Χορεύουμε;
Εδώ στη Φλώρινα χορεύουμε πάντως και χορεύουμε πολύ! Ο χορός για τους κατοίκους της Φλώρινας είναι τρόπος ζωής, είναι τρόπος έκφρασης, διασκέδασης, εκτόνωσης αλλά και διατήρησης της παράδοσης. Στη Φλώρινα θα χορτάσεις παράδοση, χορούς και έθιμα. Είναι από τις λίγες πόλεις πανελλαδικά που διατηρεί τα ήθη και τα έθιμά της και δε διστάζει να τα μεταφέρει από γενιά σε γενιά αναλλοίωτα.Ο χορός είναι μορφή καλλιτεχνικής και αθλητικής έκφρασης, ένας τρόπος επικοινωνίας μέσω του σώματος. Μέσα από τον χορό, μπορούν να εκφραστούν διάφορα συναισθήματα. Ο κάθε χορός χορεύεται διαφορετικά, έχει τη δική του μουσική και το όνομά του έχει κάποια σημασία. Επίσης κάθε περιοχή έχει τους δικούς της χορούς που προέκυψαν από καταστάσεις που βίωσαν οι κάτοικοι, από πολέμους και από χαρούμενα και μη γεγονότα.
Στη Φλώρινα, υπάρχουν πολλοί τοπικοί χοροί και μάλιστα πολλές γύρω πόλεις δανείζονται τους χορούς αυτούς. Ο πιο γνωστός χορός της Φλώρινας είναι ο λεγόμενος «Λεβέντικος» ή «Λυτός» ή «Πουστσένο» (που σημαίνει «ελεύθερος» εξ ου και ο «λυτός» = που δεν είναι δέσμιος, άρα ελεύθερος). Ο χορός αυτός είναι αρκετά διαδεδομένος στη Μακεδονία ως παραδοσιακός χορός της Φλώρινας, ωστόσο πολλές πόλεις όπως η Καστοριά, η Κοζάνη και η Έδεσσα χορεύουν τον χορό αυτό σαν δικό τους.
Ένας ακόμη δημοφιλής χορός της Φλώρινας είναι το «Ζάραμο». Η λέξη προέρχεται από τη σλάβικη έκφραση «za-ramo» που σημαίνει «από ώμο σε ώμο» λόγω του ότι η λαβή των χεριών είναι στους ώμους. Οι κινήσεις του χορού είναι απλές και ο χορός εξελίσσεται από αργό σε γρήγορο με αρκετές χορευτικές φιγούρες ενδιάμεσα.Άλλοι γνωστοί τοπικοί χοροί της Φλώρινας είναι: η Ομορφούλα, τα Αρραβωνιάσματα, η Συμπεθέρα, η Γκάιντα, το Πουλάκι, ο Κουτσός, ο Αλωνιώτικος, και πάρα πολλοί άλλοι.
Εκτός από τους τοπικούς παραδοσιακούς χορούς της Φλώρινας αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αποτελεί και η παραδοσιακή φορεσιά, η οποία διασώζεται και φυλάσσεται σε ιδιωτικές συλλογές και μουσεία. Η τοπική ενδυμασία έχει τους δικούς της κανόνες που σέβεται ο καθένας που τη φορά και είναι αποτέλεσμα αυστηρής κοινωνικής προσαρμογής. Το εντυπωσιακό στοιχείο στις παραδοσιακές φορεσιές είναι πως διατηρούν με αυστηρό τρόπο τις μορφές των προγενέστερων γενεών και παράλληλα συνδέονται με τον πολιτισμό, τα ήθη, τα έθιμα, τους χορούς και τα τραγούδια. Η παραδοσιακή ενδυμασία εξαρτάται από το κλίμα της περιοχής, το εμπόριο, την ιστορική πορεία της κάθε περιοχής και διαφέρει ανάλογα με την κοινωνική τάξη και την ηλικία του ατόμου που την φοράει. Επίσης, η φορεσιά της νύφης σε αντίθεση με την καθημερινή ήταν πιο πλούσια και στολισμένη, με πολλά κοσμήματα. Στην περίπτωση της Φλώρινας, παρουσιάζεται σε αρκετές παραλλαγές όπως: η φορεσιά του Ανταρτικού, της Κλαδοράχης, της λίμνης Πρέσπας, των χωριών Δροσοπηγή και Φλάμπουρο. Η ενδυμασία της λίμνης Πρέσπας, για παράδειγμα αποτελείται από πολλά κομμάτια όπως τημακριά λευκή πουκαμίσα, το μαύρο μάλλινο και σκληρό σεγκούνι, την σαλιάρα, την ποδιά, το ζωνάρι, τα χειρότια, τον κεφαλόδεσμο και ένα μαντήλι δεμένο στη μέση.
Συνεπώς, είναι φανερό ότι οι παραδοσιακοί χοροί και η φορεσιά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα πολιτιστικά στοιχεία μιας περιοχής μέσα από τα οποία έχουμε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε ευκολότερα την τοπική κουλτούρα και την ιστορία ενός τόπου.Με βάση, λοιπόν, όλα τα παραπάνω και με το γεγονός ότι ο χορός σε συνδιασμό με το τραγούδι αποτελούν ένα ισχυρό όπλο ενάντια στην αλλοτρίωση και την απώλεια της εθνικής μας συνείδησης, όλοι οι πολίτες θα ήταν καλό να συμβάλλουμε στη διατήρηση και διαφύλαξη της πολιτισμικής μας ταυτότητας, μέσα από την ενεργό συμμετοχή σε πολιτιστικούς συλλόγους και δρώμενα.
Και επειδή ο χορός υπήρχε υπάρχει και θα υπάρχει…
εσείς τι λέτε, θα έρθετε να χορέψουμε;
Εκ μέρους φοιτητών του Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας, στα πλαίσια εργασίας πάνω στο μάθημα «Εφαρμογές Προγραμμάτων για την Αειφορία στο Δημοτικό Σχολείο»
Γκιόζη Νίκη
Σαρηπανίδου Σοφία
Στρεμπένη Θεοδότα
Χατζησταματίου Φωτεινή
