Το πρόβλημα των Βαλτονέρων έφερε με επερώτηση στο Περιφερειακό Συμβούλιο ο συνδυασμός «Ελπίδα» (video)

Η επικινδυνότητα του Εδαφικού ρήγματος των Βαλτονέρων και η ανάγκη  λήψης άμεσων  μέτρων , συζητήθηκε στην συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου στις 11-3-21 μετά από Επερώτηση του Συνδυασμού μας.

Στην Επερώτηση έγινε αναφορά στη σοβαρή γεωλογική διατάραξη που εξελίσσεται στη Δυτική και Βόρεια  πλευρά  της  περιμέτρου του ορυχείου Αμυνταίου, η οποία επηρεάζει τις Τοπικές Κοινότητες Αναργύρων, Βαλτόνερων ,Πεδινού, Ροδώνα, Φανού Ξινού Νερού.

Αποτέλεσμα αυτής της γεωλογικής διατάραξης, αποτέλεσε το φαινόμενο της εκτεταμένης κατολίσθησης στον οικισμό Αναργύρων τον Ιούνιο του 2017, όπου από θαύμα δεν θρηνήσαμε θύματα.

Από τους υπόλοιπους οικισμούς  στον οικισμό Βαλτόνερων πριν ένα μήνα περίπου υπήρξε κατάρρευση τοιχοποιίας αποθήκης  ενώ υπάρχουν εμφανείς ενδείξεις ότι  το φαινόμενο εξελίσσεται κατά μήκος ρήγματος που διασχίζει το οικισμό από Ανατολικά προς Δυτικά.

Μέσα στη ζώνη αυτή υπάρχει εμφανής διαφορική καθίζηση, η οποία  είναι πρόξενος ζημιών των κτιρίων που βρίσκονται εντός των ορίων της.

Οι ζημιές που παρατηρούνται είναι καθιζήσεις δαπέδων κτιρίων, ρωγματώσεων,κατάρρευση και παραμόρφωση τμημάτων στεγών, ήδη μία κατοικία έχει κατεδαφιστεί και απομακρυνθεί,ενώ εκκρεμεί  η κατεδάφιση άλλης μίας κατοικίας επίσης, η οποία έχει κριθεί επικίνδυνη.

Για το φαινόμενο έχουν εκπονηθεί σημαντικές  μελέτες  (ΕΚΘΕΣΗ ΙΓΜΕ Οκτωβ 2018, ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΠΑ  υπευθ. Λέκκας Ε. 2019), και πρόσφατα η μελέτη  που εκπονήθηκε από την ΑΝΚΟ Α.Ε και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2020.

Στην τελευταία μελέτη υπάρχει η εξής πολύ σοβαρή αναφορά: «είναι επιστημονικά σίγουρο ότι θα υπάρξει μεγάλη κατολίσθηση των πρανών του ορυχείου Αμυνταίου στα βόρεια όρια του με την παύση λειτουργίας του.Εξ αυτού Θα υπάρξει κίνδυνος για τη ζωή πολιτών ….»(Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης ο κ. Βασίλειος Άμπας, 10/12/2020)

Ωστόσο και παρά τα όσα προτείνονται  από τις ως άνω μελέτες και παρά την παραδοχή του κινδύνου για τη ζωή των Πολιτών, καμία ενέργεια εκκένωσης και μετεγκατάστασης του οικισμού δεν έγινε, κανένα μέτρο προστασίας των κατοίκων δεν έχει δρομολογηθεί, καθώς επίσης δεν έχει ξεκινήσει καμία διαδικασία καταβολής αποζημιώσεων .

Μέχρι σήμερα είναι ευτύχημα ότι δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές, όμως καθώς ο κίνδυνος συνέχισης των καταρρεύσεων είναι  προφανής, με την Επερώτηση μας ζητήσαμε να ενημερωθούμε σε ποιές ενέργειες προτίθεται να προχωρήσει η Περιφερειακή Αρχή, έτσι ώστε οι όποιες ενέργειες να γίνουν εκ των προτέρων και άμεσα και όχι όταν πιθανόν να είναι πολύ αργά (πατήστε εδώ για να διαβάσετε την επερώτηση).

Στην επερώτηση, παρά την σοβαρότητά της,ο Περιφερειάρχης επέλεξε ν’ απαντήσει ο Αντιπεριφερειάρχης κος Κιοσές, ο οποίος περιορίστηκε σε απλή ιστορική αναδρομή, την οποία βέβαια είχαμε ήδη κάνει στο πλαίσιο τεκμηρίωσης της Επερώτησης μας, χωρίς να προσθέσει κάποια συγκεκριμένηενέργεια για το μεγάλο αυτό θέμα.

Με λίγα λόγια, Περιφερειάρχης και Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Φλώρινας, 20 μήνες μετά την εκλογή τους ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΝΑ ΚΑΤΑΘΕΣΟΥΝ ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΟΥ ΕΚΑΝΑΝ Ή ΠΡΟΤΙΘΕΝΤΑΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΓΙΑ ΕΝΑ ΤΕΤΟΙΟ ΜΕΙΖΟΝ ΘΕΜΑ.

Περιορίστηκαν,απλά να δεσμευθούν να συζητήσουν το θέμα αυτό σε επόμενο Περιφερειακό Συμβούλιο.

Στο Περιφερειακό Συμβούλιο της 16.3.2021, που προκλήθηκε από την Επερώτηση μας, η συζήτηση δυστυχώς εξαντλήθηκε, για άλλη μια φορά, στην περιγραφή του προβλήματος,που αφορά γενικότερα στο Ορυχείο Αμυνταίου, χωρίς συγκεκριμένες λύσεις για τον οικισμό των Βαλτονέρων.

Από την πλευρά μας καταθέσαμε γραπτώς τις προτάσεις μας(πατήστε εδώ για να διαβάσετε σχετικά), που αφορούν σε δύο σκέλη:

1^ο Αυτές που αφορούν στην προστασία της ζωής των κατοίκων των Βαλτονέρων αλλά και των γύρω οικισμών

2^ο Αυτές που αφορούν στην Περιβαλλοντική Διαχείριση της κατάστασης τόσο της υφιστάμενης όσο και αυτής που θα δημιουργηθεί με την παύση της λειτουργίας του Ορυχείου Αμυνταίου και εισηγηθήκαμε:

Για το πρώτο σκέλος: να ξεκινήσει άμεσα η εκτίμηση κόστους της Μετεγκατάστασης των περίπου 70 νοικοκυριών των Βαλτονέρων προς την κατεύθυνση ενσωμάτωσης τους σε υφιστάμενο οικισμό προκειμένου να μην απαιτηθούν δαπάνες για νέα έργα υποδομής και να μην υπάρξουν ως εκ τούτου αποζημιώσεις για τα υφιστάμενα σήμερα στον οικισμό έργα δημόσιας υποδομής. Στο πλαίσιο αυτό η Μετεγκατάσταση να αφορά την αποζημίωση μόνο των κατοικιών και των ιδιωτικών περιουσιών και να δρομολογηθεί το συντομότερο δυνατό. Επίσης προτείναμε να ξεκινήσουν μελέτες για την επικινδυνότητα των κατοικιών στους λοιπούς οικισμούς πέριξ των ορυχείων που παρουσιάζουν επίσης φαινόμενα ρωγματώσεων

Να συμπεριληφθούν οι εναπομείνασες Μετεγκαταστάσεις στο Μεταβατικό Σχέδιο Απολιγνιτοποίησης αλλά στο υπό διαβούλευση Εδαφικό Σχέδιο καθώς και στις δράσεις του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης και του Ταμείου Ανάκαμψης με την έννοια των επηρεαζόμενων εδαφών.

Ως προς το δεύτερο Σκέλος: προτείναμε την ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ του Άρθρου 155 παρ 3 του ΝΟΜΟΥ 4759/2020  με τη συμπερίληψη της Περιφέρειαςκαι της ΠΕΔ ΣΤΗΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ.  Η Τοπική Κοινωνία μέσω της Αυτοδιοίκησης Α και Β Βαθμού είναι αδιανόητο να απουσιάζουν από μια Επιτροπή που θα διαχειρίζεται τις χρήσεις και το μέλλον της Γης μας και οι Διαχειριστικές και Τεχνικές Μελέτες που προτείνονται στην Εισήγηση και με τις οποίες συμφωνούμε,  να εκτελεστούν στο πλαίσιο της ως άνω Προγραμματικής Σύμβασης.

Ως προς την πρόταση του Εισηγητή  για την «Άμεση αποκατάσταση του ορυχείου με τρόπο ώστε να μειωθούν πιθανές καταρρεύσεις εντός του ορυχείου» προτείναμε αυτή να συμπληρωθεί με την φράση: κατ΄ εφαρμογή των εγκεκριμένων Περιβαλλοντικών Όρων του Ορυχείου Αμυνταίου.

Με τον τρόπο αυτό ξεχωρίσαμε το ΕΠΕΙΓΟΝ ζήτημα της Μετεγκατάστασης των Βαλτονέρων από τις επίσης σημαντικές αλλά διαφορετικής σημασίας ενέργειες της διαχείρισης που αφορούν στο Ορυχείο Αμυνταίου.

Την πορεία του θέματος δεσμευόμαστε να παρακολουθούμε στενά όπως και μέχρι σήμερα έχουμε κάνει

Γιάννης Στρατάκης

Περιφερειακός Σύμβουλος

Συνδυασμού «ΕΛΠΙΔΑ»