Άρτεμις Τουλάκη, μια Ξινομαυρίτισσα στις επάλξεις

Θυμάστε τον Michel Rolland στo ντοκιμαντέρ Mondovino του J. Nossiter να δίνει οδηγίες οινοποίησης εν κινήσει; Κι ενώ ο ιπτάμενος οινολόγος, όπως τον αποκαλούν, έχει στη διάθεσή του αεροπλάνα και λιμουζίνες η Άρτεμις Τουλάκη διασχίζει με το αυτοκινητάκι της όρη και πεδιάδες από την ορεινή Καστοριά μέχρι την Χαλκιδική και τις Σέρρες, όντας οινολόγος και σύμβουλος σε 14 οινοποιεία. Είναι επίσης σύζυγος και μητέρα δύο παιδιών. Όποτε όμως την συναντώ είναι τόσο γεμάτη ενέργεια και διάθεση για κουβέντα, ώστε είναι ολοφάνερο πόσο την γεμίζει αυτή η δουλειά.

Μετά την πρακτική της στον Τσάνταλη, δούλεψε 6 χρόνια στον Μπουτάρη και 4 χρόνια στην Ένωση Αμυνταίου. Κατόπιν έφτιαξε την δική της εταιρεία αλλά η γη του Ξινόμαυρου την αιχμαλώτισε.

«Όσο ήμουν στη σχολή δοκιμάζαμε και μελετούσαμε πολύ το Αγιωργίτικο. Όταν αργότερα γνώρισα το Ξινόμαυρο μαγεύτηκα από την ποικιλία, την δυναμική της και τις δυσκολίες της. Είπα αυτή είναι για μένα. Το Ξινόμαυρο με δένει και με τα περισσότερα οινοποιεία που συνεργάζομαι» λέει η οινολόγος.

Η Άρτεμις μιλάει με ενθουσιασμό για τις συνεργασίες της και γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε παραγωγού –τα χούγια τους όπως λέει- όπως γνωρίζει και τα αμπέλια τους.

Το Κτήμα Στεργίου στην Καστοριά έχει καταφέρει να πουλάει το 70% της παραγωγής του μέσα στον νομό με best seller την Άσπρη Πέτρα από Sauvignon Blanc. Oι αδερφοί Τσίπα του Ιn Vino Estate στο Αμύνταιο ανέλαβαν τα ηνία και εμφιαλώνουν λευκό, ροζέ ημίξηρο και ερυθρό. Ο Λάζαρος Πετρίδης μπήκε στην παραγωγή εμφιαλωμένου. Ο Νίκος Πάντου στη Φλώρινα από του ιδιόκτητους αμπελώνες θα εμφιαλώσει φέτος κάπου 3.000 φιάλες Sauvignon και 3.000 Chardonay, ενώ πειραματίζεται με Μοσχόμαυρο. Στην Κοζάνη οι αδερφοί Μπελιά ξεκινάνε φέτος με Sauvignon, Chardonnay και Ξινόμαυρο. Το κτήμα Δημόπουλου, με 500 στρέμματα ιδιόκτητους αμπελώνες με Ξινόμαυρο και άλλες ποικιλίες, αναμένεται να κάνει εντυπωσιακή είσοδο. Το Κτήμα Βεγορίτις του Χρήστου Μπόσκου ξεκίνησε με ασκούς και τώρα θα εμφιαλώσει μονοποικιλιακά Ξινόμαυρο, Syrah και Sauvignon Blanc. Λίγο πιο πέρα στην Άρνισσα το Κτήμα Τσιρόπουλου καλλιεργεί Chardonnay, Merlot, Syrah και Cabernet.

Στο Αμύνταιο η Άρτεμις εδώ και 5 χρόνια είναι σύμβουλος στο Κτήμα Καρανίκα με τα εξαιρετικά αφρώδη και από πέρυσι δουλεύει το Ροζέ του Τσάνταλη.

Στην διάρκεια της κουβέντας διακρίνω μια μικρή αδυναμία σε ένα αμπελοτόπι της Κοζάνης κοντά στο εγκαταλειμμένο χωριό Αγίασμα. «Πριν χρόνια περνώντας είδα το τοπίο και είπα πως το όνειρό μου είναι να οινοποιήσω εδώ. Έγινε πραγματικότητα χάρη στον θανάση Παρτσάλη, χημικό με αποστακτήριο, που αποφάσισε να αναστήσει τους αμπελώνες. Έχει αδυναμία στις Γερμανικές ποικιλίες και πουλάει μόνο μέσα από το οινοποιείο 10.000 φιάλες λευκό και άλλες τόσες κόκκινο κρασί. Μένει μόνος του στο Αγίασμα και τον χειμώνα κατεβαίνουν οι αρκούδες, αλλά εκεί όλα είναι μαγικά» εξηγεί η Άρτεμις.

Τα τελευταία 3 χρόνια η δραστήρια οινολόγος έχει αναλάβει το Κτήμα Καλούντια Παπαγιάννη στην Αρναία Χαλκιδικής κι εξηγεί τους λόγους. «Με την Κλαούντια γνωριζόμασταν χρόνια, έχει Ξινόμαυρο και ο τρύγος δεν ταυτίζεται με του Αμυνταίου. Ήταν ακόμα πολύ δελεαστικό να δουλέψω την Μαλαγουζιά της. Στην πορεία είδα ότι η Κλαούντια, εκτός από ευγένεια και γλυκύτητα, έχει και την ικανότητα να διαλέγει πολύ καλούς συνεργάτες κι αυτό με διευκολύνει αφάνταστα».

Η Άρτεμις όμως δεν αρνήθηκε τη βοήθειά της και στην περιοχή Σερρών καθώς η μαμά της κατάγεται από το Δημητρίτσι. Για 3η χρονιά θα εμφιαλώσει Μαλαγουζιά και διεθνείς ποικιλίες για τον Μπίσκα ενώ στο χωριό Άμπελοι ο Γ. Ακριτίδης κι οι γιοί του ξεκινάνε φέτος την εμφιάλωση κυρίως Ασύρτικου, Mαλαγουζιάς και Sauvignon Blanc. Αλλά και κάποια μικρότερα οινοποιεία ζητάνε τις συμβουλές της.

Σε μια κλονισμένη αγορά γεννάται το ερώτημα πώς θα επιβιώσουν τόσα μικρά οινοποιεία. «Πάντα τους λέω να κρατάνε χαμηλά τη μπάλα. Ζητάω να ξεκινάνε παραγωγή με λίγες φιάλες και σταδιακά να τις αυξήσουμε στις 10.000. Η μόνη φορά που το μετάνιωσα ήταν με τα παιδιά του In Vivo, γιατί έκαναν τέτοια εξαιρετική προώθηση στην ντόπια αγορά που πραγματικά ξεπούλησαν. Θετικό είναι επίσης το ότι αρκετοί στρέφονται στις εξαγωγές. Αυτό που λείπει βέβαια σε πολλούς παραγωγούς είναι η αυτοπεποίθηση στις παρουσιάσεις κι εδώ τους λέω να επενδύουν στα θετικά των κρασιών τους. Λίγο coaching δεν βλάπτει» προσθέτει γελώντας.

Από τα σημαντικά βήματα στο χώρο του κρασιού ήταν και η ίδρυση, μαζί με τον γεωπόνο άντρα της Κοσμά Ρούφα, της Ακαδημίας Οίνου στη Φλώρινα. Το 2014 ξεκίνησαν με τον σύλλογο Αριστοτέλης σεμινάρια οινογνωσίας, τα οποία τώρα πια παρακολουθούν με πάθος 120 άτομα και από Αμύνταιο, Καστοριά.

«Όλοι μας σταματούσαν στο δρόμο με δεκάδες ερωτήσεις για το κρασί. Παρ’ όλο που εκείνη την εποχή είχαμε κι οι δυο τα μεταπτυχιακά μας, σκεφτήκαμε με τον Κοσμά να οργανώσουμε αυτές τις ‘συζητήσεις του δρόμου’. Φυσικά δεν περιμέναμε την απήχηση που θα είχε η ενέργεια αυτή. Συναντιόμαστε μια φορά τον μήνα και τώρα που ξέρουν τα βασικά, καλούμε οινοποιούς να παρουσιάσουν κρασιά, προσθέτουμε τη γαστρονομία ή κάνουμε εκδρομές σε οινοποιεία» λέει η Άρτεμις.

Με την Ακαδημία οίνου το κοινό έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει καλύτερα το κρασί και κυρίως να εκτιμήσει και να βάλει στο τραπέζι του τα προϊόντα της περιοχής του. Για την ίδια και τον Κοσμά το κρασί, εκτός από δουλειά, είναι πάθος. Κι αυτό το πάθος την ακολουθεί καθημερινά και πιστά σε τόσα οινοποιεία.