Πολίτες και αρκούδες πληρώνουν την αδράνεια της Πολιτείας
10 σημεία για την ορθή διαχείριση των προσεγγίσεων αρκούδων σε κατοικημένες περιοχές
Με αφορμή τις αυξανόμενες προσεγγίσεις αρκούδων σε κατοικημένες περιοχές, κυρίως της Δυτικής Μακεδονίας, και τον θάνατο μίας νεαρής αρκούδας από πυροβολισμό στην Καστοριά, ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ παρεμβαίνει στον δημόσιο διάλογο με 10 σημεία που υπογράφει ο Γενικός Διευθυντής και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Οργανισμού, Δρ. Αλέξανδρος Καραμανλίδης.
Η αδράνεια της Πολιτείας στη διαχείριση του φαινομένου έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο. Την πληρώνουν οι πολίτες της υπαίθρου που ζουν με ανασφάλεια, αλλά και τα άγρια ζώα που συχνά γίνονται στόχος. Παρότι η Ελλάδα διαθέτει από το 2014 θεσμικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών, η μη ορθή εφαρμογή του στην πράξη έχει οδηγήσει στην όξυνση του φαινομένου, δημιουργώντας κινδύνους τόσο για τη δημόσια ασφάλεια όσο και για την προστασία του είδους.
Η παρέμβαση του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ βασίζεται σε δεκαετίες εμπειρίας στη μελέτη και διαχείριση της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα και επισημαίνει ότι η συνύπαρξη είναι εφικτή, αρκεί να υπάρξει πολιτική βούληση και εφαρμογή επιστημονικά τεκμηριωμένων μέτρων, που ήδη υπάρχουν αλλά δεν εφαρμόζονται ορθά.
Τα 10 σημεία της παρέμβασης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ για τη διαχείριση της συνύπαρξης με την καφέ αρκούδα:
- Ανάκαμψη πληθυσμού: Η καφέ αρκούδα έχει επανέλθει δυναμικά στην Ελλάδα, αλλά ακόμα δε βρίσκεται σε ικανοποιητικό καθεστώς διατήρησης.
- Προσέγγιση κατοικημένων περιοχών: Το φαινόμενο έχει εξελιχθεί από μεμονωμένες περιπτώσεις σε συστηματικό πρόβλημα.
- Πολυπαραγοντική αιτιολόγηση: Περιλαμβάνει τόσο φυσικούς (βιολογικούς, κλιματικούς), όσο και ανθρωπογενείς παράγοντες (διαχείριση απορριμμάτων κ.ά.).
- Αναγκαία προσοχή: Η διαχείριση πρέπει να γίνεται με επιστημονικά τεκμηριωμένες πρακτικές, καθώς πρόκειται για άγριο ζώο με απρόβλεπτη συμπεριφορά.
- Υφιστάμενο νομικό πλαίσιο: Η ΚΥΑ του 2014 και το Πρωτόκολλο Μέτρων του 2024 αποτελούν επαρκή εργαλεία για την αντιμετώπιση του φαινομένου, αλλά δεν εφαρμόζονται ορθά στην πράξη.
- Αποκλειστική ευθύνη της Πολιτείας: Η διαχείριση ανήκει θεσμικά και νομικά αποκλειστικά στο κράτος και τις δημόσιες υπηρεσίες – όχι στις εξειδικευμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις.
- Επιδείνωση κατάστασης: Η μακροχρόνια αδράνεια οδήγησε στο μεγάλωμα μιας ολόκληρης γενιάς αρκούδων που προσεγγίζουν αυλές και οικισμούς.
- Άμεσες ενέργειες: Ενεργοποίηση πλήρως στελεχωμένων Ομάδων Άμεσης Επέμβασης, 24/7, με εξοπλισμό και τεχνογνωσία.
- Αντιεπιστημονικές προσεγγίσεις: Ο όρος «υπερπληθυσμός» δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά. Η αποτελεσματική διαχείριση του φαινομένου προσέγγισης αρκούδων σε κατοικημένες περιοχές δεν απαιτεί ή προϋποθέτει την καταμέτρηση του πληθυσμού του είδους.
- Ο ρόλος του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ: Συμμετοχή με επιστημονική και συμβουλευτική ιδιότητα – όχι εκτελεστική. Όλες οι δράσεις γίνονται με ίδιους πόρους, χωρίς κρατική χρηματοδότηση.
Η απώλεια μιας αρκούδας δε μπορεί να γίνεται ανεκτή, ούτε να αποδίδεται ως «παράπλευρη απώλεια». Ούτε και οι πολίτες μπορούν να παραμένουν απροστάτευτοι. Η αντιμετώπιση του φαινομένου δεν είναι αρμοδιότητα των εξειδικευμένων περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπου συχνά μετακυλίεται, αλλά της Πολιτείας και των αρμόδιων αρχών, οι οποίες έχουν την ευθύνη και τους πόρους για να ενεργήσουν.
Ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ καλεί την Κεντρική Διοίκηση να αναλάβει άμεσα τις ευθύνες της και να διασφαλίσει την πλήρη λειτουργία των Ομάδων Άμεσης Επέμβασης σε 24ωρη βάση, με επαρκές προσωπικό, εξοπλισμό και συντονισμό. Παράλληλα, η ενημέρωση των κατοίκων και η ενεργή συμμετοχή τους στη διαχείριση του φαινομένου είναι απολύτως απαραίτητη.
Η διαχείριση της συνύπαρξης δε μπορεί να γίνεται με όρους πανικού, εθελοντισμού και ελλιπούς πληροφόρησης. Είναι ώρα για αποφασιστική δράση. Για να μην έχουμε άλλες απώλειες άγριων ζώων. Ούτε, κυρίως, απώλειες σε ανθρώπινη ζωή.
Δείτε την πλήρη παρέμβαση εδώ.
