Υποχρεώσεις κατά τη μεταφορά – διάθεση προϊόντος απόσταξης διήμερων μικρών αποσταγματοποιών

Ο πρόεδρος του Σωματείου Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος Φλώρινας “Ο Άγιος Αγαθάγγελος”, Κώστας Βελιάνης, ενημερώνει σχετικά με τις υποχρεώσεις κατά τη μεταφορά – διάθεση προϊόντος απόσταξης διήμερων μικρών αποσταγματοποιών, σύμφωνα με σχετική ενημέρωση του Τελωνείου Φλώρινας.

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ – ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΠΟΣΤΑΞΗΣ ΔΙΗΜΕΡΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑΤΟΠΟΙΩΝ

Τα αλκοολούχα προϊόντα, ως υποκείμενα σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) σύμφωνα με τις κείμενες ενωσιακές και εθνικές διατάξεις, αποτελούν προϊόντα υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης. Ειδικότερα, το καθεστώς των διήμερων μικρών αποσταγματοποιών, το προϊόν απόσταξης των οποίων φορολογείται με μειωμένο κατά 85% έναντι του κανονικού συντελεστή Ε.Φ.Κ. αιθυλικής αλκοόλης (3,70 ευρώ ανά λίτρο άνυδρης (καθαρής) αλκοόλης), διέπεται από συγκεκριμένους περιορισμούς και διατυπώσεις κατά την παραγωγή, διακίνηση και διάθεσή του.

Κατόπιν ενσωμάτωσης του αναθεωρημένου άρθρου 23 της Οδηγίας 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 1992 «για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά » (L 316) στην εθνική μας νομοθεσία και της αλλαγής που επήλθε στον τρόπο φορολόγησης του παραγόμενου από τους διήμερους μικρούς αποσταγματοποιούς προϊόντος, επισημαίνεται ότι το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο που διέπει το καθεστώς των διήμερων μικρών αποσταγματοποιών, όπως αυτοί ορίζονται στην παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 2969/2001, αποτελούν:

α) Ο Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας (ν. 2960/2001, Α’ 265) και ειδικότερα το άρθρο 82 αυτού, σύμφωνα με το οποίο, από 01-08-2022, προβλέπεται νέος συντελεστής ειδικού φόρου κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.), μειωμένος έως και 85%, έναντι του ισχύοντος κανονικού συντελεστή, ο οποίος υπολογίζεται πλέον στα λίτρα άνυδρης (καθαρής) αλκοόλης του παραγόμενου προϊόντος απόσταξης και όχι επί του χιλιόγραμμου (κιλού) του τελικού προϊόντος που επιβαλλόταν με την προϊσχύουσα νομοθεσία.

β) Ο ν. 2969/2001 (A’ 281) «Αιθυλική αλκοόλη και αλκοολούχα προϊόντα» και ειδικότερα η παρ. Ε’ του άρθρου 7 του νόμου αυτού.

γ) Η υπό στοιχεία Α.1102/27-07-2022 (Β’ 4073) Α.Υ.Ο., όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία Α. 1130/30-09-2022 (Β’ 5150) όμοια και ισχύει.

δ) Οι υπό στοιχεία Ε. 2038/15-04-2022, Ε. 2061/12-08-2022, Ε. 2072/15-09-2022 εγκύκλιοι.

ε) Οι υπό στοιχεία 0. ΔΕΦΚΦ Β 1086232/15-09-2022 και 0. ΔΕΦΚΦ Β 1100926/12-10- 2022, 0 ΔΕΦΚΦ Β 1128570 ΕΞ 2022 /05-12-2022 Οδηγίες. Ειδικότερα, όσον αφορά στη μεταφορά – διάθεση του προϊόντος απόσταξης των διήμερων μικρών αποσταγματοποιών, το άρθρο 18 της υπό στοιχεία Α.1102/27-07-2022 (Β’ 4073) Α.Υ.Ο., όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία Α. 1130/30-09-2022 (Β’ 5150) όμοια και ισχύει, προβλέπει ότι:

Παράγραφος 1:

«Η αποθήκευση και η μεταφορά προς διάθεση στην αγορά του παραγόμενου προϊόντος απόσταξης των διήμερων μικρών αποσταγματοποιών πραγματοποιείται σε κατάλληλους περιέκτες οι οποίοι πρέπει να συμμορφώνονται με τις διατάξεις που προβλέπονται στον κανονισμό (ΕΚ) 1935/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ηςθκτωβρίου 2004, «σχετικά με τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα και με την κατάργηση των οδηγιών 80/590/Ε0Κ και 89/109/E0K»(L 338), καθώς και στα ειδικά εθνικά {Κώδικας Τροφίμων και Ποτών [Α.Υ.Ο. 1100/87 (Β’ 788)]} ή ενωσιακά μέτρα σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό. Επιπλέον, όσοι διαθέτουν στην αγορά το προϊόν απόσταξης (διήμερων) μικρών αποσταγματοποιών πρέπει να τηρούν την τεκμηρίωση, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της ισχύουσας ενωσιακής νομοθεσίας για τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έλθουν σε επαφή με τρόφιμα, για την καταλληλότητα των χρησιμοποιούμενων περιεκτών, η οποία και θα πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη στον διενεργούμενο έλεγχο από τη Χημική Υπηρεσία».

Στην παράγραφο αυτή προβλέπεται η ρητή υποχρέωση της αποθήκευσης και μεταφοράς του παραγόμενου προϊόντος απόσταξης σε κατάλληλους περιέκτες οι οποίοι πρέπει να συμμορφώνονται με την ισχύουσα σχετική ενωσιακή ή εθνική (Κώδικας Τροφίμων και Ποτών) νομοθεσία σχετικά με τα υλικά και τα αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα. Ειδικότερα οι περιέκτες θα πρέπει να πληρούν τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 3 του κανονισμού (ΕΚ) 1935/2004 και την κατά περίπτωση υλικού σχετική νομοθεσία. Στην περίπτωση πλαστικών περιεκτών η συμμόρφωση θα πρέπει να αποδεικνύεται με τη δήλωση συμμόρφωσης, συνοδευόμενη από την κατάλληλη τεκμηρίωση, που προβλέπονται στα άρθρα 15 και 16 του κανονισμού (ΕΕ) 10/2011.

Το προϊόν απόσταξης διατίθεται στην κατανάλωση χύμα σε δοχεία από γυαλί ή από άλλο κατάλληλο υλικό (σύμφωνα με τους όρους χρήσης που προβλέπονται στην ισχύουσα ενωσιακή και εθνική νομοθεσία για τα υλικά και αντικείμενα που προορίζονται να έρθουν σε επαφή μετρόφιμα) χωρίς οποιαδήποτε μορφή τυποποίησης.

Ειδικότερα ισχύουν τα εξής:

– Η έννοια του «προσυσκευασμένου τροφίμου» ορίζεται ως: η χωριστή μονάδα προς πώληση που προορίζεται να παρουσιασθεί ως έχει στον τελικό καταναλωτή και στις μονάδες ομαδικής εστίασης και αποτελείται από ένα τρόφιμο και τη συσκευασία μέσα στην οποία έχει τοποθετηθεί πριν από τη διάθεσή του προς πώληση, είτε η συσκευασία αυτή καλύπτει το τρόφιμο ολικά είτε μόνο εν μέρει, αλλά εν πάση περιπτώσει κατά τρόπο που να μην είναι δυνατόν να τροποποιηθεί το περιεχόμενο χωρίς να ανοιχθεί ή να τροποποιηθεί η συσκευασία- ο όρος «προσυσκευασμένο τρόφιμο» δεν καλύπτει τρόφιμα συσκευασμένα κατόπιν επιθυμίας του καταναλωτή στον τόπο πώλησης ή προσυσκευασμένο ενόψει της άμεσης πώλησής τους.

– Η έννοια της χύμα διάθεσης (για τους σκοπούς της επισήμανσης) είναι η διάθεση του προϊόντος ως μη «προσυσκευασμένου», όπως αυτό ορίζεται παραπάνω.

Παράγραφος 2

«Η διάθεση του προϊόντος απόσταξης από τις επιχειρήσεις ομαδικής εστίασης, καθώς και τις επιχειρήσεις διάθεσης ποτών με αλκοόλη προς χονδρική και λιανική πώληση, πραγματοποιείται στον αλκοολικό τίτλο που έχει παραχθεί, φορολογηθεί και διατεθεί από τα δικαιούχο της παραγωγής αυτού πρόσωπα.»

Νέα υποχρέωση στους διήμερους μικρούς αποσταγματοποιούς οι οποίοι πρέπει να διαθέτουν πλέον το παραγόμενο από αυτούς προϊόν απόσταξης στον ίδιο αλκοολικό τίτλο με αυτόν που έχει παραχθεί προς διάθεση στον τελικό καταναλωτή και όπως αυτός αναγράφεται στη χορηγούμενη από το αρμόδιο τελωνείο άδεια απόσταξης (αρχική ή τροποποιημένη). Η εν λόγω υποχρέωση περιλαμβάνει και τις αδιάθετες από τις προηγούμενες αποστακτικές περιόδους ποσότητες προϊόντος απόσταξης, οι οποίες δηλώνονται υποχρεωτικά από τον διήμερο μικρό αποσταγματοποιό στην αίτηση δήλωση, του στοιχείου α παρ.4 του άρθρου 13 (υπόδειγμα 10 του παραρτήματος II της απόφασης – παρ.4), η οποία συνυποβάλλεται ηλεκτρονικά με τη Δήλωση Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης για τη χορήγηση της άδειας απόσταξης.

Παράγραφος 3

«Κατά τη διάθεση του προϊόντος προς χονδρική πώληση τόσο από τα δικαιούχο παραγωγής πρόσωπα, όσο και από και από τις επιχειρήσεις διάθεσης ποτών με αλκοόλη, στα εκδιδόμενα βάσει του ν. 4308/2014, λογιστικά στοιχεία, αναγράφεται υποχρεωτικά ο αλκοολικός τίτλος του προϊόντος το οποίο πρέπει να διατίθεται στον αλκοολικό βαθμό που παράχθηκε. Στην περίπτωση διάθεσης του προϊόντος από τα πρόσωπα που εμπίπτουν στις διατάξεις της περ. ά της παρ. 1 του άρθρου 39 του ν. 4308/2014, ο αλκοολικός τίτλος αναγράφεται υποχρεωτικά στο προβλεπόμενο λογιστικό στοιχείο που εκδίδεται από τον αγοραστή».

Συνίσταται η υποχρέωση στις επιχειρήσεις ομαδικής εστίασης καθώς στις επιχειρήσεις διάθεσης ποτών με αλκοόλη οι οποίες διαθέτουν το προϊόν απόσταξης προς χονδρική και λιανική πώληση, να διαθέτουν το προϊόν αυτό στον αλκοολικό τίτλο που έχει παραχθεί προς διάθεση στον τελικό καταναλωτή και όπως αυτός έχει αναγραφεί στα εκδιδόμενα από τα δικαιούχα παραγωγής πρόσωπα, βάσει του ν.4308/2014, λογιστικά στοιχεία ή στα εκδιδόμενα από τον αγοραστή λογιστικά στοιχεία στην περίπτωση διάθεσης του προϊόντος από τα πρόσωπα που εμπίπτουν στις διατάξεις της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 39 του ν.4308/2014.

Στο σημείο αυτό, υπενθυμίζεται ότι οι επιχειρήσεις που διαθέτουν προς λιανική πώληση προϊόν απόσταξης διήμερων μικρών αποσταγματοποιών, σύμφωνα με την περ. γ’ της υποπαρ. 8 της παρ. Ε’ του άρθρου 7 του ν. 2969/2001 υποχρεούνται να έχουν σε εμφανές σημείο στο κατάστημά τους αναρτημένη πινακίδα, στην οποία αναγράφονται με ευκρινείς χαρακτήρες το ονοματεπώνυμο του παραγωγού ή των παραγωγών των οποίων το προϊόν διαθέτουν καθώς και το σχετικό λογιστικό στοιχείο.

Στην εν λόγω πινακίδα σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις (άρθρο 11) της υπ αρ. 91354/2017 « (Β’ 2983.) απόφασης του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Τ.) πρέπει επιπλέον να αναγράφονται η νόμιμη ονομασία του προϊόντος ήτοι «προϊόν απόσταξης διήμερων μικρών αποσταγματοποιών» (σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 9 του ν.2969/2001) καθώς και η τιμή ανά μονάδα μέτρησης. Όπως προβλέπεται στο τέταρτο και στο πέμπτο εδάφιο της περ. γ’ της υποπαρ. 8 της παρ. Ε⁷ του άρθρου 7 του ν. 2969/2001, η νόμιμη ονομασία, για λόγους καλύτερης κατανόησης από τους καταναλωτές, μπορεί να ακολουθείται από την κοινή ονομασία (fancy name), κατά την έννοια του καν. (ΕΕ) 1169/2011, «παραδοσιακό απόσταγμα διημέρων».

Παράγραφος 4

«Στην περίπτωση διάθεσης του προϊόντος σε ιδιώτες εκδίδονται στοιχεία λιανικής πώλησης, για τα οποία εφαρμόζονται τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1173/07-09-2018 (Β’ 4204) απόφαση του Διοικητή ΑΑΔΕ».

Παράγραφος 5

«Η διακίνηση του προϊόντος απόσταξης από το δικαιούχο παραγωγής πρόσωπο πραγματοποιείται, κατά περίπτωση:

α) με το λογιστικό στοιχείο αξίας, εφόσον αυτό εκδίδεται άμεσα από το δικαιούχο παραγωγής πρόσωπο

β) με την έκδοση του παραστατικού διακίνησης της παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 4308/2014, εφόσον δεν εκδίδεται άμεσα λογιστικό στοιχείο αξίας, το οποίο συνοδεύει το προϊόν μέχρι τον τελικό προορισμό του,

γ) με αντίγραφο της άδειας απόσταξης και του αποδεικτικού είσπραξης, εφόσον τα πρόσωπα αυτά:

γα) εμπίπτουν στις διατάξεις της περ. α της παρ. 1 του άρθρου 39 του ν. 4308/2014, συνοδευόμενο στην περίπτωση πώλησης και με δήλωση διακίνησης σύμφωνα με το υπόδειγμα 16 του παραρτήματος II, Η δήλωση διακίνησης, φυλάσσεται από τον παραλήπτη για δέκα έτη ο οποίος οφείλει να την επιδεικνύει σε κάθε έλεγχο. Αντίγραφο της δήλωσης αυτής φυλάσσεται στο αρχείο του για δέκα έτη και από τον αποστολέα.

γβ) παράγουν στο προβλεπόμενο όριο αποκλειστικά για κατανάλωση από τα ίδια, τα μέλη της οικογένειας τους ή τους προσκεκλημένους τους,

yy) διακινούν το προϊόν για λογαριασμό των προσώπων των περ. γα) και γβ),

δ) με την υποχρεωτική αναγραφή επί των φορολογικών στοιχείων ή των παραστατικών στοιχείων διακίνησης των άρθρων 5 και 9 του ν. 4308/2014 των στοιχείων του παραγωγού σε κάθε εμπορική διακίνηση του προϊόντος στο εσωτερικό της χώρας μέχρι το τελικό σημείο λιανικής πώλησης».

Στο σημείο αυτό, επισημαίνονται τα κάτωθι:

– Το προϊόν διατίθεται από τα δικαιούχο παραγωγής πρόσωπα καθώς και από τα πρόσωπα που κατέχουν προϊόν, το οποίο δεν προέρχεται από δική τους παραγωγή αλλά συνιστά αμοιβή για τη διάθεση αποστακτικού τους μηχανήματος και τη χρήση αυτού από τα δικαιούχα παραγωγής πρόσωπα:

• είτε απευθείας στον τελικό καταναλωτή με απόδειξη λιανικής

• είτε σε επιχειρήσεις ομαδικής εστίασης και σε επιχειρήσεις διάθεσης ποτών με αλκοόλη προς χονδρική και λιανική πώληση με την έκδοση το σχετικού παραστατικού (τιμολόγιο)

– Το προϊόν απόσταξης διατίθεται μέχρι τον τελικό καταναλωτή στον ίδιο αλκοολικό τίτλο που παρήχθη προς διάθεση.

– Τα δικαιούχα παραγωγής πρόσωπα (αμπελοκαλλιεργητές ή παραγωγοί των λοιπών επιτρεπόμενων πρώτων υλών) καθώς και τα πρόσωπα που κατέχουν προϊόν, το οποίο δεν προέρχεται από δική τους παραγωγή αλλά συνιστά αμοιβή για τη διάθεση αποστακτικού τους μηχανήματος και τη χρήση αυτού από τα δικαιούχα παραγωγής πρόσωπα οφείλουν να εκδίδουν λογιστικά στοιχεία (Δελτίο αποστολής, τιμολόγιο κλπ.), στα οποία αναγράφουν τον αλκοολικό τίτλο του προϊόντος.

– Οι επιχειρήσεις διάθεσης ποτών με αλκοόλη, επί των λογιστικών στοιχείων ή των παραστατικών στοιχείων διακίνησης των άρθρων 5 και 9 του ν.4308/2014 (π.χ. τιμολόγιο, δελτίο αποστολής) που εκδίδουν αναγράφουν υποχρεωτικά τα στοιχεία του παραγωγού (ΑΦΜ και Επωνυμία) καθώς και τον αλκοολικό τίτλο του προϊόντος.

– Τα δικαιούχα παραγωγής φυσικά πρόσωπα, τα οποία παράγουν μέχρι 51 λίτρα άνυδρης αλκοόλης ανά αποστακτική περίοδο αποκλειστικά για κατανάλωση από τα ίδια, τα μέλη της οικογένειας τους ή τους προσκεκλημένους τους, απαγορευομένης της εμπορίας, διακινούν το παραγόμενο από αυτά προϊόν με την άδεια απόσταξης (αρχική ή τροποποιητική) και το αποδεικτικό είσπραξης των φορολογικών επιβαρύνσεων.

– Τα δικαιούχα παραγωγής πρόσωπα που εμπίπτουν στο ειδικό καθεστώς των αγροτών (περ. α της παρ. 1 του άρθρου 39 του ν.4308/2014) διακινούν το προϊόν απόσταξης αυτών με την άδεια απόσταξης (αρχική ή τροποποιημένη) και το αποδεικτικό είσπραξης των φορολογικών επιβαρύνσεων και σε περίπτωση διακίνησης προς πώληση και με τη δήλωση διακίνησης. Στην περίπτωση αυτή το λογιστικό στοιχείο εκδίδεται από τον αγοραστή επί του οποίου, αναγράφεται υποχρεωτικά ο αλκοολικός τίτλος του προϊόντος (υφίσταται υποχρέωση διάθεσης του προϊόντος στον ίδιο αλκοολικό τίτλο που παρήχθη για το σκοπό αυτό).

ΕΛΕΓΧΟΙ – ΚΥΡΩΣΕΙΣ
(Άρθρο 21)

1. Οι αρμόδιες Τελωνειακός Αρχές και Χημικές Υπηρεσίες προβαίνουν σε ελέγχους των προς απόσταξη πρώτων υλών και του παραγόμενου προϊόντος απόσταξης στο στάδιο της παραγωγής, καθώς και στο στάδιο της διακίνησης και της διάθεσης στα σημεία τελικής κατανάλωσης του εν λόγω προϊόντος προκειμένου, αντιστοίχως και κατά λόγο αρμοδιότητας, για τη διαπίστωση της ορθότητας της Δήλωσης Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΔΕΦΚ) της παρ. 2 του άρθρου 13, ως και για τη διαπίστωση της τήρησης των σχετικών όρων και διατυπώσεων που προβλέπονται στις διατάξεις της παρ. Ε’ του άρθρου 7 του ν. 2969/2001, καθώς και της ασφάλειας του παραγόμενου προϊόντος.

2. Οι αρμόδιες Τελωνειακός Αρχές προβαίνουν σε ελέγχους στα πρόσωπα, τα οποία έχουν στην κατοχή τους άμβικες για χρήση από διήμερους μικρούς αποσταγματοποιούς προκειμένου να διαπιστωθεί η νόμιμη κοποχή και λειτουργία τους.

3. Περαιτέρω έλεγχοι για την τήρηση των προβλεπομένων στις σχετικές διατάξεις του ν. 2969/2001 και στην παρούσα απόφαση διενεργούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

4. Η μη τήρηση των προβλεπομένων στην παρούσα απόφαση αποτελεί παράβαση και τιμωρείται με τις οικείες, κατά περίπτωση, διατάξεις του ν. 2969/2001 και του ν. 2960/2001, επιφυλασσομένων των περί λαθρεμπορίας διατάξεων του ίδιου νόμου.