Εικαστική παρέμβαση στον εγκαταλειμμένο τερματικό σταθμό Μεσονησίου (video, pics)
Ξύπνησε μνήμες η ενδιαφέρουσα και συγκινητική εικαστική παρέμβαση με τίτλο “Ποιος τρενάρει;” στον εγκαταλειμμένο σταθμό τραίνου Φλώρινας, στο Μεσονήσι, σε συντονισμό της εικαστικής πλατφόρμας Μακρύ Όχημα.
Το βράδυ του Σαββάτου 26 Ιουνίου, δεκάδες ήταν αυτοί που είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν ή να θυμηθούν την ιστορία του σταθμού, αλλά και ανθρώπων που έζησαν και εργάστηκαν εκεί.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δράσης Salonique a Monastir (219 χιλιόμετρα αφήγησης), που έχει τεθεί υπό την αιγίδα του ΟΣΕ με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με αφορμή την συμπλήρωση 130 χρόνων από την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Μοναστηρίου και την ανακήρυξη του 2021 ως «Ευρωπαϊκό Έτος Σιδηροδρόμου».
Το καλωσόρισμα έγινε από την διδάσκουσα στο τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών Δρ Χρυσούλα Βοσκοπούλου, που είχε την επιστημονική επιμέλεια.
Ακολούθησε μια σύντομη τοποθέτηση από τον αναπληρωτή καθηγητή του ΤΕΕΤ Χάρη Κοντοσφύρη, καθώς και από τον αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης Βασίλη Άμπα και τον αντιδήμαρχο Φλώρινας Παναγιώτη Νώτα.
Ευχάριστη έκπληξη η βιωματική αφήγηση του Βασίλη Κροκαρόπουλου, παλαιού σιδηροδρομικού υπαλλήλου, που περιέγραψε με λεπτομέρειες το πολύωρο ταξίδι.
Συνέπραξαν με ζωγραφική, βίντεο, φωτογραφία, εγκαταστάσεις, ηχοτοπία, post card art, κατασκευές, ποίηση, μαρτυρίες οι: Αλεξάνδρου Βασίλης, Αναστασάκου Κατερίνα, Αντωνακάκη Σοφία, Buba Meskova Solak, Γάτσιου Ελένη, Γκόλνα Χριστίνα, Δανιηλίδου Χρυσηίδα, Δελιόπουλος Γιώργος, Διονυσοπούλου Γλύκα, Ζωγράφου Νερατζιά, Θεοφίλου Μαρία, Ιντζέ Σέβη, Καπετάνου Αλέξανδρος, Καπετάνου Δημήτρης, Καρακωνσταντή Ζαχάρω, Καρυοθραύστης περιοδικό ποίησης, Λαμπροπούλου Αικατερίνη, Λεωνίδου Σοφία, Μουμουλίδης Βασίλης, Πανταζής Γιώργος, Προσελέντη Νικολίνα, Ράλλη Αθηνά, Σαρακατσάνου Κωνσταντίνα, Σαμπάλη, Αλεξάνδρα, Σαμουηλίδου Βασιλική, Σλαβάκης Γιώργος, Τζίμα Αντριανή, Τσιαμπάσης Λάμπρος, Τσορμπάρη Αρσινόη, Τουλιάτου Κερασιά, kristijan Velianov.
Οι Ανατολικοί σιδηρόδρομοι (Chemins de fer Orientaux – CO, Oriental Railway, Rumeli Demiroglou), ήταν η οθωμανική (Αυστριακή) σιδηροδρομική εταιρία στο ευρωπαϊκό τμήμα της αυτοκρατορίας, μία από τις πέντε πρωτοπόρες σιδηροδρομικές εταιρίες στην οθωμανική επικράτεια (1870-1937). Κατασκεύασε το βασικό δίκτυο στα Βαλκάνια μεταξύ 1888- 1937, το ονομαστό Orient express. Ο γερμανο – εβραίος χρηματοδότης Mauriche de Hirsch ξεκίνησε την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου, από την Κωνσταντινούπολη προς στην Αυστρία, μέσω Edirne (Αδριανούπολης). Μετά από την αποτυχία των διαπραγματεύσεων, ο βαρώνος Hirsch ίδρυσε την εταιρία Chemins de fer Orientaux – CO, Oriental Railway το 1870, με έδρα το Παρίσι. Η κατασκευή της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής ένωσε τη Θεσσαλονίκη στα 1871-1874 με την πόλη Μητρόβιτσα του Κοσσυφοπεδίου. Όταν το 1878 ολοκληρώθηκε η γραμμή, το τρένο κάλυπτε τη διαδρομή Σκόπια – Μητρόβιτσα – Θεσσαλονίκη. Έτσι, τα δύο βιλαέτια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, Σκοπίων και Θεσσαλονίκης, συνδέθηκαν σιδηροδρομικά. Το 1888 η γραμμή συνδέθηκε με το σερβικό σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ τη δεκαετία του 1890 κατασκευάστηκαν με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση δύο ακόμη γραμμές, με το Μοναστήρι (1891-1894) και την Κωνσταντινούπολη (1893-1896). Το 1894 η σιδηροδρομική γραμμή από τη Θεσσαλονίκη απλώνεται στη Δ. Μακεδονία, ως τη Φλώρινα (σταθμός Μεσονησίου).
Το 1860, είχε καταστρωθεί ένα τεράστιο σιδηροδρομικό πρόγραμμα. Σύντομα ο βαρώνος Χιρς είχε συστήσει δύο ανώνυμες εταιρίες, που αναλάμβαναν την κατασκευή και την εκμετάλλευση δύο σιδηροδρομικών γραμμών, εκ των οποίων η μια θα ξεκινούσε από την Κωνσταντινούπολη και η άλλη από τη Θεσσαλονίκη και θα διευθύνονταν και οι δυο προς τα βόρεια. Η Θεσσαλονίκη συνδέεται με τα Σκόπια το 1871. Έπειτα από δεκαεπτά χρόνια, γίνεται η σύνδεση του σερβικού δικτύου με τον τούρκικο σιδηρόδρομο του Αξιού: ο Θερμαϊκός κόλπος συνδέεται με το Δούναβη, η Θεσσαλονίκη συνδέεται με τη Βιέννη, με το Παρίσι. Το 1893, η γραμμή, που ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη, απλώνεται στη δυτική Μακεδονία, πηγαίνει ως τη Φλώρινα. Την επόμενη χρονιά, φτάνει στο Μοναστήρι (1894). Έπειτα από δυο χρόνια, σχηματίζει περίπλοκους μαιάνδρους, μέσα από τις περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, καταλήγει στο Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολη), όπου ενώνεται με την γραμμή που οδηγεί στην Κωνσταντινούπολη.
Ο πρώτος σιδηροδρομικός σταθμός κατασκευάστηκε στο Μεσονήσι, ο οποίος ήταν τότε ο «τερματικός» σταθμός της χώρας και ονομαζόταν σταθμός «Φλώρινα» (ο σημερινός σταθμός του Μεσονησίου, ήταν αυτός που αποβιβάζονταν οι επιβάτες για Φλώρινα).
Η προσπάθεια για την επέκταση της σιδηροδρομικής γραμμής προς την πόλη της Φλώρινας είχε ξεκινήσει από τον Ιούλιο του 1924, και με το Ν. 3274/1924 εγκρίνεται η κατασκευή σιδηροδρομικής διακλάδωσης από τον σταθμό Φλώρινας- έτσι ονομαζόταν ο Σ.Σ. Μεσονησίου, μέχρι την πόλη της Φλώρινας. Επί μια τριετία μέχρι το 1928 είχε ζητηθεί κατ΄ επανάληψη η κατασκευή της σύνδεσης αλλά η υλοποίηση καθυστερούσε, με αποτέλεσμα το αρχικό κόστος των 5 εκατομμυρίων δρχ. να διπλασιαστεί. Το 1929 ολοκληρώνονται τα έργα κατασκευής και τα πρώτα τρένα φθάνουν ως την πόλη της Φλώρινας, στο νέο σταθμό, στο ΝΑ τμήμα της. Τα έργα ανέγερσης των κτιρίων του σταθμού αρχίζουν αμέσως και ολοκληρώνονται το 1931, στις 15-5-31 γίνονται τα εγκαίνια αυτού. Το Δημοτικό Συμβούλιο, στη συνεδρίαση στις 6-7-1931 (αριθ. απόφ. 139) αποφασίζει ότι «μετά την κατασκευήν και λειτουργίαν του νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού Φλωρίνης δέον όπως εις μεν τον παλαιόν Σιδηροδρομικόν Σταθμόν Φλωρίνης δοθή το όνομα Σιδηροδρομικός Σταθμός Αρμενοχωρίου εις δε τον νέον Σιδηροδρομικός Σταθμός Φλωρίνης.» [1]
[1] ΧΡΥΣΟΥΛΑ Χ. ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΟΥ (2018), Οι σιδηροδρομικοί σταθμοί Φλώρινας- Αμυνταίου, Φλώρινα.(έκδοση Δ. Αμυνταίου, Δ. Φλώρινας).
