Τον έφτασε μέχρι το διαζύγιο…
Η σύζυγος τελειομανής.
Ο άντρας της διπολικός, δίψυχος, ευμετάβλητος.
Σήμερα υπογράφουν το διαζύγιό τους. Η ευθύνη κατά την κρίση των γύρω πέφτει περισσότερο στο δικό του χαρακτήρα.
Το διπολικό.
Είναι αυτός που αλλάζει εύκολα διάθεση. Ιδέες. Που έχει μεταπτώσεις και ψυχολογική αστάθεια. Που πολύ γρήγορα ή και κατά καιρούς έχει άλλη συμπεριφορά, που μόνο αυτός γνωρίζει γιατί ή που και αυτός δεν ξέρει.
Τη μια ενθουσιασμό. Την άλλη κατάθλιψη. Άρνηση των πάντων.
Τη μια θερμή αγάπη. Την άλλη παγωνιά ή και εχθρότητα.
Τη μια αποφάσεις ωραίες και βιασύνη να τις υλοποιήσει. Την άλλη αποθαρρυμένος, άπραγος, νωχελικός.
Τη μια να σε αποδέχεται και να σε θαυμάζει. Την άλλη να σε απορρίπτει και να σε μειώνει…
Τη μια να καμαρώνει για κάτι και την άλλη να μειονεκτεί.
Τη μια να χαίρεται και την άλλη να καταθλίβεται.
Τη μια να έχει ευφορία και ακατάσχετη φλυαρία και την άλλη σιωπή και δυσφορία.
Και πάει λέγοντας…
Τα συναισθήματά του κινούνται ανάμεσα στο ζενίθ και στο ναδίρ.
Σε υπέρμετρο βαθμό είναι εκφάνσεις μιας διχασμένης προσωπικότητας και σχιζοφρενικής συμπεριφοράς.
Ως ένα σημείο βέβαια τα έχουμε όλοι μας αυτά, ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία και όταν ταλαιπωρίες της ζωής μάς τραυματίσουν βαριά.
Από μας εξαρτάται σ΄αυτές τις περιπτώσεις να έχουν παροδικό χαρακτήρα και όχι μόνιμη εγκατάσταση μέσα στον καθένα.
Όλες αυτές οι χαρακτηρολογικές εκδηλώσεις του ανθρώπου των μεταπτώσεων απορρέουν από τη δική του εσωτερική σύγχυση,που όμως επηρεάζει και το περιβάλλον του. Τους γύρω του.
Ας τον γνωρίσουμε ωστόσο και από παραδείγματα.
Έχει αποφασίσει να ακολουθήσει ένα ορισμένο επάγγελμα; αναλαμβάνει μια συνεργασία;
Ενώ θα ξεκινήσει με ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα, ενώ πιθανόν να έχει υπογράψει και συμφωνίες ενώπιον μαρτύρων, ξαφνικά αρχίζει να τα λεπτολογεί όλα, να αμφιβάλλει για την εξέλιξη των πραγμάτων, την τύχη του κεφαλαίου του, και δεν ξέρουμε γιατί άλλο, και τελικά να » τα στρίβει », όπως κοινά λέμε. Μέχρι που ακυρώνει και την όλη διαδικασία.
Μπορούμε να φανταστούμε ανάλογη συμπεριφορά και για έναν αρραβώνα, ακόμα και για έναν γάμο.
Αυτά προδίδουν όχι μόνο μια επιπολαιότητα και ρηχότητα, που χαρακτηρίζουν το διπολικό αυτό άνθρωπο, αλλά και ότι μια ασίγαστη αμφιβολία διαβρώνει το είναι του.
Δεν είναι σίγουρος για τίποτε.
Δεν αναλαμβάνει με υπευθυνότητα τίποτε. Φοβάται τις συνέπειες μιας απόφασής του και προσπαθεί εκ των προτέρων να τις αποφύγει όσο γίνεται.
Ή γιατί είναι υπερευαίσθητος και δε μπορεί εύκολα να συνέλθει από πληγές, που δημιουργούν δυσάρεστες εμπειρίες. Ή γιατί έχει την αλόγιστη φιλοδοξία να έχει σ΄όλα επιτυχίες –πράγμα σπάνιο, αν όχι ανύπαρκτο για τη ζωή των θνητών –.
Ή γιατί είναι οκνηρή φυσιογνωμία.
Έχει έναν λανθάνοντα εγωισμό κι έναν άνθρωπο μέσα του, που δεν μπορεί κανείς να του εμπιστευθεί. Ούτε και ο ίδιος.
Έναν ανυπότακτο εαυτό και στο Θεό.
Ο ευμετάβλητος είναι, αν και καλοκάγαθος συνήθως, και ασταθής και ασυνεπής στην αγάπη, στη φιλία.
Προβληματικός και στη συζυγία. Ενίοτε και πάρα πολύ μάλιστα.
Έτσι, ενώ αυτός επέλεξε το »δεύτερο εαυτό του» με ενθουσιασμό, με σφοδρό έρωτα, για τον οποίο ίσως και να τα χάλασε και με τους γονείς του, ύστερα από καιρό μπορεί να εξελιχτεί στο χειρότερο εχθρό αυτής ή αυτού του συζύγου, που ως τότε του φάνταζε ως η ωραία Ελένη ή ο Πάρις αντίστοιχα.
Όταν δε συμβεί να είναι και εύπιστος ο ευμετάβλητος, δεν είναι καθόλου αξιόπιστος.
Άλλα συζητάς κι αποφασίζεις στο σπίτι μαζί του και με άλλα φρονήματα και αισθήματα θα τον βρεις, όταν γυρίσει το βράδυ. Ίσως και με εχθρικά, από άκρως τρυφερά και φιλικά που είχε.
Και τούτο, γιατί συνάντησε φίλους του, που τον έπεισαν και τον επηρέασαν αρνητικά.
Αλλά και οι καταστηματάρχες, φαντάζομαι, και όποιοι άλλοι πωλητές, θα γνώρισαν πολλούς τέτοιους πελάτες, που ενώ αγοράζουν κάτι, όντας πολύ σίγουροι ότι τους αρέσει, ύστερα από λίγο, πηγαίνοντας σπίτι το βλέπουν άχαρο και την επόμενη μέρα το επιστρέφουν.
Κι αυτό γίνεται συστηματικά.
Ο ευμετάβλητος πιστεύει κι αγωνίζεται για κάτι καλό; Μόλις δει κάτι στο διπλανό του που τον εντυπωσιάζει, επιθυμεί εκείνο και εγκαταλείπει το δικό του.
Το ίδιο παρατηρείται και στο χώρο της πίστεως.
Ενθουσιάζεται απ΄το Χριστό, τη διδασκαλία Του ο δίψυχος αυτός άνθρωπος; Αποφασίζει να είναι σταθερός και συνειδητός χριστιανός;
Μόλις συναναστραφεί με άλλους που δε δίνουν σημασία σ΄αυτά, αλλάζει αποφάσεις.
Και τότε ή γίνονται κρυπτοχριστιανοί τέτοιοι άνθρωποι ή αρνούνται εντελώς το Χριστό, ζώντας έτσι στο εξής και με ενοχές.
Είναι η περίπτωση εκείνη που είπε ο Χριστός ότι είναι ρηχοί σαν το πετρώδες έδαφος, που όταν πέσει ο σπόρος πάνω του, ανθεί για λίγο κι ύστερα ξηραίνεται, γιατί δεν »έχει ικμάδα».
Ο διπολικός αυτός άνθρωπος είναι συγγενής του κυκλοθυμικού. Αυτού που έχει φεγγαριάτικη ψυχολογία.
Το πρόβλημά του νομίζουμε συνδέεται με τις καταβολές που έχει απ΄ τους γονείς του, τους παππούδες του και από τη διαπαιδαγώγηση που πήρε. Ή και από τραυματικές καταστάσεις που του δημιούργησαν διάφορες ταλαιπωρίες στη ζωή.
Όσον αφορά την κληρονομικότητα, αν αυτή είναι η αιτία, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι επωμίζεται ένα δύσκολο αγώνα με τον εαυτό του και τις σχιζοφρενικές τάσεις του και πρέπει να μάθει να μην παρασύρεται από ακραία και αντίθετα συναισθήματα, μίσους και αγάπης, άκρατης χαράς και σε λίγο μελαγχολίας, προσκόλλησης και εχθρότητας, και άλλων που προαναφέραμε.
Εκτός όμως από τον προσωπικό του αγώνα, που είναι μόνος του χωρίς σίγουρα αποτελέσματα, αλλά και που χρειάζεται οπωσδήποτε, μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια της Εκκλησίας, που είναι πολύ βασική για τη θεραπεία του.
Ας γνωρίζουμε ότι και σήμερα ο Χριστός μέσω της μυστηριακής και λατρευτικής ζωής της και την άσκηση, που τόσο στοργικά εκείνη ορίζει, θεραπεύει την κακή κληρονομικότητα του ανθρώπου, στην οποία θεραπεία μπορεί να συμβάλει σε πολλές περιπτώσεις μαζί και η ιατρική επιστήμη.
Τώρα, όταν οφείλεται η αστάθεια του χαρακτήρα του στη διαπαιδαγώγηση που πήρε ο άνθρωπος απ΄τα μικρά του χρόνια, μπορούμε να δώσουμε νομίζω την εξής ερμηνεία:
Επειδή για όλες αυτές τις μεταπτώσεις του αιτία είναι η έλλειψη σιγουριάς για τον εαυτό του, η απουσία αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης ή έστω χαμηλής τέτοιας, βγαίνει το συμπέρασμα ότι από το παιδί αυτό έλειψε παντελώς η ψυχολογική στήριξη των γονιών του από τα μικρά του χρόνια.
Λάθος η αψυχολόγητη συμπεριφορά τους απέναντί του και λάθος να το μειώνουν και να το ενοχοποιούν διαρκώς, με ταπεινωτικούς κιόλας χαρακτηρισμούς.
Το παιδί πρέπει να ξέρει ότι έχει μια σταθερή αγάπη, για ν΄ακουμπά τα όνειρά του, να εξομολογείται τις πτώσεις του και να μη απορρίπτεται, να τιμωρείται όταν τιμωρείται, παιδαγωγικά κι όχι επειδή δε μπορούν να συγκρατήσουν τα νεύρα τους και τη σύγχυσή τους οι γονείς.
Κι ακόμη λάθος τους να μην οδηγήσουν το παιδί και στην Εκκλησία.
Όσο σπουδαία κι αν είναι η στήριξη της δικής τους αγάπης, αν υποτεθεί ότι ήταν η καλύτερη, είναι ωστόσο ελλιπής, αν δεν του καλλιεργήσουν και την πίστη στο Θεό.
Η ζωή αργότερα, όταν το παιδί απομακρυνθεί από τους γονείς, θα του ζητήσει να αναμετρηθεί με δυσκολίες, που χρειάζεται να έχει ψυχικές αντοχές και μοναδική δύναμη, για να τις υπερπηδήσει.
Κι αυτές τις έχει κανείς πάντα, και ενισχυμένες, με την προσφυγή του στο Θεό.
Αν αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται στην αγωγή των παιδιού από τους γονείς , το παιδί εξελίσσεται ανάπηρο ψυχολογικά.
Γι΄αυτό και μοιάζει πολλές φορές με το Χότζα, που, όσες φορές έκτιζε το φούρνο του, άλλες τόσες τον γκρέμιζε, γιατί άκουγε κάθε φορά τη γνώμη των περαστικών.
Πολλοί απ΄αυτούς που θα αναγνώσουμε αυτό το άρθρο είμαστε σίγουρα και διπολικοί και ευεπηρέαστοι και σαν το Χότζα.
Ας αρχίσουμε όμως να οικοδομούμε μέσα μας μια ισχυρή και σταθερή βούληση, που, αν όχι να εξαφανίσει, τουλάχιστον προς το παρόν να περιορίσει τις μεταπτώσεις μας και τις απότομες αλλαγές του χαρακτήρα μας.
Κι ο Θεός ας μας φωτίσει και για όλον τον υπόλοιπο αγώνα.
Για ν΄αποφύγουμε έτσι και τον κίνδυνο του διαζυγίου!
Αμήν.
Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός