Εξωδικαστικός μηχανισμός – τι ισχύει, απαιτούμενες αλλαγές, νέα πρόταση (θετική) της κυβέρνησης σήμερα

Η συνάντηση σήμερα μεταξύ των τεχνικών κλιμακίων των θεσμών και της κυβέρνησης, είναι πολύ σημαντική για το θέμα του εξωδικαστικού μηχανισμού. Είναι το πιο κομβικό σημείο για επιχειρήσεις με κόκκινα δάνεια, ωστόσο πρέπει να ληφθούν υπόψη αρκετοί παράγοντες που έχουν σχέση με όλη τη διαδικασία, από την επιλεξιμότητα μιας επιχείρησης έως και το ύψος των οφειλών του οποίου ενδέχεται να τροποποιηθούν τα όρια σύμφωνα με πρόταση που θα καταθέσει σήμερα η κυβέρνηση.

– Κριτήρια επιλεξιμότητας. Κάθε επιχείρηση για να μπορεί να κάνει αίτηση και να συμμετάσχει στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού θα πρέπει να πληρεί κάποια κριτήρια ώστε να είναι επιλέξιμη ** (τα κριτήρια δίνονται στο τέλος). Σε αυτό το σκέλος θα πρέπει να υπάρξουν κάποιες αλλαγές ώστε να αποφευχθούν κακοτεχνίες. Κυρίαρχη έννοια στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών είναι η βιωσιμότητα. Κύριος στόχος είναι η διάσωση μόνο των βιώσιμων επιχειρήσεων, δηλαδή εκείνων που έχουν την ικανότητα να συνεχίσουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα στην αγορά και να επιτύχουν λειτουργική κερδοφορία στο μέλλον. Επομένως, η διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού δεν απευθύνεται σε επιχειρήσεις που δεν είναι βιώσιμες από οικονομική άποψη. Ωστόσο αυτό είναι ένα γενικό πλαίσιο το οποίο πρέπει να έχει πολύ ευέλικτες δικλείδες ασφαλείας και επιλογής για να είναι δίκαιο αφενός, λειτουργικό αφετέρου. Παρότι δηλαδή μια επιχείρηση μπορεί να πληρεί και τα δύο κριτήρια περί θετικής καθαρής θέσης (δες παράρτημα αναλυτικά), για να είναι επιλέξιμη για τον εξωδικαστικό μηχανισμό, θα πρέπει να διαπιστωθεί η βιωσιμότητα και από εμπειρογνώμονα, η έκθεση του οποίου θα είναι υπορεωτική για τις μεγάλες επιχειρήσεις και προαιρετική για τις μικρές. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 1η: Ποιός μπορεί να εγγυηθεί την αξιοπιστία και την αμεροληψία του εκάστοτε εμπειρογνώμονα, όταν μάλιστα αυτή υπάρχει εφόσον υποβάλλεται αίτημα πιστωτών του 1/3 των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία; Προφανώς είναι εξαιρετικά εύκολο ειδικά για μεγάλες επιχειρήσεις να καπιλευθούν τα θετικά στοιχεία μιας διαδικασίας ώστε να είναι επιλέξιμες. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 2η: Θα έπρεπε προφανώς η έκθεση του εμπειρογνώμονα να υποχρεωτική για όλες τις επιχειρησεις αλλά και να ισχύει ακόμα και αν είχε υποβληθεί αίτημα των πιστωτών μικρότερο του 1/3 των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία.

– Ικανότητα αποπληρωμής του συμμετέχοντος. Ως «ικανότητα αποπληρωμής» θεωρείται το ποσό που μπορεί να αποπληρώσουν ο οφειλέτης και οι συνοφειλέτες, έναντι των οφειλών τους προς όλους τους πιστωτές (ρυθμιζόμενων και μη), εντός του συμφωνηθέντος χρονικού διαστήματος, βάσει της σύμβασης αναδιάρθρωσης, η οποία για το Δημόσιο ανέρχεται σε μέχρι 120 μηνιαίες δόσεις. Η «ικανότητα αποπληρωμής» υπολογίζεται για νομικά πρόσωπα βάσει των προβλεπόμενων Ελευθέρων Ταμειακών Ροών (ΕΤΡ), εφόσον υπάρχει διαθέσιμη μελέτη βιωσιμότητας ή των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (ΕBITDA) της πιο κερδοφόρας χρήσης της τελευταίας τριετίας, πριν από την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη, αφού ληφθούν υπ’ όψιν η υποχρέωση αποπληρωμής φόρων, η ανάγκη για πραγματοποίηση επενδύσεων απαραίτητων για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης, καταθέσεις-μη λειτουργικά πάγια, καθώς και ελάχιστο αναγκαίο ποσό για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Προφανώς και δεν πρέπει να ληφθούν υπόψη και να επηρεάσουν την ικανότητα αποπληρωμής η ανάγκη για πραγματοποίηση επενδύσεων απαραίτητων για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης ( τα υπόλοιπα είναι στη σωστή κατεύθυνση όπως το ελάχιστο χρηματικό πάγιο ). Αυτό για εμένα είναι ένα τρικ καθώς αφενός είναι μή μετρήσιμο, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τις απαραίτητες επενδύσεις, υπάρχουν επιεχειρήσεις που μπορούν κερδοφόρα να συνεχίσουν τη λειτουργία τους χωρίς επιπλέον επενδύσεις. Είναι σαφές πως μια απόφαση για πολύ υψηλές αναγκαίες επενδύσεις μπορεί να είναι λανθασμένη και να κοστίσει όλη τη διαδικασία σε μια επιχείρηση που για αυτήν η συμμετοχή είναι υπαρξιακή.

– Πρόταση για αλλαγή του χρηματικού ορίου από την κυβένηση, πολύ θετική κίνηση. Μέχρι στιγμής (βρίσκεται σε εκκρεμότητα έκδοση υπουργικής απόφασης), στη διαδικασία μπορούν να συμμετέχουν επιχειρήσεις με χρέη έως 20.000 ευρώ προς το δημόσιο. Για αυτές τις οφειλές υπάρχουν αυτοματοποιημένες διαδικασίες (36 δόσεις, ελάχιστη δόση 50 ευρώ, – για οφειλές έως 3.000 ευρώ, 120 δόσεις για οφειλές άνω των 3.000 ευρώ και ως το όριο της συμμετοχής, 20.000 ευρώ). Η σημερινή πρόταση που αναμένεται να καταθέσει η κυβέρνηση και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αναμένεται να ζητήσει να υπάρξουν αυτοματοποιημένες οφειλές για τις επιχειρήσεις με χρέη από 20.000 έως 50.000 ευρώ, κάτι που αν επιτευχθεί θα δώσει τη δυνατότητα σε πολύ περισσότερες επιχειρήσεις να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό (αν και όπως φαίνεται οι θεσμοί θα ζητήσουν αρκετά στοιχεία για το κόστος των αυτοματοποιημένων λύσεων προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία. Παρόλα αυτά ελπίζουμε σε μια αποτελεσματική και λειτουργική λύση προς το καλό όλων των πλευρών, πιστωτές, δανειολήπτες και εργαζόμενοι.

Τσιαμήτρος Ιωάννης

** Η επιλεξιμότητα διασφαλίζεται: α) αν ο οφειλέτης σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή θετική καθαρή θέση σε περίπτωση που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα και β) αν ο οφειλέτης σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων, σε περίπτωση που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα. Ακόμα και αν συντρέχουν τα συγκεκριμένα κριτήρια, η βιωσιμότητά της προϋποθέτει επεξεργασία και ανάλυση πολλών μελλοντικών οικονομικών στοιχείων και παραμέτρων. Κρίσιμη είναι διαπίστωση της βιωσιμότητας από εμπειρογνώμονα, που είναι υποχρεωτική για τις μεγάλες επιχειρήσεις και προαιρετική για τις μικρές, εφόσον υποβάλλεται αίτημα πιστωτών του 1/3 των απαιτήσεων που συμμετέχουν στη διαδικασία. Η τελική απόφαση ως προς τη βιωσιμότητα του οφειλέτη βασίζεται στην πλειοψηφία των συμμετεχόντων πιστωτών. Για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας της επιχείρησης και την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την ελκυστικότητα της αναδιάρθρωσης προς τους πιστωτές της εκπονείται ολοκληρωμένο χρηματοοικονομικό μοντέλο προβλέψεων των οικονομικών μεγεθών της επιχείρησης για τουλάχιστον 3 έτη.

***Σημειώνεται ότι από το συμφωνηθέν ποσό διανομής προαφαιρούνται, εφόσον δεν υπάρχει δυνατότητα αποπληρωμής τους, α) το σύνολο των τόκων υπερημερίας των πιστωτών του ιδιωτικού τομέα, β) ποσοστό 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από τη φορολογική διοίκηση και γ) ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.