Σ. Φάμελλος – Π. Πέρκα: «Η κυβέρνηση οδηγεί την πολεοδομική μεταρρύθμιση και το σχεδιασμό σε αποτυχία»
Ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας (ΥΠΕΝ) η προκήρυξη των πρώτων 15 Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) του β’ κύκλου του Προγράμματος Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», συνολικού προϋπολογισμού 401.05 εκ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι ο β’ κύκλος περιλαμβάνει συνολικά 128 μελέτες ΤΠΣ και 8 μελέτες Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ). Αναφέρεται επίσης ότι το κριτήριο που θα χρησιμοποιηθεί για την ανάθεση των συμβάσεων θα είναι «η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά, βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής (80%-20%)».
Εκείνο που δεν αναφέρει το ΥΠΕΝ στην ανακοίνωσή του είναι τι οδήγησε στην επιλογή του παραπάνω κριτηρίου για την ανάθεση των συμβάσεων. Κι αυτό δεν είναι άλλο από την αποτυχία του α’ κύκλου, με τις εκπτώσεις που δόθηκαν από τους μελετητές για τα πρώτα 12 ΤΠΣ και τα 5 ΕΠΣ να κυμαίνονται από 55% έως και 77%, ως αποτέλεσμα του ότι η ανάθεση καθορίστηκε αποκλειστικά με οικονομικά κριτήρια. Δεν μας είπε επίσης πώς προχωράνε τα εν λόγω ΤΠΣ, γιατί με βάση δικές μας πληροφορίες αργούμε πολύ από το να έχουμε αναδόχους.
Η συγκεκριμένη αλλαγή σε ό,τι αφορά τα κριτήρια ανάθεσης αποτελεί ουσιαστικά ομολογία του ΥΠΕΝ ότι υπήρξε λανθασμένος σχεδιασμός του πρώτου κύκλου. Από πλευράς μας είχαμε εξαρχής εκφράσει μέσω κοινοβουλευτικού ελέγχου τον προβληματισμό μας για το πώς μπορεί να εξασφαλιστεί η ποιότητα σε μελέτες που θα εκπονηθούν με το ¼ του προϋπολογισμού, χωρίς όμως να υπάρξει ποτέ απόκριση του Υπουργείου στην ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Κάτι άλλο που δεν αναφέρεται στην ανακοίνωση του ΥΠΕΝ είναι ότι το χρονοδιάγραμμα – που μάλιστα έχει κατατεθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης – έχει τιναχτεί στον αέρα. Σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό του Υπουργείου και με βάση σχετική ανακοίνωση στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, ο δεύτερος διαγωνιστικός κύκλος των μελετών ΤΠΣ θα εκκινούσε σε περίπου ένα με ενάμιση μήνα από τότε.
Φαίνεται όμως ότι χρειάστηκαν 5 επιπλέον μήνες για να καταφέρει το ΥΠΕΝ να ξεκινήσει το β’ κύκλο, γεγονός που και πάλι επιβεβαιώνει τις ανησυχίες μας, αφού εξαρχής είχαμε τονίσει ότι ο προγραμματισμός της κυβέρνησης σχετικά με τα ΤΠΣ μοιάζει ανέφικτος, αφού απαιτείται πλήθος διαγωνιστικών διαδικασιών, ενώ και οι σχετικές μελέτες θα εγκριθούν με ΠΔ. Και όλα αυτά, πριν την παραπάνω καθυστέρηση, η οποία μας προβληματίζει ακόμα περισσότερο για το αν το Υπουργείο θα καταφέρει να τηρήσει το σφιχτό χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Παράλληλα, όπως και στην ανακοίνωση του α’ κύκλου, έτσι και τώρα δεν υπάρχει καμιά συγκεκριμένη αναφορά για το μείζον ζήτημα της επίβλεψης των εκπονούμενων μελετών. Η γενική αναφορά της επίβλεψης από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), χωρίς να προσδιορίζονται τα κριτήρια με τα οποία θα οριστούν οι επιβλέποντες, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ο αδιάβλητος χαρακτήρας της όλης διαδικασίας, αλλά κυρίως χωρίς να αναφέρεται το πού θα βρεθούν όλοι αυτοί οι επιβλέποντες, δε μας δημιουργεί μεγάλη αισιοδοξία για τη συνέχεια.
Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το ότι πλέον το ΤΕΕ αναλαμβάνει το ρόλο της αναθέτουσας αρχής για λογαριασμό της κυβέρνησης – με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε θέματα σύγκρουσης συμφερόντων, αλλά και έλλειψης δυνατοτήτων – θεωρούμε ότι το εγχείρημα που η ΝΔ παρομοιάζει ως «τη μεγαλύτερη πολεοδομική μεταρρύθμιση της χώρας» και είναι πράγματι το πιο σημαντικό πρόγραμμα πολεοδομικής παρέμβασης των τελευταίων ετών, εξελίσσεται με τρόπο στρεβλό και κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγηθεί σε αποτυχία. Κι αυτό παρότι παρέλαβε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2019 ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο, προγραμματισμό και χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση των σχεδίων σε όλους τους ΟΤΑ.
