Η αναπηρία της λογικής!
Σήμερα 3 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία. Καταρχάς μια κοινωνία προοδευτική στα λόγια, με ευρείες αντιλήψεις, που προσπαθεί, ή νομίζει ότι προσπαθεί να αποβάλλει ρατσιστικά και φοβικά σύνδρομα του παρελθόντος, χρησιμοποιεί ακόμα την λέξη άτομα. Όταν αντιμετωπίζεις τον άλλον ως άτομο, τότε τον αντικειμενοποιείς, τον βλέπει σαν ένα πράγμα, όμως ξεχνάς ότι ο άλλος δεν είναι πράγμα, αλλά πρόσωπο έχει υπόσταση, είναι άνθρωπος, δεν είναι μια ξεχωριστή οντότητα, αλλά μια διαφορετική πινελιά στον χρωματιστό πίνακα της ζωής.
Όταν ακούμε την λέξη αναπηρία κατευθείαν πηγαίνει το μυαλό μας, σ’ ένα πρόβλημα, σε μια κατάσταση που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην πεντάγωνη λογική των αισθήσεων. Είναι, επειδή έχουμε μια «λογική» τελειότητας και ατέλειας. Σίγουρα αυτό αποτελεί απόρροια μιας αντίληψης που έχει μάθει να ταυτίζει την ζωή, με την επιτυχία, την αξιοπρέπεια, τον σεβασμό, την ολοκλήρωση-τελειότητα, κι όταν η ζωή γίνεται σκοπός, ή τρόπος, τότε απλά περνά χωρίς να το καταλάβουμε κι βουτηγμένοι στην λογική καταντάμε ζωντανοί- νεκροί. Για τον Θεό και την φύση, μέσα σ’ αυτό που εμείς ονομάζουμε ατέλεια, κρύβεται μια υπέροχη ομορφιά, μια ξεχωριστή ζωγραφιά, που δίνει νόημα και χρώμα στην ζωή.
Επομένως, δεν μιλάμε για ανθρώπους με αναπηρία, αλλά για ανθρώπους με ξεχωριστές ικανότητες. Κι αυτό δεν λέγεται για να ωραιοποιήσει την λέξη αναπηρία, αλλά επειδή πίσω από κάθε αναπηρία, κρύβεται μια ικανότητα. Ρίξε απλώς μια ματιά σε ανθρώπους, που μπορεί μια, ή και παραπάνω από τις πέντε αισθήσεις, ή τα μέλη του σώματος τους να λείπουν, πως αναπληρώνεται με μια ξεχωριστή ικανότητα. Δες τον Μπετόβεν, ενώ δεν ακούει, γράφει μουσική, πιάνει τους ήχους με μια ικανότητα που δεν μπορείς να την καταλάβεις, ούτε και πως δημιουργείται να βρεις, απλά την θαυμάζεις και την απολαμβάνεις. Δες τον Στήβεν Χόκινγκ, βρισκόμενος στο καρότσι, πως μπορεί να μελετά την φυσική και το σύμπαν. Αλλά δεν χρειάζεται να δεις κάποιον γνωστό άνθρωπο μ’ αυτές τις ικανότητες, δες γύρω σου καθημερινούς ανθρώπους, που εκπέμπουν ζωή, ανθρώπους που νίκησαν την αναπηρία της λογική και είπαν ναι στην ζωή, αυτοί οι άνθρωποι απλά σου δίνουν ζωή, σε κάνουν δυνατό, διότι απλά σου λένε συνέχισε να ζεις, κάνε την ζωή σου μια έκπληξη. Ανάπηρος, δεν είναι εκείνος που έχει μια οποιαδήποτε σωματική δυσκολία, αλλά αυτός που δεν μπορεί να ζήσει την ζωή, αυτός που ξυπνά το πρωί και νιώθει φόβο να ζήσει την ημέρα που ξεκινά, εκείνος που βλέπει σαν βάρος την ζωή, που ήδη έχει γίνει νεκρός στην λογική της μοναξιάς του.
Όταν μπορέσεις να βρεις τον τρόπο να μεταμορφώνεις τα πάντα, διαφορετικά απ’ ότι σου έχει μάθει η πεντάγωνη λογική, τότε ξεκινάς να ζεις. Αν δεις την αναπηρία ως μια διαφορετική πινελιά ζωής, τότε δεν την αποδέχεσαι, υπάρχεις μ’ αυτήν, ζεις απλά. Ο άνθρωπος μ’ αυτές τις ικανότητες, σου γίνεται ζωή, συνυπάρχεις μαζί του, εφόσον βλέπεις πόσο άχρωμη θα ήταν ζωή χωρίς την δική του μοναδική πινελιά.
Διαχρονικά στα σχολεία καλλιεργείται μια προσπάθεια αποδοχής και σεβασμού της διαφορετικότητας. Ό σεβασμός μπαίνει στην ζωή μας για να καλύψει τους φόβους στο άνοιγμα μας προς τον άλλο, σέβομαι αποδέχομαι το πρόβλημα μέχρι εκεί, δεν πλησιάζω, δεν κοινωνώ με τον άλλον, δεν γίνεται ο άλλος αιτία ζωής για μένα. Δεν είναι το ζητούμενο τα παιδιά να μάθουν ν’ αποδέχονται, αλλά ν’ αφομοιώνονται, να συνυπάρχουν, να μπορούν να εντάσσουν τον άλλον μέσα στην καθημερινότητα που λέγεται ζωή.
Αν βρεθείς με το παιδί σου, σ’ έναν χώρο και δεις ένα άλλο παιδί σ’ ένα καροτσάκι και σε ρωτήσει το παιδί σου αυθόρμητα, γιατί κάθεται εκεί αυτό το παιδί, μην του κλείσεις το στόμα, μην ζητήσεις συγνώμη, μην του πεις δεν μιλάμε έτσι. Το χειρότερο που μπορείς να κάνεις είναι να δημιουργήσεις λύπη και συμπόνια μέσα του. Πες του για να πηγαίνει πιο γρήγορα, βάλτο να πιάσει το αμαξίδιο, να το κουνήσει, να αγγίξει το παιδί, να νιώσει ότι δεν υστερεί σε τίποτα απ’ αυτό. Αν δει έναν κωφάλαλο και σε ρωτήσει γιατί κουνά τα χέρια, πες του επειδή ζωγραφίζει τον κόσμο χωρίς χαρτί και μαρκαδόρους. Κάνε στα μάτια του τέχνη και δημιουργία την αναπηρία Δεν ωραιοποιείς την κατάσταση, αλλά μεγαλώνοντας, του μαθαίνεις ν’ ανακαλύπτει την ομορφιά που κρύβεται πίσω από την αναπηρία. Έτσι θα αντιλαμβάνεται ότι ένας τέτοιος άνθρωπος, δεν έχει ανάγκη από συμπόνια, ή παρηγοριά, αλλά απλά τον αγαπάς και τον θαυμάζεις, επειδή βρίσκεις τόση ομορφιά, τόση ζωντάνια μέσα του, που γίνεται αναγκαίος στην ζωή σου.
Σε μια ηλικία που αναζητά πρότυπα, γέμισε τα κενά κάδρα του με τέτοιους ανθρώπους, ζωντανούς που ποτέ δεν θα ξεχάσει. Πες του για τον Μπετόβεν που κάνει την σιωπή μουσική, για τον Παύλο Μάμαλο που σηκώνει αν και ξαπλωμένος την Ελλάδα στον έβδομο ουρανό, για τον Νικ Βούισιτς, που ζωγραφίζει και χορεύει την ζωή χωρίς χέρια και πόδια. Θα μάθει τότε ότι την ζωή δεν την κάνει η αρτιμέλεια, αλλά το πάθος για να την ζήσεις, ζωντανός είναι εκείνος που αγαπά και χαίρεται την κάθε στιγμή. Ίσως όταν πάει να σταθμεύσει αύριον μεθαύριο, σκεφτεί μήπως εδώ κοντά κάνει προπόνηση ο Μάμαλος και του εμποδίσω την δημιουργία. Τι διαφορά έχει, αν δει την θέση σαν χώρο στάθμευσης, όχι ατόμων με αναπηρία, αλλά ανθρώπων με δημιουργία. Αν απογοητεύεται στην πρώτη αποτυχία, αν χάσει την ελπίδα του βάλε το βίντεο με την έναρξη των παραολυμπιακών του Ρίο 2016, ας το να δει την Μαρία Μαλσάρ , δεν χρειάζεται να του πεις κάτι θα καταλάβει, τι σημαίνει να μην τα παρατάς, να πέφτεις και να λες όχι εγώ θα ζήσω, εγώ θα σηκωθώ και θα συνεχίσω να τρέχω όσες φορές κι αν πέσω. Πόσο ζωντανοί είναι αυτοί οι άνθρωποι!
Σε μια ανάπηρη λογική τέλειο είναι μονάχα αυτό που συμφωνεί μαζί της, αυτό που πληρεί τα κριτήρια. Ακόμα και η επιστήμη που υπηρετεί τον άνθρωπο φθάνει σε σημείο να υπερβαίνει την λειτουργία της και δεν περιορίζεται στην πρόληψη εμβρυικών ασθενειών κατά την διάρκεια της κύησης, αλλά εκφράζει άποψη αν πρέπει να γεννηθεί , ή όχι ένα παιδί, που δεν μπορεί να θεραπευθεί ένα πρόβλημα υγείας, μια γενετική ατέλεια του. Αλλά ποίος έχει το δικαίωμα να στερήσει την ζωή σ΄ έναν άγγελο, σε μια ευλογία Θεού. Τι θα γίνονταν, αν ο Μπετόβεν στο προγεννητικό έλεγχο ήταν κωφός, θα υπήρχε θέμα να γεννηθεί, θα ήταν ατελής, μα όμως έτσι θα έμενε ατελής η ίδια η μουσική.
Είναι φορές που ψάχνουμε θαύματα, που θέλουμε αποδείξεις ότι υπάρχει Θεός. Και όμως Εκείνος δεν απαντά με λόγια, αλλά με πράξεις, λες θέλω θαύματα κι όμως δεν βλέπεις τα παιδιά με το σύνδρομο του αγγέλλου, που τα ονομάζεις σύνδρομο down, δεν βλέπεις τις ξεχωριστές ικανότητες που κρύβει κάθε άνθρωπος «ατελής» και «ανάπηρος» για την δική σου «άρτια» λογική; Είναι ένα δώρο Θεού, μια ευλογία, που εσύ την ονομάζει πρόβλημα, ασθένεια.
Οι άνθρωποι με ξεχωριστές ικανότητες δημιουργούν, θέλουν την ευκαιρία να ξεδιπλώσουν το ταλέντο τους, δεν έχουν ανάγκη τα επιδόματα, θέλουν χώρο για δημιουργία. Δεν είναι καημένοι, δεν προκαλούν οίκτρο, αλλά ευκαιρία για ζωή σ’ όλους εμάς τους λογικά ανάπηρους. Δεν είναι σαν εμάς, είναι εμείς.
Σήμερα δεν μπορώ να πω ότι σας λυπάμαι, όχι, απλώς σας θαυμάζω, σας αγαπώ, ζηλεύω αυτή την δίψα για ζωή, εγώ που είμαι ζωντανός νεκρός, που ξυπνάω μέσα στην γκρίνια, που παίζω με το κινητό όταν βγαίνω έξω και δεν μπορώ να μιλήσω, να κοινωνήσω με το πρόσωπο του άλλου, που ξέχασα να ονειρεύομαι, να δημιουργώ, να χαίρομαι. Που έκανα βάρος την ζωή, που έχω σκοπό την επιτυχία και το τέλειο, που φεύγουν οι στιγμές χωρίς να τις ζω, όχι αν κάτι λυπάμαι είναι η δική μου λογική αναπηρία, όχι την δική σας δημιουργία.
Τρυφωνόπουλος Γεώργιος
Θεολόγος
