Γιάννης Στρατάκης: Αρδευτικά δίκτυα Φλώρινας – Αμυνταίου, ανετοιμότητα και ανυπαρξία χρονικού προγραμματισμού

Επερώτηση σχετική με την διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων στην Π.Ε Φλώρινας και τον προγραμματισμό υλοποίησης των αρδευτικών έργων συζητήθηκε στο Περιφ. Συμβούλιο κατά την συνεδρίασή του στις 3-6-21.

Όπως προέκυψε και από την συζήτηση της επερώτησης:

• Ο δρόμος για την κατασκευή και την  ολοκλήρωση των αρδευτικών δικτύων είναι πολύ μακρύς σε αντίθεση με πρόσφατες ανακοινώσεις περί του αντιθέτου.
• Το αρδευτικό που αντιστοιχίζεται στο Φράγμα Τριανταφυλλιάς  (συμπεριλαμβανομένου και του ταμιευτήρα Κολχικής), θα είναι έτοιμο προς δημοπράτηση  αφού επικαιροποιηθούν οι μελέτες που απαιτούν  χρόνο τουλάχιστον δύο ετών . Με συνολικό χρόνο παράδοσης προς χρήση του έργου τουλάχιστον 10 χρόνια, υπό την προϋπόθεση  ότι δεν θα χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος .Το έργο που ανακοινώθηκε και ετοιμάζεται η δημοπράτησή του  αφορά μόνο στον αγωγό προσαγωγής  προς  τα διυλιστήρια ύδρευσης της πόλης της Φλώρινας και την δεξαμενή απ’ όπου θα ξεκινούν τα αρδευτικά δίκτυα.
• Τα αρδευτικά περιοχής Αμυνταίου (Βεγορίτιδα, Χειμαδίτιδα, Περικοπή κ.λ.π) βρίσκονται σε φάση προετοιμασίας προκήρυξης της αρχικής μελέτης και ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την τελική δρομολόγησή της και την εξέλιξη του μελλοντικού έργου.
• Τίποτε συγκεκριμένο για την αξιοποίηση του φράγματος Παπαδιάς, τώρα μάλιστα που τα διαθέσιμα προς άρδευση υδατικά αποθέματα από 5,0 εκ κ.μ. γίνονται 10 εκ. ,λόγω απενεργοποίησης του ΑΗΣ Μελίτης το 2023.

Ούτε ένα στρέμμα  αρδεύσιμης έκτασης δεν προέκυψε εδώ και 15 χρόνια από την  κατασκευή των πρώτων φραγμάτων- ταμιευτήρων, ενώ η ετοιμότητα υλοποίησης περιορίζεται σε δύο μόνο υφιστάμενα αρδευτικά (Πρεσπών και Λιμνοχωρίου) και σε ένα νέο έργο το αρδευτικό Παρορίου, που είναι και το μικρότερο.

Η ύπαρξη συγκεκριμένων χρονικών δεσμεύσεων και συνολικού προγράμματος αντί γενικών και αόριστων υποσχέσεων μπορεί να  επιταχύνει την υλοποίηση των έργων αυτών, που έπρεπε ήδη να αποτελούν τοίχο αναπτυξιακής προστασίας ενόψει της Απολιγνιτοποίησης.

Υ.Γ.: Καταλαβαίνουμε την αγωνία του κυβερνητικού βουλευτή κ. Αντωνιάδη να παρουσιάσει έργο  (εξαγγελίες για αρδευτικό Τριανταφυλλιάς), αλλά η κοινωνία της Φλώρινας έχει κουραστεί από εξαγγελίες. Η πολιτική και οι πολιτικοί πρέπει  να αποκτήσει,ουν  αξιοπιστία και κύρος και αυτό θα επιτευχθεί με αντιστοιχία λόγων και αποτελεσμάτων.

Περισσότερα από το βίντεο της συζήτησης: https://youtu.be/sIF_YZxJEsc

Ακολουθεί το κείμενο της επερώτησης:

ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ: Διαχείριση Υδατικών Πόρων στη  Π.Ε. Φλώρινας και υλοποίηση Αρδευτικών Έργων.

Κε Αντιπεριφερειάρχη

Η Π.Ε. Φλώρινας είναι γνωστό ότι διαθέτει υδατικούς πόρους που η αξιοποίησή τους  μπορεί να μεταβάλλει θεαματικά την αγροτική παραγωγή εξασφαλίζοντας σημαντικούς οικονομικούς πόρους στους κατοίκους  της. Μάλιστα η αξιοποίηση των υδατικών αποθεμάτων  μπορεί να καλύψει τις σημαντικές οικονομικές απώλειες  που υφίσταται πλέον η τοπική οικονομία εξ αιτίας της απολιγνιτοποίησης.

Η κατάσταση των αρδευτικών έργων , όπως καταγράφεται αυτή τη χρονική στιγμή  έχει ως εξής:

Α. Υφιστάμενα αρδευτικά δίκτυα υπό κατασκευή:

-Αρδευτικό περιοχής Πρεσπών το οποίο προβλέπει νέο σύγχρονο αρδευτικό δίκτυο που θ’ αντικαταστήσει το παλαιό και θα αυξήσει τις αρδευόμενες εκτάσεις ,συνολικά 15000 στρεμ.. Η υπογραφή της Σύμβασης αναμένεται εντός Ιουνίου, με φορέα υλοποίησης το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης.

-Βελτίωση αρδευτικού δικτύου Λιμνοχωρίου, που υφίσταται εδώ και σαράντα χρόνια περίπου, έργο που ήδη πρόκειται να υλοποιηθεί με ευθύνη του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης αυξάνοντας τις αρδευόμενες εκτάσεις κατά 3000 στρεμ. περίπου.

-Ο ταμιευτήρας Παρορίου(αρμοδιότητας Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης)   χωρητικότητας 1,1 εκ. κ.μ., που η κατασκευή του ξεκίνησε την ίδια χρονική περίοδο  με της Κολχικής ,αλλά εξ αιτίας προβλημάτων (εκπτώσεις αναδόχων ) ολοκληρώθηκε αυτή την χρονική περίοδο με αναμενόμενη την κατασκευή του αρδευτικού δικτύου και προορίζεται να αρδεύσει τα αγροκτήματα Κλεινών, Παρορίου  κ.λ.π.

Β. Αρδευτικά δίκτυα σε εκκρεμότητα:

-Ταμιευτήρας Κολχικής χωρητικότητας 1,5 εκ. κ.μ.,  ο οποίος μαζί με τον αγωγό προσαγωγής είναι έτοιμος από το 2008 (φορεας υλοποίησης Ν.Α. Φλώρινας) προοριζόμενος να αρδεύσει τα αγροκτήματα Κολχικής, Περάσματος. Μέχρι σήμερα παραμένει αναξιοποίητος αφού ακόμη δεν υπάρχει η απαραίτητη ωριμότητα του αρδευτικού έργου, μελέτη κ.λ.π.

-Φράγμα Τριανταφυλλιάς  το οποίο έγινε με φορέα υλοποίησης το Υπ. Υποδομών/ΕΥΔΕ  χωρητικότητας 7.0 εκ. κ.μ., το οποίο  και ολοκληρώθηκε εδώ και δέκα χρόνια. Σύμφωνα με την ενημέρωση που είχαμε από το Γεν. Δ/ντη της Ειδικής Υπηρεσίας Δημοσίων Έργων  που είναι αρμόδια για την προετοιμασία μελετών και εκτέλεσής τους , προετοιμάζονται αυτή την περίοδο τα τεύχη δημοπράτησης του έργου που περιλαμβάνει μόνο τον αγωγό προσαγωγής προς τα διυλιστήρια ύδρευσης της πόλης της Φλώρινας και την δεξαμενή απ΄όπου  θα ξεκινούν τα αρδευτικά δίκτυα των αγροκτημάτων Υδρούσας, Τροπαιούχου, Αμμοχωρίου, Σκοπιάς, Φλώρινας, Αρμενοχωρίουκ.λ.π.,για τα οποία καμία απολύτως μελετητική ετοιμότητα δεν υφίσταται.

-Στην λεκάνη της Φλώρινας επίσης υφίσταται το Φράγμα της Παπαδιάς συμφερόντων της ΔΕΗ α.ε. ωφέλιμου όγκου ύδατος 10 εκ. κ.μ. Ήδη από την ποσότητα αυτή υπάρχει δέσμευση διάθεσης εξ΄ αρχής σημαντικού μέρους για αρδευτικές ανάγκες που ήδη έπρεπε ν’ αξιοποιηθούν για τροφοδοσία του υφιστάμενου αρδευτικού δικτύου (Σκοπού , Αχλάδας, Μελίτης, Νεοχωρακίου). Αυτό όμως απαιτεί να γίνει η σύνδεση του αρδευτικού με το φράγμα, που εκκρεμεί μέχρι σήμερα ( σχετικά σας έχουμε καταθέσει ερώτηση με ημερομηνία 25-11-2019, στην οποία η απάντησή σας ήταν τελείως παρελκυστική). Λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι λόγω της απολιγνιτοποίησης η εξυπηρετούμενη από το φράγμα Μονάδα του ΑΗΣ Μελίτης τίθεται εκτός λειτουργίας το 2023,αυτό συνεπάγεται διαθεσιμότητα του συνόλου των αποθηκευμένων υδάτων για αρδευτικούς σκοπούς των εκτάσεων κατάντη.

-Στην λίμνη Χειμαδίτιδα την περίοδο 2006-7 κατασκευάστηκε με φορέα υλοποίησης την τότε Ν.Α. Φλώρινας ανάχωμα αυξάνοντας κατά 7,0 εκ. κ.μ. τη χωρητικότητα της λίμνης με σκοπό τη χρήση των υδάτων αυτών προς άρδευση .Έκτοτε καμία ενέργεια αξιοποίησης δεν έγινε ( κατασκευή αρδευτικών δικτύων) ,με αποτέλεσμα να μένουν ανεκμετάλλευτα τα αποθέματα νερού που συγκεντρώνονται.

– Στην λεκάνη τέλος της λίμνης Βεγορίτιδας υπάρχουν εκτεταμένες αρδευόμενες εκτάσεις και μάλιστα με χρήση ανορθολογικών και υδροβόρων μεθόδων με νερά προερχόμενα από άντληση του υπόγειου υδροφορέα επηρεάζοντας τη στάθμη της λίμνης  που τον τροφοδοτεί (υπολογίζονται σε 30 εκ. κ.μ. περίπου ετήσια). Αυτό επιδρά αρνητικά στο υδατικό ισοζύγιομε τελική επίπτωση στη λίμνη Βεγορίτιδα ενώ συγχρόνως οι μεγάλου βάθους αντλήσεις από την μεταβαλλόμενη υπόγεια στάθμη επιβαρύνει σημαντικά τους χρήστες καλλιεργητές.

Σύμφωνα με τα παραπάνω εκτεθέντα:

-Προκύπτει γενικό ερώτημα ,ποιος είναι ο σχεδιασμός της Περιφερειακής Αρχής για την ωρίμανση και υλοποίηση των απαραίτητων μελετών και έργων αξιοποίησης των ανεκμετάλλευτων υδατικών πόρων της Π.Ε. Φλώρινας ,ενώ κοινή διαπίστωση είναι η αποσπασματική πρόοδος των έργων που εξελίσσονται εδώ και δύο δεκαετίες χωρίς τελικό αποτέλεσμα.Ούτε ένα τετραγωνικό μέτρο  γεωργικής έκτασης δεν αρδεύτηκε πολλά χρόνια τώρα παρά την ύπαρξη διαθεσιμότητας υδατικών πόρων.

-Καθώς και οι παρακάτω επί μέρους προβληματισμοί και τα ερωτήματα:

α) Ενώ καλλιεργείται με διάφορες ανακοινώσεις η υλοποίηση του αρδευτικού δικτύου που αντιστοιχίζεται στον Ταμιευτήρα Κολχικήςκαι το Φράγμα Τριανταφυλλιάς ουσιαστικά οι μελέτες των αρδευτικών αυτών έργων δεν παρουσιάζουν καμία ετοιμότητα και το μόνο έργο που οδεύει προς υλοποίηση είναι ο αγωγός προσαγωγής του φράγματος.

β) Τι ενέργειες  προτίθεστε να κάνετε για την συνολική διαχείριση του συστήματος των λιμνών της περιοχής Αμυνταίου (Βεγορίτιδα, Πετρών, Ζάζαρη και Χειμαδίτιδας ), που ως γνωστό είναι διασυνδεδεμένες μεταξύ τους ; Σημειώνουμε ένα επί πλέον στοιχείο , την τελική διαμόρφωση του Ορυχείου Αμυνταίου ,όπου προβλέπεται η δημιουργία τεχνητής λίμνης η οποία θα τροφοδοτείται από τις υφιστάμενες διαθέσιμες ποσότητες υδάτων με επιπτώσεις στους υφιστάμενους φυσικούς αποδέκτες.

γ) Εξετάζεται από την Περιφερειακή Αρχή η μελέτη και η υλοποίηση έργου άρδευσης των εκτάσεων που σήμερα εξυπηρετούνται με σπάταλο τρόπο από την λίμνη Βεγορίτιδα;

δ) Σκοπεύετε τελικά να διασυνδέσετε άμεσα το υφιστάμενο αρδευτικό Μελίτης κ.λ.π. με το Φράγμα Παπαδιάς , προχωρώντας συγχρόνως τις μελέτες αξιοποίησης του συνόλου  των διαθεσίμων υδατικών αποθεμάτων; Αυτό φυσικά προϋποθέτει  ενέργειές σας που ήδη έπρεπε να ξεκινήσουν, για την έγκαιρη απόκτηση των δικαιωμάτων χρήσης των διαθέσιμων υδάτων από την ιδιοκτήτρια ΔΕΗ α.ε..

Ο ΕΠΕΡΩΤΩΝ ΠΕΡ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
Στρατάκης Γιάννης