COP25: μια πρόκληση για την ανθρωπότητα

Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΣΥΜΕΩΝ

Ως γνωστόν οι χώρες (197 περίπου) που υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015 θα συμμετάσχουν στις εργασίες της συνόδου στη Μαδρίτη από τις 2 έως τις 13 Δεκεμβρίου. Οι χώρες αυτές δέχονται πιέσεις από παντού να επισπεύσουν τα μέτρα για μια πιο ταχεία μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου.Ωστόσο,υπάρχει μια τρομακτική παραφωνία μεταξύ της κλιματικής κρίσης και της απάντησης σε αυτή την κρίση των κρατών της Γης.

Αλλά και η χρονική συγκυρία όσο και το γεωπολιτικό περιβάλλον  δεν είναι ευνοϊκά για τη Διάσκεψη, με δεδομένο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής πρόσφατα επισημοποίησαν την αποχώρησή τους από τη συμφωνία του Παρισιού, ενώ η Βραζιλία του Bolsonaro και η Αυστραλία του ScottMorrison εξέφρασαν τη δυσπιστία τους τον περασμένο Σεπτέμβριο προς τη Διάσκεψη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θα εκπροσωπηθούν στη Μαδρίτη από έναν αξιωματούχο του Υπουργείου Εξωτερικών. Η απόσυρσή τους πλήρως από τη συμφωνία δεν μπορεί να υλοποιηθεί πριν από τις 4 Νοεμβρίου του 2020, και τούτο εξαιτίας μιας ειδικής ρήτρας.

Στη Διάσκεψη συμμετέχουν επίσης, εκτός από τους εκπροσώπους των κυβερνήσεων, εκπρόσωποι της προστασίας του περιβάλλοντος, της εκκλησίας, της κοινωνίας των πολιτών καθώς και η ακτιβίστριαGretaThunberg, χάρη στην οποία το κλίμα από παραμελημένο και περιθωριακό έγινε κεντρικό θέμα για τη νεολαία.

Μια ημέρα πριν από την έναρξη του COP25, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ έκανε έκκληση για «περάτωση του πολέμου κατά της φύσης».Το ανθρώπινο είδος βρίσκεται σε πόλεμο ενάντια στον πλανήτη και ο πλανήτης ανταποδίδει χτύπημα με χτύπημα» διαβεβαίωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ AntonioGuterres. Η ανθρωπότητα  θα πρέπει να περατώσει τον πόλεμο αυτό κατά της φύσης, τονίζει. Καταγγέλλει δε τις «εντελώς ανεπαρκείς» δεσμεύσεις της παγκόσμιας κοινωνίας για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου¹.

Αν η ανθρώπινη συμπεριφορά σε ότι αφορά στις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου και τους άλλους παράγοντες, που ευνοούν την αλλαγή του κλίματος, δεν αλλάξει εκ θεμελίων και μόνιμα, τότε δεν είναι δυνατό να εμποδιστεί «το ανείπωτο ανθρώπινο άλγος», επισημαίνεται στην προειδοποίηση, που κάνουν 11.000 επιστήμονες².

Το ¼ των πρώιμων θανάτων και των ασθενειών στον κόσμο είναι συνδεδεμένες με τη ρύπανση και τις προκαλούμενες προσβολές (ζημιές-βλάβες) στο παγκόσμιο περιβάλλον προειδοποιεί GlobalEnvirommentOutlosk, GEO, στην οποία εργάστηκαν 250 επιστήμονες από 70 χώρες κατά τη διάρκεια 6 ετών. Η παραπάνω έκθεση διαπιστώνει επίσης ένα αυξανόμενο ρήγμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών: από τη μια μεριά υπερκατανάλωση, διατροφική ρύπανση και σπατάλη στο Βορρά, από την άλλη επιτάχυνση και αύξηση της πείνας, της φτώχειας και των ασθενειών στο Νότο. Και τη στιγμή που οι εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου συνεχίζουν να αυξάνονται, η απορρύθμιση του κλίματος, όπως οι ξηρασίες ή οι καταιγίδες κινδυνεύουν να αυξηθούν και αυτό κυρίως σε βάρος δισεκατομμυρίων ανθρώπων ³.

Χθες ένας παράδεισος, σήμερα ξεραμένος, αύριο ακατοίκητος. Ξηρασίες, αμμοθύελλες και δυνατές βροχές καταστρέφουν οάσεις στις περιοχές της Μεσογείου. Είναι μια προθεώρησηγι αυτό που πρόκειται σύντομα να απειλήσει εκατομμύρια ανθρώπους στη Νότια Ευρώπη⁴. Ήδη στις ημέρες μας η Νότια Ευρώπη βιώνει τα πρώτα σημάδια αυτής της απειλής (πρωτοφανείς καύσωνες, καταρρακτώδεις βροχές και πλημμύρες στη Νότια Γαλλία, Ιταλία και στη χώρα μας).Οι ερευνητές προειδοποιούν για δραματική αύξηση της θερμοκρασίας στη Μεσόγειο. Κατά 20% ταχύτερα αυξάνεται η θερμοκρασία στη Μεσόγειο από ότι ο παγκόσμιος μέσος όρος. Η μελέτη αυτή προειδοποιεί επίσης ότικάποια νησιάστη Μεσόγειο θα μπορούσαν να εξαφανιστούν πλήρως⁵.

Οι οικονομικές επιπτώσεις επίσης των ακραίων καιρικών φαινομένων (κλιματική απορρύθμιση) στην Αφρική θα αυξήσουν τη μεταναστευτική πίεση προς τη σχετικά πολύ ασφαλέστερη και ακόμη ευημερούσα Ευρώπη.

Θανατηφόρα κύματα καύσωνα, βυθισμένες παράκτιες πόλεις, ξηρασίες, λιμοί είναι οι συνέπειες της πλανητικής υπερθέρμανσης, που απειλούν να καταστούν καταστροφικές. Παρά τις καταστροφικές προειδοποιήσεις η ανθρωπότητα όχι μόνο δε μειώνει τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και τις αυξάνει κάθε χρόνο. Τα κράτη της Γης ποτέ δεν ήταν τόσο μακριά από το λογαριασμό. Οι παγκόσμιες εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου αυξάνονταν κατά 1,5% κατά μέσο όρο ετησίως κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας για να επιτύχουν ένα ιστορικό ρεκόρ την τελευταία χρονιά. Και κανένα σημάδι δυστυχώς δε δείχνει μια αλλαγή αυτής της τροχιάς των εκλύσεων, που κυρίως προέρχονται από τα ορυκτά καύσιμα.

Ακόμη και οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν από τα 197 κράτη, που υπέγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού, σήμερα είναι τελείως ανεπαρκείς. Με τα σημερινά δεδομένα οι δεσμεύσεις αυτές θέτουν τον πλανήτη σε μια τροχιά της υπερθέρμανσης κατά 3,2 βαθμούς ⁰C. Κατά συνέπεια από τώρα και μέχρι το τέλος του αιώνα, η άνοδος της θερμοκρασίας θα είναι πολύ μεγαλύτερη και μακριά από τους 2 ⁰C- και ει δυνατόν των 1,5 ⁰Cπου προβλεπόταν από τη διεθνή συνθήκη του Παρισιού.

Καταιγίδες, έντονες βροχοπτώσεις, ξηρασίες και άνοδο της στάθμης των θαλασσών φαινόμενα, που κυρίως πλήττουν τώρα τις χώρες της Αφρικής και Ασίας. Σε αυτές τις χώρες υπάρχει μεγάλη φτώχεια, ενώ οι υποδομές τους είναι πάρα πολύ ευάλωτες στα παραπάνω φαινόμενα.Ένα από τα κύρια θέματα της διάσκεψης της Μαδρίτης είναι το πώς θα πρέπει να χορηγηθεί η βοήθεια σε αυτές τις χώρες, που έχουν ήδη πληγεί και έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές και απώλειες⁶.

Timeforaction (Ώρα για δράση): η στιγμή για δράση. Το σύνθημα της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα είναι σαφές. Ο βασικός στόχος του είναι να παρακινήσει τα κράτη που υπέγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού να αναθεωρήσουν από τώρα και μέχρι το τέλος του 2020 τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, όπως προβλέπει η συμφωνία του Παρισιού.

Όσο πιο γρήγορα αυξάνεται η κλιματική αλλαγή, τόσο πιο δαπανηρή θα είναι για τον πλανήτη και για κάθε κράτος και τους φορολογούμενους.Ευελπιστούμε ότι ηCOP25 θα δώσει μια νέα ώθηση σε ότι αφορά στον αγώνα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη και θα αποτρέψει επικείμενα δεινά για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα.

1. Quiclercristina/AFP: Avant le COP25, le secrétaire général de l, ONU appelle à la fin de la «guerre contre la nature », Le Monde,1.12.2019.
2. Barroux Rémi: CO2-Reduzierung unzureichend. 11.000 Wissenschaftler warnen vor weltweitem Klimanotstand. In : der Spiegel 5.11.2019.
3. βλ. BlavignatYohan: Les atteintes à l’ environnement responsables d’ un quart des morts et maladies. Le Monde 14.3.2019.
4. Thelen Raphael : Marokko : Wie der Klimawandel die Oase M,HamidEiG-hizlane zerstört. In: derSpiegel 7.6.2019.
5. Neue Klimastudieforscher warnen von dramatischen Temperaturantieg am Mittelmeer. In: der Spiegel 11.10.2019.
6. Brech Maria Sarah: in Spanien beginnt die Wettlauf gegen die Zeit. In: die Welt 2.12.2019