Εκκλησιολογικός όρος των διαλλαγών προς ενότητα (κεφάλαιο ΙΑ)
ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΣΟΥΝ ΟΙ ΑΛΗΘΙΝΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΝΑ ΣΥΝ+ΟΔΕΥΣΟΥΝ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΣΥΝΟΔΟ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΕΙ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΘΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΗΣΕΙ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΑΡΧΙΜ. ΠΑΪΣΙΟΥ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ ΦΙΛΩΤΑ
Τί πραγματικά θέλουμε οι αληθινά Ορθόδοξοι σήμερα;
Α. Ο Χριστιανός που είναι μέλος του Σώματος του Χριστού δεν στασιάζει από την κεφαλή του που είναι ο Χριστός θέλοντας κάτι άλλο απ’ εκείνα που ζητά ο Σωτήρ.
Αν όντως πιστεύουμε αυτό που γράφει ο Απόστολος Παύλος, ότι: “Ἰησοῦς Χριστὸς χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας” (Εβρ.13,8), εκείνο που πρέπει να μας ενδιαφέρει τους Ορθοδόξους και σήμερα είναι να γίνεται στην ζωή μας αλλά και στην Εκκλησία του Χριστού το θέλημα του Θεού και τίποτε άλλο! Ο άγιος Ιωάννης ο Μαξίμοβιτς γράφει:«Στα έσχατα χρόνια το κακό και η αίρεση θα έχει τόσο εξαπλωθεί που οι πιστοί δε θα βρίσκουν ιερέα και ποιμένα να τους προστατέψει από την πλάνη και να τους συμβουλέψει στη σωτηρία. Τότε, οι πιστοί δε θα μπορούν να δεχτούν ασφαλείς οδηγίες από ανθρώπους, άλλα οδηγός τους θα είναι τα κείμενα των Αγίων Πατέρων. Ιδίως σε αυτή την εποχή, ο κάθε πιστός θα είναι υπεύθυνος για όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας.Αδελφοί, καιρός να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας απέναντι στο Θεό και την ιστορία. Μην ανέχεστε άλλες λοξοδρομίες και πλάνες από τους ιερείς και αρχιερείς σας! Μην κάνετε τα ”στραβά μάτια”, είστε συνυπεύθυνοι! Οι Άγιοι σας προειδοποιούν…». Ο Άγιος λέει να μην ανεχόμαστε λοξοδρομήσεις -εννοείται κανενός- όχι μόνο κληρικών αλλά οποιουδήποτε μας διδάσκει κάτι αντίθετο από τους Αγίους Πατέρες και βέβαια τον Θεόπνευστο λόγο της Αγίας Γραφής. Τί μας παραγγέλλει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α’ Καθολική Επιστολή του;
“Καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἐπαγγελία ἣν ἀκηκόαμεν ἀπ᾿ αὐτοῦ καὶἀναγγέλλομεν ὑμῖν, ὅτι ὁ Θεὸς φῶς ἐστικαὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν οὐδεμία. Καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ ἀγγελία, τὴν ὁποίαν ἀκούσαμεν ἀπὸ αὐτὸν καὶ σᾶς ἀναγγέλομεν: ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι φῶς καὶ δὲν ὑπάρχει καθόλου σκοτάδι εἰς αὐτόν.
Ἐὰν εἴπωμεν ὅτι κοινωνίαν ἔχομεν μετ᾿ αὐτοῦ καὶ ἐν τῷ σκότειπεριπατῶμεν, ψευδόμεθα καὶ οὐ ποιοῦμεν τὴν ἀλήθειαν· Ἐὰν ποῦμε ὅτι ἔχομεν στενὸν σύνδεσμον μαζί του καὶ περπατᾶμε εἰς τὸ σκοτάδι, ψευδόμεθα καὶ δὲν ἐφαρμόζομεν τὴν ἀλήθειαν. ἐὰν δὲ ἐν τῷ φωτὶ περιπατῶμεν, ὡς αὐτός ἐστιν ἐν τῷ φωτί,κοινωνίαν ἔχομεν μετ᾿ ἀλλήλων, καὶ τὸ αἷμα Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ καθαρίζει ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἁμαρτίας. Ἀλλ’ ἐὰν περπατᾶμε εἰς τὸ φῶς, ὅπως καὶ αὐτὸς εἶναι εἰς τὸ φῶς, τότε ἔχομεν μεταξύ μας κοινωνία (εκκλησιαστική όσοι έχουμε την αυτή Πίστη, το αυτό Άγιο Βάπτισμα και την αυτή Θεία Ευχαριστία ως στενὸν σύνδεσμον, αφού ανήκουμε στο ίδιο το σώμα του Χριστού) καὶ τὸ αἶμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Υἱοῦ του μᾶς καθαρίζει ἀπὸ κάθε ἁμαρτίαν. Ἐὰν εἴπωμεν ὅτι ἁμαρτίαν οὐκ ἔχομεν, ἑαυτοὺς πλανῶμεν καὶ ἡ ἀλήθεια οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν”. Ἐὰν ποῦμε ὅτι δὲν ἔχομεν ἁμαρτίαν, πλανῶμεν τὸν ἑαυτόν μας καὶ ἡ ἀλήθεια δὲν εἶναι μέσα μας.Ἐὰν ὁμολογῶμεν τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν, πιστός ἐστι καὶ δίκαιος, ἵνα ἀφῇ ἡμῖν τὰς ἁμαρτίας καὶ καθαρίσῃ ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀδικίας. Ἐὰν ὁμολογοῦμεν τὰς ἁμαρτίες μας, αὐτὸς εἶναι ἀξιόπιστος καὶ δίκαιος, ὥστε νὰ μᾶς συγχωρήσῃ τὰς ἁμαρτίας καὶ νὰ μᾶς καθαρίσῃ ἀπὸ κάθε ἀδικίαν.Ἐὰν εἴπωμεν ὅτι οὐχ ἡμαρτήκαμεν, ψεύστην ποιοῦμεν αὐτόν, καὶ ὁ λόγος αὐτοῦ οὐκ ἔστιν ἐν ἡμῖν. Ἐὰν ποῦμε ὅτι δὲν ἔχομεν ἁμαρτήσει, τὸν κάνομεν ψεύτην καὶ ὁ λόγος του δὲν εἶναι μέσα μας. (Α’ Ιω. 1, 5-10).
Εφόσον, λοιπόν, ενώ είμαστε μέλη του σώματος του Χριστού και όχι μόνο δεν κοινωνούμε αλλά και δεν θέλουμε να έχουμε κοινωνία μεταξύ μας όσοι έχουμε την αυτή πίστη και το αυτό Βάπτισμα τί αποδεικνύεται;
Ø 1ον ότι είμαστε ψεύτες και ο λόγος του Θεού δεν είναι μέσα μας!
Ø 2ον ότι τελικά δεν είμαστε ενωμένοι στο σώμα του Χριστού και βρισκόμαστε στο σχίσμα!
Διότι, στα πνευματικά πράγματα που αφορούν την εν Χριστώ ζωή μας δεν είναι όλα δεδομένα. Δεδομένος είναι ο τρόπος της σωτηρίας με το απολυτρωτικό έργο του Σωτήρος. Ο άνθρωπος χρωστούσε αλλά επειδή ήταν αιχμάλωτος στην αμαρτία δεν μπορούσε να ελευθερωθεί μόνος του. Ο Θεός μπορούσε αλλά δεν χρωστούσε. Στην υπόσταση του Υιού και Λόγου του Θεού ενώθηκαν τα δύο, η Θεία με την ανθρώπινη φύση, για να εκπληρωθεί κάθε δικαιοσύνη και να γίνει αυτό που χωρίς την Θεία Οικονομία δεν ήταν εφικτό. Πλέον, υπάρχει η Οδός προς σωτηρία αλλά χρειάζεται οι άνθρωποι, ο καθένας μας να την βαδίσει κάνοντας το θέλημα του Θεού και δείχνοντας εν τη πράξει πως ανήκουμε στον Ιησού Χριστό. Χωρίς την εφαρμογή του Θείου θελήματος είμαστε ξένοι του Χριστού και του Τιμίου Του Σταυρού που μας ανοίγει την Βασιλεία του Θεού. Γι’ αυτό και Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας σχετικά στον ς’ λόγο “Περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς” γράφει:
1.”Ἃ μὲν οὖν τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆςεἰς αὐτὸν τὸν Χριστὸν ἀναφέρει καὶὧν ἐκείνῳ μόνῳ προσῆκε, ταῦτάἐστιν. Ἐπεὶ δὲ τὸ μὲν συστῆναι τὴνζωὴν ἐξ ἀρχῆς τῆς τοῦ Σωτῆροςχειρὸς ἐξήρτηται μόνης, τό γε μὴν φυλάξαι παγεῖσαν καὶ μεῖναι ζῶντας καὶ τῆς ἡμετέρας ἔργον σπουδῆς· ἀνάγκη δὲ καὶ τῶν ἀνθρωπίνων ἐνταῦθα καὶ τοῦ παρ’ ἡμῶν συντελοῦντος, ὥστε μὴδιαφθεῖραι λαβόντας ἀλλὰ διὰτέλους σῶσαι τὴν χάριν καὶ τὸνθησαυρὸν ἐνθένδεν ἐν χεροῖνἔχοντας ἀπελθεῖν, καὶ ταῦτασκοπεῖν δι’ ὧν ἔξεστιν ἀνῦσαιλοιπὸν ἂν εἴη τῷ νῦν ἀγῶνι· καὶ τοῦπερὶ τῆς ζωῆς ἡμῖν λόγου γένοιτ’ἂν καὶ τοῦτο μέρος εἰκότως”.
Χρειάζεται, λοιπόν, να συνεργήσουμε για την σωτηρία μας μαζί με τον Θεό! Η Ορθόδοξη Θεολογία απορρίπτει και τον Πελαγιανισμό και τον ημιπελαγιανιμό που συνιστούν αιρέσεις. Πελαγιανισμός αίρεση του 5ου αιώνα, ισχυριζόταν πως ο άνθρωπος δύναται να σωθεί από μόνος του, δίχως την ουσιαστική συνεργία του Αγίου πνεύματος, το οποίο παρέχει απλώς ενισχυτική βοήθεια. Ο Πελαγιανισμος ήταν αντίδραση για τον απόλυτο προορισμό και καταδικάστηκε, αφού τελικώς έφτασε στο άλλο άκρο αγνοώντας τη Θεία χάρη και τελικά την ίδια τη λυτρωτική ενσάρκωση του Ιησού. Ο Πελαγιανισμός θεωρήθηκε πρόδρομος του Νεστοριανισμού και είχε ως ιδρυτή το Βρετανό θεολόγο Πελάγιο. “῾Η Σχολή τῶν «Μασσαλιανῶν» τῆς ὁποίας προῒστατο ὁ «Κασσιανός» τό 435 ἐμετρίασε τόν Πελαγιανισμόν καί κατέδειξε τήν μεταξύ τοῦ Παλαγιανισμοῦ καί Νεστοριανισμοῦ ὑπάρχουσα συγγένειαν. ῾Η διδασκαλία αὕτη ὠνομάσθη «῾Ημιπελαγιανισμός». ῾Η διδασκαλία αὕτη εὑρίσκετο εἰς τό μέσον τῶν δύο ἀντιθέτων διδασκαλιῶν τοῦ Πελαγίου καί τοῦ Αὐγουστίνου. ‘Εδέχετο ἁπλήν ἐξασθένησιν τῶν ἀνθρωπίνων δυνάμεων, μετά τήν πτῶσιν τοῦ ‘Αδάμ, ἐν τῇ σωτηρίᾳ, πραγματικήν συνεργασίαν ἀνθρωπίνης θελήσεως καί Θείας Χάριτος καί ἄλλοτε μέν κάνει ἀρχήν ἡ Θεία Χάρις ἄλλοτε δέ ἡ ἀνθρωπίνη θέλησις. Τό ἔτος 529 ἐν ‘Αραουσίῳ, συνεκλήθη Σύνοδος ἡ ὁποία ἀπέρριψε τό κακόν προορισμόν καί τόν ῾Ημιπελαγισμόν” (Μοναχού Πέτρου Γρηγοριάτου «῾Η διάκρισις καί ἐπιλογή, ἀποτελεῖ δημιουργία» Αἱρέσεις καί σχίσματα ἐν τῷ χριστιανισμῶ)http://ellinorthodoxia.blogspot.com/2012/11/blog-post_1768.html. Η ανατολική παράδοση επιβεβαίωσε πάντοτε το σύγχρονο εν τη συνεργία της Θείας χάριτος και της ανθρωπίνης ελευθερίας. Γι’ αυτό ο Άγιος Μακάριος ό Αιγύπτιος έλεγε: «το ούν θέλημα του ανθρώπου ώς παράστασις υποστατική· μή παρόντος δέ θελήματος, ούδ’ αυτός ο Θεός τι ποιεί» (Ομιλία, 37, 10, ΡG 34, 757 Α). Κατά το 19ο αιώνα ο Επίσκοπος Θεοφάνης, ασκητικός συγγραφεύς, επιβεβαίωνε, ότι «τό Άγιον Πνεύμα ενεργούν έν ημίν, επιτυγχάνει τη συνεργία ημών την ημετέραν σωτηρίαν», αλλά έλεγε συγχρόνως, ότι «ο άνθρωπος πραγματοποιεί το έργον της σωτηρίας του βοηθούμενος υπό της χάριτος» (Μητροπολίτου Θεοφάνους, «Lettres sur la vie spirituelle» εκδ. Άγ. Όρους σ. 19, 65, 67, 83. (Ρωσ.).Η χάρις η οποία κατά την έκφραση του Αγίου Μακαρίου αναπτύσσεται εν τω ανθρώπω καθώς το φύραμα ανυψοί την ζύμην, γίνεται «αυτό· το συνόν τω ανθρώπω ως μία ουσία» (Ομιλία 8, 2, ΡG 34, 528D – 529Α). Είναι αυτό το όποιον ο Άγιος Σεραφείμ αποκαλεί «κτήσιν τής χάριτος» – η υποκειμενική πλευρά τής μετά του Θεού ενώσεως. Πάντως, η ΣΤ΄ Οικ. Σύνοδος το 681 στην Κων/πολη, που ως βάση της δογματικής διδασκαλίας της είχε την Θεολογία του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού διατύπωσε ότι η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από δύο παραγόντες:
α) την Θεία Χάριν καί
β) την ελευθέραν θέλησιν του ανθρώπου.
Επομένως, ο άνθρωπος σώζεται αλλά πρέπει να το θέλει και χρειάζεται να παρουσιάσει καρπούς θελήσεως στον Θεό. Ετσι, και στην Εκκλησία, καθώς πολεμείται σαφώς και δεν θα καταλυθεί:”Καί πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς”. Όμως χρειάζεται να συνεργήσουν τα μέλη της. Αν, επειδή είναι δεδομένο ότι:”πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς “, τότε γιατί αγωνίσθηκαν οι Άγιοι Πατέρες και όλοι οι Χριστιανοί των προηγουμένων αιώνων κατά των αιρέσεων; Δυστυχώς, ακούγονται παράξενα και φαιδρά λόγια από ανθρώπους που σπούδασαν την Θεολογία και μάλιστα είναι και κληρικοί και αρχιερατικοί επίτροποι και μητροπολίτες ότι “ο Θεός δεν θα αφήσει την Εκκλησία Του”! Kαι ποιός ισχυρίζεται κάτι διαφορετικό; Επειδή, λοιπόν, ο Θεός δεν θα αφήσει την Εκκλησία του θα επαναπαυτούμε και θα βολευτούμε; Ω, ύψος “Ορθοδόξου Θεολογίας”! Ευθύνη όμως δεν έχουν μόνο οι κληρικοί, οι μοναχοί αλλά και οι χριστιανοί που δεν βγαίνουν στον αγώνα εναντίον της αιρέσεως, ευθύνη έχουν και όσοι αντι-Οικουμενιστές εμποδίζουν την ένωση μεταξύ των αγωνιζομένων εναντίον της αιρέσεως του Οικουμενισμού. Το να εξοργίζονται και να γράφουν στα ιστολόγια τους πράγματα τα οποία τελικά δείχνουν ότι έχουν ταχθεί τόσο εναντίον των αδελφών τους που βγήκαν στον αγώνα τί αποδεικνύει; Ότι περισσότερο πολεμούν όσους έχουν βγει στον αγώνα από τους ίδιους τους Οικουμενιστές! Τί, όμως, είπε ο Κύριος όταν ο Ιωάννης του έθεσε το θέμα ότι εμπόδιζαν κάποιον που έβγαζε δαιμόνια στο όνομα του Χριστού ενώ δεν ήταν μαζί τους: “διδάσκαλε, εἴδομέν τινα ἐν τῷ ὀνόματί σου ἐκβάλλοντα δαιμόνια, ὃς οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν, καὶ ἐκωλύσαμεν αὐτόν, ὅτι οὐκ ἀκολουθεῖ ἡμῖν. Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπε· μὴ κωλύετε αὐτόν· οὐδεὶς γάρ ἐστιν ὃς ποιήσει δύναμιν ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου καὶ δυνήσεται ταχὺ κακολογῆσαί με.Ὅς γὰρ οὐκ ἔστι καθ᾿ ὑμῶν, ὑπὲρ ὑμῶν ἐστιν” (Mρκ. 9,38-40). Επομένως, όσοι δεν είναι ενωμένοι με τους αδελφούς τους λόγω τακτικής του αγώνα τους και κυρίως ένεκα εγωϊσμού έπρεπε, τουλάχιστον, να συνευδοκήσουν στο φρόνήμα της ενώσεως μέχρι να αποκατασταθεί η τάξις και η Ορθοδοξία με μία Πανορθόδοξη Σύνοδο, προκειμένου να μην χαλάσει ο αγώνας μας λόγω ρήξης στο αντι-οικουμενιστικό μέτωπο!
