Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών, το κοινό μας «σπίτι»
Συνάντηση – ορόσημο Υπουργών Περιβάλλοντος Ελλάδας, Αλβανίας, Βόρειας Μακεδονίας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Έχουν περάσει 11 χρόνια από τις 2 Φεβρουαρίου 2010, ημέρα που οι Υπουργοί Περιβάλλοντος Ελλάδας, Αλβανίας, Βόρειας Μακεδονίας και ο τότε επίτροπος περιβάλλοντος της ΕΕ συναντήθηκαν στην Πύλη Πρεσπών και συμφώνησαν, με μια διεθνή Συμφωνία καινοτόμο για τη ΝΑ Ευρώπη, ότι οι τρείς χώρες και η ΕΕ θα συνεργάζονται για να διαφυλάξουν τη φυσική και πολιτιστική αξία της διασυνοριακής περιοχής. Η διεθνής Συμφωνία που υπογράφτηκε τότε για την προστασία και αειφόρο ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών τέθηκε σε ισχύ, με μεγάλη καθυστέρηση, το 2019 και την Τρίτη 29 Ιουνίου 2021, με μια συνάντηση ορόσημο, ξεκίνησε η λειτουργία των κοινών οργάνων.
Οι Υπουργοί Περιβάλλοντος των τριών χωρών, κκ. Κώστας Σκρέκας, Blendi Klosi και Naser Nuredini, και ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Πρέσβης κ. David Geer, συναντήθηκαν διαδικτυακά και συζήτησαν για το μέλλον της συνεργασίας στην περιοχή, έχοντας ως σκοπό να ορίσουν το πεδίο εφαρμογής των όρων της Συμφωνίας και να καθορίσουν προτεραιότητες για την υλοποίηση τους, καθώς μόνο έτσι θα μπορέσουν να επιτευχθούν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι για την προστασία του οικοσυστήματος αλλά και την ευημερία των τοπικών κοινωνιών. Η συνάντησή οργανώθηκε στο πλαίσιο της 1ης συνεδρίασης του Μηχανισμού Υψηλού Επιπέδου του Πάρκου Πρεσπών με την υποστήριξη του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών και χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο.
Η κατάσταση των υδάτων και η κοινή ορθή τους διαχείριση στο μέλλον, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η κλιματική αλλαγή, αλλά και η βιώσιμη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών είναι τα κύρια θέματα που απασχολήσαν τους συνομιλητές. Όλες οι πλευρές τόνισαν την ανάγκη να σχεδιαστούν και να εφαρμοστούν κοινά σχέδια για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του φυσικού περιβάλλοντος, ενώ ταυτόχρονα δόθηκε βαρύτητα στην ανάπτυξη κοινών μηχανισμών και μέτρων που θα εξασφαλίζουν οφέλη για τις παραγωγικές δραστηριότητες στη διασυνοριακή λεκάνη. Έτσι εγκαινιάζεται μια επίσημη διακρατική διαδικασία, στο πλαίσιο της οποίας ο διάλογος, η πολυσυμμετοχικότητα, η διαφάνεια και η αλληλοϋποστήριξη είναι οι αξίες που θα διαμορφώσουν το κοινό μέλλον της Πρέσπας.
Για όλους εμάς, κατοίκους και φορείς της Πρέσπας, η διασυνοριακή συνεργασία είναι μια απολύτως αναγκαία πρακτική που εφαρμόζουμε για δυο δεκαετίες αταλάντευτα και παρά τις γεωπολιτικές αναταράξεις της περιοχής. Χαιρετίζουμε με ελπίδα τη χθεσινή συνάντηση υψηλού επιπέδου, που επισφραγίζει την απόφαση των 3 κρατών να στηρίξουν μακροπρόθεσμα τη συντονισμένη και αποτελεσματική λειτουργία των κοινών οργάνων της Συμφωνίας του Πάρκου Πρεσπών. Υπογραμμίζουμε την αναγκαιότητα να ξεκινήσει τους επόμενους μήνες και η λειτουργία των άλλων κοινών οργάνων, της Επιτροπής Διαχείρισης του Πάρκου Πρεσπών και της Ομάδας Εργασίας για τη Διαχείριση των Υδάτων, για να συζητηθούν σε τεχνικό επίπεδο πολλά σημαντικά ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος. Μέσα από τη θεσμική και σταθερή λειτουργία αυτού του διακρατικού συστήματος και με τη συνεχή προσπάθεια όλων μας, προσδοκούμε να διασφαλιστεί η κοινή πορεία για το σπάνιο φυσικό περιβάλλον και την κοινωνία της διασυνοριακής Πρέσπας.
Ο Δήμαρχος Πρεσπών, Παναγιώτης Πασχαλίδης, δήλωσε σχετικά: «Με συγκίνηση και ελπίδα συμμετείχα σήμερα στην πρώτη συνάντηση των οργάνων του Πάρκου Πρεσπών. Όλα αυτά τα χρόνια γίνανε βήματα μπρος αλλά είχαμε και απογοητεύσεις. Σήμερα επιτέλους φτάνουμε στον προορισμό μας και ανοίγει η σελίδα της υλοποίησης για την οποία έχουμε μεγάλες προσδοκίες. Η συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, και βεβαίως και η διασυνοριακή, είναι η βασικότερη προϋπόθεση για την βιώσιμη ευημερία στην Πρέσπα».
Η Διευθύντρια της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών, Μυρσίνη Μαλακού, με αφορμή τη συνάντηση δήλωσε: «Η τετραμερής συμφωνία του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών πρέπει να εφαρμοστεί στο σύνολό της και επειγόντως με την άμεση λειτουργία όλων των οργάνων που προβλέπονται. Η κλιματική κρίση είναι εδώ και επηρεάζει ήδη καθημερινά κάθε πτυχή της βιοποικιλότητας, την ανάπτυξη και το μέλλον της περιοχής. Δεν υπάρχει πλέον καθόλου χρόνος για χάσιμο και ελπίζουμε ότι αυτό έχει γίνει κατανοητό σε όλους. Αναμένουμε άμεσα την επόμενη συνάντηση και την έναρξη της λειτουργίας των οργάνων της συμφωνίας».
Ο Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, Παναγιώτης Παράσχου, δήλωσε για το θέμα: «Η απαρχή της λειτουργίας των οργάνων της τετραμερούς συμφωνίας σηματοδοτεί τη βούληση όλων των πλευρών για την ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των οικοσυστημάτων της λεκάνης των Πρεσπών μέσω λήψης κοινών αποφάσεων και αποτελεί βάση για τη βιώσιμη ευημερία και την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής. Ταυτόχρονα για τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών, σημαίνει αυξημένη εμπλοκή και συνεισφορά στα κοινά διασυνοριακά περιβαλλοντικά ζητήματα αλλά και ανάλογες υποχρεώσεις και ανάγκες λόγω της ενεργής συμμετοχής του τόσο στη Γραμματεία όσο και στην Επιτροπή Διαχείρισης του Πάρκου Πρεσπών που αναμένεται σύντομα να εκκινήσουν την λειτουργία τους».
