Π. Πέρκα: «Η κυβέρνηση δεν αξιοποίησε το εργαλείο του κλιματικού νόμου» (video)

Ομιλία της Πέτης Πέρκα στην Δ΄ Κοινή συνεδρίαση Επιτροπών της Βουλής για τον Κλιματικό νόμο

Με αφορμή προηγούμενες τοποθετήσεις βουλευτών της ΝΔ εκτός τόπου και πραγματικότητας, η κ. Πέρκα ανέφερε: «Καταλάβατε κ. Υπουργέ πόση κουβέντα, πόση συμμετοχή, πόση καμπάνια, πόσες εξηγήσεις χρειάζεται δυστυχώς στη χώρα μας η πράσινη μετάβαση και η κλιματική κρίση; Και αύριο στην ολομέλεια θα ακούσουμε παρά πολλά πράγματα που δεν θα ισχύουν. Κατανοώ και τους συναδέλφους, γιατί δεν έχει γίνει σοβαρή συζήτηση, ώστε να γνωρίζουν επί της ουσίας τι συζητάμε.

Οφείλω μια απάντηση στις δηλώσεις του Υπουργού, του κ. Αμυρά, κατά το κλείσιμο της τρίτης συνεδρίασης των αρμόδιων Επιτροπών της Βουλής.

Ηλεκτροκίνηση

Είπατε κ. Αμυρά σε ό,τι αφορά την ηλεκτροκίνηση και ειδικά για τα κρατικά οχήματα, ότι δε χρειάζεται να υπάρχει αναφορά στον κλιματικό νόμο, αφού στο Ν4710/2020 ρυθμίζονται τα σχετικά ζητήματα. Κάνετε πράγματι φιλότιμες προσπάθειες να υπερασπιστείτε κάτι που δεν γνωρίζετε καλά.

Γιατί εμείς αυτό που λέμε και ξαναλέμε είναι ότι ηλεκτροκίνηση, χωρίς να ξεκινάμε από τα δημόσια μέσα μεταφοράς, απλά δεν γίνεται. Έτσι κερδίζεται το στοίχημα της ηλεκτροκίνησης, με σωστό και συνολικό σχεδιασμό και όχι με αποσπασματικές πολιτικές. Και  αυτό δεν υπάρχει ούτε στον κλιματικό νόμο, ούτε και σε κανένα άλλο νομοθέτημα. Και δεν έχει προχωρήσει. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι ο διαγωνισμός για νέα λεωφορεία παίρνει συνεχώς παρατάσεις. Ακυρώθηκε μάλιστα πρόσφατα και το τμήμα του διαγωνισμού που αφορούσε τα υβριδικά λεωφορεία.

RepowerEU

Σε ό,τι αφορά το Repower EU, έχετε δίκιο, όντως ανακοινώθηκε προσφάτως, στις 18.5.2022. Όμως η εργαλειοθήκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είχε εκδοθεί από τον Μάρτιο του 2022 και είχε προστεθεί στην αρχική, έδινε τις απαιτούμενες κατευθύνσεις για απεξάρτηση από το ορυκτά καύσιμα το ταχύτερο δυνατό. Άλλωστε, η προκαταρκτική μορφή του Repower EU είχε ανακοινωθεί λίγες εβδομάδες μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Στόχευε στη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο, στην επίσπευση της ανάπτυξης των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, στην εγκατάσταση αντλιών θερμότητας και στην παραγωγής βιομεθανίου και πράσινου υδρογόνου, καθώς και στην ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης κλπ. Η τάση στην Ε.Ε. που δεν γίνεται να μην την παρακολουθούμε είναι τα φωτοβολταϊκά στις στέγες, η επιτάχυνση της διείσδυσης των ΑΠΕ και νέα δίκτυα, η απανθρακοποίηση της βιομηχανίας.

Οι ΑΠΕ, η αποθήκευση ενέργειας και η εξοικονόμηση ενέργειας δεν είναι μόνο μακροπρόθεσμα βιώσιμες κλιματικά λύσεις, αλλά είναι και πιο οικονομικές. Έμφαση πρέπει να δοθεί όχι μόνο στις ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας, αλλά και της μικρής κλίμακας ΑΠΕ που θα καλύπτουν ίδιες ενεργειακές ανάγκες μέσω του ενεργειακού συμψηφισμού και της ανάπτυξης ενεργειακών κοινοτήτων και ανάπτυξης δικτύων.

Η κοινωνία προσπερνάει την πολιτεία και οργανώνεται και κάνει ενεργειακές κοινότητες και φ/β στη στέγη και δεν μπορούν να συνδεθούν, γιατί δεν υπάρχει ο απαιτούμενος ηλεκτρικός χώρος.  Δεν μπορούμε να μιλάμε για πράσινη μετάβαση και ΑΠΕ και να μην έχουμε κάνει καν το θεσμικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας. Όλα είναι στο κενό, γι’ αυτό υπάρχει η έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών.

Φ/Β στα κτίρια

Είπατε για τα 500 τετραγωνικά μέτρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την εγκατάσταση φβ σε νέα κτίρια με τ.μ. 250 και όχι 500 που βάζετε εσείς. Ας πούμε ότι δεν ξέρετε τι λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ειπώθηκε και στην ακρόαση των φορέων. Είπαν επίσης οι φορείς ότι προβλέψεις για τη μείωση των εκπομπών από τα κτίρια, δεν συμβαδίζουν με την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων. Και δεν κατανοεί κανείς μας γιατί εξαιρούνται τα τουριστικάκαταλύματα. Είναι απαράδεκτο και είναι σε λάθος κατεύθυνση. Αντίθετα τα τουριστικά καταλύματα θα πρέπει να ενθαρρυνθούν για την τοποθέτηση Φ/Β. Αντίστοιχα αιτήματα υπάρχουν και για κτηνοτροφία, φαρμακοβιομηχανία κλπ. Για τα τουριστικά καταλύματα οφείλετε μια απάντηση. Με ποια λογική;

Εκτός από τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής προσοχή πρέπει να δοθεί και στον περιορισμό της χρήσης ορυκτού αερίου στις κατοικίες και τις επιχειρήσεις. Καταρχάς είναι αναγκαία η άμεση αναθεώρηση του σχεδιασμού για την τηλεθέρμανση στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, ο οποίος βασίζεται εξολοκλήρου στο ορυκτό αέριο. Είναι απαράδεκτο, το έχετε καταλάβει ότι δεν μπορείτε να τα χρηματοδοτήσετε, έχουν εξαιρεθεί από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Και δεν έχετε πει και στους κατοίκους ότι το φυσικό αέριο το 2035 πρέπει να αποσυρθεί. Ανεξαρτήτως της διάρκειας της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης, η θέρμανση που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα θα επιβαρυνθεί οικονομικά από το 2026 και μετά λόγω της αναθεώρησης της οδηγίας για το Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων σύμφωνα με τη σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Χρηματοδότηση – άρθρο 24

Σε ό,τι αφορά το Άρθρο 24, μας είπατε ότι εδώ βάζουμε μία προτεραιοποίηση για το πως θα αξιοποιούμε τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς των δικαιωμάτων εκπομπών αερίων.

Αναφορικά με τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς των δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καμία προτεραιοποίηση δεν κάνετε. Απλά αντιγράφετε την υφιστάμενη νομοθεσία, η οποία να σας θυμίσω ότι τα ποσοστά αλλάζουν με ΚΥΑ. Για αυτό άλλωστε οι πόροι του εθνικού ταμείου δίκαιης μετάβασης, το πρώτο στην Ευρώπη που ίδρυσε ο ΣΥΡΙΖΑ του 2018, από 6% το πήγατε στο 1% (Χατζηδάκης), μετά ο γενναιόδωρος κ. Σκρέκας το πήγε στο 4.5% όπου λίγο αργότερα το μειώσατε στο 3,5%.

Και για να δούμε πού πάνε τα έσοδα. Το μεγαλύτερο μέρος πάει στο ταμείο ενεργειακής μετάβασης για να καλύπτει την ακρίβεια στις τιμές του ρεύματος. Χρηματοδοτείτε την αισχροκέρδεια. Χωρίς να επικεντρώνουμε στο μέγεθος των επιδοτήσεων που εξαγγείλει η κυβέρνηση, το οποίο προφανώς και είναι ελλιπέστατο και άδικο, πρέπει να τονίσουμε ότι είναι και στρατηγικά προς τη λάθος κατεύθυνση. Δεν μπορεί ο πρωθυπουργός να ανακοινώνει την κάλυψη της αύξησης των τιμών χωρίς να παρεμβαίνει στην αισχροκέρδεια, γιατί σε καθεστώς ελεύθερης αγοράς επιταχύνει την διαδικασία της αύξησης, αφού ο πάροχος ξέρει πως όσο και αν αυξήσει τις τιμές, θα έρθει το ταμείο και θα αποζημιώσει. Αντιθέτως τα ίδια ποσά θα μπορούσαν να επενδυθούν στην αναβάθμιση των σπιτιών, στην ενεργειακή αυτονομία ή σε οικολογικές μορφές θέρμανσης. Μια τέτοια πολιτική όχι απλά θα ελάφρυνε τα νοικοκυριά αλλά θα τα προστάτευε και από αυξήσεις των τιμών όπως τη σημερινή. Ενώ θα επιτάχυνε και τη πράσινη μετάβαση της χώρας με μέριμνα για τους πιο αδύναμους.

Φυσικό αέριο

Σε σχέση με το φυσικό αέριο μας είπατε «γιατί αντιδρούμε, δε συμφωνεί το φυσικό αέριο με την Πράσινη Συμφωνία και το Fit for 55; Δεν το έχει ταξινομήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ως καύσιμο της μετάβασης;»

Πράγματι, το φυσικό αέριο περιλαμβάνετε στην ευρωπαϊκή ταξινομία, στην συμπληρωματική πράξη της Πράσινης Ταξινομίας και μετά από πίεση διαφόρων κρατών, μεταξύ των οποίων και το δικό μας. Το κάνει όμως μόνο με την προϋπόθεση ότι δεν θα χρησιμοποιούν καθόλου αέριο μετά το 2035 και με πολύ αυστηρούς όρους. Επομένως, οι χώρες που θα ξεκινήσουν τώρα να επενδύουν σε ορυκτό αέριο, θα βρεθούν σύντομα με πανάκριβα λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία στα χέρια τους λόγω της δραστικής μείωσης της ζήτηση σε αέριο.

Σύμφωνα λοιπόν με την εξουσιοδοτική πράξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής ή συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης με καύσιμο το ορυκτό αέριο εγκρίνονται αν πληρούν ταυτόχρονα καθέναν από επτά αυστηρούς όρους μεταξύ των οποίων: Να είναι αδύνατη η αντικατάσταση της ίδιας ισχύος από ΑΠΕ, γεγονός που θα πρέπει να επιβεβαιωθεί μετά από συγκριτική ανάλυση και διαβούλευση με φορείς. Πείτε μου λοιπόν ποια συγκριτική ανάλυση κάνατε για την Πτολεμαϊδα 5, η οποία μετά το 2025 προβλέπει ευρωπαϊκή έκθεση ότι δεν θα είναι βιώσιμη.

Η εξουσιοδοτική πράξη της Κομισιόν επομένως ανέχεται νέες μονάδες ορυκτού αερίου ως το 2030, μόνο όταν αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει καμία καθαρή εναλλακτική και μόνο όταν υπάρχει ρητή δέσμευση για εξολοκλήρου αντικατάσταση του ορυκτού αερίου από ανανεώσιμα αέρια καύσιμα ως το 2035.Οι όροι λοιπόν που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για χρηματοδότηση είναι ιδιαίτερα δύσκολοι στην πράξη.

Στην Ελλάδα καμία από τις υφιστάμενες μονάδες ή την υπό κατασκευή μονάδα ή τις τρεις σχεδιαζόμενες και ήδη αδειοδοτημένες μονάδες, δεν θα ήταν επιλέξιμες για χρηματοδότηση ως «πράσινες» επενδύσεις αν η κατασκευή τους ξεκινούσε σήμερα.

Στον κλιματικό νόμο περιγράφεται η εξάρτηση της χώρας στο φυσικό αέριο τόσο στην ηλεκτροπαραγωγή όσο και στην θέρμανση. Επιβεβαιώνεται πλήρως δηλαδή ότι η Κυβέρνηση προωθεί το φυσικό αέριο και έτσι καθιστά τη χώρα περισσότερο εκτεθειμένη και ευάλωτη στις διεθνείς αυξήσεις του φυσικού αερίου και παρατείνοντας το κύμα ακρίβειας στην ελληνική κοινωνία.

Απουσία ρύθμισης στα κρίσιμα ζητήματα

Κλείνοντας λοιπόν στα κρίσιμα ζητήματα όπως το φυσικό αέριο, οι υδρογονάνθρακες – κουβέντα για τις εξορύξεις, η παύση ορυκτών καυσίμων στην ηλεκτροπαραγωγή, στην θέρμανση, στα κτίρια, στις ΑΠΕ, το ν/σ διαπνέεται από ένα πνεύμα φοβικότητας με γενικόλογες εξαγγελίες ή απουσία πρόβλεψης.

Κυρίως όμως λείπει η κοινωνική διάσταση και η συμμετοχή, που θα διασφάλιζε την ομαλή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα με κοινωνικά δίκαιο τρόπο.  Καμία αναφορά στη διακυβέρνηση της μετάβασης,  στη διαγενεακή αλληλεγγύη, στη στήριξη προς τους νέους, στην κοινωνική διάσταση και τις ανισότητες που δημιουργούνται, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την έμφυλη διάσταση, ζητήματα που αφορούν τα εργασιακά κλπ.

Δυστυχώς η κυβέρνηση δεν αντιλαμβάνεται ότι ο κλιματικός νόμος είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση.  Δεν έφερε ένα νόμο στρατηγικού τύπου, οιωνοί συνταγματικού χαρακτήρα, με φιλόδοξους κλιματικούς  στόχους, επιστημονικά τεκμηριωμένους, νομικά δεσμευτικούς, διατομεακούς, που αλλάζουν το μοντέλο ανάπτυξης, που αναδιαρθρωθούν ριζοσπαστικά την οικονομία.

Μόνο μια κυβέρνηση με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα μπορούσε με όραμα, επιστημονική τεκμηρίωση και κοινωνική ευαισθησία να υλοποιήσει με δίκαιο τρόπο την πράσινη μετάβαση.