Το τρίτο σοκ της Τεχνητής Νοημοσύνης από την Κίνα και η ευρωπαϊκή αφύπνιση
Δρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Π. ΣΥΜΕΩΝ
Η κινεζική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Deepseek έχει συγκλονίσει τον κόσμο. Η κινεζική εταιρεία Deepseek, η οποία ιδρύθηκε μόλις πριν από δύο χρόνια και υποστηρίζεται από κινεζικό fund, έχει αναπτύξει ένα μοντέλο γλώσσας, που έχει εξίσου καλές αξίες με την τεχνητή νοημοσύνη του ηγέτη της αγοράς των ΗΠΑ και προγραμματιστή του ChatGPTOpen AI . Ωστόσο, το κόστος ανάπτυξης είναι μόνο ένα κλάσμα. Το κινεζικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης έχει ταράξει σημαντικά τους «BigSeven». Εδώ βρίσκονται οι Microsoft, Tesla, Meta και Co. Οι μετοχές πολλών σημαντικών εταιρειών τεχνολογίας κατέρρευσαν. Έως και ένα τρισεκατομμύριο ευρώ αγοραίας αξίας έχει καταστραφεί
Μπροστά σε αυτό που θεωρήθηκε αμερικανική υπεροχή στην τεχνητή νοημοσύνη, είδαμε την έκπληξη, που εμφανίστηκαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα τριών γλωσσικών μοντέλων (LLM, για μεγάλα γλωσσικά μοντέλα ) τεχνητής νοημοσύνης που αναπτύχθηκαν από την κινεζική νεοσύστατη εταιρεία εργαστηρίων DeepSeek, που ελέγχεται από ένα κινεζικό κερδοσκοπικό ταμείο. Θεωρούνται πραγματικά ανταγωνιστικά με τις πιο πρόσφατες προσφορές των OpenAI και Meta.
Μια και μόνο εφεύρεση ήταν αρκετή για να ταρακουνήσει τις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας την περασμένη την εβδομάδα. Η κινεζική εταιρεία Deepseek, λοιπόν, παρουσίασε μια νέα έκδοση τεχνητής νοημοσύνης (AI), που μπορεί να συμβαδίσει με τα τοπικά μοντέλα. Και δεν είναι μόνο αυτό: χρησιμοποιεί λιγότερη υπολογιστική ισχύ και είναι διαθέσιμο ως ανοιχτού κώδικα – δωρεάν και σε όλους. Αυτό έχει πλέον διαλύσει ορισμένες από τις βεβαιότητες.
Για να θυμίσω στον αναγνώστη, ότι πριν από λιγότερο από μια εβδομάδα, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μια επένδυση δισεκατομμυρίων δολαρίων στην τεχνητή νοημοσύνη. Τώρα οι Κινέζοι μας εκπλήσσουν με τη δική τους εξέλιξη και προκαλούν την κατακόρυφη πτώση των τιμών των μετοχών της Nvidia&Co.
Η ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ για τη μαζική ανάπτυξη κέντρων επεξεργασίας τεχνητής νοημοσύνης με το όνομα Stargate περιλαμβάνει έως 500 δισεκατομμύρια δολάρια [έως 482 δισεκατομμύρια ευρώ], που θα χρηματοδοτούνται σε τέσσερα χρόνια από τρεις εταιρείες, αλλά χωρίς το κράτος.
Στη συνέχεια, η Τράπεζα της Κίνας δήλωσε ότι θα κινητοποιήσει σχεδόν 140 δισεκατομμύρια δολάρια σε πέντε χρόνια για να υποστηρίξει κινεζικές οντότητες τεχνητής νοημοσύνης. Τεράστιες επενδύσεις και πρόκληση για την τεχνητή νοημοσύνη της Ευρώπης.
Το DeepSeek κατάφερε να καταναλώσει λιγότερη υπολογιστική ισχύ, λιγότερα δεδομένα και να χρησιμοποιήσει μόνο παλαιότερα τσιπ τεχνητής νοημοσύνης λόγω του εμπάργκο των ΗΠΑ κατά της Κίνας στα πρόσφατα τσιπ Nvidia AI. Η σπανιότητα είναι η μητέρα της εφεύρεσης… Το DeepSeek δείχνει ότι είναι δυνατή η ανάπτυξη ισχυρών μοντέλων LLM, που κοστίζουν λιγότερο στην εκτέλεση, περίπου στο 2,5% του μοντέλου o1 του OpenAI. Δεν είναι πιο έξυπνα από άλλους LLM, αλλά η εκπαίδευσή τους είναι επίσης λιγότερο δαπανηρή: ήταν περίπου έντεκα φορές φθηνότερα από ό,τι για το μοντέλο LLama 3.1 της Meta.
Πρόσφατα, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε ένα τεράστιο έργο τεχνητής νοημοσύνης, που ονομάζεται «Stargate», το οποίο αναμένεται να συμπεριλάβει συνολικά 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε ιδιωτικό κεφάλαιο. Λίγο αργότερα, η κινεζική εταιρεία AI Deepseek σόκαρε τους επενδυτές και τους επιστήμονες υπολογιστών με μια τεχνητή νοημοσύνη που είναι προφανώς πολύ φθηνότερη και ενεργειακά πιο αποδοτική από τα μοντέλα των κορυφαίων εταιρειών τεχνολογίας.
Η κινεζική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Deepseek είναι περισσότερο από μια τεχνολογική επανάσταση, είναι μια ανθρωπολογική επανάσταση που, οι πνευματικές και πολιτικές ελίτ μας δεν έχουν λάβει τα μέτρα τους. Ενδεχομένως επίκειται η έλευση την επόμενη δεκαετία μιας «σούπερ τεχνητής νοημοσύνης» ικανής να μας ξεπεράσει σε όλους τους τομείς. Η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης φαίνεται ιλιγγιώδης. Οργανώνουμε απλώς τη μεγάλη αντικατάσταση του ανθρώπου;
Ευρωπαϊκή αφύπνιση
Η Σύνοδος Κορυφής για Δράση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, που φιλοξενείται στο Παρίσι από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, έρχεται σε μια στιγμή, που τα έθνη σε όλο τον κόσμο –και ιδιαίτερα στην Ευρώπη– προσπαθούν να ενισχύσουν τις οικονομίες τους. Στην Ευρώπη, μεγάλο μέρος της συζήτησης επικεντρώνεται σε αυτό, που ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι αποκάλεσε «χάσμα καινοτομίας» μεταξύ Ευρώπης, Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας και το οποίο περιέγραψε ως «υπαρξιακή πρόκληση» για το μέλλον του μπλοκ.
Η συνάντηση είναι μια πρόκληση, σε μια εποχή που οι τεχνολογικές και κανονιστικές αντιπαλότητες γίνονται πιο έντονες σε αυτόν τον αναπτυσσόμενο τομέα. Η Γαλλία, λοιπόν, διοργανώνει τη Σύνοδο Κορυφής για Δράση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στο Παρίσι τη Δευτέρα 10 και την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου, τη στιγμή, που οι Ηνωμένες Πολιτείες του Ντόναλντ Τραμπ, σύμμαχοι με αμερικανικούς τεχνολογικούς γίγαντες, έχουν αποστολή να κυριαρχήσουν στον κλάδο έναντι της Κίνας και αμφισβητούν άμεσα τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές φιλοδοξίες
Αρχηγοί κρατών, ηγέτες επιχειρήσεων, επιστήμονες και μέλη της κοινωνίας των πολιτών θα συναντηθούν με το δεδηλωμένο στόχο να βάλουν την Ευρώπη στον παγκόσμιο χάρτη της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Εκπρόσωποι από περίπου 100 χώρες είναι προσκεκλημένοι και θα παραστούν στη Σύνοδο Κορυφής, μεταξύ των οποίων ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος, ο Κινέζος Αντιπρόεδρος, o Γερμανός Καγκελάριος, ο Έλληνας Πρωθυπουργός και οι επικεφαλής των Google, Open AI και Alibaba. Συμπρόεδρος είναι η Ινδία, μια μεγάλη αναδυόμενη χώρα με πολλά ταλέντα και δεξιότητες στην επιστήμη των υπολογιστών και στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η εκδήλωση συγκεντρώνει πολλές δεκάδες παγκόσμιους ηγέτες και χίλιους ερευνητές, ΜΚΟ και εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Αμερικανών βαρέων βαρών στον κλάδο – από το OpenAI έως τη Meta ή την Google, μέσω των γαλλικών Mistral, Helsing, Pigment, Alan ή Owkin, παγκοσμίου φήμης επιστήμονες, προσωπικότητες από την κοινωνία των πολιτών κ.λπ.
Μεγάλα ονόματα της αμερικανικής τεχνολογίας έχουν επίσης επιβεβαιώσει τη συμμετοχή τους, όπως ο SamAltman , επικεφαλής του OpenAI που έκανε δημοφιλή τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη με την κυκλοφορία του ChatGPT το 2022, αλλά και οι SundarPichai (Google), DemisHassabis, πρωτοπόρος της AI και διευθυντής του GoogleDeepmind ή DarioAmodei (Anthropic).
Η ιστορία της τεχνολογικής προόδου κόβει την ανάσα. Ηλεκτρισμός, τηλέφωνα, εμβόλια, Διαδίκτυο – οι καινοτομίες κάνουν συνεχώς τους ανθρώπους πιο πλούσιους, πιο υγιείς και πιο ευτυχισμένους. Ωστόσο, αυτή η ερμηνεία της ιστορίας της προόδου, παρ’ όλη τη δικαιολογημένη αισιοδοξία, είναι απλοϊκή. Στην πραγματικότητα, χρειάζονται συνήθως δεκαετίες για να καθιερωθούν ευρέως οι νέες τεχνολογίες και να ξεδιπλώσουν τα ευεργετικά τους αποτελέσματα. Στην πορεία, υπάρχει κίνδυνος πολιτικής κατάχρησης, επιδείνωσης για πολλά άτομα και άγνωστοι προηγουμένως κοινωνικοί κίνδυνοι.
Το ευρύ κοινό, και ακόμη περισσότερο οι πνευματικές και πολιτικές ελίτ μας, να καταλάβουν επιτέλους το επερχόμενο τσουνάμι. Η βιομηχανική αυτή επανάσταση δεν είναι της ίδιας φύσης με τις προηγούμενες, δηλαδή του ατμού, του ηλεκτρισμού ή της μηχανής εσωτερικής καύσης. Και αυτό, γιατί επηρεάζει όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Ακόμα κι αν δεν το βλέπουμε πάντα, η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται παντού, σε αυτοκίνητα, smartphone, ιατρικές συσκευές και σχεδόν σε κάθε επάγγελμα, είτε είναι ο στρατός, η εκπαίδευση, η δημοσιογραφία, η νομική, η λογιστική, οι μεταφορές, η φορολογία ή η ιατρική.
Για να αδράξουμε επιτέλους αυτήν την ευκαιρία, απαιτούνται αποφασιστικές ενέργειες και η εφαρμογή ενός σχεδίου 100 ημερών για να φέρουν την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή του ανταγωνισμού Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Από την Ευρώπη απουσίαζαν οι επαναστάσεις του Διαδικτύου και του cloudcomputing. Χωρίς γρήγορη δράση, η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει την επόμενη μεγάλη ευκαιρία στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ). Αλλά με τη σωστή στρατηγική, μπορούμε να τοποθετήσουμε την Ευρώπη ως παγκόσμιο πρωτοπόρο της Τεχνητής Νοημοσύνης και να μεταμορφώσουμε την προβληματική της οικονομία. Η Γαλλία στοχεύει, λοιπόν, να προκαλέσει «Ευρωπαϊκή αφύπνιση» με αυτή τη σύνοδο κορυφής και διασφάλιση ότι η χώρα και η Ευρώπη δε θα χάσουν αυτή την επανάσταση.
