Προς την Βηθλεέμ
Στο πληγωμένο χαμόγελο μας, που πάει να καλύψει το πλήθος των δακρύων μας, απ’ όλα τ’ αδιέξοδα της ζωής, που πάει ολοένα και περισσότερο στον θάνατο, έρχεται να γεννηθεί ο Χριστό, μέσα στον χρόνο και στην ιστορία, όχι κάποτε χθες, αλλά τώρα στον παρόν, να συναντήσει γυρεύει καθέναν από μας. Βαδίζει στον δρόμο προς την Βηθλεέμ καλεί τον καθένα ν’ έρθει να Τον δει, να Τον συναντήσει, είτε είναι πλούσιος, είτε φτωχός, μορφωμένος, ή αγράμματος, άνδρας, ή γυναίκα, παιδί, ή γέροντας, όποια κι αν είναι η γλώσσα, η φυλή, το χρώμμα. Όπου κι αν βρίσκεται, σε όποια θέση κι αν είναι, ο Θεός έγινε άνθρωπος για τον κάθε άνθρωπο, ακόμα κι γι’ αυτόν που δεν πιστεύει, για τον άλλο που ανήκει σ’ άλλη θρησκεία, ή δόγμα, για τον δίπλα που είναι ρεμάλι της κοινωνίας, ένας αμαρτωλός, για τον πέρα που είναι ενάρετος και ευσεβής, για όλους ήλθε στην γη.
Κανέναν δεν ξεχώρισε στην Ενανθρώπηση Του, ήλθε για τους μάγους και τους ποιμένες, αλλά το ίδιο και για τον Ηρώδη, απλά εκείνος φοβήθηκε, αισθάνθηκε ν’ απειλείται η εξουσία, από ένα παιδί που απροκάληπτα καλούσε τους πάντες να έρθουν κοντά Του. Σαν εκείνο το δειλινό στο κήπο της Εδέμ, όπου ο άνθρωπος, κρύφτηκε, φοβήθηκε στο άκουσμα της φωνής του Θεού, είδε την αγάπη Του σαν τιμωρία, το ενδιαφέρον Του σαν κόλαση. Έτσι κι αυτός, είδε την αδυναμία ενός μωρού, σαν απειλή κατάληψης του θρόνου του. Την τρυφερότητα Του, ως έναν ύπουλο κίνδυνο ανατροπής του. Στο πρόσωπο του εκφράζεται κάθε άνθρωπος που φοβάται ν’ αγαπήσει, δεν θέλει να πονέσει, να χάσει την εξουσία που του προσφέρει ο εγωισμός του, κλείνει την πόρτα της καρδιάς, μην τυχόν την καταλάβει ο Νεογέννητος Χριστός κι ανατρέψει το εγώ του.
Απ’ αυτήν άλλη, Εκείνος ο Υψηλός Θεός, που έγινε ταπεινός άνθρωπος, ήλθε μέσα στην ησυχία της παγωμένης νύχτας, χωρίς θορύβους και τυμπανοκρουσίες, μέσα στην απροκάλυπτη παιδικότητα, που καλεί χωρίς να φοβήσει, χωρίς να υποχρεώσει κάθε κανέναν να έρθει κοντά Του.
Στην πορεία των χρόνων η ανθρωπότητα κατάφερε να μετατρέψει την Γέννηση του Χριστού, σε «Χριστούγεννα», μια γιορτή με παγκόσμιο χαρακτήρα, φωτισμένη πέρα για πέρα, πολλές φορές για να κρύβει τ’ αξημέρωτα βράδια των καρδιών μας. Ωστόσο η εκκλησία στο συναξάρι της ημέρα, στο γλυκοχάραγμα της αυγής, θα πει, τη εικοστή πέμπτη του αυτού μηνός η Κατά Σάρκα Γέννησις του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Αυτή είναι η εορτή, έτσι εκφράζεται η ορθόδοξη θεολογία, ο Θεός έγινε Άνθρωπος, πήρε στην Θεότητα του όλη την ανθρωπότητα μας. Δεν έλαβε την αμαρτία, διότι αυτή οντολογικά δεν υπάρχει, δεν είναι δημιούργημα του Θεού, Εκείνος είναι Αγαθός και πηγή κάθε καλού, ο άνθρωπος τον εισήγαγε στην ζωή του, αφού αμαρτία σημαίνει θάνατος, απομακρυνόμενος λοιπόν, από την Πηγή της Ζωής που είναι ο Θεός, ο άνθρωπος άρχισε να πεθαίνει.
Κι αυτή είναι η διαφορά της Γέννηση του Χριστού, από τα Χριστούγεννα, στην πρώτη μιλάμε για Τον Ίδιο τον Θεό που ήλθε και σαρκώθηκε μέσα στην ιστορία του ανθρώπου, ενώ στην δεύτερη κάνουμε λόγο για μια γενική γιορτή, που φέρνει κάποιες στιγμές ευτυχία, που βγάζει τον άνθρωπο από την καθημερινότητα, από τα προβλήματα του. Μα ο Χριστός έγινε Άνθρωπος, όχι για να βγάλει τον άνθρωπο για λίγο έξω από τον χρόνο, αλλά να νοηματοδοτήση τον χρόνο του και την ζωή του ολόκληρη, για να του δώσει αφορμή και αξία για να ζήσει και πάλι, για να τον οδηγήσει στην θέωση, να τον κάνει ίδιο μ’ Αυτόν. Γίνεται Άνθρωπος, για να γίνουμε εμείς Θεοί, να φτάσουμε στο καθ’ ομοίωσιν, να Του μοίασουμε, όπως είναι και ο προορισμός της ζωής μας.
Η Ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού, του Δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος, σκανδάλισε, σκανδαλίζει και θα συνεχίσει να σκανδαλίζει. Όλες οι αρέσεις προέκυψαν με βάση αυτή την Σάρκωση του Χριστού. Οι αρετικοί, από τον Άρειο μέχρι τους Μονοφυσίτες και άλλες ομολογίες σήμερα, δεν μπόρεσαν να δεχτούν ότι ο Θεός έλαβε ολόκληρο τον άνθρωπο στο ακέραιο, γεννήθηκε, μεγάλωσε, έτρωγε, έπινε, νύσταζε, κουράζονταν, γελούσε και δάκρυζε, πονούσε και αγωνιούσε, κάθε στοιχείο, συναίσθημα και λειτουργία της ανθρώπινης φύσης την αγίασε, την θέωσε μπολιάζοντας την με την Θεότητα του, το Ίδιο Πρόσωπο και Θεός και Άνθρωπος, μια υπόσταση δυο φύσεις. Άπειρη αγάπη για τον άνθρωπο, αυτόν που τον πρόδωσε, τον αρνήθηκε, θέλησε να φύγει μακριά Του.
Συχνά αναρωτιώμαστε, αν δεν έπεφτε στην αμαρτία ο άνθρωπος θα έρχονταν ο Θεός μέσα στο κόσμο. Ωστόσο, Εκείνος έγινε Άνθρωπος απ’ αγάπη κι όχι απ’ ανάγκη. Γνώριζε ότι ο άνθρωπος θα πέσει στην αμαρτία, αλλά θέλησε να δει την διάθεση, τον αγώνα την αγάπη Του. Έρχεται λοιπόν και για να τον σώσει, όμως το βασικό, έρχεται να τον θεώσει. Του χάρισε την ελευθερία, το αυτεξούσιο, την μοναδική επιλογή να Τον απορρίψει, αν δεν Τον θέλει στην ζωή Του. Θα μπορούσε με μιας όλους να μας κάνει θεούς, ως αγγέλους, να μην επιτρέψει να πέσουμε στην αμαρτία, όμως τότε θα στερούσε το δικαίωμα μας, την ελευθερια, θα φτάναμε στο καθ’ ομοίωσιν όχι επειδή θέλαμε, αλλά διότι θα μας δέσμευε η παρουσία Του.
Γι’ αυτό έρχεται τώρα μέσα στην απλότητα, στην σιγή του μυστηρίου, χωρίς ν’ ενοχλήσει, χωρίς την λαμπρότητα της δόξας Του, χωρίς τις στρατιές των αγγέλων, αλλά μόνος με την Παναγία και τον Ιωσήφ να παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς, κυνηγημένοι από την μανία του Ηρώδου. Σ’ αυτήν την αδυναμία καλεί ο Χριστός τον άνθρωπο σε κοινωνία μαζί Του, σε μια άλλη ζωή, πραγματική, όπου οι πάντες και τα πάντα αποκτούν άλλο περιεχόμενο. Στην αμεσότητα του παιδιού, έλκει καθέναν με την γλυκύτητα και την τρυφερότητα του.
Σ’ ένα κόσμο μαθημένο στους θορύβους, εγκλωβισμένο στην εξουσία του εγώ που κρύβει λίγο εώς πολύ ο καθένας μας, έρχεται να γεννηθεί ο Χριστός. Έρχεται να σαρκώσει στο πρόσωπο Του, την Ελπίδα, την Αγάπη και την Ζωή που ο Ίδιος είναι. Έρχεται να σώσει και να θεώσει τον κάθε άνθρωπο, να του δώσει αξία, τιμή και σεβασμό, όποιος κι αν είναι, ότι κι αν είναι, όπου πιστεύει, ότι χρώμα κι αν έχει, είναι αυτός για τον οποίον ο Θεός έγινε Άνθρωπος. Το ίδιο κι γω κι εσύ κι ο άλλος, όλοι αποκτούμε αξία στο Πρόσωπο του Χριστού και μαζί μ’ εμάς του ανθρώπους αγιάζεται και θεώνεται όλη η κτίση και βέβαια αυτή μετέχει του μυστηρίου της Γεννήσεως, άμεσα, ως φυσική σχέση με τον Δημιουργό, μόνον εμείς ως άνθρωποι επιλέγουμε χάρις σ’ αυτήν την ελευθερία που μας χάρισε ο Θεός, αν θα μετάσχουμε στην Ενανθρώπηση του Χριστού.
Τότε οι Ιουδαίοι, οι Νομοδιδάσκαλοι, οι Αρχιερείς του Ισραήλ, γνώριζαν την έλευση Εκείνου, Τον ανέμεναν, όμως όταν Αυτός ήρθε δεν Τον κατάλαβαν, δεν πήραν χαμπάρι την Γέννηση Του, επειδή ξέραν τον Νόμο, τους Προφήτες, αλλά δεν είχανε καρδιά, την οποία γύρευε ο Χριστός. Αυτή ζητά, σε κείνη ποθεί να γεννηθεί, όταν εμείς του το επιτρέψουμε. Στην απλότητα των βοσκών αρκέστηκε, αλλά το ίδιο δέχτηκε τους μορφωμένους διδασκάλους, τους μελετητές των άστρων και της φυσικής, τουw Μάγους εκ Περσίδος, διότι είχαν την ίδια καρδιά με τους αγράμματους ποιμένες.
Τώρα που η Παρθένος πλησιάζει για να γεννήσει τον Χριστό, στο δρόμο προς την Βηθλεέμ, δυο πράγματα μπορούν να συμβούν, ή να Τον πλησιάσουμε, ν’ ανοίξουμε την καρδιά μας για να θρονιαστεί, ή να Τον απορρίψουμε κλεισμένοι στον εαυτό μας, αδύναμοι ν’ αγαπήσουμε τους άλλους, φοβισμένοι ως άλλοι Ηρώδες, μην τυχόν χάσουμε την εξουσία μας, που μεταφράζεται σε αξιοπρέπεια, τιμή, έπαινο.Η Γέννηση του Χριστού προσφέρεται για εκείνες τις καρδιές τις αποτυχημένες, που ‘χουν χάσει τα πάντα κι αξιοπρέπεια και καλά λόγια κι έρχονται ουρές στα εξομολογητήρια, στο πετραχίλια των ιερέων, να δώσουν τ’ αποκαΐδια της αμαρτίας, σ’ Αυτόν που δεν τράβηξε τα πόδια του σε μια πόρνη, σ’ Εκείνον δεν δίστασε να μπει στο σπίτι ενός Τελώνη.
Τέτοιες καρδιές, που ‘χουν πάψει να κρίνουν και γυρνούν να δουν τον εαυτό τους, όχι για ν’ απελπιστούν, μα για να νιώσουν την σπουδαιότητα, το μεγαλείο της Σαρκώσεως του Χριστού, που καταδέχτηκε να γίνει Άνθρωπος και γι’ αυτές, είναι που γιορτάζουν αυτές τις μέρες κι όλον τον χρόνο, διότι στις καρδιές τους γεννιέται ο Χριστός. Σ’ αυτές που κοινωνούν κάθε φορά, όχι επειδή είναι άξιες, αλλ’ ανάξιες, που πεθαίνουν και ζωή γυρεύουν.
Εγώ κι συ, που κάθε μέρα κρίνουμε τον καθένα, που βγάζουμε φαρμάκι και χολή, στον άνδρα, στην γυναίκα, στα παιδιά, στ’ αδέλφια, σε κάθε άνθρωπο που συναναστρεφόμαστε, ποία γέννηση του Χριστού θα γιορτάσουμε. Όμως Αυτός έρχεται και για μας και μας ακόμα καλεί στο Δείπνο του δεν περισσεύουμε και για μας Γεννήθηκε, ναι η Γεννησή του είναι ένα Οικουμενικό Γεγονός, που αφορά όλη την ανθρωπότητα….
Καλή Γέννηση Χριστού μέσα στις καρδιές μας!
Τρυφωνόπουλος Γεώργιος
Θεολόγος
Αμύνταιο
