Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, τα κινεζικά αυτοκίνητα στους ευρωπαϊκούς δρόμους ήταν ένα σπάνιο θέαμα. Σήμερα, όμως, οι κατασκευαστές από την Κίνα όχι μόνο έχουν αποκτήσει παρουσία, αλλά εξελίσσονται σε ισχυρούς παίκτες, ιδίως στην ηλεκτροκίνηση. Η ευρωπαϊκή αγορά, άλλοτε απρόσιτη για εξαγωγείς από την Ασία, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο μιας οργανωμένης στρατηγικής διείσδυσης, με φόντο τις μεγάλες αλλαγές στον παγκόσμιο χάρτη της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Από την… αφάνεια, στο προσκήνιο
Η Κίνα είχε εδώ και δεκαετίες μια ισχυρή εσωτερική παραγωγή οχημάτων, όμως η ποιότητα και οι τεχνολογικές επιδόσεις δεν μπορούσαν να σταθούν σε αγορές υψηλών απαιτήσεων, όπως αυτή της Ευρώπης. Η στροφή, ωστόσο, προς την ηλεκτροκίνηση, όπου δεν υπάρχει η μακρόχρονη τεχνογνωσία όπως στους κινητήρες εσωτερικής καύσης,έφερε ανατροπές και ήταν σαν να πήγε στα… σκουπίδια η τεχνογνωσία δεκαετιών που είχαν αναπτύξει οι εδραιωμένες στον κόσμο της αυτοκίνησης εταιρείες. Οι κινεζικές μάρκες, έχοντας το πλεονέκτημα της κρατικής στήριξης, της πρόσβασης σε πρώτες ύλες και ενός τεράστιου εγχώριου πληθυσμού ως «δοκιμαστικού» κοινού, κατόρθωσαν μέσα σε λίγα χρόνια να αποκτήσουν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Ηλεκτροκίνηση για όλους
Το κύμα κινεζικών αυτοκινήτων που φτάνει πλέον στην Ευρώπη δεν αφορά μόνο παραδοσιακά μοντέλα, αλλά κυρίως ηλεκτρικά οχήματα (EVs). Εταιρείες όπως η BYD, η MG (μέσω SAIC), η NIO, η XPeng, αλλά και νεοεισερχόμενοι όπως η Leapmotor, εστιάζουν αποκλειστικά ή σχεδόν αποκλειστικά σε αμιγώς ηλεκτρικές προτάσεις. Τα μοντέλα τους συνδυάζουν προσιτή τιμή, πλούσιο εξοπλισμό και σύγχρονη τεχνολογία, προσεγγίζοντας ένα κοινό που αναζητά εναλλακτικές στα ακριβότερα ευρωπαϊκά EVs. Βέβαια, η κινεζική επέκταση στην Ευρώπη δεν γίνεται αυθαίρετα. Οι κατασκευαστές προχωρούν με σχέδιο: συνεργασίες με ευρωπαϊκούς ομίλους, κατασκευή τοπικών εργοστασίων (π.χ. της BYD στην Ουγγαρία), αλλά και μετοχικές συμμαχίες, όπως αυτή της Geely με τη Volvo, την οποία εξαγόρασε πλήρως. Παράλληλα, μέσω της MG, μιας άλλοτε βρετανικής μάρκας με μεγάλη ιστορία αλλά πλέον κινεζικής ιδιοκτησίας, οι Κινέζοι μπόρεσαν να αποκτήσουν πιο εύκολα αναγνωρισιμότητα στην ευρωπαϊκή αγορά.
Οι αντιδράσεις της Ευρώπης
Η «απόβαση» αυτή δεν έχει μείνει αναπάντητη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκκινήσει έρευνα για κρατικές επιδοτήσεις στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, υποστηρίζοντας πως δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Παράλληλα, υπάρχει έντονη πίεση από ευρωπαίους κατασκευαστές για προστατευτικά μέτρα, ενώ δεν λείπουν και φωνές που κάνουν λόγο για στρατηγικό κίνδυνο εξάρτησης από την Κίνα, σε κρίσιμους τομείς όπως οι μπαταρίες και τα ηλεκτρονικά.Ωστόσο, το κοινό δείχνει ενδιαφέρον.Σύμφωνα με στοιχεία του 2024, το 10% των νέων EVs στην Ευρώπη είχε κινεζική προέλευση, ενώ οι προβλέψεις θέλουν το ποσοστό αυτό να διπλασιάζεται έως το 2030.Απέναντι στη ραγδαία κινεζική άνοδο, οι ευρωπαϊκές εταιρείες καλούνται να επανατοποθετηθούν. Κατασκευαστές όπως η Volkswagen, η Stellantis και η Renault έχουν ήδη εξαγγείλει νέα προσιτά ηλεκτρικά μοντέλα που θα μπορούν να σταθούν απέναντι στον ανταγωνισμό από την Κίνα. Παράλληλα, επενδύουν σε συμπράξεις για την παραγωγή μπαταριών, ενώ επιταχύνεται η ψηφιοποίηση και η εξέλιξη του software.Σε αυτό το τοπίο, ο συναισθηματικός δεσμός των Ευρωπαίων καταναλωτών με τις παραδοσιακές μάρκες είναι ένα ακόμα πλεονέκτημα, αλλά δεν θεωρείται πλέον αρκετό. Οι Κινέζοι έχουν αντιληφθεί πως η επιτυχία στην Ευρώπη απαιτεί ποιότητα, after-sales υποστήριξη και επαρκές δίκτυο, επενδύοντας αντίστοιχα.
Οι «δοκιμές» στην Ελλάδα
Η ελληνική αγορά αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της κινεζικής παρουσίας. Μέσα σε λίγα χρόνια, μάρκες όπως η MG, η BYD, η DFSK, αλλά και λιγότερο γνωστά σήματα, έχουν αποκτήσει εκπροσώπηση. Η συντριπτική πλειονότητα των μοντέλων τους είναι ηλεκτρικά ή plug-inhybrid, ενώ κινούνται στην κατηγορία των προσιτών SUV και μεσαίων οικογενειακών. Η θετική αποδοχή τους ενισχύεται από την αναλογία τιμής-εξοπλισμού, αλλά και από την προθυμία των καταναλωτών να δοκιμάσουν κάτι νέο, λόγω της αναζήτησης οικονομικότερων προτάσεων, σε μια αγορά όπου η μέση τιμή απόκτησης ενός καινούργιου αυτοκινήτου έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Πολλές εισαγωγικές εταιρείες ποντάρουν στην ταχύτητα παράδοσης, στοιχεία που οι καταναλωτές εκτιμούν ιδιαιτέρως σε περιόδους περιορισμένων αποθεμάτων ή ακριβών υπηρεσιών.
Το μέλλον των Κινέζων στην Ευρώπη
Η διείσδυση των κινεζικών αυτοκινητοβιομηχανιών στην Ευρώπη φαίνεται πως δεν είναι μια συγκυριακή «έκρηξη», αλλά μια μακροπρόθεσμη στρατηγική. Οι Κινέζοι έρχονται για να μείνουν και να αποκτήσουν μερίδιο, κυρίως στον τομέα της ηλεκτροκίνησης. Η επιτυχία τους θα εξαρτηθεί από τη συνέπεια στην υποστήριξη, την προσαρμογή στα ευρωπαϊκά πρότυπα και την εξέλιξη της ευρύτερης γεωπολιτικής και εμπορικής σχέσης Κίνας–Ε.Ε.Από την άλλη, η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι.Είτε θα καταφέρει να επανεφεύρει τη βιομηχανία της με όρους τεχνολογικής κυριαρχίας, είτε θα δει σταδιακά το προβάδισμά της να φθίνει μπροστά στις ανερχόμενες δυνάμεις της Ανατολής.