Κριτική στο παιδικό διήγημα του Στέλιου Λιθοξοΐδη “Η φάση είναι gringe”

“Μην κρίνεις ένα βιβλίο από τον Τίτλο και το εξώφυλλο του”. Για το συγκεκριμένο βιβλίο και το περιεχόμενο του, η φράση αυτή ταιριάζει απόλυτα.

Το Η ΦΑΣΗ ΕΙΝΑΙ GRINGE κυκλοφόρησε πριν λίγες ημέρες από τον Συγγραφέα Στέλιο Λιθοξοϊδη και τις εκδόσεις #bookstagram. Είναι το πρώτο του δημοσιευμένο έργο που στοχεύει πρωτίστως στο παιδικό και εφηβικό αναγνωστικό κοινό. Πριν την σύσταση για μια πρώτη γνωριμία ας  του ευχηθούμε καλοτάξιδο.

Ο συγγραφέας δημιουργεί και παρουσιάζει, ως κεντρικό ήρωα ένα αγόρι της ΣΤ Δημοτικού ενώ η πλοκή εξελίσσεται στον μικρόκοσμο του μαθητή κυρίως στο σχολικό περιβάλλον. Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο, αν λάβει κανείς υπόψη το επάγγελμα του Στέλιου Λιθοξοΐδη,(αυτό του Δασκάλου)το πως καταφέρνει να περιγράψει την καθημερινότητα και τον κόσμο γύρω μας, υπό την οπτική γωνία ενός παιδιού. Ο συλλογισμός, η αντίληψη, η αυθορμητικότητα, τα συναισθήματα, η συμπεριφορά, αποτυπώνονται έτσι που εύκολα θα νόμιζε κάνεις πως διαβάζει το ημερολόγιο ενός δωδεκάχρονου. Ο Βαθμός εξοικείωσης μπορεί να εξηγηθεί από την εκπαιδευτική κοινότητα βάση τον τύπο Δασκάλου. Έναν δάσκαλο που αντιμετωπίζει το κάθε παιδί  ως ξεχωριστή προσωπικότητα, έχοντας γνώση των δεξιοτήτων του, των αναγκών του, των προβληματισμών του, των συναισθημάτων του. Αυτό προϋποθέτει την ενσυναίσθηση, δείγμα υψηλής συναισθηματικής νοημοσύνης,ώστε να μπορεί να κατανοήσει και να αποδώσει με απολυτή ακρίβεια την πραγματικότητα, μια πραγματικότητα υπό την οπτική γωνία ενός μαθητή. Ένας αυθεντικός εκπαιδευτικός και όχι ένας εκπαιδευτικό αυθεντία,ο οποίος θέλει συνεχώς να μαθαίνει, να βελτιώνεται και να προσαρμόζεται στις αλλαγές. Δεν μαθαίνει στους μαθητές, μαθαίνει και από τους μαθητές. Μπορεί να το καταλάβει εύκολα ο αναγνώστης παρατηρώντας τόσο τις αντιδράσεις του Θανάση (του πρωταγωνιστή) όσο και των άλλων μαθητών/τριών που  έχει συμπεριλάβει. Δεν διαφέρουν σε τίποτα από ένα υπαρκτό πρόσωπο που θα μπορούσε να συναντήσει σήμερα κάνεις είτε ως δάσκαλος στην σχολική τάξη είτε ως συγγενής(στο παιδί του, ανιψιό/α, αδερφό/η κτλ.).

Θα σταθώ σε δυο ακόμα σημεία που συνηγορούν στην ύπαρξη ενός καλά καταρτισμένου και αξιόλογου εκπαιδευτικού. Το πρώτο είναι η αντιστοίχιση με την γνωστική ανάπτυξη που συντελείται σ’ αυτή την ηλικία, όπως εμφανίζεται μέσα από του εσωτερικούς μονολόγους του μικρού μαθητή και αυτή του γνωστικού αντικείμενου της διδακτέας ύλης, που εντοπίζεται στο περιεχόμενο της μελέτης για το σπίτι. Δεν είναι τυχαία παραδείγματα αλλά υπάγονται στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών της ΣΤ Δημοτικού.

Το dεύτερο ο βαθμός επίδρασης της παρέας συνομηλίκων,στην μέση σχολική και εφηβική ηλικία ως φορέα κοινωνικοποίησης.

Δεν θα μπορούσαν να παραληφθούν οι παραπάνω αναφορές, καθώς έχουν χρηστική αξία στην αποτίμηση του συγγραφικού έργου ως αποδεικτικά στοιχεία του ρεαλιστικού ύφους που υιοθετείται.

Ωραία θα μου πείτε τα παραπάνω αλλά για πιο λόγο να το διαβάσει ένα παιδί;

Θα σας πώ.

Έχει να κάνει με τον Θανάση. Αντιμετωπίζει μία δυσκολία στο σχολείο και στην τάξη του κάτι που δεν αντιμετωπίζουν οι συμμαθητές του. Καλείται να λύσει κάποια προβλήματα.

Οι μικροί αναγνώστες διαβάζοντας το θα καταλάβουν πως δεν είναι η τελειότητα που κάνει κάποιον σπουδαίο και σημαντικό. Ούτε επιτυχία είναι να τα κάνεις όλα σωστά και να πηγαίνουν όλα ρολόι.

Το “ταξίδι” του μικρού ήρωα που στο τέλος καταφέρνει να είναι χαρούμενος,αποτελεί σπουδαίο παράδειγμα για όλα τα παιδιά. Αρκετά θα βρουν ομοιότητες και “κομμάτια τους”, ενώ δεν είναι λίγα  τα παιδιά που θα ταυτιστούν.

Το εγχείρημα του συγγραφέα να καταπιαστεί με την παιδική λογοτεχνία πέρα από το ότι πέτυχε, θα τον δικαιώσει

Τώρα σχετικά με μας τους μεγάλους αναγνώστες. Δεν χρειάζεται κανείς να έχει παιδιά, να είναι εκπαιδευτικός ούτε να ξέρει από λογοτεχνία για να διαβάσει τι βιβλίο και να αποκομίσει κάτι απ’ αυτό.

Η αποδοχή, η απόρριψη ,η διαφορετικότητα, η μετάνοια είναι έννοιες που μας αφορούν όλους και όλες.

Ο φόβο της μοναξιάς και η ανάγκη του ανήκειν.

Τι σχέση έχουν τα παραπάνω;

Μα κυρίως για αυτά “μιλάει”το βιβλίο με τρόπο που τα βλέπει ένα παιδί. Μπορεί να μην είμαστε παιδιά όμως όλοι κρύβουμε ένα μέσα μας. Ας αφήσουμε αυτό να το διαβάσει για εμάς.

Καλή ανάγνωση!

Γεώργιος Λιαδάκης Ξενίδης

Ιστορικός _Φιλόλογος

Ψυχολόγος

Μ.Α Δημιουργικής γραφής

Βιογραφικό Συγγραφέα

Ο Στέλιος Λιθοξοΐδης γεννήθηκε το 1993 στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Φλώρινα. Είναι Δάσκαλος και εργάζεται στην Δημόσια εκπαίδευση. Οι μεταπτυχιακές του σπουδές αφορούν, πρώτιστόν τη δημιουργική γραφή και δεύτερον, τις επιστήμες της αγωγής, με εξειδίκευση στα ζητήματα ιστορίας, ιστορικής εκπαίδευσης και εκπαιδευτικής πολιτικής. Είναι βραβευμένος μεταξύ των άλλων, από το Δίκτυο Δημιουργικής γραφής και από τις Κυπριακές εκδόσεις ευγνώμων. Απόόλες  τις δράσεις  του πάντα προκρίνει την Ομάδα Δημιουργικής γραφής  στη λέσχη πολιτισμού Φλώρινας, της οποίας είναι ιδρυτής και επιστημονικός υπεύθυνος. Αποτελεί υποψήφιο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Συντονίζει εργαστήρια Δημιουργικής γραφής για παιδιά, εφήβους και Ενήλικες στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στις Η.Π.Α. Από τον Δεκέμβριο του 2023 αποτελεί Τακτικό μέλος του Φ.Σ “Παρνασσός”. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εμφιλοχωρούν η δημιουργική γραφή, η λογοτεχνία, η εκπαιδευτική πολιτική και η έμφυλες

διαστάσεις στην εκπαίδευση. Εχει εκδώσει διηγήματα κι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα. Αρθογραφεί σε επιστημονικά περιοδικά.

Έργα του έχουν ανεβεί και στο θέατρο.