Απολογισμός Α’ εξαμήνου 2022 της Αντιπεριφέρειας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης

Τον απολογισμό του Α΄εξαμήνου 2022 της Αντιπεριφέρειας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Δυτικής Μακεδονίας παρουσίασε ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Γρηγόρης Τσιούμαρης στο Πνευματικό Κέντρο Πτολεμαΐδας, την Πέμπτη 07/07/2022.

Ο κ. Τσιούμαρης έκανε μία αναλυτική αναφορά στους  μηχανισμούς και τα χρηματοδοτικά επενδυτικά εργαλεία, που δημιουργήθηκαν από το Σεπτέμβριο του 2019 μέχρι σήμερα, μετά την κομβική απόφαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας έως και σήμερα.

Ο Αντιπεριφερειάρχης ξεκίνησε την παρουσίασή του με την ιστορική πρόσφατη έγκριση από την Ευρωπαϊκή Ένωση του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης για την περιοχή μας (16/06/2022),  με 1,026 δισεκατομμύρια, λέγοντας:

«Σε ευθυγράμμιση με τον ευρωπαϊκό στόχο περί μείωσης των εκπομπών ρύπων κατά 55% έως το 2030, η απόφαση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, το 2019 από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου στις λιγνιτικές περιοχές της χώρας έως το 2028, αποτέλεσε ορόσημο για τη χάραξη της πολιτικής Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, καθιστώντας την Ελλάδα πρωτοπόρο στην ΕΕ.

Ο εθνικός σχεδιασμός για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση και τα μέτρα που περιλαμβάνει, έθεσαν τις περιοχές μετάβασης στο κέντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος, με έμφαση στους τομείς της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Η αντικατάσταση του άνθρακα από βιώσιμες και ανταγωνιστικότερες μεθόδους ηλεκτροπαραγωγής με την παράλληλη αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου, ανοίγουν ένα ακόμα μεγάλο επενδυτικό πεδίο για την επιχειρηματικότητα.

Επενδύσεις σε τομείς όπως η βιομηχανία και η μεταποίηση, η “καθαρή ενέργεια”, ο βιώσιμος τουρισμός και η τεχνολογία, εξασφαλίζουν μια τελείως διαφορετική προοπτική ανάπτυξης για τη χώρα μας, την εθνική οικονομία και την ελληνική κοινωνία.

Προς την κατεύθυνση αυτή, η Ελλάδα επιδεικνύει σθεναρή πολιτική βούληση και καταρτίζει και υιοθετεί για πρώτη φορά, ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο, το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ).

Αποτέλεσμα της πρωτοφανούς δουλειάς είναι η έγκριση στις 16 Ιουνίου 2022 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του ελληνικού Προγράμματος  Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Πρόγραμμα ΔΑΜ) και των τριών Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που το συνοδεύουν, συνολικού προϋπολογισμού περίπου 1,63 δις ευρώ εκ των οποίων 1,026 για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.

Πρόκειται για το 1ο Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που εγκρίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που επικυρώνει με τον πιο επίσημο τρόπο το υψηλό επίπεδο και την ποιότητα του εθνικού σχεδιασμού για τη μετάβαση της χώρας μας σε κλιματικά ουδέτερη οικονομία».

Αναλυτικότερα ο κ. Τσιούμαρης εστίασε στα κεφάλαια:

Α. ΣΧΕΔΙΟ Δ.Α.Μ.

Α1. Για το Ειδικό Μεταβατικό Πρόγραμμα 2020 – 2023 που βρίσκεται σε εξέλιξη με:

• Το Πρόγραμμα Στήριξης και Ενίσχυσης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, στο οποίο και εντάχθηκαν μέχρι σήμερα 50 επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας με 6.762.345€.
• Τις 8 προτάσεις και τις 3 εντάξεις σημαντικών έργων της Περιφέρειας στο Πράσινο Ταμείο (3.000.000+186.000+874.400 = 4.060.400€).
• Τα προγράμματα της Δ.ΥΠ.Α. (πρώην ΟΑΕΔ) για τη στήριξη της απασχόλησης στις λιγνιτικές περιοχές (2 σε εξέλιξη και 3 σε ολιγοήμερη εξαγγελία) με ιδιαίτερη έμφαση στο «Πρόγραμμα επιχορήγησης Εργασιακής Μετεγκατάστασης Ανέργων».

Α2. Για το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027

παρουσίασε του 6 άξονες και τις επί μέρους προτεραιότητες με τα ποσοστά της κατανομής των πόρων, ήτοι:

Β. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

     Β1. Το νόμο 4864/2021 για τις «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις»

     Β2. Το νόμο 4872/2021  για την «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση και ρύθμιση ειδικότερων ζητημάτων απολιγνιτοποίησης» που αποτελεί και το μηχανισμό διοίκησης για την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση, καθώς και για τη δημιουργία του φορέα «ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε.» που θ’ ασχοληθεί με την αποκατάσταση και επαναπόδοση των εδαφών  (λιγνιτικών πεδίων) στις αναπτυξιακές δραστηριότητες της μέχρι σήμερα λιγνιτικής εξόρυξης.

     Β3. Το νόμο 4887/2022 – Αναπτυξιακός Νόμος, που για πρώτη φορά δίνεται ένα +10% στη Δυτική Μακεδονία, ενισχύοντας έτσι:

• Στο 50% τις Μεγάλες Επιχειρήσεις
• Στο 60% τις Μεσαίες Επιχειρήσεις
• Στο 70% τις Μικρές Επιχειρήσεις

έχοντας τα ακόλουθα 13 καθεστώτα ενίσχυσης:

1.Ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός επιχειρήσεων

2.Πράσινη μετάβαση Περιβαλλοντική αναβάθμιση επιχειρήσεων

3.Νέο Επιχειρείν

4.Καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης

5.Έρευνα και εφαρμοσμένη καινοτομία

6.Αγροδιατροφή πρωτογενής παραγωγή και μεταποίηση γεωργικών προϊόντων αλιεία και υδατοκαλλιέργεια

7.Μεταποίηση Εφοδιαστική αλυσίδα

8.Επιχειρηματική εξωστρέφεια

9.Ενίσχυση τουριστικών επενδύσεων

10.Εναλλακτικές μορφές τουρισμού

11.Μεγάλες επενδύσεις

12.Ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας

13.Επιχειρηματικότητα 360ο

και απ’ ό,τι φαίνεται, μέχρι σήμερα, είναι το πρόγραμμα με το πολύμεγάλο ενδιαφέρον των μικρών και μεσαίων Επιχειρήσεων.

Γ. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΚΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Στο σημείο αυτό, ο κ. Τσιούμαρης αναφέρθηκε στην αγωνία και τις προσπάθειες του Περιφερειάρχη Γιώργου Κασαπίδη να δημιουργήσει χώρους φιλοξενίας επενδυτών, καθώς η μέχρι σήμερα κατάσταση (ιδιαίτερα των ΒΙ.ΠΕ.) βρίσκεται σε απελπιστική εγκατάλειψη.

Έτσι, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, προκειμένου να αναπτύξει, με δική της πρωτοβουλία και σε συνεργασία με τους λοιπούς δημόσιους φορείς, νέα Επιχειρηματικά Πάρκα (ΕΠ) σε αδόμητες εκτάσεις ή Επιχειρηματικά Πάρκα Εξυγίανσης (ΕΠΕ) σε υφιστάμενες άτυπες συγκεντρώσεις, ανέθεσε στην εταιρεία Re.De-Plan AE Consultants την εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων στη Δυτική Μακεδονία.

Μελετήθηκαν και αξιολογήθηκαν 14 περιοχές, εκ των οποίων προκρίθηκαν οι 7 ακολουθώντας ένα πολυκριτηριακό σύστημα αξιολόγησης σύμφωνα με τους Ν.3982/2011 και Ν.4302/2014.

Ήδη, με ταχύτατες διαδικασίες, ζητήθηκε η έγκριση και σύναψη Προγραμματικής Σύμβασης με τίτλο «Συνεργασία για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας» προϋπολογισμού 370.531,84 ευρώ, με συμβαλλόμενους φορείς :

 α) Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

 β) Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Δυτικής Μακεδονίας

 γ) ΑΝΚΟ Δυτικής Μακεδονίας Α.Ε – Αναπτυξιακός Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Αποφασίσθηκε η προώθηση των ενεργειών της Α’ Φάσης Ανάπτυξης Επιχειρηματικών Πάρκων στις παρακάτω περιοχές:

• Δισπηλιό (ΚΑΣΤΟΡΙΑ)
• Αναρράχη (ΕΟΡΔΑΙΑ)
• Μεράς (ΑΜΥΝΤΑΙΟ)
• Μαυραναίοι (ΓΡΕΒΕΝΑ)

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δ.Α.Μ.

Στο σημείο αυτό, ο κ. Τσιούμαρης, ανέφερε την ετοιμότητα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας που επεξεργάζεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, το ΕΚΕΤΑ , το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ  και άλλους φορείς, προτάσεις για ένταξη στο εγκεκριμένο πλέον Πρόγραμμα Δ.Α.Μ. 2021-2027.

Ορισμένες εξ αυτών είναι:

• Ο πόλος καινοτομίας
• Πράσινο Κέντρο Δεδομένων και Υπερυπολογιστή
• Τεχνολογικό Πάρκο
• Η δημιουργία θερμοκοιτίδας νέων επιχειρήσεων
• Η Πρότυπη Δομή Στήριξης της Απασχόλησης
• Το cluster Αρωματικών και Φαρμακευτικών Φυτών
• Το cluster των Τυροκομείων
• Το Ερευνώ Καινοτομώ

Δ. ΕΡΓΑ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ

Αναφορά και στα έργα υδρογόνου έκανε ο κ. Τσιούμαρης, τονίζοντας το ξεκίνημα της τεχνολογίας με την επίσημη γνωστοποίηση για την ένταξη 2 έργων με έδρα στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας στα Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος ΙPCEI (ImportantProjects of Common European Interest) Τεχνολογίας Υδρογόνου.

     Συγκεκριμένα:

• GreenHIPo: Έργο της Advanced Energy Technologies (Advent Technologies) για την κατασκευή μονάδας παραγωγής καινοτόμων ηλεκτρολυτών και κυψελίδων καυσίμου. Η παραγωγή θα πραγματοποιείται στη γραμμή παραγωγής της εταιρείας, με εγκατάσταση στη Δυτική Μακεδονία, προϋπολογισμός 782 εκ. ευρώ.
• Η2CAT TANKS: Έργο της εταιρείας B&T Composites (ΤΙΡΙΑΚΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΑΕΤΕ) για την κατασκευή καινοτόμων δεξαμενών υψηλής πίεσης από σύνθετα υλικά και ίνες άνθρακα για την αποθήκευση υδρογόνου ειδικότερα για τον τομέα των μεταφορών, προϋπολογισμός 18 εκ. ευρώ.

Το έργο WhiteDragon δεν χάθηκε, όπως κάποιες και κάποιοι βιάστηκαν να παραπληροφορήσουν τον κόσμο, απλά μεταφέρθηκε σε επόμενο κύμα έργων IPCEI.

Έργα τεχνολογίας υδρογόνου, όπως προαναφέρθηκα, συμπλήρωσε ο κ. Τσιούμαρης, στο Πράσινο Ταμείο, όπου η μία εκ των τριών εγκεκριμένων προτάσεων είναι και η ίδρυση και ανάπτυξη κόμβου καινοτομίας υδρογόνου (H2 INNOVATION HUB) με προϋπολογισμό ένταξης 186.000€.

Ενώ στον άξονα 2 του Προγράμματος Δ.Α.Μ. και στην Προτεραιότητα 2, αναφέρεται ως εμβληματικό έργο ο Κόμβος Καινοτομίας για το υδρογόνο και την Αποθήκευση Ενέργειας, ως θύλακας της Ζώνης Καινοτομίας.

Ε. Συμβολή του Σχεδίου Δ.Α.Μ. σε σημαντικά Οδικά Έργα

Η απολιγνιτοποίηση και η κατάρτιση του Σ.Δ.Α.Μ., υπογράμμισε ο κ. Τσιούμαρης, συνέβαλε στην προώθηση σημαντικών συγκοινωνιακών έργων και επενδύσεων από τον Περιφερειάρχη κ. Γιώργο Κασαπίδη, όπως:

• Η επίσπευση από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών (και επίσημη ανακοίνωση) για την «ολοκλήρωση του βόρειου τμήματος του αυτοκινητοδρόμου Ε65 από τα Τρίκαλα έως το Κηπουρειό Γρεβενών».
• Ο παρατημένος κάθετος άξονας «Όρια Ν. Λάρισας – Κοζάνη – Φλώρινα – Νίκη» με τα δύο υποέργα του :

Κόμβος Φλώρινας – Αμμοχωρίου

Κόμβος Ξινού Νερού –  Πτολεμαΐδας

για τον οποίο και ο Περιφερειάρχης Γιώργος Κασαπίδης, ήδη από τον πρώτο μήνα ανάληψης των καθηκόντων του κι αφού διεπίστωσε την στασιμότητα του έργου, μετά από επίμονες προσπάθειες, κατόρθωσε στις 26/01/2022 να υπογράψει την ένταξη των μελετών των οδικών τμημάτων στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτική Μακεδονία 2014-2020, προϋπολογισμού 7.140.475,29 ευρώ.

Αναφορά έγινε και για το δρόμο Πτολεμαΐδας – Κοζάνης, όπου υπογράφτηκε η σύμβαση εκπόνησης της μελέτης για την συντήρηση-βελτίωση του οδικού δικτύου Κοζάνη – Πτολεμαΐδα και η μελέτη σχεδόν έχει ολοκληρωθεί. Ενώ για τη σιδηροδρομική σύνδεση Πτολεμαΐδας – Κοζάνης υπάρχει προγραμματική σύμβαση μεταξύ ΔΕΗ και ΟΣΕ που λέει ότι η ΔΕΗ θα εκπονήσει τις μελέτες και θα χρηματοδοτήσει τόσο τις μελέτες όσο και τα αντίστοιχα έργα και ο ΟΣΕ θα υλοποιήσει τα έργα.

     Σχετική αναφορά έγινε και για το σχεδιασμό του σιδηροδρομικού δικτύου της Δυτικής Μακεδονίας, από τον Περιφερειάρχη Γ. Κασαπίδη, στη συζήτηση που ακολούθησε μετά το πέρας των παρουσιάσεων.

ΣΤ. ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Δ.Α.Μ. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Τέλος, ο κ. Τσιούμαρης παρουσίασε για τις αρμοδιότητες της Αντιπεριφέρειας, όπως:

• Στηρίζει παρακολουθεί και προτείνει στον κεντρικό μηχανισμό
• Αναλαμβάνει επιμέρους δράσεις όπως:
• Συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, τους Δήμους, τα Επιμελητήρια, τις Εταιρίες Συμβούλων
• Υποδοχή, ενημέρωση και καθοδήγηση επενδυτών
• Διοργάνωση ενημερωτικών εκδηλώσεων
• Συμμετοχή σε Εθνικά και Ευρωπαϊκά Δίκτυα
• Καθημερινή αποδελτίωση του τύπου(ΣΔΑΜ, Ευρωπαϊκή Ένωση, Energypress, Green Tank,B2Green κ.α.)
• Συναντήσεις με συλλόγους και επιχειρηματίες
• Ενημέρωση πολιτών για τα προγράμματα της Δ.ΥΠ.Α. (πρώην ΟΑΕΔ) για την απολιγνιτοποίηση
• Σύνταξη Δελτίων Τύπου
• Παρακολούθηση πορείας ΣΔΑΜ
• Προτάσεις και εισηγήσεις έργων και δράσεων
• Σύνταξη απολογισμών
• Εξεύρεση χώρων και εξοπλισμός νέων υπηρεσιών
• Καθημερινή επικοινωνία και συνεργασία με κεντρικό μηχανισμό και Υπουργεία

ενώ στάθηκε ιδιαίτερα στις δράσεις, όπως:

• Παρακολούθηση Ημερίδων – Συνεδρίων – Παρουσιάσεων
• Συμμετοχές και παρουσιάσεις σε ενημερωτικές ημερίδες
• Ευρωπαϊκά δίκτυα και προγράμματα
• Συνεργασίες και συμμετοχές σ’ ευρωπαϊκά δίκτυα

Στον επίλογό του ο Αντιπεριφερειάρχης αναφέρθηκε στα χρόνια της Δημοτικής του θητείας, που με καθημερινή σχεδόν επικοινωνία με τον τότε βουλευτή Γιώργο Κασαπίδη μιλούσαν για τον σχεδιασμό της ΑΕΒΑΛ, όπου ο Δήμος, πρωτοπορώντας για την εποχή, ενέταξε χωροταξικά δραστηριότητες όπως:

• Πόλος καινοτομίας
• Θερμοκοιτίδα επιχειρήσεων
• Τεχνολογικό πάρκο, κ.λ.π.

Πέρασαν 12 χρόνια απραξίας συμπλήρωσε και σήμερα ήρθε η ώρα ο οραματισμός του τότε Δήμου Πτολεμαΐδας να λάβει σάρκα και οστά με την απαράμιλλη στήριξη του Περιφερειάρχη Γιώργου Κασαπίδη, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, των ερευνητικών ιδρυμάτων και άλλων φορέων της περιοχής.