Επτά (07) Βουλευτές της Νέας Αριστεράς, μετά από πρωτοβουλία της Βουλεύτριας Φλώρινας και Γραμματέα της Κ.Ο. της Νέας Αριστεράς Πέτης Πέρκα κατέθεσαν ερώτηση και Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων (ΑΚΕ) προς τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (αρμόδιο για την απολιγνιτοποίηση) καθώς και στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με την πορεία της δήθεν «Δίκαιης Μετάβασης» και της απολιγνιτοποίησης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, ζητώντας συγκεκριμένα στοιχεία και όχι λόγια του αέρα.
Οι Βουλευτές της Νέας Αριστεράς τονίζουν ότι η Δυτική Μακεδονία βιώνει σήμερα τις δραματικές συνέπειες της απολιγνιτοποίησης χωρίς σχέδιο, χωρίς κοινωνική συναίνεση και χωρίς τις αναγκαίες εγγυήσεις για μια πραγματικά δίκαιη και βιώσιμη μετάβαση. Όλοι οι δείκτες επιβεβαιώνουν την κατάσταση και η ερημοποίηση αποτελεί υπαρκτό κίνδυνο για τις λιγνιτικές περιοχές. Οι νέοι εγκαταλείπουν τις λιγνιτικές περιοχές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεση της έχει εκτιμήσει απώλεια 25.-27.000 θέσεων εργασίας λόγω της απολιγνιτοποίησης το δε ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ αναφέρει ότι βρίσκονται σε κίνδυνο 23.000 θέσεις εργασίας ενώ θα θιγούν επιπλέον 50.000. Εξαιρετικά ευάλωτη είναι και η θέση των 20.250 επιχειρήσεων. Η επικαιροποιημένη Μελέτη του ΤΕΕ/Τμήματος Δυτικής Μακεδονίας προειδοποιούσε για:
- Μείωση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας κατά 26%,
- Απώλεια 21.000 θέσεων εργασίας (24% της συνολικής απασχόλησης),
- Απώλεια εισοδημάτων ύψους 9 δισ. ευρώ την περίοδο 2013–2028.
Ωστόσο, οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης όχι μόνο δεν ανέστρεψαν αυτές τις τάσεις, αλλά επιδείνωσαν την κατάσταση.
Από την πορεία της απολιγνιτοποίησης μέχρι σήμερα και παρά τις εξαγγελλίες και τις ενημερωτικές Συναντήσεις της ΕΥΔΑΜ στο πλαίσιο του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021–2027 στις λιγνιτικές περιοχές, όπου αναφέρονται για ακόμα μια φορά στη σημασία των επενδύσεων που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και ενισχύουν τον εξαγωγικό προσανατολισμό της τοπικής παραγωγής η πραγματικότητα διαψεύδει το αφήγημα της κυβέρνησης.
Η μη τήρηση των δεσμεύσεων της κυβέρνησης αναφορικά με την απολιγνιτοποίηση φτάνει πλέον στα όρια ενός νέου σκανδάλου της κυβέρνησης αναφορικά με τη διαχείριση ενός ζητήματος που αφορά το παρόν και το μέλλον των λιγνιτικών περιοχών .
- Οι υποσχέσεις του Πρωθυπουργού για 7,5 δισ. ευρώ στη Δυτική Μακεδονία μέσω του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης έχουν γίνει 1,6 δις. Τα υπόλοιπα αγνοούνται.
- Η Ρήτρα Μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές αγνοήθηκε πλήρως. Προφανώς ήταν μια επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης κενού περιεχομένου.
- Η εκτίμηση για 25.000 νέες θέσεις εργασίας, έγιναν 10.000 θέσεις εργασίας, μετά 8000 θέσεις εργασίας. Είναι ενδεικτικό ότι στο ενημερωτικό σημείωμα της ΕΥΔΑΜ για την πορεία των ενημερωτικών συναντήσεων στην Φλώρινα αναφέρονται μόνο 36 θέσεις εργασίας στο Κτήμα Άλφα. Δυστυχώς η κυβέρνηση αντί να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας μας ενημερώνει για την εκτίμηση της για την απώλεια θέσεων εργασίας, οι οποίες ανέρχονται περίπου στις 12.000. Το μόνο που έχει υλοποιηθεί αυτά τα 5 χρόνια είναι επιτροπές, φορείς, η ΕΥΔΑΜ, η Μετάβαση Α.Ε., θέσεις εργασίας δηλαδή στην Αθήνα με υψηλότατους μισθούς και bonus.
- 16 εμβληματικές επενδύσεις, οι οποίες έγιναν τέσσερις στο ΕΣΔΙΜ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας εκ των οποίων καμία δεν έχει προχωρήσει. αντιθέτως, «εμβληματική» επένδυση παρουσιάζεται η επένδυση data center της ΔΕΗ με 50 θέσεις εργασίας και η καύση απορριμμάτων τεσσάρων Περιφερειών.
- Κίνητρα επενδύσεων 60%-80%. Από τον επικαιροποιημένο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων προκύπτει ότι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας έχει υψηλότερα ποσοστά από 5 περιφέρειες, οι υπόλοιπες 7 έχουν ίδια ή υψηλότερα ποσοστά ενίσχυσης. Ακόμα και αυτά έμειναν παγωμένα, οδηγώντας σε απώλεια σημαντικών επενδύσεων (π.χ. Sunlight, 2.000 θέσεις εργασίας). Εταιρίες απεντάσσονται από προγράμματα ή δεν έχουν πλέον επενδυτικό ενδιαφέρον για τις λιγνιτικές περιοχές.
- Η Εγγύηση τηλεθέρμανσης, η οποία πλέον βασίζεται στο φυσικό αέριο με υπέρογκο κόστος, έως το 2041, αντί να στραφούμε άμεσα στις (ΑΠΕ).
- Παράλληλα, ενώ το 2019 προβαλλόταν ως στόχος η αξιοποίηση των ορυχείων υπέρ της τοπικής κοινωνίας, και μάλιστα υπήρχε και δέσμευση των αρμόδιων Υπουργών ότι τα 2/3 των λιγνιτικών εδαφών θα αποδοθούν στις τοπικές κοινωνίες σήμερα η ΔΕΗ νέμεται μονομερώς τη γη και τους υδάτινους πόρους, χωρίς καμία θεσμική πρόβλεψη ανταποδοτικότητας.
- Οι καθυστερήσεις στον χωροταξικό σχεδιασμό και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ) για την χωροθέτηση των επενδύσεων, η καθυστέρηση στην αποκατάσταση των εδαφών που ανήκαν στη ΔΕΗ, η αθέτηση των υποσχέσεων αναφορικά με την επαναπόδοση των εδαφών στις τοπικές κοινωνίες και τον πρωτογενή τομέα αλλά και η μη εξασφάλιση της ασφάλειας δικαίου, αφού υπάρχει έντονος προβληματισμός ως προς τη συνταγματικότητα των όποιων παρεμβάσεων στις περιοχές, η γραφειοκρατία, τα χαμηλά κίνητρα έχουν ως αποτέλεσμα να αποθαρρύνουν τις επενδύσεις στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Όλες αυτές οι εξελίξεις συνθέτουν την εικόνα μιας στρεβλής μετάβασης, όπου η έννοια της δικαιοσύνης έχει χαθεί: οι πόροι και τα έργα συγκεντρώνονται γύρω από τη ΔΕΗ και τις ενεργειακές πολυεθνικές, ενώ οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας βλέπουν τις υποσχέσεις να διαψεύδονται και το μέλλον τους να υποθηκεύεται.
Η κυβέρνηση οφείλει να δώσει σαφείς απαντήσεις και πλήρη απολογισμό για το πώς διαχειρίστηκε τα κονδύλια, τις δεσμεύσεις και τα έργα της λεγόμενης Δίκαιης Μετάβασης.
Οι Βουλευτές καταλήγουν σε πέντε κρίσιμα ερωτήματα προς τους αρμόδιους Υπουργούς και ταυτόχρονα τους ζητούν να καταθέσουν στη Βουλή εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των 30 ημερών όπως αναφέρεται στο άρθρο 133 του Κανονισμού της Βουλής :
- Αναλυτικό πίνακα απορρόφησης των πόρων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης ανά Περιφέρεια και ανά δικαιούχο (ΔΕΗ, Δήμοι, Περιφέρεια, ιδιώτες), για τα έτη 2021–2025.
- Αντίγραφα όλων των αποφάσεων κατανομής κονδυλίων και χρηματοδότησης έργων της ΔΕΗ ή των θυγατρικών της στο πλαίσιο του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
- Κατάλογο όλων των “εμβληματικών επενδύσεων” που είχαν ανακοινωθεί με ένδειξη του σταδίου υλοποίησης κάθε μίας.
- Αντίγραφα των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που αφορούν την προωθούμενη μονάδα καύσης απορριμμάτων στη Δυτική Μακεδονία.
- Πλήρη απολογισμό της εφαρμογής της Ρήτρας Μετάβασης, με αναφορά σε ποια φάση βρίσκεται, ποια ποσά έχουν καταβληθεί και σε ποιους δικαιούχους.
- Αναλυτικά στοιχεία για τα προγράμματα τηλεθέρμανσης,με το ισχύον ενεργειακό μίγμα, το κόστος λειτουργίας και τις επιδοτήσεις που έχουν δοθεί.
- Κάθε σχετική σύμβαση ή μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΥΠΕΝ, ΔΕΗ και Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για έργα που εντάσσονται στο πλαίσιο της Δίκαιης Μετάβασης
Δείτε ολόκληρη την ερώτηση και ΑΚΕ ΕΔΩ