Οι βαρελοσανίδες

Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης

Προς το τέλος του καλοκαιριού οι Φλωρινιώτες έβγαζαν τα κρασοβάρελά τους έξω από τα σπίτια τους και άρχιζαν την συντήρηση και την περιποίησή τους. Τα γέμιζαν νερό για να δουν αν τα βαρέλια είναι στεγανά. Τα άφηναν γεμάτα με νερό μερικές ημέρες για να φουσκώσουν οι σανίδες και άλλα πολλά παρόμοια. Αν τα βαρέλια δεν ήταν στεγανά ήθελαν επισκευή από εξειδικευμένο μάστορα.

Οι μάστορες αυτοί ήταν οι βαρελάδες της Φλώρινας που τριγυρνούσαν στους δρόμους της πόλης με ένα ταγάρι εργαλεία και φωνάζοντας «βαρελάς». Οι νοικοκύρηδες τους περίμεναν για να επιδιορθώσουν τα βαρέλια και να τα απολυμάνουν πριν τον τρύγο.

Διέλυαν το βαρέλι και το συναρμολογούσαν. Οι σανίδες που ήταν άχρηστες πετιόταν. Αυτές περίμεναν τα παιδιά της γειτονιάς. Να πάρουν τις βαρελοσανίδες για να τις κάνουν σκι για τον χειμώνα. Και όταν το βαρέλι ήταν σάπιο και πετιόταν, ήταν η μεγάλη χαρά των παιδιών. Γέμιζε η γειτονιά βαρελοσανίδες. Όλοι έπαιρναν και κανείς δεν έμενε παραπονεμένος. Στη συνέχεια πήγαιναν στον τσαγκάρη και έπαιρναν λουράκια από δέρμα βακέτο, από παλιές στρατιωτικές αρβύλες ή λουράκια από παλιά τσόκαρα. Τα λουράκια τα κάρφωναν και με αυτά σταθεροποιούσαν τις βαρελοσανίδες στα πόδια τους.

Τα σκι ήταν έτοιμα για τον χειμώνα. Και όταν έπεφταν τα χιόνια, τα παιδιά έτριβαν το κάτω μέρος της βαρελοσανίδας με παραφίνη για να γλιστράν άνετα. Όλα ήταν έτοιμα και οι παρέες των παιδιών με τα σκι στους ώμους και τις μπαστούνια χιαστί ξεκινούσαν για τα Ένδεκα Πεύκα. Άλλοι πήγαιναν στα αμπέλια της πλαγιάς του άλλου βουνού.

Χαρά μεγάλη. Αφού τα σκι τους πρόσφεραν ταχύτητα. Κατέβαιναν με τα σκι και ανέβαιναν την ανηφόρα με τα σκι στους ώμους. Ατελείωτες ώρες στις χιονισμένες πλαγιές. Σταματούσαν μόνο όταν σουρούπωνε και τραβούσαν όλοι για τα σπίτια τους μουσκεμένοι, αλλά πολύ ευχαριστημένοι που έκαναν καταβάσεις με τα αυτοσχέδια τους σκι.

Τα πιο μικρά παιδιά έπαιρναν και αυτά βαρελοσανίδες και έφτιαχναν έλκηθρα, τις σάινες όπως τις έλεγαν. Τα έλκηθρα αυτά ήταν για καταβάσεις στις κατηφοριές της πόλης.

Για πολλούς έτσι ξεκίνησε η αγάπη τους για το σκι και συνεχίστηκε και στην εφηβεία τους. Τότε όμως δεν είχαν σκι από βαρελοσανίδες, αλλά από αυτά που έφτιαχναν οι μαραγκοί της πόλης μας. Πολλοί από αυτούς απέκτησαν και κανονικά σκι από τους ορειβατικούς συλλόγους και συνέχισαν να εξασκούνται στις μεγάλες πίστες του χιονοδρομικού κέντρου της Βίγλας Πισοδερίου. Αλλά και οι χιονοπρόσκοποι είχαν κανονικά σκι και παρακολουθούσαν μαθήματα σκι στην Βίγλα. Εμπνευστής ήταν ο Λαζαράκης Γούναρης που ήταν από τους πρώτους που εργάστηκαν αφιλοκερδώς για να γίνει το καταφύγιο και οι πίστες της Βίγλας. Αυτός ήταν και ο ιδρυτής των χιονοπροσκόπων, που άλλαξε την νοοτροπία των νέων. Δεν έκαμναν πια σκι με βαρελοσανίδες, αλλά με κανονικά σκι στις πίστες της Βίγλας, μετά από τα μαθήματα που είχαν πάρει.

Τώρα πια δεν βλέπεις βαρελοσανίδες στις χιονισμένες πλαγιές. Ούτε σάινες. Όποιος θέλει να κάνει σκι πάει στην Βίγλα Πισοδερίου, όπου όλα είναι οργανωμένα και λειτουργούν σωστά.

Δημήτρης Μεκάσης

Σημείωση: Και για την ιστορία της χιονοδρομίας στην Φλώρινα πρέπει να αναφέρομαι και τον Ζίγα Βόνσοβιτς, αριστοκράτη από την Ρωσία, που έμενε στην πόλη μας προπολεμικά. Από αυτόν έμαθαν πολλά παιδιά της Φλώρινας να κάνουν σωστά σκι, καθώς και από τους πρώτους ορειβατικούς συλλόγους.

Κεντρική φωτογραφία: Νεαροί σκιέρ από το Βαρόσι στα Ένδεκα Πεύκα, δεκαετία 1950 (αρχείο Γιώργου Σίμου, από την έκθεση του συλλόγου «Το Βαρόσι»)