Οι θυμωμένες οικογένειες γεννούν θυμωμένους ανθρώπους

Γράφει η Αναστασία Δημ. Ράπη,

ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια ενηλίκων.

Θυμός, μία λέξη που εμπεριέχει στα βάθη της ποικίλες συναισθηματικές εκφάνσεις. Αντανακλά την απογοήτευση, την ακύρωση επιθυμιών, το “ανοιχτό” τραύμα και τα όνειρα που τελικά ναυάγησαν εξαιτίας της δύσκολης καθημερινότητας. Ένας θυμωμένος άνθρωπος είναι συνήθως πληγωμένος και η πληγή αυτή προέρχεται κατά κύριο λόγο από την οικογένειά του, καθώς οι θυμωμένες οικογένειες αναπαράγουν θυμωμένους ανθρώπους.

Σύμφωνα με ψυχολογικές έρευνες, η πιο συνηθισμένη αιτία του θυμού είναι το νευρικό οικογενειακό περιβάλλον. Το παιδί θυμώνει γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που είδε τους γονείς του να θυμώνουν. Το παιδί ουρλιάζει για να εκφράσει το θυμό του γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που είδε τους γονείς του να ουρλιάζουν. Η μίμηση του θυμωμένου προτύπου ξεκινάει από την παιδική ηλικία και συνήθως υιοθετείται και κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής. Εν συντομία, ένας νευρικός ανήλικος είναι σχεδόν σίγουρο πως θα μετατραπεί σε έναν ακόμα πιο νευρικό ενήλικα.

Οι οικογένειες που περιλαμβάνουν θυμώδη άτομα, λειτουργούν διαφορετικά από ότι μια κοινή οικογένεια. Αυτό συμβαίνει διότι έχουν βαθιά ριζωμένες ορισμένες πεποιθήσεις. Χαρακτηριστικότερα, θεωρούν πως ο θυμός είναι κάτι το φυσιολογικό και πως εκφράζοντάς τον θα λύσουν τα περισσότερα προβλήματά τους. Αντίθετα, τα προβλήματα ωριμάζουν και μετατρέπονται σε ένα μαύρο σύννεφο που επισκιάζει την οικογενειακή θαλπωρή.

Για την Ψυχολογία, η συνεχής έκφραση του καταλυτικού αυτού συναισθήματος αποτελεί ένδειξη προβλήματος του συστήματος της οικογένειας. Οι εντάσεις στο σπίτι μεταξύ των γονέων, προκαλούν εντάσεις και στον ψυχικό κόσμο του θεατή, που δεν είναι άλλος παρά το παιδί. Το πρότυπο του θυμωμένου γονέα μεταφέρεται στο σχολείο, στις δραστηριότητες ακόμα και στο παιχνίδι στη παιδική χαρά. Το παιδί γίνεται επιθετικό και φωνάζει χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Αργότερα, ο ενήλικας απωθεί το διάλογο και απαιτεί με τη δυνατή φωνή του, καθώς αυτή τη συμπεριφορά έλαβε από το δικό του σπίτι.

Η Ελληνική κοινωνία απαρτίζεται σε μεγάλο βαθμό από θυμωμένους ανθρώπους. Τριγύρω σου υπάρχουν συνάνθρωποι που απορρίπτουν τις απόψεις σου με φωνές. Κάποιοι άλλοι απαιτούν αυτά που θεωρούν πως δικαιούνται με έντονη επιθετικότητα. Ορισμένοι πάλι διαμαρτύρονται προκλητικά για την πιο απλή καθημερινή κατάσταση, όπως για παράδειγμα μία καλύτερη θέση σε μία σειρά αναμονής.

Εφόσον λοιπόν ο θυμός και η έντονη έκφρασή του κατακερματίζουν τη ψυχοσύνθεση του παιδιού και του μελλοντικού ενήλικα γιατί αναπαράγεται συστηματικά; Μήπως και εσύ μεγάλωσες σε μία θυμωμένη οικογένεια; Μήπως και η δική σου οικογένεια περιλαμβάνει θυμώδη μέλη; Για αφετηρία, φρόντισε να υιοθετήσεις το αντίθετο πρότυπο από αυτό των γονέων σου. Εάν αυτοί ήταν θυμωμένοι, εσύ μάθε να ενεργείς χωρίς θυμό. Μη διαιωνίζεις μία ψυχοπαθολογική κατάσταση και να θυμάσαι πως ο θυμωμένος ξαναθυμώνει με τον εαυτό του όταν ηρεμήσει.