Έτσι, για να θυμόμαστε…
Του Αρχιμ. Ειρηναίου Χατζηεφραιμίδη,
Καθηγητή Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Όσοι ζούμε στη Μακεδονία έχουμε σπουδάσει σε άλλο σχολείο. Έγραφε ο ΄Ιων Δραγούμης: «Η Μακεδονία είναι σχολείο ελευθερίας, σχολείο που φτειάχνει άνδρες ελεύθερους. Όλοι οι Έλληνες θα συμπληρώσουν τας σπουδάς των εις την Μακεδονίαν». Και ο ίδιος πολύ παραστατικά διατυπώνει την εμπειρία του: «Η Μακεδονία είναι τόπος αληθινής ζωής.. Οι Έλληνες… πήγαν στη Μακεδονία να βοηθήσουν τους Μακεδόνες και βρέθηκαν ριγμένοι σε άλλον κόσμο… Κόσμος αληθινής ζωής… Όσοι πήγαν στη Μακεδονία, ελευθερώθηκαν από την ψευτιά, που φέρνει την παραλυσία και τη νάρκη. Η Μακεδονία θα μας σώση από τη βρώμα όπου κυλιόμαστε, θα μας σώση από τη μετριότητα και την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώση από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώση»⃰.
Μέσα στο πνεύμα του ενδοτισμού και της “πρεμούρας”, μέσα στη νοσηρότητα του “σύνδρομου ωμέγα”, πολλοί θα πουν ότι οι Κληρικοί δεν έχουν λόγο. Ασφαλώς δεν κάνουν εξωτερική πολιτική. Αυτή είναι αρμοδιότητα των εκλεγμένων από το λαό κυβερνήσεων, οι οποίες όμως είναι και υπόλογες έναντι του ΄Εθνους. Παρά ταύτα, έχουν το δικαίωμα να ομιλούν με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, ν’ ανησυχούν και ν’ αγρυπνούν. Να διαφυλάττουν και χαλυβδώνουν την ενότητα του λαού. Ν’ απομονώνουν τους Εφιάλτες, αλλά να συγκαταβαίνουν στους παρασυρμένους. Να είναι έτοιμοι να πέσουν στη φωτιά. Δεν σπούδασαν στη “σχολή Νενέκου”.
Ούτε μας εκπλήσσει αυτό που διαθρυλείται ότι ειπώθηκε για την κρυστάλλινη απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν τέτοια η αντιπαλότητα, ώστε αναγκάσθηκε το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών τον Οκτώβριο του 1902 ν’ απευθύνει αυστηρές συστάσεις προς τους προξένους.
Λέμε όχι στη διγλωσσία για τα εθνικά θέματα˙ όχι στην ασυναρτησία και στην αναξιοπιστία˙ όχι στην ενδοτικότητα και στην ταλάντευση˙ όχι στην ευήθεια, όχι στη θεωρητική φλυαρία, στα ψευδοδιλήμματα. Υπάρχει μία διαχρονική μέθοδος που κάποιοι θέλουν να χρησιμοποιούν: Ο εξοβελισμός της μνήμης. Δεν θα το επιτύχουν. Οι συμβιβασμοί, όπως έλεγε ο Ludwich Erhard, προϋποθέτουν την ικανότητα να κόβεται η τούρτα έτσι, ώστε ο καθένας να πιστεύει ότι κρατά το μείζον. Η δε υποχώρηση είναι, κατά τον Σουν Τσου, ο ασφαλής τρόπος να υποκύψεις στον αντίπαλο.
Προσωπικά σέβομαι και εκτιμώ την ευλάβεια των γειτόνων, την ευγένειά τους, τον σεβασμό στο ράσο. Αλλά δεν μπορούν να πάρουν το όνομά μου, την ψυχή μου, που θέλουν να μοιράσουμε, γιατί δήθεν «δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο» δικό μας. Αμνησικακία ναι, αμνησία όχι. Άλλωστε και οι ίδιοι οι απλοί άνθρωποι στις συζητήσεις τους λένε: Politica, politica. Οι λαοί γίνονται πιόνια στη σκακιέρα των διεθνών ανταγωνισμών˙ των “φίλων” μας που θεωρούν αναπηρία… την Ορθοδοξία.
Όσοι, τέλος, ομιλούν για “oμοψυχία”, που είναι το αυτονόητο, καλόν είναι να ακούσουν το του προφήτη Ησαΐα (5, 20): «Ουαί οι λέγοντες το πονηρόν καλόν και το καλόν πονηρόν, οι τιθέντες το σκότος φως και το φως σκότος, οι τιθέντες το πικρόν γλυκύ και το γλυκύ πικρόν».
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΠΑΝΣΤΡΑΤΙΑ.
⃰ Παρά Κ. Βακαλόπουλου, Μακεδονία, σ. 422-423, 425.
