Μεγάλη Εβδομάδα: Η στάση μας μπροστά στο κλείσιμο των ναών

Γράφει ο Γεώργιος Τρυφωνόπουλος,

Θεολόγος  Α.Π.Θ.

Αμύνταιο

Η Μεγάλη Εβδομάδα ανέτειλε και πάλι, σ’ έναν κόσμο που κατακλύζεται  από τον θάνατο. Ο φόβος κυριαρχεί παντού. Η παρουσία στην ζωή μας ενός ραγδαία μεταδιδόμενου ιού επηρεάζει τα πάντα και εν προκειμένω  τις λατρευτικές μας συνάξεις της Μεγάλης Εβδομάδος, καθώς δεν θα μπορούμε να είμαστε παρόντες εν σώματι στους ναούς μας. Ο πόνος και θλίψη κυριαρχούν στην καρδιά μας. Άραγε πως να σταθούμε σ’ αυτόν τον πρωτόγνωρο εορτασμό του Πάσχα μακρία από τις εκκλησιές;

Η απάντηση είναι μια και μοναδική ως εκκλησία του Χριστού, ως ενιαίο κι αδιάσπαστο Σώμα με κεφαλή Εκείνον. Να μετατρέψουμε αυτή την θλίψη σε δοξολογία κι ευχαριστία στο Σταυρωθέντα, Ταφέντα και Αναστάντα Κύριο. Να παραμείνουμε παιδιά της Ανάστασης.

Η απελπισία, η οργή, η ενοχικότητα κι ο πανικός είναι ανήκουν στον διάβολο και δεν ταιριάζουν στους φίλους του Χριστού. Με ηρεμία στην καρδιά,  κάθε μέρα που έρχεται να μην αφήσουμε στιγμή από την σκέψη μας τον Χριστό. Να Τον ακολουθήσουμε  στα Ιεροσόλυμα, στον Μυστικό Δείπνο, στην Γεθσημανή, στην αυλή του Αρχιερέως, στο Πραιτώριο του Πλάτου, στον Γολγοθά, στο καινό κι έπειτα από τρεις ημέρες κενό μνημείο, ώστε να Τον αντικρίσουμε Αναστάντα εκ νεκρών.

Μην επιτρέψουμε ο ευλογημένο πόθος για την Θεία Κοινωνία και τον Ναό του Θεού, να μετατραπεί σε ανεξέλεγκτη οργή κι απογοήτευση. Και έτσι, ενώ καλούμαστε ν’ ακολουθήσουμε τον Κύριο στην σταυροαναστάσιμη πορεία του, Τον εγκαταλείψουμε όπως οι μαθητές Του, σε μια παρατεταμένη εσωστρέφεια και κατήφεια.

Άλλωστε ας μην λησμονούμε ότι σε κάθε  Θεία Λειτουργία πραγματοποιείται η μετοχή κι η ένωση ζώντων και κεκοιμημένων, στρατευόμενης και θριαμβεύουσας εκκλησίας. Ακόμα σ’ αυτή βρίσκονται νοερά όλοι οι άγιοι. Κι ενώ ήμαστε στο παρόν ζούμε ξανά το παρελθόν και από το παρόν προγευόμαστε τα έσχατα, την Βασιλεία του Θεού. Επιπλέον, η εκκλησία λειτουργεί κι εύχεται για κάθε άνθρωπο που βρισκεταί στην γη, καθώς ολόκληρος ο κόσμος ως δημιούργημα του Ζώντος Θεού αποτελεί μια εκκλησία. Γι’ αυτό κατεξοχήν στην Θεία Ευχαριστία αγιάζεται η ολόκληρη η κτίση, μέσω του εν Χριστώ ανακαινισμένου ανθρώπου. Αυτή η εν Αγίω Πνεύματι χαρισματική και η εν Χριστώ αγιαστική διάσταση της εκκλησίας, την καθιστά  το μοναδικό μέσο αγιασμού και ενώσεως μας με τον Θεό. Η εν κόσμω φανέρωση της εκκλησίας διακονεί έναν και μοναδικό σκοπό να ζήσει και να αγιαστεί ο δεύτερος.

Στο Άγιο Ποτήριο βρίσκονται οι μερίδες όλων μας. Γι’ αυτό και δεν έχουμε ανάγκη από παπικού τύπου φωτογραφίες στα στασίδια και τις καρέκλες του ναού, ή από εικόνες Αγίων που μας αναπληρώνουν, ακριβώς επειδή δεν λείπουμε ούτε μια στιγμή. Βρισκόμαστε και μετέχουμε νοερά ως ενιαία εκκλησία, ως Σώμα Χριστού παρόντες και παρούσες, μέτοχοι των τελουμένων κι όχι παθητικοί θεατές.

Γι’ αυτό μην αφήσουμε τον νου μας να θεωρήσει , ότι οι ιερείς κι οι ψάλτες που θα τελούν την Θεία Λειτουργία και τις Ιερές Ακολουθίες των ημερών λειτουργούνται κι αγιάζονται χωρίς εμάς. Σε καμία περίπτωση δεν συμβαίνει αυτό, αλλά μετέχουμε νοερά στην μυστική ιερουργία του Σώματος του Χριστού και στα εν τω ναώ τελούμενα σωτηριολογικά γεγονότα.

 Ούτε όσοι βρίκσονται για την τέλεση των ιεροπραξιών στους ναούς να νιώσουν πως είναι σ’ άδεια εκκλησία, βλέποντας τις αδειανές καρέκλες.  Αλλά να θεωρούν παρόντες και παρούσες όλους τους πιστούς που βρίσκονται ως μερίδα ξεχωριστή και ταυτόχρονα ενωμένη μ’ όλα τα υπόλοιπα μέλη στο Ποτήριον της Ζωής.

Ας γνωρίζουμε επίσης ότι δεν ευθυνόμαστε εμείς. Έχουμε τον πόθο κι αυτόν ας τον κρατήσουμε άσβεστο ενώπιον του Θεού, αλλά οι συγκυρίες δεν μας επιτρέπουν την πραγματοποίηση του. Άλλωστε την  ευθύνη δια των επισκόπων την ανέλαβε εν Συνόδω η εκκλησία, ως Σώμα Χριστού. Καθώς έτσι λειτουργούμε σ’ αυτήν,  δεν αυτονομούστε, αλλά συνυπάρχουμε ως κοινωνία προσώπων με κέντρο της ύπαρξης μας τον Χριστό στο Πρόσωπο του οποίου γινόμαστε ένα.

Καθώς επίσης δεν θα πρέπει να ξεχνούμε την κατηγορηματική  θέση που έλαβε η Ιερά Σύνοδος, που αποτελεί τον φορέα έκφρασης του Σώματος της εκκλησίας,  όσο αφορά την μη μετάδοση οποιουδήποτε νοσήματος μέσω της Θείας Κοινωνίας και την απρόσκοπτη λειτουργία των ιερών ναών, καθώς τα τελούμενα μυστήρια αγιάζουν και ζωποιούν τον άνθρωπο, αφού υπάρχει εν τω μέσω αυτών ο Χριστός. Τοποθέτηση που βασίζεται στην εμπειρία της χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Ωστόσο, αυτή την εμπειρία δεν μπορεί να υιοθετήσει αφού δεν διαθέτει τις προϋποθέσεις κινούμενη σε διαφορετικό πλαίσιο η ιατρική κοινότητα, η οποία πορεύεται με δεδομένα και μελέτες των ζητημάτων που αφορούν την υγεία μέσω των επιστημονικών αναλύσεων. Και οι εισηγήσεις της σε καιρό πανδημίας καθορίζουν τις ενέργειες της πολιτείας, η οποία βάση αυτών κατέληξε στην απόφασης να πραγματοποιηθούν όλες οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδος κεκλεισμένων των θυρών, χωρίς την συμμετοχή των πιστών για λόγους δημόσιας υγείας.

Έτσι η εκκλησία σ’ αυτήν την περίπτωση εφαρμόζει την οικονομία της, δεν παύει να λειτουργεί και να θεολογεί το μυστήριο της ζωής. Να ζει το θαύμα της Ζωής  μέσα από την Θεία Ευχαριστία που τελεί. Ταυτοχρόνως,  διατηρεί την οικονομία της προκρίνοντας στα μέλη της την ευθυγράμμιση με τις αποφάσεις της πολιτείας, όχι επειδή θέτει υπό αμφισβήτηση το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας που αποτελεί και την ύπαρξη της. Ούτε αρνούμενη  την χαρισματική διάσταση των μυστηρίων της που τελούνται σε κάθε λατρευτική της σύναξη, αλλά  καθότι, όπως ειπώθηκε, περιληπτικά, διά του Αρχιεπισκόπου της Ελλαδικής εκκλησίας κ.κ. Ιερωνύμου, «η πολιτεία σε μια περίοδο κρίσης για την δημόσια υγεία, καθορίζει την παρουσία, ή όχι των μελών της που αποτελούν την ευχαριαστιακή σύναξη». Καθώς εκτός από μέλη του Σώματος του Χριστού κινούμαστε μέσα στον χρόνο και τον χώρο ως πολίτες μιας ευρύτερης κοινωνίας, την οποία συνολικά καλείται να προστατεύσει το κράτος

Θα μας γεννηθεί εύλογα η απορία, πως η εκκλησία ενώ έχει την χαρισματική κι αγιαστική δύναμη λυγίζει μπροστά σ’ έναν ιό; Αντίθετα, με μεγαλύτερη ένταση συνεχίζει ακατάπαυστα να λειτουργεί το Μυστήριο της Ζωής την Θεία Ευχαριστία και ν’ αναπέμπει με περισσότερη θέρμη δεήσεις προς τον Θεό να τελειώσει αυτή η παγκόσμια δοκιμασία.  Παραλλήλως εκχέει την χάρη του Αγίου Πνεύματος σ’ ολόκληρο τον κόσμο μέσω των ιερών μυστηρίων της.

Έτσι για να μην διαταραχθεί η ενότητα τελεί κανονικά την αναίμακτη θυσία ενώνοντας στο Ποτήριο της Ζωής μυστικά, όπως κάνει και με την θριαμβεύουσα εκκλησία, τα μέλη της που λόγω των εκτάτων περιοριστικών μέτρων δεν μπορούν να μετάσχουν σωματικά, όχι επειδή δεν θέλουν αλλά καθώς η πολιτεία έκρινε πως χάριν της δημόσιας υγείας δεν δύνανται να εκτελέσουν τα λατρευτικά τους από το Σύνταγμα δικαιώματα.

Έτσι λοιπόν σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές,μας καλεί καθένα και καθεμία με τις υπάρχουσες συνθήκες να συμπορευτούμε μαζί με τον Νυμφίο της καρδιάς μας, να συσταυρωθούμε και να πεθάνουμε μαζί Του, ώστε  Αναστηθούμε μαζί μ’ Αυτόν. Το χρωστούμε πρώτα στον νεκρό εαυτό μας κι έπειτα σ’ όλους εκείνους τους ανθρώπους που στο δικό τους ιατρικό μετερίζι μάχονται στα πρότυπα του Χριστού υπέρ της του κόσμους ζωής και σωτηρίας να νιώσουν κι εκείνη σ’ αυτήν την δοκιμασία την δύναμη της Ανάστασης του Χριστού. Ας μην αφήσουμε μόνο τον Κύριο σ’ αυτήν την ζωηφόρο ανάβαση στα Ιεροσόλυμα. Ο Χριστός επιθυμεί την ανάσταση όλων μας. Και σ’ αυτήν την συνάντηση μαζί Του τίποτα και κανείς δεν μπορεί να μας σταματήσει, εκτός από τον εαυτό μας.

Καλή Ανάσταση σ’ όλους!