100 χρόνια μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας επιχειρεί να ανασύρει στην επικαιρότητα τα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την περίοδο, πριν και μετά το 1923, και διαμόρφωσαν το σήμερα.
Το τριήμερο συνέδριο με τον τίτλο «Ο Προσφυγικός κόσμος στην Ελλάδα μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης: Ιστορία, Εκπαίδευση, Πολιτισμός – Μνήμη» που θα λάβει χώρα στη Φλώρινα από τις 17 έως τις 19 Μαρτίου, θα συγκεντρώσει τα βλέμματα της ακαδημαϊκής και όχι μόνο κοινότητας, καθώς θα συμμετέχουν 138 ομιλητές και θα ακουστούν 110 εισηγήσεις.
Στην σπουδαιότητα του Συνεδρίου αναφέρθηκαν σε συνέντευξη Τύπου τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής Σοφία Ηλιάδου – Τάχου, Στέφανος Πουγαρίδης και Γιάννης Κασκαμανίδης
Σοφία Ηλιάδου – Τάχου
Σας ευχαριστώ πολύ που ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση για να μπορέσετε να κάνετε μία διάχυση του συνεδρίου του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας για το προσφυγικό ζήτημα, εκατό χρόνια μετά τη συνθήκη της Λωζάνης, στην προσπάθειά μας να αποτυπώσουμε την ιστορία, τη μνήμη, τα ζητήματα εκπαίδευσης και όλα όσα έχουνε να κάνουνε με τα τραγικά δεδομένα που συνέβησαν πριν από το 1923 μιας και είμαστε στο έτος μνήμης, αναμόχλευσης αυτού που συνέβη τότε. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας θέλοντας να αποτυπώσει με ακαδημαϊκό τρόπο όλη αυτήν την προοπτική αποφάσισε να κάνει ένα πανελλήνιο συνέδριο, που θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε και διεθνές γιατί συμμετέχουν καθηγητές και από τα Πανεπιστήμια της Κύπρου, υψηλόβαθμοι ιστορικοί και ερευνητές, στην ουσία από όλον τον ακαδημαϊκό χώρο, τον ελληνικό, έχουμε εκπροσώπους στον χώρο της ιστορίας και των κοινωνικών επιστημών, οι οποίοι έχουν εργασίες γύρω από αυτά τα θέματα.
Ευχαριστούμε εσάς που μας στηρίζετε κάθε φορά, το Πανεπιστήμιο μας και γενικότερα τη ζωή αυτού του χώρου που νομίζω ότι το Πανεπιστήμιο της δίνει ένα πολύ ουσιαστικό χρίσμα μέσα από την έρευνα και την ανατροφοδότηση ζητημάτων που προκύπτουν και εκτός από σας πρέπει να ευχαριστήσουμε και τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου και τις Πρυτανικές Αρχές ευρύτερα που μας χρηματοδότησαν και αγκάλιασαν την προσπάθεια.
Στα μέσα που χρησιμοποιήσαμε, το σημαντικότερο ήταν ότι η Φλώρινα είναι μία πόλη με προσφυγικό πληθυσμό. Έχουμε το ‘14 τους πρόσφυγες από το Μοναστήρι, 100 χρόνια μετά συνυπολογίζουμε όλο το προσφυγικό δυναμικό. Η Δυτική Μακεδονία είναι ακόμα ευρύτερος χώρος των προσφύγων, μιας και οι υπόλοιποι νόμοι εκτός από τη Φλώρινα έχουν σημαντικά ποσοστά προσφύγων. Η Φλώρινα έχει πρόσφυγες Μικρασιάτες, Θρακιώτες και πρόσφυγες που έρχονται από τον Πόντο. Όλες αυτές οι κατηγορίες και όλη η εργασία που έγινε στο πλαίσιο της αποκατάστασης που ξεκινάει με την Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων και ολοκληρώνεται με ότι το Ελληνικό κράτος στη συνέχεια αποφάσισε να ενεργοποιήσει από άποψη υγιεινής, περίθαλψης, πρόνοιας και όλους αυτούς τους μηχανισμούς, νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να το δούμε μετά από 100 χρόνια με μεγαλύτερη σοβαρότητα, να σταθούμε κριτικά απέναντι στο τι έγινε και τι δεν έγινε, να δούμε πώς επηρεάζει όλο αυτό το προσφυγικό ζήτημα γενικότερα την κοινωνία μας στη Δυτική Μακεδονία και με ποιον θετικό ομολογούμενο τρόπο σημασιοδοτεί το πέρασμα στη νέα εποχή, σε νέα κοινωνία, όπου συνυπάρχουν οι πληθυσμιακές ομάδες και συνεισφέρουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι με την πολυχρωμία τους και με τις δυνατότητές τους να μπορούν να συγκροτούν αυτό που λέμε τον νεοελληνικό πληθυσμό, τη νέα κοινωνική συγκρότηση. Όλα αυτά τα δεδομένα νομίζω ότι χρήζουν μιας ουσιαστικής αναθεώρησης και για αυτό και όλη η οργανωτική και επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου, που αποτελείται από διδάκτορες και στελέχη γενικότερα, η επιτροπή αυτή είχε πολύ θετικό αντίκτυπο με την πρόσκληση που έκανε σε όλο το κοινό της Ελλάδος, ήταν πάρα πολλές οι εισηγήσεις οι οποίες κρίθηκαν από την επιστημονική επιτροπή και πάρα πολλές αυτές που θα ακούσουμε. Μιλάμε για ανθρώπους που έχουν χρόνια δουλειές γύρω από τα θέματα του μικρασιατικού και αυτούς που συμμετέχουν γενικά ως η φωνή της Ελλάδας στο εξωτερικό και ταυτόχρονα οι σύμβουλοι των διαφόρων υπουργείων γύρω από τα ζητήματα που προκύπτουν στις σχέσεις μας με άλλες χώρες, για παράδειγμα με την Τουρκία, για ζητήματα προσφύγων. Αυτό που θα δούμε δεν σταματάει στην Λωζάννη αλλά ξεκινάει από την Λωζάννη και νομίζω ότι έχει τις προεκτάσεις του στο σήμερα και αυτό θα εξετάσουμε.
Πουγαρίδης Στέφανος
Εγώ από την πλευρά μου θα αναφερθώ στην προσπάθεια που έκανε η οργανωτική και επιστημονική επιτροπή, η οποία αποτελείται από 20 περίπου άτομα, και ξεκίνησε τις πρώτες διεργασίες τον Αύγουστο που κηρύχτηκε και η πρώτη ιδέα για τη δημιουργία του συνεδρίου με αφορμή τη Συνθήκη της Λωζάννης. Από τις πρώτες συναντήσεις συνεργαστήκαμε άψογα μεταξύ μας, μοιράσαμε τους ρόλους, δουλέψαμε ομαδικά, παραμερίσαμε πολλές από τις άλλες προτεραιότητες της ζωής μας και με κέφι, ζωντάνια και πολλή χαρά ξεπεράσαμε τους αρχικούς δισταγμούς, τις επιφυλάξεις και τις φοβίες μας.
Στην πορεία διαπιστώσαμε ότι η ανταπόκριση από πολλά μέρη της Ελλάδας ξεπέρασε τις προσδοκίες μας και θα έλεγα ότι αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο συνέδριο είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που θα συμμετάσχουν. Θα ήθελα να αναφέρω ορισμένα ονόματα που ανταποκρίθηκαν με ζέση στην πρόσκλησή μας και βρήκαν ότι οι θεματικές του συνεδρίου μας καλύπτουν τις ερευνητικές τους ανάγκες και θα βρίσκονται αυτό το τριήμερο στην πόλη μας. Πρόκειται για καταξιωμένους πανεπιστημιακούς δασκάλους και για έγκριτους ιστορικούς. Είναι ο κ. Πλουμίδης, ο κ. Κλάψης, ο κ. Γεωργής, ο κ. Ζεζάς, ο κ. Σταματόπουλος, ο κ. Κιμουζής και φυσικά οι δικοί μας δηλαδή η κ. Σοφία Ηλιάδου – Τάχου και ο κ. Ανδρέας Ανδρέου οι οποίοι θα συμμετάσχουν στο συνέδριο. Ζητώ συγνώμη γιατί πολλούς θα τους ξεχάσω.
Συνολικά έχουμε 138 ομιλητές, οι οποίοι θα καλύψουν τις τρεις θεματικές του συνεδρίου οι οποίες είναι η ιστορία, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός και η μνήμη και θα ακουστούν 110 εισηγήσεις. Ο αριθμός από μόνος του συνιστά μία πολύ μεγάλη επιτυχία για μία πόλη όπως η Φλώρινα πού ξέρετε ότι βρίσκεται στην άκρη της Ελλάδας. Κοντά σε αυτούς υπάρχουν δεκάδες διδάκτορες και μεταπτυχιακοί ερευνητές, οι οποίοι δημιουργούν ένα διεπιστημονικό σώμα ομιλητών που θα καλύψει εξονυχιστικά πτυχές της ιστορίας, ακόμα και της μουσικής, της εκπαίδευσης, της ψυχολογίας. Πρόκειται για ένα συνέδριο στο οποίο θα ακουστούν εισηγήσεις που θα προσεγγίσουν το προσφυγικό ζήτημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες και για αυτό θα ήθελα να τους ευχαριστήσω που θα τιμήσουν με την παρουσία τους την πόλη μας.
Μία σημαντική αναγνώριση της ποιότητας του συνεδρίου είναι πως στην πρόσκλησή μας ανταποκρίθηκαν με ενδιαφέρον και θα χαιρετίσουν η Υπουργός Παιδείας κα Κεραμέως, καθώς και ο Υφυπουργός Παιδείας κ. Συρίγος ο οποίος θα συμμετάσχει με διπλή ιδιότητα και σαν πανεπιστημιακός δάσκαλος και θα υπάρχει μία επιστημονική δική του εισήγηση.
Θα ήθελα και εγώ από την πλευρά μου να ευχαριστήσω τους αυτοδιοικητικούς φορείς της πόλης, το Πανεπιστήμιο που μας στήριξε σε όλα τα αιτήματα και χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαμε να πραγματοποιήσουμε αυτό το συνέδριο και θα ήθελα να εκφράσω μία επιθυμία δικιά μου, πιστεύω και των μελών της επιτροπής, ότι αυτή η προσπάθεια θα έχει και συνέχεια, δεν θέλουμε να σταματήσουμε, θέλουμε να διεξάγουμε στο μέλλον και άλλα τέτοια υψηλού επιπέδου επιστημονικά συνέδρια ώστε η Φλώρινα εκτός από τις άλλες πτυχές της ταυτότητας της να αποκτήσει ακόμα μία, η οποία πιστεύω ότι είναι λίγο παραμελημένη, να αναδειχθεί δηλαδή σε ένα περιφερειακό κέντρο διοργάνωσης επιστημονικών εκδηλώσεων πολύ υψηλού επιπέδου.
Καλώ λοιπόν μέσα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τους πολίτες της Φλώρινας να έρθουν να γνωρίσουν το προσφυγικό ζήτημα, θα βρουν πάρα πολλά ενδιαφέροντα ζητήματα που άπτονται της δικής τους πραγματικότητας και θα συμβάλουν και αυτοί με τον τρόπο τους ούτως ώστε να εξελιχθεί η πόλη μας σε κάτι που νομίζω ότι της αξίζει γιατί έχει αξιόλογο ανθρώπινο δυναμικό.
Σοφία Ηλιάδου – Τάχου
Χορηγοί της εκδήλωσης είναι το Πανεπιστήμιο, η Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας, ο Δήμος Φλώρινας που συνέβαλε καθοριστικά και μιλάμε για οικονομική ενίσχυση και ουσιαστική μέριμνα σε όλα τα επίπεδα, επίσης ουσιαστική στήριξη έχουμε και από τα Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας που έχουν χορηγήσει πολλές εκδηλώσεις. Η δυνατότητα να καλύψουμε όλα αυτά που θέλουμε να κάνουμε, να φτιάξουμε και τα πρακτικά αυτής της πολύ μεγάλης εκδήλωσης νομίζω ότι προϋποθέτει τη συμβολή όλων των φορέων και θα αναφερθώ και σε μικρότερες χορηγίες οι οποίες έχουν να κάνουν με προσφορά υπηρεσιών από φορείς. Στην ουσία, η εκδήλωση στηρίζεται σε αυτά που προαναφέραμε αλλά έχουμε και διάφορους οι οποίοι θέλουν να μείνουν ανώνυμοι οι οποίοι κάλυψαν σημαντικές πτυχές από τη συγκεκριμένη εκδήλωση και από τα οικονομικά της κόστη. Αυτό ακριβώς είναι το βασικό και το ουσιαστικό, να μπορούμε να παράγουμε στη Φλώρινα τέτοιου επιπέδου εκδηλώσεις και είμαστε ανοιχτοί στην κριτική σας.
Κασκαμανίδης Ιωάννης
Θέλω να μιλήσω για την συγκυρία η οποία μας δίνει την ευκαιρία να διοργανώσουμε ένα μεγάλο συνέδριο, το οποίο πιστεύουμε ότι θα κριθεί εκ του αποτελέσματος και θα είναι θετική η εκτίμηση και η αποτίμησή του.
Το συνέδριο για να διοργανωθεί απαίτησε ανθρώπινους πόρους αλλά και υλικούς. Πίσω λοιπόν από αυτή την προσπάθεια βρίσκεται μία μεγάλη ομάδα ανθρώπων από κάθε επίπεδο ακαδημαϊκών σπουδών και όχι μόνο και επίσης οι υλικοί πόροι που δόθηκαν από τους χορηγούς. Επομένως με τους όρους αυτούς διοργανώνουμε ένα συνέδριο το οποίο είναι αρκετά μεγάλο, έχουμε πάρα πολλούς εισηγητές, πράγμα που δείχνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον από τον ακαδημαϊκό κόσμο καταρχήν, ο οποίος μελετά και σπουδάζει το ζήτημα του προσφυγικού Ελληνισμού και αυτό θα φανεί στο συνέδριο.
Επίσης ταυτόχρονα γνωρίζουμε ότι υπάρχει ενδιαφέρον και από τον απλό κόσμο, ενδεχομένως από κόσμο που δεν διαβάζει και δεν γράφει για το προσφυγικό ελληνισμό, ούτε για τις πατρίδες της Ανατολής, ωστόσο ενδιαφέρεται να ακούσει και να μάθει πράγματα που αφορούν την προσφυγική του καταγωγή, την ιστορία και τον πολιτισμό των πατρίδων της Ανατολής.
Ένα μεγάλο μέρος των εισηγήσεων που θα γίνουν στο συνέδριο αφορά τον πολιτισμό και τη μνήμη του προσφυγικού κόσμου, είναι περισσότερο εισηγήσεις που δεν μιλούν για το περιβάλλον της Μικρασιατικής Καταστροφής ή και της ζωής στις εκεί πατρίδες, αλλά μιλούν για τη ζωή του προσφυγικού κόσμου εδώ στην Ελλάδα και αυτό νομίζω ότι είναι μία πολύ σημαντική συμβολή του συνεδρίου στην ακαδημαϊκή κοινότητα, καθώς συγκροτεί ένα πεδίο το οποίο μπορούμε να πούμε ότι έχει σχέση με τον προσφυγικό κόσμο, δηλαδή να μελετήσουμε το προσφυγικό κόσμο εδώ στην Ελλάδα.
Θέλω να κάνω μία αναφορά στο δημόσιο χαρακτήρα της προσφυγικής ιστορίας, στη δημόσια ιστορία των προσφύγων, ότι εκεί κυριαρχεί κυρίως το συναίσθημα και το θυμικό, ενώ στην ακαδημαϊκή ιστορία κυριαρχούν άλλες προτεραιότητες όπως είναι η προσήλωση στις ιστορικές πηγές και στις ιστοριογεωγραφικές μεθόδους. Το συνέδριο αυτό πιστεύω ότι θα φέρει κοντά τους δύο αυτούς κόσμους, από τη μία πλευρά με τον ακαδημαϊκό του χαρακτήρα και από την άλλη με τη συμμετοχή του κόσμου ο οποίος θα έρθει στο συνέδριο, να συγκεραστούν αυτοί οι δύο κόσμοι οι οποίοι δεν είναι τόσο ξεχωριστοί όσο μπορούν να φαίνονται από τα λεγόμενά μου ή ενδεχομένως από τις αντιλήψεις που έχει κανείς, ωστόσο μπορεί το συναίσθημα να έρθει κοντά στην ακαδημαϊκή γνώση, κοντά στην επιστημονική γνώση, για να έχουμε στο μέλλον μια πιο εμπεριστατωμένη, πιο έγκυρη και πιο αξιόπιστη γνώση για το τι συνέβη στο παρελθόν, τουλάχιστον όσοι από μας έχουμε προσφυγική καταγωγή, αλλά και ευρύτερα για όλους τους Έλληνες και την Ελλάδα.
Ερωτήσεις
Ερώτηση (Μπάμπης Τριανταφυλλίδης): κ. Τάχου, παρατηρούμε έναν μεγάλο αριθμό εισηγητών, υπήρξε ανάγκη γι’ αυτό;
Αυτό προσδιορίζεται από τη ζήτηση, το θέμα ήταν ανοιχτό στο διαδίκτυο και υπήρχε μία πλατφόρμα στην οποία δήλωναν ενδιαφέρον με κάποιες προδιαγραφές και στη συνέχεια έγινε αξιολόγηση των εισηγήσεων, οι οποίες ήταν πολύ περισσότερες, με το σύστημα των τυφλών κριτών και επιστημονικά εγκρίθηκαν οι συγκεκριμένες εισηγήσεις οι οποίες αποτυπώνουν τα τρία επίπεδα ιστορία, μνήμη και εκπαίδευση, τις κοινωνικές δυσκολίες. Επειδή το θέμα είναι πολυσύνθετο, έχει πολλές πτυχές και το επίπεδο των εισηγήσεων είναι πολύ υψηλό, οι άνθρωποι αυτοί διερευνούν πτυχές αυτού του θέματος χρόνια, άρα θεωρήσαμε ότι θα έπρεπε όλη αυτή την πολυπρισματική προσέγγιση του φαινομένου να την αποτυπώσουμε, εννοείται ότι σε επίπεδο πρακτικών στη συνέχεια θα έχουμε μία άλλη αξιολόγηση των εισηγήσεων οι οποίες θα κατατεθούν, γιατί τώρα κατατέθηκαν οι περιλήψεις, τα σημεία – κλειδιά, έτσι είθισται να γίνεται στην ακαδημαϊκή κοινότητα, απορρίφθηκαν άλλες, αλλά αυτές θα κριθούν εκ των υστέρων από το κείμενο που θα κατατεθεί όπου έχουμε πάλι συγκεκριμένες προδιαγραφές, έχουμε ήδη τακτοποιήσει με τους χορηγούς μας την έκδοση πρακτικών και αυτό θα ακολουθήσει τη ροή της σκέψης που έχετε, δηλαδή μία επιτροπή ακαδημαϊκών θα αξιολογήσουν αυτές που θα κατατεθούν και πόσες ανταποκρίνονται στα κριτήρια τα οποία θα είναι απολύτως ακαδημαϊκά και θα δημοσιευθούν. Κάποιος που αξίζει να τοποθετηθεί αναφορικά με τις συνιστώσες του προβλήματος δεν διασφαλίζει την οριστική ένταξη του κειμένου που θα αποδώσει στα πρακτικά, τα οποία θα έχουν μία άλλη βαρύτητα και νομίζω ότι είναι αυτό που θα μείνει από το συνέδριο και θα έχουμε μία αυστηρή ακαδημαϊκή αξιολόγηση.
Ερώτηση (Μπάμπης Τριανταφυλλίδης): Αφού ολοκληρωθεί το συνέδριο θα κάνετε κάποια ενημέρωση, κάποια συνέντευξη με τα συμπεράσματα του συνεδρίου;
Σαφώς, τα συμπεράσματα θα υπάρξουν την Κυριακή το μεσημέρι από μία επιτροπή και θα κάνουμε μία πρώτη αξιολόγηση και μία πρώτη αποτύπωση του συνεδρίου εκεί και θα δεχτούμε και ερωτήσεις αν μας κάνετε την τιμή να έρθετε. Επειδή θα είναι η πρώτη αποτύπωση, μπορούμε να δώσουμε ένα ραντεβού μετά από τη λήξη του συνεδρίου, να κάνουμε κάτι περισσότερο, θα έχουμε συνεννοηθεί μεταξύ μας για τους τομείς που ο καθένας θα κάνει και να δεχτούμε τις πολύ ουσιαστικές παρεμβάσεις και ερωτήσεις σας. Ούτως ή άλλως μπορεί η ακαδημαϊκή κοινότητα να είναι μία έκφραση για την πόλη ακαδημαϊκών ερευνών, ήθους και όλα τα άλλα αλλά νομίζω ότι ο τύπος είναι εκείνος που έχει τον τελικό λόγο, είναι η τρίτη εξουσία και όλοι σας έχετε συνεισφέρει τα μέγιστα για τη θετική αποτίμηση καταστάσεων που προκύπτουν γιατί ούτως ή άλλως είμαστε μία περιοχή συνοριακή με πολλά προβλήματα και αλίμονο αν δεν είχαμε και τη δική σας συμβολή. Καιρός είναι και η δική μας δουλειά να περνάει από την κριτική διήθηση.
Ερώτηση (Μπάμπης Τριανταφυλλίδης): Υπάρχουν και άλλα ζητήματα με τα οποία μπορεί να ασχοληθεί εδώ η πανεπιστημιακή κοινότητα; Να δέσετε το συναίσθημα με την πανεπιστημιακή κοινότητα;
Δεν υπάρχει συναίσθημα στην δική μας προσέγγιση. Μιλώντας για το συναίσθημα που είχε χώρο στη δική μας την εισήγηση ένα κομμάτι το οποίο εμπεριείχε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις γύρω από το θέμα. Είχαμε ήδη συμφωνήσει με τον κ. Τσαχουρίδη, οι μικρασιατικοί σύλλογοι της πόλης θα πλαισίωναν με καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και στο τέλος θα είχαμε κιθάρα με μικρασιάτικα τραγούδια οπότε θα είχαμε και την παρουσία του Πανεπιστημίου σε αυτό το κομμάτι της καλλιτεχνικής απόδοσης, αλλά μετά από το δυστύχημα στα Τέμπη συνήλθαμε και αποφασίσαμε ότι δεν θα συμπεριλάβουμε στο συνέδριο τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις εις ένδειξη πένθους για τους φοιτητές μας.
Κάποια από τις κυρίες, από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, είπε ότι θα συμπεριλάβει και κάποιες μαρτυρίες γραπτές από τη μητέρα της που δεν είναι στη ζωή και θα μας παρουσιάσει και αυτό το κομμάτι, εμείς δεν αποκλείουμε αυτού του είδους την έκφραση. Όντως η προσφυγιά είναι μία τραυματική εμπειρία που μας σημαδεύει όλους ως ένα βαθμό και είναι μία αναζήτηση εσωτερική αλλά δεν είναι πια τραύμα, είναι μία ουσιαστική ενασχόληση, ανασκόπηση. Αυτό που συνέβη, όχι μόνο ακαδημαϊκά, η ενσυναίσθηση είναι δεδομένη, αναζητούμε όλοι να την μετουσιώσουμε σε ακαδημαϊκή αναζήτηση και ψάχνουμε για τις πατρίδες μας, τους πολιτισμούς μας και νομίζω ότι όλη η ομάδα μας έχει τέτοιου είδους ενδιαφέροντα, όχι μόνο γιατί πολλοί έχουμε καταγωγές από εκεί αλλά επειδή θεωρούμε ότι αυτό που λέμε το νεοελληνικό έθνος γονιμοποιείται από αυτή την πολυφωνία και έχει περάσει σε μία άλλη φάση, στην κριτική αποτίμηση, στην προσπάθεια να καταγράψουμε, να αποτυπώσουμε, να συντηρήσουμε και μέσα σε αυτά είναι και η μνήμη η τραυματική των προηγούμενων γενεών που θέλουμε να την κρατήσουμε εδώ.
Ερώτηση (Εβελίνα Αριστείδου): Επειδή το συνέδριο αναφέρεται στο ευρύ κοινό και όχι σε συγκεκριμένο και ο αριθμός των ομιλητών είναι μεγάλος, εάν κάποιος επιθυμεί να παρακολουθήσει αρκετές εισηγήσεις υπάρχει κάποιος τρόπος να τις παρακολουθήσει;
Υπάρχει το live streaming και εφόσον εσείς το ανεβάσετε στη σελίδα σας μπορεί ο καθένας να το παρακολουθήσει όποτε θέλει. Το live streaming γίνεται από τους δικούς μας τους ανθρώπους σε συνεργασία με κάποιον από τον δήμο ακριβώς για αυτές τις μέρες, έχει αυτή την αρμοδιότητα να καταγραφεί σε επίπεδο live streaming το συνέδριο και από κει και πέρα αναλαμβάνετε εσείς τη διάχυση. Νομίζω ότι είναι κάτι πολύ ουσιαστικό να υπάρχει και μετέπειτα η δυνατότητα, υπάρχει αυτή η υποδομή στο Πανεπιστήμιο το οποίο έχει πάντα αυτή τη δυνατότητα. Το μόνο αρνητικό που έχουμε είναι ότι δεν μπορούμε να εξάγουμε το συνέδριο στους χώρους του Πανεπιστημίου λόγω του ότι επισκευάζεται το κτίριο.
Ερώτηση (Μπάμπης Τριανταφυλλίδης): Θα ασχοληθεί το Πανεπιστήμιο, εκτός από τους πρόσφυγες, και με τον γηγενή πληθυσμό;
Αυτό που βλέπετε τώρα είναι το εργαστήριο τοπικής ιστορίας το οποίο έχει εδώ ότι στοιχεία καταγραφών έχουν γίνει για τα χωριά της Φλώρινας και προσπαθούμε να συγκροτήσουμε ηλεκτρονικά μία νέα βάση δεδομένων με τις ιδιαιτερότητες της κάθε πληθυσμιακής ομάδας συν των σλαβόφωνων γηγενών και να αξιοποιούνται με ακαδημαϊκό τρόπο.
Ερώτηση (Μπάμπης Τριανταφυλλίδης): Υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών σε αυτό το υλικό;
Το συγκεκριμένο εργαστήριο έχει ιστοσελίδα η οποία είναι προσβάσιμη από όλους και έχει ανέβει ψηφιοποιημένος εκεί όλος ο παλιός τοπικός τύπος της Φλώρινας και τώρα σιγά-σιγά η ομάδα μας αξιοποιεί αυτό το υλικό και ανεβάζει στοιχεία. Αυτή είναι η δεύτερη φάση, γιατί εμείς ήδη τα έχουμε συγκεντρώσει, υπάρχουν σε έντυπο υλικό συγκεκριμένα δεδομένα για όλα τα χωριά ανεξάρτητα με το εάν είναι προσφυγικά, χωριά γηγενών ή οτιδήποτε άλλο και τα δουλεύουνε και οι φοιτητές μας. Οι εργασίες των φοιτητών ξεκινάνε από δεδομένα τα οποία τους παρέχουμε, αντικειμενικά δεδομένα δημογραφικά για κάθε χωριό ξεχωριστά και τους ζητάμε στη συνέχεια συνεντεύξεις ή ότι άλλο υλικό προκύψει και κάθε ένας έχει αναλάβει από ένα χωριό. Αυτό όμως ήδη πατάει πάνω σε δεδομένα, δηλαδή έχουμε ξεκινήσει απλώς η ιστοσελίδα μας ενημερώνεται συνεχώς και ελπίζουμε να φτάσουμε στο σημείο που θα έχει τα πάντα.
Κασκαμανίδης Ιωάννης
Θέλω να κάνω ένα σχόλιο σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τη χρησιμότητα, αν θέλετε, ενός συνεδρίου που έχει καθαρά ακαδημαϊκό χαρακτήρα. Ασφαλώς σκοπός του συνεδρίου είναι να υπηρετήσει κάποιες αρχές, ένα πλαίσιο κανόνων το οποίο χαρακτηρίζει τη δουλειά που γίνεται στα ακαδημαϊκά ιδρύματα, στα πανεπιστήμια, ωστόσο νομίζω ότι θα είναι χρήσιμο το συνέδριο αυτό αν καταφέρει να κάνει τον κόσμο, την τοπική κοινωνία της Φλώρινας να μιλάει με λιγότερο θυμό, κλαίγοντας λιγότερο ή ίσως και καθόλου όταν μιλάει για τη Μικρασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη. Θέλω να πω δηλαδή ότι μπορεί να προσφέρει και άλλους τρόπους, εναλλακτικούς τρόπους, για να ξαναδούμε το παρελθόν μέσα από ένα πιο ξεκάθαρο τρόπο, μέσα από τις ίδιες τις πηγές, μέσα από τους τρόπους και τα εργαλεία τα θεωρητικά που μας δίνουν οι κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες έτσι ώστε να καταλαγιάσει μέσα το συναίσθημα και να βγει πιο μπροστά ο ορθός λόγος, να δούμε δηλαδή ξανά τις πατρίδες της Ανατολής και επιμένω στον όρο αυτό γιατί με αφορά και προσωπικά, να τις δούμε πιο καθαρά, να δούμε το περιβάλλον στο οποίο υπήρξαν αυτές οι κοινότητες, οι ελληνικές κοινότητες, της Ανατολής, να τις δούμε στο πολυπολιτισμικό περιβάλλον και στη δυναμική της εποχής του ξεριζωμού. Είναι μια εποχή που την βλέπουμε συνήθως με όρους ενός αντιθετικού δίπολου Έλληνες και Τούρκοι, είναι έτσι αλλά δεν είναι μόνο έτσι, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες και άλλες δυναμικές που αναπτύχθηκαν εκείνη την εποχή, αφορούν σχεδόν όλη τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη οπότε το συνέδριο νομίζω ότι μπορεί να προσφέρει ακριβώς αυτό το σημείο, να έχουμε μία πιο καλή και καθαρή εικόνα από το παρελθόν.
Ερώτηση (Μπάμπης Τριανταφυλλίδης): Ο όρος τουρκόσποροι δεν είναι τυχαίος, υπάρχει ακόμα και σήμερα. Αυτό πως μπορεί να ξεριζωθεί;
Εμείς έχουμε ξεπεράσει τους ρομαντισμούς και την εμμονή στην ρομαντική αντίληψη. Έχουμε γράψει πολλά βιβλία, τα οποία μπορούμε να σας δωρίσουμε, εγώ με τον κ. Ανδρέου για τους σλαβόφωνους και τους γηγενείς. Το προσφυγικό θέμα νομίζω ότι είναι πολύ ουσιαστικό στον Νομό γιατί αν λύσουμε με επιστημονική γνώση τις όποιες στρεβλώσεις, τα στερεότυπα και τα υπόλοιπα θα χτίσουμε μια καλύτερη κοινωνία.