσύνης, που βασίζεται στη δημιουργία και την εφαρμογή αλγορίθμων, που εκτελούνται σε ένα δυναμικό υπολογιστικό περιβάλλον. Σκοπός της είναι να επιτρέψει στους υπολογιστές να σκέφτονται και να ενεργούν ωσάν να είναι ανθρώπινα όντα.
Όταν η OpenAI παρουσίασε το δικό της ρομπότ της τεχνητής νοημοσύνης, το αποκαλούμενο ChatGPT3, στις 30 Νοεμβρίου 2022, η αξία της Microsoft εκτινάχθηκε στα 115 δισεκατομμύρια δολάρια (108 δισεκατομμύρια ευρώ), δηλαδή περίπου αυξήθηκε κατά 6,5%.
Επιδεικνύοντας το ChatGPTonline τον περασμένο Νοέμβριο η αμερικανική εταιρεία OpenAI προκάλεσε έναν μικρό σεισμό. Το εργαλείο αυτό είναι ικανό να συνομιλεί με τον χρήστη του Διαδικτύου και να δημιουργεί οποιοδήποτε είδος κειμένου κατά παραγγελία, ενώ έχει ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό με τις καλπάζουσες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Αλλά πώς λειτουργεί πραγματικά το ChatGPT; Με ποια δεδομένα έμαθε αυτή η τεχνητή νοημοσύνη να μιλάει και να γράφει; Έχουν ενσταλάξει αξίες και αν ναι, ποιες είναι; Αντιμέτωπη με αυτά τα ερωτήματα, η επιστημονική κοινότητα προσκρούει σε έναν τοίχο: η εταιρεία OpenAI, που χρηματοδοτείται από τη Microsoft ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αρνείται να ανοίξει την κουκούλα της. Το ChatGPT είναι ένα μαύρο κουτί στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Το ChaGPT3, έγινε γνωστό στο «πλατύ κοινό», ως ένα νέο κύμα της τεχνητής νοημοσύνης και το σύμβολο της δικής της θεαματικής ανάπτυξης. Είναι δε ικανό να παράγει λογοτεχνικά κείμενα, κώδικες πληροφορικής ή να τροφοδοτήσει ένα διάλογο, ενώ ταυτόχρονα έχει υποστεί πολλαπλά τεστ από τους χρήστες του Ιντερνέτ από όλον τον κόσμο. Ο φορέας αυτός της συνομιλίας εκπλήσσει, μαγεύει, αναστατώνει, ανησυχεί τον κόσμο και ήδη προκαλεί συζητήσεις πάνω στη χρήση του, για παράδειγμα στην εκπαίδευση.
Το ChaGPT είναι τεχνικά ένα πραγματικό θαύμα: η υπηρεσία του, προτεινόμενη από τη sociétéOpenQl είναι ικανή να παράγει κείμενα με έναν τελειοποιημένο-εκλεπτυσμένο συντακτικό και με παραλλαγές τόσες πολυάριθμες, σε σημείο που να είναι δύσκολο να διαφοροποιήσει ο άνθρωπος τις δικές της δημιουργίες γραπτών κειμένων.
Ο πρόεδρος της εταιρείας OpenAI στο Σαν Φρανσίσκο μπήκε μπροστά στην κάμερα για να ανακοινώσει δραστικές καινοτομίες: η τεχνητή νοημοσύνη, που παρουσίασε, ονομάζεται GPT-4, η τέταρτη γενιά του λεγόμενου GenerativePre-trainedTransformer, την οποία πολλοί γνωρίζουν ήδη ως γεννήτρια κειμένου και συνομιλιών Chat-GPT ή ως γεννήτρια εικόνας Dall-E. Η διαφορά είναι τεράστια: το Chat-GPT, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο, έχει περίπου 20 δισεκατομμύρια κόμβους, τις λεγόμενες τεχνητές συνάψεις. Το GPT-4 λειτουργεί ήδη με 100 τρισεκατομμύρια τέτοιες συνδέσεις. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος, για σύγκριση, έχει χίλια τρισεκατομμύρια συνάψεις. Το χάσμα φαίνεται να μειώνεται. Αλλά τέτοιοι αριθμοί είναι απλώς τεχνικά δεδομένα που δεν λένε πολλά για την πρόοδο που σημειώνει αυτή τη στιγμή η τεχνητή νοημοσύνη.
Αν θέσουμε άμεσα το ερώτημα στο ChatGPT θα μας δώσει την παρακάτω απάντηση: «η εφαρμογή αυτή δεν είναι μια επανάσταση, αλλά μια σημαντική επίτευξη στον τομέα της καινοτομίας, μέσα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης».
Μια σειρά από αυτά τα προηγμένα chatbot γράφουν βιβλία, σενάρια για ταινίες, άρθρα, πανεπιστημιακές εργασίες, συνθέτουν εικόνες, βίντεο, μουσικές μέσα από λέξεις. Προσφέρουν υπηρεσίες δημοσιογράφου, κειμενογράφου, δικηγόρου, χρηματοοικονομικού αναλυτή, πράκτορα εξυπηρέτησης…..
Άμεσα τίθεται το ερώτημα: Γιατροί, δικηγόροι, δημοσιογράφοι… θα πρέπει να ανησυχήσουν άμεσα για το ενδεχόμενο της αντικατάστασής τους από την τεχνητή νοημοσύνη. Νομίζω ότι ήδη έφθασε η ώρα για να μάθουμε αν μας αρέσει η τεχνητή νοημοσύνη ή αν θα μας αντικαταστήσει. Αλλά πολύ περισσότερο για να καθορίσουμε πώς αυτή η τεχνολογία, η οποία θα εισβάλει σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, θα δομήσει τις γεωπολιτικές σχέσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων αυτού του κόσμου.
Η WallStreet κατάλαβε ότι συντελούνταν μια επανάσταση: η τεχνητή νοημοσύνη είναι έτοιμη να βιώνει τη «στιγμή του iPhone» και πρόκειται να αναστατώσει την κοινωνία μας, όπως το έκανε αυτό η Apple το 2007. Για μήνες, ωστόσο, η WallStreet δεν ήθελε πλέον να ακούει για τη Μεγάλη τεχνολογία: Amazon, Tesla, η Alphabet, η Microsoft, η Meta… είχαν την ακμή τους πίσω τους, στο παρελθόν. Αντιστροφή της τάσης, οι κινητήρες της τεχνητής νοημοσύνης θα απαιτήσουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων και είναι οι γίγαντες που θα έχουν τα μέσα για να τα επενδύσουν.
Κλείνοντας ευελπιστούμε ότι οι επαναστατικές αυτές τεχνολογίες θα χρησιμοποιηθούν μόνο για το καλό του ανθρώπου, την ευημερία του και όχι για την υποδούλωσή του ή την καταστροφή κρατών και ανθρώπων από τους κατέχοντες τις τεχνολογίες αυτές.