Πρωτογενής Τομέας και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας – Ευκαιρίες και Προβλήματα

Ως σύμβουλος επιχειρήσεων και άνθρωπος της πραγματικής οικονομίας στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας μου δίνεται η δυνατότητα να έχω καθημερινή τριβή με αγρότες, κτηνοτρόφους και επιχειρηματίες. Μέσα από αυτή τη σχέση έχω εντοπίσει πολλά προβλήματα, τα οποία χρήζουν αντιμετώπισης και τα περισσότερα από αυτά έχουν απλές και οικονομικές λύσεις. Μέσα στις επόμενες γραμμές θα προσπαθήσω να κάνω μία όσο το δυνατόν συντομότερη αποτύπωση αυτών των προβλημάτων, προτείνοντας λύσεις.

Ακούμε διαρκώς σε προγραμματικές δηλώσεις για στήριξη του πρωτογενούς τομέα, για μεγάλα έργα πνοής, για δυναμικές καλλιέργειες, αρωματικά φυτά και υδρογόνο. Ταυτόχρονα, τα αγροτικά μας προϊόντα φεύγουν χωρίς να μεταποιούνται προς άλλες περιφέρειες ή άλλα κράτη. Τα φρούτα και τα λαχανικά μεταποιούνται στην Κεντρική Μακεδονία, το γάλα στη Θεσσαλία και οι μεγάλες καλλιέργειες οπουδήποτε αλλού. Εδώ να διευκρινίσουμε ότι υπάρχουν σπουδαία παραδείγματα μεταποιητικών μονάδων και στην Περιφέρεια μας, όμως η πλειονότητα των αγροτικών προϊόντων φεύγουν προς άλλες περιοχές, χωρίς brandκαι συσκευασία. Το αποτέλεσμα αυτού του μοντέλου είναι να χάνονται εκατομμύρια ευρώ και θέσεις απασχόλησηςαπό τη μη αξιοποίηση του δευτερογενούς τομέα. Μερικές από τις αιτίες είναι έλλειψη οργανωμένων βιομηχανικών πάρκων στους περισσότερους δήμους της περιφέρειας, τα υψηλά ενεργειακά κόστη και η γενικότερη αδυναμία προσέλκυση ξένων επενδύσεων.

Στον αντίποδα αντί τα κοινοτικά κονδύλια να στρέφονται προς την κατεύθυνση των νέων θέσεων απασχόλησης και της ανάπτυξης, παρατηρούμε διαρκώς ασφαλτοστρώσεις σε ήδη ασφαλτοστρωμένους δρόμους, οι οποίοι καταστρέφονται διαρκώς καθώς μόλις ασφαλτοστρωθούν ανακαλύπτουμε πως χρειάζεται νέο υδρευτικό δίκτυο, αποχέτευση, οπτικές ίνες ή φυσικό αέριο. Όλο αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχει παντελής έλλειψη μακροχρόνιου σχεδιασμού και τα περισσότερα από αυτά τα έργα αποτελούν σπασμωδικές κινήσεις.

Ακόμη και σήμερα σταβλικές εγκαταστάσεις και επιχειρήσεις με τζίρους εκατομμυρίων δεν έχουν ασφαλτοστρωμένους δρόμους μέχρι την είσοδο της επιχείρησης τους. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα κτηνοτροφικών μονάδων που απέχουν 50 -300 μέτρα από κεντρικό δρόμο και μέχρι σήμερα δεν έχει μεριμνήσει κανείς για αυτούς. Το αποτέλεσμα; Να φθείρεται ο εξοπλισμός τους και να δημιουργούνται προβλήματα στους μεταφορείς ζωοτροφών και στα βυτία μεταφοράς γάλακτος.

Από την άλλη πλευρά, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας είναι αδύναμες και βρίσκονται κυρίως στην κατηγορία των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Η οικονομική κρίση,  ο covid και η απολιγνιτοποίηση έχει αφήσει τις επιχειρήσεις με σοβαρά προβλήματα ρευστότητας, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να υλοποιήσουν νέες επενδύσεις ή να καταρτίσουν κάποιο επενδυτικό σχέδιο, ενώ πολλές από αυτές έχουν κόκκινα δάνεια σε διάφορα επενδυτικά fund. Παράλληλα, η αγοραστική δύναμη του Έλληνα και του Ευρωπαίου έχει μειωθεί σε σημαντικό βαθμό. Όλο αυτό δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο στην τοπική οικονομία.

Για να πετύχουμε λοιπόν ρυθμούς ανάπτυξης ξανά, θα πρέπει να δοθούν χαμηλότοκα δάνεια και να γίνει δίκαιος διακανονισμός χρεών προς τράπεζες και δημόσιο. Στη συνέχεια, μέσα από το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης θα πρέπει να δομηθεί ένα πρόγραμμα που θα απευθύνεται καθαρά σε αυτές τις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει πως τα κριτήρια και οι περιορισμοί θα πρέπει να μειωθούν και να δοθούν επενδυτικά κεφάλαια στην πραγματική οικονομία.

Τέλος, στους αγρότες και στους κτηνοτρόφους θα πρέπει να δοθούν σοβαρά κίνητρα για να αυξήσουν τις παραγωγικές τους δυνατότητες και να μειώσουν τα κόστη για να είναι και πάλι ανταγωνιστικοί. Λόγω, των σχετικά λίγων καλλιεργήσιμων εκτάσεων σε σχέση με τη Θεσσαλία ή την Κεντρική Μακεδονία, η κατεύθυνση θα πρέπει να είναι προς τα σύγχρονα θερμοκήπια και τις σύγχρονες σταβλικές εγκαταστάσεις. Ένας άλλος τρόπος είναι να δοθούν κίνητρα για τη δημιουργία μικρών μεταποιητικών μονάδων, ώστε ο παραγωγός να μπορεί να μεταποιεί το προϊόν του και να το πουλάει συσκευασμένο αυξάνοντας την αξία του. Για να γίνουμε και πάλι ανταγωνιστικοί θα πρέπει να επενδύσουμε στην καινοτομία και σε νέες ιδέες, ενώ, απαραίτητη κρίνεται η αξιοποίηση της συσσωρευμένης γνώσης του πανεπιστήμιου Δυτικής Μακεδονίας.

Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος,

Με τη Συμμαχία για την Ανάπτυξη του Γιώργου Αμανατίδη,

Παντελής Γεώργου