4ο αφιέρωμα στις Πρέσπες – Λίμνες Ζάζαρη και Χειμαδίτιδα και οι γύρω οικισμοί
Του Σταύρου Π.Καπλάνογλου
Πέρα από τις Πρέσπες, δυο, ακόμη, φυσικές λίμνες ξεχωρίζουν στην Π.Ε. Φλώρινας: η Ζάζαρη και η Χειμαδίτιδα, που μαζί με τις λίμνες των Πετρών και της Βεγορίτιδας, καθιστούν ασυναγώνιστη την περιοχή, από την άποψη της φυσικής ομορφιάς. Απέραντες εκτάσεις νερού, υδρόβια βλάστηση και όχι μόνο, δυνατότητα για ψάρεμα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο και καταπληκτικοί, παραδοσιακοί οικισμοί καθιστούν την περιοχή ιδανική, για όποιον θελήσει να την επισκεφτεί.
Το σύμπλεγμα των 2 λιμνών ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000 και αποτελεί υδροβιότοπο μεγάλης βιολογικής αξίας, όπου διαβιούν πολλοί οργανισμοί. Χαρακτηριστικό γνώρισμά τους είναι οι πυκνοί καλαμώνες, που καθιστούν τις 2 λίμνες ιδανικές για την αναπαραγωγή πολλών ειδών πτηνών και χώρο για τη διαχείμανσή τους. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα είναι οι αργυροπελεκάνοι, ενώ άλλα 141 είδη πουλιών βρίσκουν καταφύγιο στις λίμνες, αλλά ακόμη και η αγριόγατα, η βίδρα και άλλα 10 θηλαστικά, καθώς και 7 είδη αμφιβίων, 8 είδη ψαριών. Η χλωρίδα της περιοχής είναι πλούσια με 150 είδη φυτών. Οι λίμνες, όμως, από την ρύπανση του περιβάλλοντος, κυρίως, λόγω της δράσης των λιγνιτικών μονάδων(των οποίων τα ορυχεία πλησιάζουν επικίνδυνα), αλλά και από άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η υπερβολική χρήση λιπασμάτων.
ΧΕΙΜΑΔΙΤΙΔΑ
Η Λίμνη Χειμαδιτιδα βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της Π.Ε. Φλωρίνης. που απλώνεται, σαν συνέχεια, ανάμεσα στην λεκάνη της Φλώρινας και της Κοζάνης. Έχει μακρόστενο σχήμα, με 11 τετραγωνικά χλμ. επιφάνεια. Το μήκος της είναι περίπου 6 χλμ. και το πλάτος της περίπου 3 χλμ. Στις όχθες της βρίσκονται οι οικισμοί Λιμνοχώρι και Ανάργυροι.
ΖΑΖΑΡΗ
Κοντά της βρίσκεται η λίμνη Ζάζαρη από την οποία δέχεται τα πλεονάζοντα νερά της. Μαζί με αυτήν αποτελούν σημαντικό υδροβιότοπο και προσφέρουν καταφύγιο σε μεγάλο αριθμό του ζωικού βασιλείου.
Η Ζάζαρη είναι, ίσως, μία από τις ομορφότερες λίμνες . Βρίσκεται σε υψόμετρο 602 μέτρων. Τροφοδοτείται από τα νερά του Σκλήθρου ποταμού και από υπόγειες πηγές . Με την σειρά της, τα πλεονάζοντα νερά της, τα διοχετεύει στην, κατά πολύ μεγαλύτερη και ρηχότερη Χειμαδίτιδα λίμνη.
ΟΙΚΙΣΜΟΙ
Στη γύρω περιοχή βρίσκονται πανέμορφοι και ενδιαφέροντες οικισμοί, κάποιοι εκ των οποίων, δυστυχώς, κινδυνεύουν αν εξαφανισθούν, με την επέκταση των ορυχείων.
Μεγάλο, όμως, ενδιαφέρον και παράλληλα, θλίψη, προκαλεί η σταδιακή εξαφάνιση αρχαιολογικών τόπων, που η χρονολόγησή τους ανάγεται έως και το 8000 π.Χ. Βέβαια, είναι γνωστό το γεγονός ότι η Δ.Ε.Η. χρηματοδοτεί την έρευνα σε τόπους γνωστούς για την ύπαρξη αρχαιοτήτων. Όμως, υπάρχουν και χώροι που δεν είναι γνωστή η ύπαρξη τους και τότε αυτές χάνονται.
ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ ΤΩΝ ΠΡΕΣΠΩΝ
Όσον αφορά την πανίδα των Πρεσπών πρέπει να σημειώσουμε, ότι εκεί φιλοξενούνται πολλά είδη έμβυων όντων, κατακτώντας, έτσι, τον τίτλο του πλουσιότερου οικοσυστήματος της Ελλάδας. Στην πανίδα της περιοχής, εξέχουσα θέση καταλαμβάνουν τα πουλιά, με τους Πελεκάνους να αποτελούν σύμβολα του Δρυμού. Υπάρχουν δύο ευρωπαϊκά είδη πελεκάνων, του αργυροπελεκάνου και του ροδοπελεκάνου. Σήμερα, στις Πρέσπες αναπαράγονται περίπου 1100 ζευγάρια αργυροπελεκάνων (η μεγαλύτερη αποικία στην Ευρώπη) και 300 ροδοπελεκάνων. Άλλο σημαντικό είδος της Πρέσπας είναι η λαγγόνα, ένα μικρό είδος κορμοράνου. αναπαραγωγής του είδους στο κόσμο με πάνω από 300 ζευγάρια. Αξιοσημείωτη, επίσης, είναι η παρουσία χηνοπριστών που θεωρείται απομεινάρι από την εποχή των παγετώνων . Στην πλούσια ορνιθοπανίδα των λιμνών συμπεριλαμβάνονται η σπάνια σταχτόχηνα, τα περισσότερα είδη ερωδιών και παπιών που απαντώνται στη χώρα μας Στην Ελλάδα ο αριθμός των πουλιών ξεπερνά τα 420 είδη. Από αυτά, περίπου τα 270 διακόσια εξήντα μπορεί να τα συναντήσει κανείς στις Πρέσπες. Τα 140 περίπου είδη φωλιάζουν στην περιοχή, ενώ τα υπόλοιπα, είτε ξεχειμωνιάζουν, είτε επισκέπτονται την περιοχή κατά τη μετανάστευση. Ο αριθμός είναι μεγάλος και αναγκαστικά, στο βίντεο που ακολουθεί, βάζουμε, μόνο τα χηνόμορφα, που ξεχωρίζουν για την σπανιότητά τους.
