Η καραβίδα του γλυκού νερού πόλος έλξης επενδυτών

Σε χρυσάφι για τη Βόρεια Ελλάδα μπορεί να εξελιχθεί η καραβίδα του γλυκού νερού, είδος που αποτελεί εξαιρετικά προσοδοφόρο εξαγώγιμο προϊόν.

Η καραβίδα του γλυκού νερού βρίσκεται σε φυσικές και τεχνητές λίμνες και αλιεύεται τις τελευταίες δεκαετίες, ενώ μόλις πριν από λίγα χρόνια άρχισε να εξάγεται και στο εξωτερικό. Ωστόσο, η υπεραλίευση έχει οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού της και συνεπακόλουθα σε απαγορεύσεις. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της τεχνητής λίμνης Πολυφύτου στη Δυτική Μακεδονία, όπου επιβλήθηκε απαγόρευση για έναν χρόνο τον Αύγουστο του 2021, η οποία έχει παραταθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2023. Το γεγονός αυτό έχει στρέψει το επιστημονικό ενδιαφέρον στην καλλιέργεια του είδους, με στόχο την εκμετάλλευσή του καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Μελέτη της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας που βρίσκεται σε εξέλιξη δείχνει ότι η καλλιέργεια του είδους είναι όχι απλώς βιώσιμη, αλλά θα έχει πολλαπλά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Ήδη, εξάλλου, έχει εκδηλωθεί επενδυτικό ενδιαφέρον σε διάφορες περιοχές, με πρόσφατο παράδειγμα την παρουσία επιχειρηματιών από την Κίνα που διερευνούν τη δυνατότητα ανάπτυξης τέτοιων μονάδων στη λίμνη Βεγορίτιδα.

Όπως ανέφερε στη Voria.gr ο επίκουρος καθηγητής της Σχολής Γεωπονικών Επιστημών του πανεπιστημίου, Ιωάννης Γιάντσης, καλλιέργειες μπορούν να αναπτυχθούν σε πολλά μέρη της Βόρειας Ελλάδας. «Υπάρχουν πολλές περιοχές, ξεκινώντας από τη λίμνη Πολυφύτου και τη Βεγορίτιδα στη Δυτική Μακεδονία, τη Βόλβη στην Κεντρική Μακεδονία και την Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη. Άλλωστε, το είδος είναι από το Πόρτο Λάγος και την Ισμαρίδα. Εκεί σκοπεύουμε να πειραματιστούμε, γιατί υπάρχουν μέρη με υφάλμυρα νερά και ενδεχομένως η καραβίδα να ζήσει εκεί. Επιπλέον, στη συγκεκριμένη περιοχή οι συνθήκες είναι ακόμα πιο ευνοϊκές οι συνθήκες και όχι μόνο οι βιολογικές, γιατί η περιφέρεια είναι η πρώτη σε αλιεύματα κι έχει μεγαλύτερη οργάνωση. Ήδη υπάρχουν ιδιώτες που ενδιαφέρονται. Η τεχνογνωσία υπάρχει, όμως χρειάζεται λίγη δουλειά επιστημονικής φύσης ακόμη ή πειραματισμός σε συνεργασία με κάποιον παραγωγό, ώστε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα», ανέφερε.

Ο κ. Γιάντσης τόνισε ότι η συγκεκριμένη καλλιέργεια έχει πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα, καθώς δεν απαιτεί χρήση γης, έχει μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, οπότε μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα και σε περιοχές Natura, έχει ανελαστική ζήτηση ως γκουρμέ προϊόν, που σημαίνει ότι όσο μεγάλη κι αν είναι η παραγωγή μπορεί να απορροφηθεί, υψηλή τιμή πώλησης που μπορεί να φτάσει και τα 90 ευρώ στη λιανική και δυναμικό εξαγωγικό χαρακτήρα, ώστε να προσελκύσει νέους επιχειρηματίες. Παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα παραγωγής όλο τον χρόνο, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση της αλιείας της, η οποία απαγορεύεται τρεις μήνες ετησίως την περίοδο αναπαραγωγής. Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία της υδατοκαλλιέργειας σημείωσε ότι μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. «Θα μπορούσε να γίνει με μίσθωση τμήματος κάποιας λίμνης, όπως γίνεται, για παράδειγμα, σήμερα στη Βόλβη και στη Βεγορίτιδα, όπου οι ψαράδες δεσμεύουν χώρο με δίχτυα. Σκοπός είναι να μπορούμε να έχουμε κλωβούς που να περιέχουν γεννημένες στο εργαστήριο καραβίδες, οι οποίες θα προέρχονται από τη συγκεκριμένη περιοχή, να μεγαλώνουν, ο επενδυτής να διαχειρίζεται και να παρακολουθεί τους κλωβούς, ενδεχομένως να προσθέτει ένα μέρος των σιτηρεσίων και όταν φτάνει σε ένα επιθυμητό επίπεδο να τις συγκομίζει», επισήμανε.

Εργαστηριακές έρευνες

Για την αποτελεσματική λειτουργία των καλλιεργειών χρειάζεται αρχικά να συλλεχθούν τα άτομα, να αναπτυχθούν σωστά διατροφικά πρωτόκολλα και να γίνει αναπαραγωγή των εκτρεφόμενων, καθώς και μελέτες της ευζωίας κάτω από συνθήκες εκτροφής, δεδομένου ότι το είδος εκφράζει κανιβαλισμό, με τελικό στόχο η απελευθέρωση εκκολαπτόμενων πληθυσμών. «Αυτά ήδη γίνονται στο εργαστήριο, όπου πετύχει πολλά σημαντικά πράγματα, όπως η αναπαραγωγή και η εκκόλαψη αυγών, η ανάπτυξη μικρών ατόμων που φαίνεται ότι μπορούν να προσαρμοστούν με στόχο να απελευθερωθούν στο περιβάλλον, ώστε να πετύχουμε εκτροφή σε πραγματικές συνθήκες. Και μιλάμε για εκτατικού τύπου εκτροφή με άτομα που προέρχονται από την περιοχή, για την αποφυγή γενετικής ρύπανσης. Από εκεί και πέρα έχουμε πολλά στοιχεία που μας ενδιαφέρει να διερευνήσουμε, όπως η διατροφή της καραβίδας κάτω από συνθήκες εγκλεισμού με τεχνητά σιτηρέσια, ποια είναι τα πιο οικονομικά και αποδοτικά, αλλά και η φυσιολογία και ευζωία της επίσης σε συνθήκες εγκλεισμού, ποιο είναι το όριο του στρες που προκαλείται από τους μεγάλους πληθυσμούς σε μικρό χώρο. Να βρούμε, δηλαδή, τον ιδανικό συνδυασμό παραγόντων και παράλληλα με αυτό να γίνει πιο μεθοδικά και να αναπτυχθεί ένα σταθερό και βελτιωμένο πρωτόκολλο για την τεχνητή αναπαραγωγή στο εργαστήριο», τόνισε ο κ. Γιάντσης.

Το συγκεκριμένο έργο χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) στο πλαίσιο της 2ης Προκήρυξης Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών, με κωδικό έργου 3245 και ακρωνύμιο ASTACICULTURE-GR. Όπως ανέφερε ο καθηγητής, το ερευνητικό πρόγραμμα θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2024, ωστόσο στόχος είναι να συνεχιστεί και μετά το πέρας του.

Φωτεινή Στεφανοπούλου