Οι εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής της Πέμπτης 8ης Φεβρουαρίου 2024 για το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη ήταν εξαιρετικά διαφωτιστικές. Τώρα πλέον, το κομμάτια του παζλ μπαίνουν λίγο-λίγο στη θέση τους. Η κατάθεση του κ. Βίνη, Διευθύνοντος Συμβούλου και Προέδρου της ΕΡΓΟΣΕ από το 2019 έως το 2023 έριξε φως σε πολύ σημαντικά στοιχεία.
Ο κ. Βίνης κατ’ αρχάς μας είπε για την έκπληξή του σε σχέση με το χάος που βρήκε στην ΕΡΓΟΣΕ, όταν ανέλαβε Διευθύνων Σύμβουλος τον Οκτώβριο 2019. Δεν μας είπε όμως ότι από το 2016 και για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν μέλος του Τεχνικού Συμβουλίου της ΕΡΓΟΣΕ ως εκπρόσωπος του ΤΕΕ, άρα γνώριζε πολύ καλά, εκ των έσω, τα τεκταινόμενα στην εταιρία, χωρίς φυσικά ποτέ να εκφράσει κάποιον προβληματισμό.
Σύμφωνα με το κ. Βίνη, οι μελέτες της Κοινοπραξίας για τη Σύμβαση 717, υπογεγραμμένες από τη δανειοπάροχο εταιρία, όπως ζήτησε η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (Ε.ΔΕ.Λ.), κατατέθηκαν όλες τον Ιούλιο 2019. Οι μελέτες ελέγχθηκαν από τις Υπηρεσίες της ΕΡΓΟΣΕ μέχρι τον Δεκέμβριο 2019. Έπειτα, οι Υπηρεσίες της ΕΡΓΟΣΕ έκαναν παρατηρήσεις, και κατόπιν, από τον Ιανουάριο έως τον Φεβρουάριο 2020, σε συσκέψεις στο Υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, με την παρουσία και του Γενικού Γραμματέα, κ. Σταθόπουλου, μαζί με τον ανάδοχο, αποφάσισαν πως θα προχωρήσει η Σύμβαση, με βάση μια νέα τεχνική πρόταση του Αναδόχου.
Άρα, ο κ. Βίνης και το Υπουργείο έχουν από τον Φεβρουάριο 2020 πλήρη εικόνα για τη Σύμβαση 717 και την πρόοδό της.
Τον Μάρτιο 2020, ο κ. Βίνης μας επιβεβαίωσε ότι σε δική του Εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΡΓΟΣΕ, ο ίδιος ανέφερε επισήμως ότι η πρόοδος της 717 ήταν στο 74%. Στην Εξεταστική Επιτροπή όμως, μας είπε ότι το παραπάνω ποσοστό δεν ήταν αληθινό, όπως κατάλαβε αργότερα (πότε αλήθεια); Το τελευταίο φυσικά έρχεται σε αντίθεση με την αναφορά του κ. Βίνη στην Εξεταστική Επιτροπή ότι από τον Φεβρουάριο 2020 έχουν όλοι καθαρή εικόνα της κατάστασης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το 74% δεν ήταν αληθινό ποσοστό, διότι:
- Υπήρχαν βανδαλισμοί σε πολλά τεχνικά δωμάτια και σε πολλές άλλες εγκαταστάσεις, από το 2016. Σημειώνεται ότι βάσει της Σύμβασης, η φύλαξη των εγκαταστάσεων είναι ευθύνη του αναδόχου.
- Πέραν των βανδαλισμών, ο εξοπλισμός σε πολλές τεχνικές εγκαταστάσεις έπρεπε, για κάποιους αδιευκρίνιστους λόγους, να αποξηλωθεί.
Μετά από αυτά, κάποτε (πότε;) ο κ. Βίνης κατάλαβε ότι το αληθινό ποσοστό προόδου της Σύμβασης δεν ήταν 74% αλλά γύρω στο 30%. Αυτό όμως δεν είναι δυνατόν να συνέβη, διότι τότε θα είχαμε το παράδοξο ότι ξαφνικά, η πρόοδος μιας Σύμβασης από το 74% πάει στο 30%, χωρίς να ‘ανοίξει ρουθούνι’. Κάτι τέτοιο, πέραν των όποιων οικονομικών συνεπειών, θα σήμαινε και σοβαρότατες καθυστερήσεις, με αποκλειστική ευθύνη των εργολάβων. Άρα, σίγουρα η ΕΡΓΟΣΕ θα τιμωρούσε τους εργολάβους και αμέσως θα ενημέρωνε τις ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές. Μήπως όμως όλα αυτά υπήρξαν συνέπεια μιας «συμφωνίας»;
Αλλά πέραν των ανωτέρω, εδώ έχουμε και ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα. Η ΕΡΓΟΣΕ τον Ιούνιο 2020 (με 3 μήνες καθυστέρηση από την σχετική Απόφαση του ΔΣ της – Μάρτιος 2020) ξαναστέλνει το Σχέδιο Συμπληρωματικής Σύμβασης του 2018 στο Ελεγκτικό Συνέδριο για επανέλεγχο, αναφέροντας ότι με τη νέα αρχιτεκτονική των συστημάτων που θα εγκατασταθούν, με τα νέα υλικά και τις νέες εργασίες που προβλέπονται στη νέα τεχνική πρόταση του αναδόχου του 2020, δεν τροποποιείται η Συμπληρωματική Σύμβαση που είχε εγκριθεί με την Απόφαση 1314/2018 του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αυτό δεν είναι αληθές, αφού και στην Έκθεση της Αρχής Διαφάνειας για την Σύμβαση 717, στη σελίδα 75, αναφέρεται ότι:
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, σε αντίθεση με τα αναφερόμενα στην από 09/03/2020 εισήγηση της Δ.Υ. όπου προτείνεται αντικατάσταση επτά συνολικά άρθρων (Κ26-Κ30, Κ51-Κ52) με μονάδες τηλεμετρίας τύπου TEML31 και TEML 41 (άρθρα Κ24 και Κ25) της 1ης τεχνικής λύσης και τα ερμάρια ανοικτής γραμμής (τύπου Α+β) για σύστημα ηλεκτροδότησης με ηλεκτρονόμους της 2ης τεχνικής λύσης, τροποποιείται ο ήδη εγκεκριμένος 1ος ΑΠΕ και η 1η ΣΣΕ, με την προσθήκη των περιγραφόμενων νέων εργασιών της από 24/02/2020 Οριστικής Τεχνικής πρότασης της δανειοπαρόχου.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο απάντησε στην πρόταση της ΕΡΓΟΣΕ για έγκριση της Συμπληρωματικής Σύμβασης το 2020 με την αμφιλεγόμενη φράση «απαραδέκτως επανυποβάλλεται …», μη έχοντας προφανώς πλήρη γνώση των νέων δεδομένων. Εκτός των άλλων, το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν πληροφορήθηκε ότι η ΕΡΓΟΣΕ θα ξήλωνε υφιστάμενο εξοπλισμό, γεγονός που, αν και δεν θα επηρέαζε την οικονομική ισορροπία της Σύμβασης, θα είχε σίγουρα συνέπειες στη χρονική της εξέλιξη.
Τελικά, η 1η Συμπληρωματική Σύμβαση υπογράφηκε τον Μάιο 2021.
- Μήπως λοιπόν κάποιος είναι δυνατόν να θεωρήσει ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο το 2020 αφέθηκε να έχει ελλιπή εικόνα της κατάστασης;
- Μήπως το διάστημα από τον Ιανουάριο 2020 έως τον Μάρτιο 2020 υπήρξε και αφανής διαπραγμάτευση, ώστε να εξευρεθούν λύσεις στα εσωτερικά προβλήματα της Κοινοπραξίας;
- Μήπως η ΕΡΓΟΣΕ και το Υπουργείο ανεμείχθησαν, ως μη όφειλαν, σε πιθανή διένεξη μεταξύ των μελών της Κοινοπραξίας;
- Μήπως τα 3,5 εκατομ. ευρώ που κατεβλήθησαν στην Κοινοπραξία μπορεί κάποιος κακοπροαίρετος να θεωρήσει ότι απετέλεσαν μέρος της όποιας συμφωνίας επετεύχθη;
- Μήπως κάποιος επίσης κακοπροαίρετος μπορεί να σκεφθεί ότι η παραίτηση του Γενικού Γραμματέα Μεταφορών κ. Σταθόπουλου την ίδια περίπου περίοδο έχει σχέση με αυτή την ιστορία;
Πέραν των ανωτέρω, από την κατάθεση του κ. Βίνη υπογραμμίζουμε και άλλα παράξενα στοιχεία που δυστυχώς δεν είχαμε τον χρόνο να ρωτήσουμε κατά την διάρκεια της εξέτασής του στην Εξεταστική Επιτροπή, όπως:
- Ο κ. Κατσιούλης στέλνει επιστολή στον κ. Βίνη τον Ιούνιο 2020, κάνοντας λόγο για τα προβλήματα που έχει η νέα τεχνική λύση του αναδόχου. Παρά το γεγονός ότι η νέα τεχνική λύση υπογράφεται από την κορυφαία εταιρία στον κόσμο στα συστήματα αυτά, δηλαδή την ALSTOM και την ALSTOM Ferroviaria, ο κ. Βίνης ζητάει από το ΤΕΕ να του στείλει έναν πραγματογνώμονα που θα εξετάσει την πρόταση της ALSTOM! Αυτό το αίτημα, από μόνο του αποτελεί αξιοσημείωτο γεγονός.
Η όλη διαδικασία της πραγματογνωμοσύνης από το ΤΕΕ (πραγματογνώμονας, κ. Βαλαβάνης) κρατάει 12 μήνες! Αυτοί οι 12 μήνες φυσικά είναι καθυστέρηση για την Σύμβαση. Τελικά, ο κ. Βαλαβάνης αναφέρει ότι ο κ. Κατσιούλης δεν έχει δίκιο, και αμέσως προσλαμβάνεται ως Σύμβουλος του κ. Βίνη στην ΕΡΓΟΣΕ!
- Ο κ. Βίνης υπέγραψε τη Συμπληρωματική Σύμβαση τον Μάιο 2021, με διάρκεια ολοκλήρωσης 14 μήνες, ήτοι, μέχρι τον Ιούλιο 2022. Σε επίσημη αναφορά προς το ΔΣ της ΕΡΓΟΣΕ υπογεγραμμένη από τον κ. Βίνη τον Φεβρουάριο 2023, εμφανίζεται η πρόοδος της Συμπληρωματικής Σύμβασης στο 17%.
Ο κ. Βίνης ανέφερε στην Εξεταστική Επιτροπή ότι υπάρχουν πολλές αιτίες για την καθυστέρηση, μεταξύ των οποίων και η πανδημία COVID19. Αλλά η πανδημία εμφανίστηκε στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο 2020, και τον Μάιο 2021 και όταν υπεγράφη η Συμπληρωματική Σύμβαση είχε ήδη εξασθενίσει.
Σε κάθε περίπτωση, η ΕΡΓΟΣΕ είχε πλήρη γνώση των συνεπειών της πανδημίας όταν υπέγραψε την Συμπληρωματική Σύμβαση για την 717 τον Μάιο 2021.